پاورپوینت سد های زیر زمینی

اختصاصی از اینو دیدی پاورپوینت سد های زیر زمینی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دسته بندی : پاورپوینت 

نوع فایل:  ppt _ pptx

( قابلیت ویرایش )

---

 قسمتی از محتوی متن پاورپوینت : 

تعداد اسلاید : 10 صفحه

بنام خدا سد های زیر زمینی مبانی بنیادی سدهای زیر زمینی انواع سد های زیرزمینی: 1-سدهای زیر سطحی 2-سد های مخزنی ماسه ای سدهای زیرزمینی سازه هایی هستند که مسیر جریان آب زیرزمینی را قطع کرده و ذخیره ای از آب در داخل زمین به وجود می آورند.
آنها در نقاط مختلفی در جهان از جمله آفریقا هند و برزیل ساخته شده اند.
این سد ها معمولاً در جایی ساخته می شوند که مقادیر جریان آب زیرزمینی به طور قابل ملاحظه ای، از جریان های خیلی بزرگ در فصول بارانی تا جریان های قابل چشم پوشی در فصول خشک تغییر می کند.
مبانی بنیادی سدهای زیر زمینی آب به جای اینکه در سطح زمین ذخیره شود در داخل زمین نگهداشته می شود.
مزیت اصلی سدهای زیرزمینی به خاطر کاهش یافتن تبخیر از سطح آب و خطر آلودگی می باشد، چون که انگل های آب نمی توانند در آبهای زیر زمینی زاد و ولد کنند.
سدهای زیر سطحی یک سد زیر سطحی با قطع و یا کاهش جریان یک سفره آب زیر زمینی باعث تفاوت سطوح سفره در بالادست و پایین دست می گردد.
این سد به طور کامل در درون زمین ساخته می شود.
سد های مخزنی ماسه ای سد مخزنی ماسه ای در جلوی زمین ساخته می شود و به ذرات ماسه و خاک اجازه داده می شود تا در طول دوره های بزرگ جریان در پشت سد جمع شوند.
به همین منظور سد های ماسه ای مخزنی را به صورت لایه ای می سازند تا ماسه در پشت آن انباشته شود و مواد ریز تر شسته شده و به پایین انتقال یابند.
سد ذخیره ای می تواند ترکیبی از دو نوع مختلف باشد.
هنگام ساختن یک سد زیر زمینی در یک رودخانه می توان با یک عمل حجم سد را افزایش داد، بدین صورت که اجازه بدهیم تا تراز بالای سد تا سطح زمین بالا بیاید که این عمل موجب انباشته شدن رسوبات اضافی می گردد.
در هنگام ساختن یک سد مخزنی ماسه ای ابتدا باید یک ترانشه را تا وقتی که به سنگ بستر ماسه ای یا هر لایه پایداری مانند رس برسیم کنده که این عمل برای سد های زیر سطحی هم کاربرد دارد، این ترانشه در عرض یک رودخانه یا یک دره ساخته شده و با یک دیوار نفوذ ناپذیر که از مصالح خاک کنده شده پر شده است مسدود می گردد. مصالح مختلفی ممکن است برای ساختن سدهای زیر زمینی به کار روند، این مصالح، بایستی به اندازه کافی عایق و به اندازه ای قوی باشد تا بتواند در برابر بار آب و خاک که به آن تحمیل می شود مقاومت کند.
می توان به رس تحکیم شده، بتن، رس و سنگ و یا دیوارهای بنایی برای کار برد در این سدها اشاره نمود؛ ارتفاع این گونه سدها از 2 تا 10 متر متغیر است. مخزن این گونه سد های در طول بارندگی های موسمی پر شده و آب ذخیره شده در طول فصل خشک مورد استفاده قرار می گیرد و آب اضافی از بالای سد جریان یافته تا حوزه های پایین دست را پر کند.
آب ذخیره شده را میتوان به طرق مختلف بهره برداری کرد که عبارتند از : 1-بهره برداری از چاه های بالادست سد. 2-عبور دادن لوله از جسم سد و هدایت آن به پایین دست. این سدها به علت شرایط خاص مورد نیاز برای اجرا نمی توانند در همه جا اجرا شوند.
بهترین نقطه برای ساخت این سد مناطقی است که خاک آن ماسه یا شن بوده و در عمق چندین متر

  متن بالا فقط قسمتی از محتوی متن پاورپوینت میباشد،شما بعد از پرداخت آنلاین ، فایل را فورا دانلود نمایید 

---

  لطفا به نکات زیر در هنگام خرید دانلود پاورپوینت:  توجه فرمایید.

