نگاهی کوتاه به انواع تیکها
شاید یکی از چیزهایی که در خیابان یا در یک مهمانی یا هر جای دیگر شما را به خنده وا دارد دیدن حرکات عجیب و غریب و تکراری یک نفر باشد.(البته خندیدن کار صحیحی نیست ولی بعضی اوقات از دست آدم در میره، چاره ای نیست).امروزه به ویژه با زیادتر شدن بازیهای کامپیوتری و گیم نت ها این حرکات بیشتر شده و بخصوص در بچه هایی که زیاد بازی کامپیوتری می کنند.دیدم بد نیست نگاهی هر چند کوتاه و مختصر به این موضوع داشته باشم.امیدوارم خوشتان بیاید.
البته با تیک تیک ساعت اشتباه نگیرید که فکر کنم از آن بدتان بیاید.(چون گذر زمان را نشان می دهد.)
تعریف تیک:
حرکات غیر ارادی، اجباری، تکراری و کلیشه ای را در اصطلاح تیک می نامند.این حرکات شبیه حرکات با هدف است چون هماهنگ بوده و در عضلاتی دیده می شود که رابطه طبیعی هماهنگ با هم دارند.تیک معمولا" در صورت و شانه ها دیده می شود.این حرکات غیر ارادی، جدا از هم، تکراری، کوتاه و ناگهانی ممکن است به صورت ساده دیده شوند مانند تکان دادن بینی، چشمک زدن یا حرکات سر و یا دارای طبیعت حسی باشند و یا به صورت کلامی یا صوتی بروز کنند که در این حالت از صاف کردن گلو تا نشانه های پیچیده تر مثل تکرار غیر ارادی سخن دیگران(اکولالیا echolalia) یا ناسزا گفتن غیر ارادی و نا مناسب(کوپرولالیا coprolalia) می توانند گسترده باشند.
پیشگیری:
معمولا" می توان به طور ارادی از بروز نشانه های تیک جلوگیری کرد ولی با بروز استرس شدت پیدا می کنند و با سرگرم شدن بیمار از شدت آنها کاسته می شود.
انواع تیک ها و درمان آنها:
بعضی از تیک ها در خواب هم ادامه دارند.شایع ترین علت بروز این نوع تیک ها سندرم تورت(Tourette Syndrome سندرم ژیل دولاتورت) است.در این حالت آشفتگی های رفتاری به همراه تیک وجود دارد.این بیماری اصولا" یک بیماری ژنتیک است و از دوره کودکی شروع می شود، ولی ممکن است به علت مصرف بعضی مواد(مانند داروهای آنتی سایکوتیک) ،تروما، عفونت استرپتوکوکی و یا آنسفالیت ویروسی تشدید شود.
شدت نشانه های بسیاری از بیماران متغیر است و کم و زیاد می شود و رفتار درمانی و اطمینان بخشیدن به بیمار برای رفع تیک های خفیف کافی است.
تیک های شدید و آنهایی که موجب نگرانی است بایستی با دارو درمان شوند.در اکثر اوقات بلوکرهای دوپامین، و معمولا" پیموزاید یا هالوپریدول باعث کاهش کثرت و وخامت تیک شده و ممکن است آشفتگی های رفتاری همراه آن را نیز کاهش دهد.
برتری استفاده از داروهای دیگر بر اساس تأ ثیر یا عوارض مضر آنها هنوز در هاله ای از ابهام است.
معمولا" توصیه می شود دوز داروی استفاده شده تا حد امکان کم باشد.در ضمن باید توجه داشت که درمان مناسب بدین معنی نیست که کلیه نشانه ها را کنترل کند.(وگرنه که دیگه کسی تیک نداشت).به این موضوع هم توجه کنید که بعضط عوارض داروها را باید در کنار آثار درمانی آنها قرار داد.(خیلی نباید به عوارض سطحی داروها توجه کرد.چون داروی بدون عارضه مرگ است!!!!!!)
