کلمه انگلیسی CRUISE در فارسی به مفهوم سفر دریایی و گشت زنی می باشد. وقتی این کلمه همراه با موشک به کار می رود، طبق نظر کارشناسان کنترل تسلیحات، جنگ افزارهای با کلاهک هسته ای (حداکثر برد 500 الی 600 کیلومتر) را شامل می شوند.
ویژگیهای موشک کروز
موشک کروز دارای چهار ویژگی زیر است :
1) موشک در طبقات پایین جو (30 کیلومتر با 10000 پا) از نیروی برا ( LIFT ) ایرودینامیکی استفاده می کند.
2) در حین پرواز قادر به تغییر مسیر و ارتفاع بوده و می تواند به دفعات این کار را تکرار کند.
3) بردی بیشتر از 50 کیلومتر دارد.
4) در یک پرواز عادی یکسره، موشک در تمام مسیر هدایت شده و حامل انواع مختلفی از سرجنگی است.
با تعریف فوق، موشکهای کروز، امروزه طیف گسترده ای از موشکها- ( نظیر استیکس[1] روسی، کرم ابریشم چینی، اگزوست[2] فرانسه و هارپون[3] امریکا) را در بر می گیرد. موشکهای کروز معمولا از تکنولوژی هواپیما استفاده می کنند و دارای کلاهک مشابه، کوچکتر و ارزانتر ار موشکهای بالستیک هستند. به کارگیری سیستمهای ناوبری و هدایت پیشرفته دقیق نظیر GPS باعث شده تا نسبت به موشکهای بالستیک دقت بیشتری را دارا بوده و به همین دلیل از توسعه و تولید بیشتری نیز برخوردار باشند.
از نظر قدمت، سلاح المانی DOODIL BUGS V1 اولین کروز عملیاتی است که در سال 1994 علیه انگلیس به کار گرفته شد. DOODIL BUGS V1 با 70 درصد ناکامی از موفقیت نسبی برخوردار بودند. پرواز مستقیم و سرعت کم این موشک باعث می شود که درجه اسیب پذیری و ضایعات ان بیشتر شود. و همچنین به وسیله رادارهای دشمن کشف، رهگیری و توسط هواپیماهایی که سرعت بیشتری را دارند، مورد هدف قرار بگیرند.
بعد از جنگ جهانی دوم هر دو بلوک شرق و غرب دستیابی به موشکهای دور پرواز همراه با انعطاف پذیری بیشتر را دنبال کردند تا اینکه در سال 1970 پیشرفتهایی در میکروالکترونیک، کامپیوتر و موتورهای توربوفن کوچک حاصل شد. بهره گیری از این دو پدیده، تکنولوژی ساخت موشکهای کروز امروزی را امکان پذیر کرده است.
این موشکهای در واقع مشابه یک هواپیمای بدون خلبان، در همه مراحل پرواز دارای هدایت است. موشکهای کروزی که امروزه در دسترس هستند دارای انواع پرتابی از زمین پایه[4]، هواپرتابی یا هواپایه[5]، دریاپایه یا دریاپرتابی[6]، با برد 600 الی 2500 کیلومتر هستند.
نکته مهم در مورد موشک کروز این است که این موشک- به دلیل اینکه برای رسیدن به هدف با سرعت کمتر از یک ماخ حرکت می کند- به ساعتها پرواز نیاز دارد. با این وضعیت با توجه به هدایت اینرسی اولیه این امکان وجود دارد که موشک صدها متر از مسیر منحرف شود. زیرا اگر چه با هدایت از این نوع اینرسی، امکان انحراف برای موشکی که دهها دقیقه پرواز میکند کم است، ولی برای موشکی که ساعتها باید ادامه طریق دهد، این هدایت مناسب نیست. برای رفع عیب باید نوعی تصحیح در مسیر انجام شود تا در عمل مکمل هدایت اصلی ان باشد.
روش هدایت موشک کروز
غیر از سیستم هدایت اینرسی، امروزه از روشهای دیگر نیز در سیستمهای هدایت کروز استفاده می شود، این روشها عبارتند از :
STYX .[1]
- EXOCET.[2]
- HARPOON. [3]
GROUND LAUNCHED CRUISE MISSILE.[4]
AIR LAUNCHED CRUISE MISSILE .[5]
1) سیستم انطباق متقابل پشت سرهم جغرافیایی
2) سیستم CDS
4) سیستم DSMAC
موشک BGM-199A TLAM-N
موشک BGM-109B/TASM
موشک BGM-109C TLAMC
موشک TLAMDBGM-109D
موشک TASMBGM-109E
موشک BGM-109F TAAM
موشک BGM-109G
موشک ABM-109C
موشک AGM109H MRASM
موشک AGM109 TASM
موشک AGM-109J MRASM
موشک MRASMAGM-109L
موشکهای کروز هواپایه یا هواپرتابی (ALCM )
مشخصات مدل هایی یینگ 1
HY-1
موشک اس اس ان
1 (SS-N-1)
موشک ام ام
38 MM-38
موشک اس ام
39 SM-39
موشک ام ام
40 MM-40
شامل 54 صفحه فایل word
دانلود مقاله موشکهای کروز CRUISE