• در این مطلب، متن اسلاید های اولیه قرار داده شده است.
• به علت اینکه امکان درج تصاویر استفاده شده در پاورپوینت وجود ندارد،در صورتی که مایل به دریافت  تصاویری از ان قبل از خرید هستید، می توانید با پشتیبانی تماس حاصل فرمایید
• پس از پرداخت هزینه ،ارسال آنی پاورپوینت خرید شده ، به ادرس ایمیل شما و لینک دانلود فایل برای شما نمایش داده خواهد شد
• در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون بالا ،دلیل آن کپی کردن این مطالب از داخل اسلاید ها میباشد ودر فایل اصلی این پاورپوینت،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
• در صورتی که اسلاید ها داری جدول و یا عکس باشند در متون پاورپوینت قرار نخواهند گرفت.
  
• هدف فروشگاه پاورپوینت کمک به سیستم آموزشی و رفاه دانشجویان و علم آموزان میهن عزیزمان میباشد. 
  

---

دانلود فایل  پرداخت آنلاین 

مقاله در مورد آبهای زیرزمینی

اختصاصی از اینو دیدی مقاله در مورد آبهای زیرزمینی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

آلودگی آبهای زیر زمینی تقریباً ناشی از فعالیتهای انسان است. در مناطقی که تراکم جهت زیاد و انسان استفاده می کند از خشکی، آبهای زیر زمینی خیلی آسیب پذیرند. تقریباًهر عملی که موجب تغییرات شیمیایی با هدر رفتن آب باشد ممکن است روی محیط زیست تأثیر بگذارد. زمانی که آبهای زیر زمینی آلوده شدند، از بین بردن آلودگی مشکل و هزینه زیادی دارد. برای جلوگیری از آلودگی، باید بفهمیم که چگونه آبهای سطحی و زیرزمینی با هم در ارتباط اند. آبهای سطحی و زیر زمینی به طور مستقیم با هم ارتباط دارند. در صورت وجود یک منبع سالم در مجاورت یک منبع آلوده، احتمال آلودگی آب بسیار زیاد است که منجر به آلودگی آبهای زیر زمینی می شود.

شبیه به خواص شیمیایی، فیزیکی و بیولوژی آلاینده، آلاینده می تواند منتشر کند آلودگی در محیط های دیگر به وسیله جریان های آبخیزه ( بعضی از آلاینده ها به خاطر خواص فیزیکی و شیمیایی، همیشه از جریان آبخیزها پیروی نمی کنند)

هم آب و هم آلاینده ها جاری می شوند در جهت پستی و بلندی زمین از مناطق اشباع شده به مناطق خالی. خاکهایی که دارای خلل و فرج و نفوذ پذیر هستند تمایل دارند به انتقال آب و آلاینده های مختلف با سرعت شیبی به داخل یک آبخیز. زمانی که آبهای زیر زمینی به طور آهسته جابجا می شوند: آلاینده ها وارد آبهای زیر زمینی می شوند. به خاطر همین جابجایی آهسته، آلاینده ها تمایل دارند که اثراتشان را به طور غلیظ و به شکل یک توده پر در آبهای زیر زمینی به جا بگذارد. ( شکل شمارۀ 1). این جریان در امتداد مسیر مشابهی از آبهای زیر زمینی جاری می شود. اندازه و سرعتع توده بستگی به مقدار و نوع آلاینده دارد. آبهای زیر زمینی و آلاینده ها می توانند به سرعت از میان صخره ها عبور کنند. این صخره ها موجب به وجود آمدن یک مشکل غیر عادی در کنترل آلاینده می شود به خاطر اینکه صخره ها به طور گسترده دارای فضای مختلفی هستند و پیروی نمی کنند از خطوط تراز سطح منطقه یا شیبهیدرولیکی زمینی آلاینده هایی که به آبهای زیر زمینی نفوذ کرده اند ممکن است به چاه های اطراف برسند که آب بعضی از این چاه ها قابل آشامیدن است. آلاینده هایی که درآبهای سطحی وجود دارند می توانند به آلودگی آبهای زیرزمینی کمک کنند. معمولاً بزرگترین تفاوت بین یک منبع آلاینده و آبهای زیرزمینی آن پدیده های طبیعی خواهند بود که باعث افزایش غلظت آلاینده است. پدیده هایی مانند آسایش، روپگال شدگی ممکن است قرار بگیرند در لایه هایی از خاک در منطقه اشباع نشده و سبب کاهش غلظت آلاینده قبل از آنکه به آبهای زیر زمینی وارد شود آلاینده هایی که بدون عبور از مناطق اشباع شده و به طور مستقیم وارد آبهای زیر زمینی می شوند غلظت کمتری نسبت به دیگر آلاینده ها دارند به هر حال به دلیل اینکه آبهای زیر زمینی به آهستگی جابجا می شوند آلاینده های ورودی به این آبها معمولاً غلظت کمتری نسبت به آب های سطحی دارند.