غالبا" مصرف دارو را پس از چند سال می توان قطع کرد.در بیمارانی که به هالوپریدول و پیموزاید پاسخ نمی دهند و یا نسبت به این داروها حساسیت دارند، می توان از داروهای جایگزین استفاده کرد.
بعضی داروهای دیگر که در کنترل تیک و یا آشفتگی های رفتاری سندرم تورت به کار می روند عبارتند از:
کلونیدین، سولپیرید، باکلوفن، توکسین بوتولینوم، کلونازپام، فلوفنازین، لوودوپا، پرگولید، ریسپریدون و تیاپرید.
در بعضی بیماران، در آغاز می توان از کلونیدین استفاده کرد چون از نظر عدم بروز عوارض جانبی بر هالوپریدول و پیموزاید ارجحیت دارد.
همچنین دانشمندان متوجه شده اند که نیکوتین به تنهایی یا همراه با هالوپریدول در آنهایی که هالوپریدول به تنهایی اثر نداشته است، مفید بوده است.
تیک های عصبی چیست ؟
تیک ها حرکات غیر اردای و انقباضات عضلانی نا گهانی بوده و حداقل بطور گذرا در درصد قابل توجهی از افراد دیده می شوند .
تیک های صوتی نیز بیشتر به صورت اصواتی مثل سرفه کردن، صاف کردن گلو، تیک هایی که به تازگی آغاز شده اند، اغلب نیاز به درمان ندارند.
توصیه مناسب به والدین و اطرافیان کودک مبتلا به تیک این است که توجهی به تیک ها نداشته باشند، چرا که تمرکز روی تیک، باعث تشدید آن می شودغرغر کردن، بالا کشیدن بینی و… تظاهر می کند.
اکثر تیک هایی که تازه آغاز شده اند، مسیر محدود و گذرایی دارند و به سمت اختلال جدی تری پیش نمی روند و حداکثر در طی دوره های استرس آور عود می کنند.
معدودی از تیک ها بیشتر از یک سال طول می کشند.
تیک در مردها سه برابر بیشتر از زن هاست و تیکهای مزمن بیشتر بین سنین شش تا دوازده سالگی دیده می شود.
تیک می تواند با رفتارهایی نظیر بالا انداختن شانه ، پلک زدن، تنگ کردن چشمها، تکانهای تند سر یا شانه، شکلک در آوردن، تکان دادن سر به طرفین یا پایین آوردن سر و یا چین دادن بینی دیده شود.
این تیکهای حرکتی در دوران کودکی کاملاً معمول هستند. با آماری که انجمن روانپزشکی آمریکا گزارش داده است، پنج الی بیست و چهاردرصد از کودکان دارای نوعی تیک هستند.
شایع ترین نواحی از بدن که تیک های حرکتی در آنها دیده می شوند، عبارت اند از: سر و صورت و دست ها و بازوها و بیشترین حرکات به صورت چشمک زدن، شکلک در آوردن، چین دادن به پیشانی، بالا انداختن ابروها، پلک زدن زیاد، چرخش سر، پرتاب کردن دست ها و بازوها، بالا انداختن شانه و نیز تکان دادن پا و … است.
تیکهای گذرا
تیکهای حرکتی معمول که اغلب در حدود سه و نیم سالگی شروع می شوند به کودکان کمک می کنند تا انرژی عصبی را آزاد کنند. هفتاد و پنج درصد از کودکان این نوع تیک را در عرض شش ماه پست سر می گذارند.
اگر کودک شما گرفتار تیک شد، بهترین راه ، نادیده گرفتن آن است. هیچگاه او را سرزنش نکرده و یا تنبیه نکنید.
شما می توانید برای جلوگیری از تبدیل شدن این عمل به یک عادت، با تمرین کردن روشهای پیشگیرانه که بعداً در این سلسله مقالات توضیح داده می شود، به کودکانتان کمک کنید ولی تیکهای گذرا نباید در برنامه ی کامل ترک عادت مورد توجه قرار گیرد.
