لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 60
تشیع در آفریقا
تشیع در آفریقا سابقه ای طولانی دارد. گرچه گذر تاریخ به علت محدودیتهای فراوانی که برای شیعیان بوجود آمده تنها آداب و رسوم شیعی در برخی مناطق باقی مانده است.
مرکز حکومت فاطمی ها در طول سه قرن شاهد درخشندگی بسیار گسترده علمی بوده که الازهر از بقایان آن است. زمانی خواجه نظام الملک با تقلید از مدارس علمی مصر مدارس نظامیه را در ایران و عراق بوجود آورد. اما از آنجا که دولتهای شیعی همچون فاطمی ها، ال بویه و حمدانیان تعصب به خرج نمی‌دادند. مانع از فعالیت سنیان نشدند و آنگاه که متعصبینی چون ایوبیان جای فاطمی ها را گرفتند. شیعیان را تحت فشارهای شدیدی قرار دادند تا آنکه در برخی مناطق از اساس آنان را از بین بردند.
در مغرب شهری بنام کتامه نامبرده شده که ابوعبدالله شیعی داعی اسماعیلیان کار تشیع را از آنجا آغاز کرد. از عبارت ابن حوقل (در صوره الارض) استفاده می‌شود در این منطقه از قبل نیز زمینه تشیع بوده است و همچنین گفته شده شهر سوس در مغرب، شیعه داشته است.
مصر نیز با آمدن فاطمیان تشیع را احیا کرده سیوطی آورده که در خطبه می‌خواندند:
اللهم صل علی محمد المصطفی و علا علی المرتضی و فاطمه البتول وعلی الحسن والحسین سبطی الرسول.
اسنوی مصری نیز در کتاب مهمات فقه آورده: با روی کار آمدن دولت فاطمیان جای علمای شافعی مذهب را علمای را فضه (منظور شیعه است) گرفتند. اهالی قریه ای در مصر بنام ارمنت شیعیان بوده اند که خبر آن در کتاب الطالع السعید آمده و بعدها تشیع در آن کاستی گرفته است. در همین کتاب خبر از تشیع در شهری بنام «اسفون» داده شده که در آن نیز تشیع بتدریج کاهش یافته است. از تشیع در افریقا نیز در کتاب احسن التقاسیم (ج 1 ص 286) مقدسی در قرن چهارم آمده است که مردم بالای قصبه فسطاط و صندفا شیعی اند.
ابن حوقل (در صوره الارض ص 150) نیز گفته: از اولاد قبطیان غیلان ابومروان، رئیس غیلانیه ، فرقه ای از شیعه هستند.
با ظهور صلاح الدین ایوبی، شیعیان به شدت سرکوب شدند.
ابن اثیر (الکامل فی التاریخ ج 12 ص 24) در واقع سال 584 هجری از قیام 12 نفر شیعی در قاهره نام می‌برد که یا علی:یا علی می‌گفتند. اما کسی آنان را یاری نکرده است. در غرب بین الجزایر و تونس نیز تنها شهر نفطه کلا شیعی بوده و آن را کوفه کوچک می‌نامیدند.
مهاجرت عده ای از اهالی شیراز به آفریقا که شیعه بوده اند در مصادر ذکر شده است (دایره المعارف اشیعیه ج 5 ص 67)
نکته قابل توجه این است که از اثراتی که تشیع در آفریقا باقی نهاده علاقه به اهل بیت (ع) است این مسأله هنوز در سودان به شکل چشمگیری وجود دارد. در باره این مناطق احمد بن الضیاف در کتاب الانحاف آورده است که اهالی افریقیه به علی (ع) و آل او (ع) علاقمند بوده و جاهل و عالم در این شریک اند. حتی زنان در حین ولادت فرزند فریاد یا محمد یا علی سر می‌دهند. اما شانلی ذضی اله عنه از رهبران صوفی آن دیار نیز به اصحاب خود گفته بود که در حین سختی یا محمد (ص) یا علی (ع)بگویند.
ابوالسحق ابراهیم اصطخری (متوفی 346 ق)در کتاب مسالک و ممالک از شیعیان در آفریقا در چند جا به مناسبت ذکر شهرها عنوان نموده است:اما برقه شهرکی میانه است- نه خرد و نه بزرگ- و ناحیتی آبادان دارد. و گرد بر گرد آن هر سوی بادیه است کی گروهی بر بریان آنجا مقام دارند و هر سال عاملی از مصر آنجا شدی تا وقت آنگه کی عبیدالله بر مغرب مستولی شد و عاملان مصر را از آنجا براند»
« ... مهدیه شهری کوچک است. عبیدالله بنا کرده است آنگه کی مغرب را به تغلب فرو گرفت و نامش او نهاد و بر کنارة دریاست و عبیدالله متغلب از قیروان به آنجا تحویل کرد و از قیروان تا آنجا یکه دو روزه راه باشد.»
«... لطیف شهری بزرگ و آبادان باشد میان تاهروت و قیروان ، و مردم آنجا قبیله اند از بربر ایشان را کتامه گویند و عبیدالله به ایشان نیرو گرفت و ابوعبدالله المحتسب که داعی عبیدالله بود میان ایشان مقام داشت و ایشان را دعوت می‌کرد»
«... ولاه مغرب همه به قیروان مقام داشته اند و جایگاه آل اغلب بوده است تا آنگاه کی وقت زوال ملک ایشان بود و ابوعبدالله المحتسب برون آمد و دعوت کرد و از آن پس عبیدالله آنجا مقام داشت تا آنکه کی بر کناره دریا مهدیه ساخت و تحویل کرد.»
شیعه د راندلس و مساله جزیره خضرا
همانگونه که اسلام از طریق مسلمانان آفریقا در آخر قرن اول (921 هجری) وارد اندلس و جنوب اروپا شد و مسلمین مدتها (هشت قرن) در آنجا قدرت داشتند شیعیان اندلس نیز از آفریقا با این مذهب آشنا شدند.
«حتی جزیره ای در سرزمین ولایت بربر در میان دریای اندلس را اشاره کرده اند که آن جزیره حضرت صاحب الزمان و اولاد و اصحاب او در آنجا می‌باشند و نیز در ساحل آن سرزمین موضعی است بشکل جزیره که اهل اندلس آن را جزیره رفضه می‌گویند چه ساکنان آن ساحل همگی شیعه امام اند و قوت ضروری ایشان را از جزیره اخضر که مقام حضرت صاحب الزمان است وکیل ناحیه مقدمه در سالی دو بار به کشتیها بار کرده از راه بحر ابیض که محیط به ناحیه مقدمه است می‌آورد و بر اهل جزیره قمست کرده مراجعت می‌نماید....»
مسأله جزیره خضرا و مثلث برمودا و جزیره ای در اقیانوس اطلس که چون اصل قضیه توسط بسیاری از علما و دانشمند ان اسلامی آنهم در کتابهای معتبر آمده است جای تامل دارد در اصل داستان که در بحار الانوار مرحوم مجلسی آمده است در قسمتی از داستان چنین است:
«... با قافله ای روبروش شدم (وی در آبادی آغاز شبه جزیره اندلس پس از مسافرت از آفریقا مریض شده است)که از کوههای نزدیک کرانه بحر غربی (مدیترانه) باز گشته بودند و پشم و روغن و دیگر لوازم خریداری می‌کردند. از وضع شهرهای آنها جویا شدم. گفتند که آنها از نزدیکی سرزمین بربر آمده اند و سرزمین آنها در کرانه دریا و در نزدیکی (جزیره های شیعیان) است ....»
تشیع در افریقا