منابع آلودگی آبهای زیر زمینی

منابع آلودگی ممکن است طبیعی، فعالیتهای انسان، اقامت، تجاری، صنعت و یا فعالیتهای کشاورزی باشد. آلاینده ها از راه های مختلفی می توانند وارد آبهای زیر زمینی شوند از جمله در اثر فعالیت هایی در سطح زمین مانند سرازیر شدن آبهای صنایع یا از طریق سیستم های ذخیره بنزین در زیرزمین و یا از طریفپق سازه های زیرزمینی مانند چاه ها.

منابع طبیعی:

بعضی از مواد در خاک وجود دارندکه ممکن است حل شوند در آبهای زیر زمینی مانند آهکی، منگنز، آرسنیک و ...... بعضی از این مواد تولید رنگ، بو ،مزه در آب می کنند. آبهای آشامیدنی که غلظت غیر قابل قبولی از این مواد را دارند استفاده نمی شوند به عنوان آب آشامیدنی یا مصارف خانگی مگر اینکه تصفیه شوند.

آلودگی آبهای زمینی:

دفع غلط و نامناسب فاضلابهای زیان آور و پر خطر فاضلابها و گندابهای خطرناک و مضّر همواره می باید به روش درست و صحیح دفع گردند، بدین معنی که باید گفت توسط گروه جهت دفع نمودن فاضلاب های خطرناک و یا از طریق سیستم شهری جمع آوری فاضلاب و در زبانهای مشخص این امر صورت گیرد. خیلی از مواد شیمیایی نباید به داخل سیستم فاضلاب خانگی ریخته شوند که اینها شامل مجموعه های روغن( مثلاً روغن موتور یا روغن پخت و پز)، مواد شیمیایی مربوط به چمن ،گیاه و باغ، رنگها و حلال ها و رقیق کننده های رنگ، داروهای ضد عفونی کننده و مواد گندزدا داروها، مواد شیمیایی مربوط به ظهور عکس و مواد شیمیایی مربوط به استخرهای شنا می باشد. و به نحوی مشابه خیلی از مواد بکار رفته در فرایندهای صنعتی نباید در فاضلاب محل کار ریخته شوند، زیرا آنها ممکن است بداخل یک منبع آب آشامیدنی راه یافته و آنرا آلوده سازند. شرکتها می باید آموزش دهند پرسنل خود را جهت استفاده صحیح از آب و نیز دفع و امحاء تمام مواد شیمیایی که در محل کار مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع خیلی مختلف و مقادیر زیاد از موا د شیمیایی در مکان های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد، اهمیت دفع صحیح فاضلابهای آبها را

دانلود مقاله راه و ترابری ( راه زمینی )

اختصاصی از اینو دیدی دانلود مقاله راه و ترابری ( راه زمینی ) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تاریخچه :

تاریخ ایجاد راه ترابری به سال های 1310 یعنی حدود 70 سال پیش بر می گردد یعنی زمانی که برای اولین بار اداره طرق و شوارع در ایران تاسیس گردید و همانطور که گفته شد جهت احداث و نگهداری راهها می بایستی عمل نماید و پس از آن به وزارت راه و سپس به وزارت راه و ترابری با شاخه های مختلف که شامل بنادر و کشتیرانی - راه آهن - راه - هواپیمایی - حمل و نقل و شرکتهای وابسته بوجود آمده که در حال حاضر هم به همین نام فعالیت و اسکان دارد که در آینده نزدیک نیز تغییراتی در آن بوجود آید . یکی از علل تغییر نام و تکامل تا کنون با توجه به اینکه در سال های اولیه تاسیس هنوز بجز راه شوسه دیگر امکانات در ایران نبود لذا بدین نام خوانده شده که با توجه به پیشرفت وفراهم آمدن امکانات راه آهن - هوایی و دریایی تغییرات نام گذاری انجام پذیرفته .