تیکهای مزمن
اگر تیک بیش از دوازده ماه ادامه یابد، تیک مزمن محسوب می شود.
تیکهای مزمن پایدار هستند و معمولاً انقباض ماهیچه در آنها بیش از حد و بسیار شدید است.
این تیکها مشخصاً به صورت حمله های دوره ای صورت می گیرند و غالباً شدت آنها ماه به ماه، روز به روز یا حتی ساعت به ساعت تغییر می کند. در حقیقت رفتار تیکی ممکن است برای هفته ها یا ماهها کاملاً محو شود اما دوباره ظاهر گردد.
علتها
زمانی اعتقاد بر این بود که تیکها علامت بیرونی احساسات سرکوب شده و تعارضات و کشمکشهای درونی اند. امروزه در بسیاری از نقاط جهان آن را ترکیبی از عوامل محیطی و زیستی می دانند.
تقریباً در یک سوم موارد پایه ی ژنتیکی دارد اما در برخی حالات ممکن است این عادت از طریق تقلید به دست آید.
همچنین مشخص شده است که رفتارهای تیکی در زمان فشارهای عصبی افزایش می یابد که این امر به «تیک عصبی» منجر می شود.
در صورتیکه از وجود تیک های عصبی در کودکتان رنج می برید ، نکات زیر را مد نظر داشته باشید :
کاهش فشار روحی
به لحاظ این که رفتارهای تیکی غالباً با فشار روحی تشدید می شوند، عناصری را در زندگی کودکتان جستجو کنید که ممکن است منشأ ناراحتی یا نگرانی او گردند. آیا آنان تلاش می کنند که از تکالیف مدرسه و درسها عقب نمانند؟ آیا انتظارات ورزشی آنان بالاست؟ آیا مشکلات زناشویی شما باعث پریشانی آنها می شود؟
برای کاهش تنش های احتمالی کودکان، تا آن جایی که ممکن است برای ایجاد آرامش و اطمینان و حذف موقعیتهای فشارزا بکوشید و با آنان رئوف و مهربان باشید.
تعداد تیک اغلب با کاهش فشار روحی، تقلیل می یابد.
تیک عصبی در کودکان
حذف عاملهای محرک
آغاز برخی تیکها همانند یک واکنش طبیعی به تحریک بدنی است. یک یقه ی خیلی تنگ یا خیلی بلند می تواند باعث تکان دادن سر یا بالا کشیدن شانه شود. عینکهای نامناسب یا خستگی چشم می تواند عادتهای پلک زدن، تنگ کردن چشم یا چین دادن بینی را موجب شود. کلاه هایی که بند دارند و بندشان زیر چانه قرار می گیرد می تواند باعث تکان دادن سر به طرفین یا به طرف پایین شود. بعضی اوقات شما می توانید با گوش به زنگ بودن به علایم ناراحت کننده و با حذف منبع تحریک، از عادت تیک پیشگیری کنید.
بررسی کمبودهای غذایی
اکثر متخصصان تغذیه بر این باورند که تیکهای پایدار ممکن است به علت کمبود پتاسیم یا منیزیم یا هر دو باشد.
غذاهای خیلی شیرین و کافئین موجود در شکلاتها و نوشابه ها عدم تعادل پتاسیم و منیزیم را تشدید می کنند. اگر تمایل دارید روش پیشگیرانه ای اتخاذ کنید، برنامه ی غذایی کودکتان را تنظیم کنید و از پزشک معالجتان بخواهید که برنامه ی غذایی مکمل و قابل دسترس را برای بازگشت دوباره ی پتاسیم و منیزیم مورد نیاز آنان، به شما ارائه دهد.
