تعداد صفحات : 168 صفحه -
قالب بندی : word
مقدمه
آب عمدتاً در نگهداری بافت استفاده می‌شود. به طور مشخص برای تمیزکردن‌مرطوب منسوجات تاریخی و همچنین برای مراحل دیگر مثلاً به عنوان حلال بسیاری ازمواد شیمیایی استفاده شده است. برای نگهداری منسوجات و رنگ کردن بافت‌های‌پوششی و در اصلاح کردن محلول‌های تمیزکننده حلال‌های آبی استفاده می‌شود. درتمیزکردن و گرفتن رطوبت، آب هم به عنوان حلال و هم به عنوان واسطه مرحله‌تمیزکردن عمل می‌کند.
ملکولهای آب (H2O) ملکولهای دوقطبی هستند. در اتم ساختاری، هیدروژن واکسیژن الکترونگاه تیوبتی مختلفی دارند. نیاز شدید به الکترون‌های نشان داده شده‌بوسیله اتم‌های اکسیژن منجر به باند شدن الکترون‌های بین هیدروژن و اکسیژن می‌شودکه دور از اتم هیدروژن نسبت به اتم اکسیژن بوده‌اند. بنابراین اتم اکسیژن متمایل به بارمنفی می‌شود و اتم هیدروژن را که متمایل به بار مثبت است ترک می‌کند. به خاطر ساختاراستروشیمی در ملکول آب که دو اتم هیدروژن روی یک طرف اکسیژن هستند. آب‌مولکولی دوقطبی با بارهای مخالف است و یک دوقطبی است که بار منفی اتم اکسیژن یک‌باند با هیدروژن مولکول آب ایجاد می‌کند.
آب یک حلال مؤثر برای انواع زیادی از لکه‌هاست بسیاری از لکه‌های غیرآلی مثل‌نمک‌های یونیک به تنهایی در آب حل می‌شوند. قابلیت حل آب در ترکیبات یونیکها ناشی ازتبادل الکتریکی یون‌های با بار منفی در لکه به قطب‌های مثبت ملکولهای آب است و تبادل‌الکتریکی یون‌های بار مثبت در لکه به قطب‌های منفی ملکول آب می‌رد. بنابراین‌مولکول‌های آب تدریجاً باعث تجزیه کریستال‌های یونیزه لکه و احاطه شدن یونها با غلاف‌هیدرات می‌شود. (شکل 10-1)
خیلی از نمکهایی که در شرایط و فن استفاده می‌شوند به تنهایی در آب حل‌می‌شوند. نمک‌های یون فریک (آهن III) یک استثناء به عنوان حلال‌های آلی هستند. موادآلی قطبی مثل ثندها (بعضی وقتها به عنوان لکه‌بر ارائه می‌شوند). بعضی از انواع پلی‌ساکاریدها (مثل چسب‌های عربی و پروتئین‌ها (مثل چسب حیوانی) حلال در آب بوده و به‌تنهایی با آب برطرف شوند.
10-1- خلوص آب
خلوص آب مورد استفاده برای تمیزکردن مرطوب یک فاکتور مهم و وابسته به منبع‌آب می‌باشد. بنابراین برای بررسی سیکل آب مناسب می‌باشد.
انرژی خورشیدی باعث می‌شود آب از دریاها، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها تبخیر شودو در هوای سرد به قطرات کوچکی تبدیل شود که تشکیل ابر می‌دهد. در حد معینی، قطرات‌بزرگ شده و به شکل باران، برف یا تگرگ ریزش می‌کند که به زمین نفوذ کرده و دوباره‌به دریاها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها برمی‌گردد.