یکی از شاخه های اصلی وزارت راه و ترابری ، راه زمینی می باشد که در اینجا به شرح مختصری از وظایف ادارت راه و ترابری می پردازیم . راه و ترابری مسئولیت نگهداری - توسعه و تردد روان ناوگان سازمان حمل و نقل بیرون شهری را به عهده دارد .

نوع محصولات تولیدی خدماتی واحد صنعتی :

الف : نگهداری راهها

نگهداری راهها یکی از کارهای مهم ادارات راه و ترابری می باشد که هر چند از نظر دید عموم پوشیده است ولی وقتی عمقی به آن نگاه می کنیم متوجه اهمیت موضوع خواهیم شد و نگهداری شامل خط کشی جاده ها - نصب علائم راهنمایی - ساخت پارکینیگ ها - نصب علائم هشدار دهنده -ساخت شانه راه - احداث قنر در شانه جاده ها جهت هدایت آب های سطحی - تمیز نمودن پل ها از رسوبات ناشی از سیلاب ها - درز گیری ترک ها با قیر - لکه گیری آسفالت در جاهایی که آسفالت ترک برداشته با برداشتن آسفالت ترک خورده و پر کردن آن با آسفالت جدید روکش آسفالت - نصب روشنایی - نصب گارد ریل درکنارر جاده ها (پایه های فلزی که به هم متصل هستند) - نصب چراغ چشمک زدن در آبادیها - و غیره که اگر بخواهیم تمام عنوانهای نگهداری راه را بگوییم درحدود 140 مورد می باشد .

ب - راهسازی

از دیگر کارهای ادارت راه و ترابری راهسازی می باشد که با احداث راههای جدید باعث تردد و روان در جاده ها می گردد .

راهسازی مراحل مختلفی دارد که اهم آنها عبارتند از :

• مطالعه مسیر
• طرح و نقشه
• برآورد هزینه
• پس از انجام مراحل قانونی و تصویب هئیت دولت و مجلس و تخصیص بودجه شروع کار صورت می گیرد .

یکی از مراحل مهم این قسمت همان مطالعه مسیر است که توسط شرکت های قدر و با صلاحیت می بایستی این کار صورت پذیرد . که در این مرحله تمام جوانب مد نظر قرار می گیرد از نظرهزینه - کوهستانی بودن - شیب جاده - طول مسیر و معمولاً مسیری انتخاب خواهد شد که تردد روانتر ، سریعتر و آسانتر صورت پذیرد .

ج - بررسی راههای موجود و ارتقاء آنها از دیگر وظایف ادارات راه وترابری   می باشد

د- شناسایی نقاط حادثه خیز و حذف آنها از دیگر کارها می باشد .

ر- همانطور  که می دانید از سال 81 مسئولیت نگهداری - ساخت و توسعه دامهای روستایی نیز علاوه بر راههای اصلی به ادارات راه و ترابری شرح داده شد .

یکی از مهم ترین و اصلی ترین ابزار ادارات راه و ترابری ماشین آلات راهسازی  وراهداری می باشند که جهت انجام امور به کار گرفته می شوند و به عنوان ستون ادارات راه و ترابری از آن نام برده می شود . بر همین اساس و بر اساس نمودار سازمانی ادارات کل اداره ای بنام اداره ماشین آلات استان در ادارات کل هر استان تاسیس گردیده که وظیفه آن تعمیر و نگهداری ماشین آلات و نظارت بر درست به کارگیری ماشین آلات و نحوه استفاده از آنها می باشد .

از آنجایی که ادارات راه علاوه بر نگهداری ،کار راهسازی راهها را نیز بر عهده دارند لذا اداره ماشین آلات نیز کاری بس مهم و دشوار می باشد زیرا می بایستی کلیه امور ادارت کل را که بر پایه و اساس ماشین آلات می چرخد اداره نماید .