شناسایی محرک
رفتارهای تیکی در یک الگوی غیرقابل پیش بینی ظاهر و محو می شوند. ولی اگر شما به مدت دو هفته با استفاده از نمودار ترک عادت، رفتار کودکتان را در نظر داشته باشید، ممکن است قادر شوید انواع معین حالتهایی که تیک را تحریک می کند، مشخص کنید. نظارت خود را در طی زمانی که انتظار می رود با کودکتان باشید مثلا در تعطیلات آخر هفته، شروع کنید. هر رویداد تیکی را روی نمودار علامت بزنید و قبل از تیک و در طی تیک به فعالیت کودک توجه ویژه ای مبذول دارید. این اطلاعات به شما برای کاهش یا حذف موقعیتهای تشدید کننده ی تیک کمک خواهد کرد.
خودآگاهی
در اکثر موارد کودکان از تیکهایشان کاملاً بی اطلاعند. به لحاظ این که آنان نمی توانند عملی را که از آن آگاهی ندارند متوقف سازند، اولین گام در ترک عادت این است که به آنان دقیقاً نشان دهیم در حین یک تیک چگونه به نظر می رسند. در زمانی که احتمالاً بر طبق نمودار نظارت بر عادت، انتظار تیک وجود دارد با کودکتان در جلوی آینه بایستید و با هم مراقب حرکت تیک باشید. خودتان تیک را تقلید کنید و سپس کودکتان را به انجام حرکت ارادی تیک تشویق کنید.
کودک یازده ساله یک عادت تیکی داشت که باعث می شد مدام پلک بزند و بینی اش را به شدت چین دهد. این عادت زمانی که تکالیف مدرسه اش را انجام می داد، بیشتر آشکار می شد. یک روز وسط انجام تکالیف مدرسه، مادرش او را به طرف آینه ی حمام برد و توضیح داد که می خواهد کاری را که کودک با چشمها و بینی اش انجام می دهد، خودش ببیند. مادرعادت او، یعنی تنگ کردن چشمها را تقلید کرد و در چند ثانیه کودک یک تیک را تجربه کرد. مادرش از او خواست که این عمل را به تفصیل شرح دهد. بگوید که چه احساسی به او دست می دهد و توضیح دهد که چگونه ماهیچه هایش سفت و بعد شل می شوند. آنان بیشتر از چند دقیقه مراقب بودند تا این که تیک دوباره ظاهر شد. گرچه همکلاسیها گاه و بی گاه به تیک او می خندیدند، ولی خودش از این که می دید و احساس می کرد که دارد واقعاً این کار را انجام می دهد، تعجب زده شده بود.
تیک عصبی در کودکان
تیکها در کودکان(1)
تیک، انقباض غیرارادی و ناگهانی ماهیچه است. عادت تیک می تواند در رفتارهایی نظیر شانه بالا انداختن، پلک زدن، تنگ کردن چشمها، تکانهای تند سر یا شانه، شکلک در آوردن، تکان دادن سر به طرفین یا پایین آوردن سر و یا چین دادن بینی دیده شود. این تیکهای حرکتی در دوران کودکی کاملاً معمول هستند. با آماری که انجمن روانپزشکی آمریکا گزارش داده است، پنج الی بیست و چهاردرصد از کودکان دارای نوعی تیک هستند.
تیک در مردها سه برابر بیشتر از زن هاست و تیکهای مزمن بیشتر بین سنین شش تا دوازده سالگی دیده می شود.
تیکهای گذرا
تیکهای حرکتی معمول که اغلب در حدود سه و نیم سالگی شروع می شوند به کودکان کمک می کنند تا انرژی عصبی را آزاد کنند. هفتاد و پنج درصد از کودکان این نوع تیک را در عرض شش ماه پست سر می گذارند.
اگر کودک شما گرفتار تیک شد، بهترین راه ، نادیده گرفتن آن است. به آن توجه نکنید یا به کودکتان برای ترک آن نق نزنید.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 30 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله اختلالات تیک یا تیک عصبی