آب خالص (مثلاً آب مقطر یا دیونیزه) یک حلال قوی است چون از لحاظ انرژی برای‌ملحق شدن به بعضی ترکیبات آلی مطلوب‌تر است. این ترکیبات خصوصیت و قابلیت حل‌شدن دارند. (مقدار کل یک ترکیب ویژه) که در درجه حرارت داده شده در 100 سانتیمترمکعب آب حل می‌شود. غلظت بیشتر از این حد می‌تواند حلال‌تر باشد. آب مقطر بدون‌هیچگونه ترکیبی یک حلال آلی است و حلال قوی است چون می‌تواند قابل حل در مقدارزیادی از ترکیبات ویژه به میزان زیاد باشد.
1- شکل 10-1- حلال بودن کریستال دیونیزه در آب
آب فرود آمده از اتمسفر به عنوان باران خیلی از آلوده کننده‌های گازدار را حل‌می‌کند مثل دی‌اکسید سولفور، دی اکسید کربن، دی اکسید نیتروژن یا سولفید هیدروژن‌که البته به مقدار کم هستند. آب می‌تواند با این عوامل به عنوان حاصل مراحل شیمیایی‌شکل اسیدی بگیرد که شامل اکسیداسیون می‌باشد. آب باران همچنین لکه‌های ویژه وباکتریها را برطرف می‌کند.
آب شیر (آب لوله‌کشی) حتی بعد از تصفیه شامل ترکیبات متنوعی می‌باشد که‌حلال در آب می‌باشند.
نمک‌های حلال، اسیدها، بازها، کودها، فاضلاب‌های خانگی، مواد زائد صنعتی وفعالیت‌های کشاورزی، باکتریها و قارچها می‌توانند به همراه ترکیبات حل شونده درلوله‌های آب وجود داشته باشند.
تمیزکردن مرطوب منسوجات تاریخی به طور نرمال با استفاده از آبی که فیلتر شده‌و خالص شده است، انجام می‌گیرد. کاهش دادن اصلاح محلول، دیونیزه کردن، تقطیر ومعدنی کردن آب مراحل عملی معمولی در حفاظت از منسوجات است. نقش آلاینده‌ها درآب و مراحل اصلی تصفیه آب توضیح داده می‌شود.
10-1-1- نقش کاتیون‌ها در تمیزکردن مرطوب محلول شوینده
حضور کاتیون‌ها (یون‌های بار مثبت) مثل یون‌های کلسیم (Ca2+) یون‌های‌منیزیوم (Mg2+)، یون‌های سدیم (Na+)، یون‌های پتاسیم (K+) و یون‌های فریک(Fe3+) در یک محلول شستشو به چند دلیل غیرمطلوب هستند.
اولاً، قابلیت حلالیت ترکیبات شامل یون‌های اشاره شده، محدود می‌شود به درجه‌حرارت استفاده شده برای شستشوی منسوجات تاریخی. بنابراین اگر غلظت یک کاتیون‌از قبل خیلی نزدیک به حدود قابلیت حلالیت در شروع شستشو است، آب نمی‌تواند خیلی ازحل کننده قدرت شستشوی محلول شونیده برای لکه‌های حاوی یون کاهش پیدا خواهدکرد. به هر حال این خاصیت کاهش قدرت شستشو می‌تواند یک امتیاز باشد. در صورتی‌که سعی در جلوگیری از تجزیه منسوجات شکننده و آسیب‌پذیر برای از بین بردن لکه‌هامی‌شود.
دوماً، ترکیبات آهن، مس، منگنز و دیگر فلزات سنگین و واسطه کاتالیزورهایی برای‌واکنش‌های شیمیایی متنوع هستند که می‌توانند در زوال بیشتر منسوجات کمک کنند. اگردر غلظت‌ها بالا موجود باشند مثل کاتیون‌ها می‌توانند از محلول شوینده روی منسوجات‌ته‌نشین شوند. این کاتیون‌های ته‌نشین شده می‌توانند بعداً به عنوان کاتالیزورهای از بین‌برنده فتوشیمیایی مصنوعات شسته شده که در معرض نور هستند برای دیگر مراحل‌زوال مورد استفاده قرار گیرند.
دانلود مقاله آب