اداره ماشین آلات از شعبات مختلفی تشکیل شده که شامل شعبه باطریسازی شعبات تعمیرات ماشین آلات سنگین - شعبات تعمیرات نیمه سنگین - شعبه آهنگری - شعبه صافکاری و نقاشی - شعبه تعمیرات سبک - شعبه سرویس و نگهداری - شعبه تعمیر و تست پمپ و سوزنها  شعبه تعمیر و تست پمپ های

فایل وزد 50 ص

تحقیق درمورد تونل سازی

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق درمورد تونل سازی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

تاریخچه تونل سازی و سازه‌های زیر زمینی

احتمالا اولین تونل‌ها در عصر حجر برای توسعه خانه‌ها با انجام حفریات توسط ساکنان شروع شد . این امرنشانگر این است که آنها در تلاشهایشان جهت ایجاد حفریات به دنبال راهی برای بهبود شرایط زندگی خود بوده اند. پیش ازتمدن روم باستان ، در مصر ، یونان ، هند و خاور دور و ایتالیای شمالی ، تماما تکنیکهای تونلسازی دستی مورد استفاده قرار می‌گرفت که در اغلب آنها نیز از فرایندهای مرتبط با آتش برای حفر تونل های نظامی ، انتقال آب و مقبره‌ها کمک گرفته شده است. در ایران نیز از چند هزار سال پیش، به منظور استفاده از آبهای زیر زمینی تونل هایی موسوم به قنات حفر شده است که طول بعضی از آنها به 70 کیلومتر و یا بیشتر نیز می‌رسد. تعداد قنات های ایران بالغ بر50000 رشته برآورده شده است. جالب توجه است که این قنات های متعدد، طویل و عمیق با وسایل بسیار ابتدایی حفر شده اند.

رومی ها نیز در ساخت قنات‌ها و همچنین در حفاری تونل های راه پرکار بودند. آنها در ضمن اولین دوربینهای مهندسی اولیه را در جهت کنترل تراز وحفاری تونل ها به کار بردند.

اهمیت احداث تونل ها دردوران های قدیم ، تا بدین جاست که کارشناسان کارهای احداث تونل درآن تمدن‌ها را نشانگر رشد فرهنگ و به ویژه رشد تکنیکی و توان اقتصادی آن جامعه دانسته‌اند. تمدنهای اولیه به سرعت ، به اهمیت تونل‌ها ، به عنوان راه‌های دسترسی به کانی ها و مواد طبیعی نظیر سنگ چخماق به واسطه اهمیتش برای زندگی، پی‌بردند. همچنین کاربرد آنها دامنه گسترده‌ای از طاق زدن بر روی قبرها تا انتقال آب و یا گذرگاههایی جهت رفت و آمد را شامل می شد. کاربردهای نظامی تونل‌ها ، به ویژه از جهت بالابردن توان گریز یا راههایی جهت یورش به قرارگاهها و قلعه های دشمن ، ازدیگر جنبه های مهم کاربرد تونلها در تمدن های اولیه بود.

تونل سازی همزمان با انقلاب صنعتی، به ویژه به منظور حمل و نقل ، تحرک قابل ملاحظه ای یافت. تونلسازی به گسترش و پیشرفت کانال سازی کمک کرد و این امر در توسعه صنعت به ویژه در قرون 18 و 19 میلادی در انگلستان سهم بسزایی داشت. کانال‌ها یکی از پایه های انقلاب صنعتی بودند وتوانستند در مقیاس بسیار بزرگ هزینه‌های حمل و نقل را کاهش دهند. تونل مال پاس با طول 157 متر برروی کانال دومیدی در جنوب فرانسه اولین تونلی بود که در دوره‌های مدرن در سال 1681 ساخته شد. همچنین اولین تونل ساخته شده با کاربرد حفاری و انفجار باروت بود. در انگلستان، قرن 18 نیز جیمز بریندلی از خانواده ای مزرعه دار با نظارت بر طراحی و ساخت بیش از 580 کیلومتر کانال و تعدادی تونل به عنوان پدر کانال و تونل های کانالی ملقب شد. وی در سال 1759 با ساخت یک کانال به طول 16 کیلومتر مجموعه معدن زغال دوک بریدجواتر را به شهر منچستر متصل نمود. اثر اقتصادی تکمیل این کانال نصف شدن قیمت زغال در شهر و ایجاد یک انحصار واقعی برای معدن مذکور بود.

در اوایل قرن نوزدهم به منظور عبور از قسمتهای پایین دست رودخانه تایمز هیچ سازه ای موجود نبود و 3700 عابر مجبور بودند با طی یک راه انحرافی 3 کیلو متری با قایق مسیر روترهایت به ویپنیگ را طی کنند. اقدام به ساخت یک تونل نیز به دلیل ریزشی بودن ومناسب نبودن رسوبات کف رودخانه متوقف شد. تا اینکه در حدود سال 1820 فردی بنام مارک ایرامبارد برونل از فرانسه ایده استفاده از سپر را مطرح نمود و در سال 1825 کار احداث تونل بین روترهایت و ویپنیگ را آغاز و علی رغم جاری شدن چند نوبت سیل در سال 1843 آن را باز گشایی نمود. این تونل تامس نام گرفته و اولین تونل زیر آبی بود که بدون هر گونه رودخانه انحرافی حفر شد.

در دیگر موارد تونلهای زهکشی بزرگ ، نظیر تونلی با طول 7 کیلو متر در هیل کارن انگلستان ، اهمیت زیادی در توسعه صنعت معدنکاری داشته‌اند. البته بررسی تاریخچه پیشرفت در روش ها و تکنیک ها و به عبارتی در هنر تونل سازی نشانگر این مطلب است که مانند بسیاری دیگر از علوم و فنون بیشتر رشد این هنردر قرن گذشته صورت گرفته و تا حال نیز ادامه دارد.

ویژگی های فضاهای زیرزمینی و نمونه های بارز آنها

هم اکنون در زمینه های مختلف کاربرد تونل‌ها ، مزایای متفاوت و گوناگونی را بر می شمرند. از آن جمله ویلت، استفاده فزاینده فعلی از فضاهای زیر زمینی را به دلایل زیر رو به افزایش دانسته است.

1- تفوق محیط ساختاری به معنای وجود یک حصار وساختار طبیعی فراگیر.

2-عایق سازی با سنگهای فراگیر که دارای ویژگیهای عالی عایق‌ها می باشند.

3- محدودیت کمتر دراحداث سازه های بزرگ به دلیل نیاز کمتر به استفاده از وسایل نگهداری عمده در مقایسه با احداث همان سازه بر روی سطح زمین.

4- کمتر بودن تأثیرات منفی زیست محیطی.

دانلود پروژه آبهای زیر زمینی 47 ص

اختصاصی از اینو دیدی دانلود پروژه آبهای زیر زمینی 47 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 47

کلیات

علمی که به مطالعه منابع آب موجود در زیر زمین می پردازد، «هیدروژئولوژی» (زمین شناسی آب) یا «ژئوهیدرولوژی»(آب شناسی زیر زمینی) خوانده می شود. در این علم به طور کلی مسائلی مثل محل پیدایش ، توزیع ، خواص و چگونگی حرکت آبهای زیر زمینی مورد بررسی قرار می گیرد. البته اصطلاح هیدروژئولوژی توسط برخی از مؤلفین به معنای دیگر نیز به کار رفته است، مثلاً گاهی آن را شاخه ای از دانش زمین شناسی می دانند که تنها به مطالعه تغییرات زمین توسط آب و پدیده های وابسته به آن می پردازد. ولی امروز غالباً هیدروژئولوژی به کار می رود ، منتها بر روی جنبه های زمین شناسی این علم و رابطة آبهای زیرزمینی با محیط زمین شناسی تأکید بیشتری دارد. در حالی که در ژئوهیدرولوژی جنبه های آب شناسی این علم (خصوصیات جریان سیال) بیشتر مورد توجه است.

اهمیت استفاده از آبهای زیر زمینی

آب زیر زمینی یکی از مهمترین منابع تامین آب شیرین مورد نیاز انسان است. آب زیر زمینی ، بعد از یخچالها و یخ پهنه ها، بزرگترین ذخیره آب شیرین زمین را تشکل می دهد. امروزه بهره برداری از منابع آب زیر زمینی ، برای مصارفی چون کشاورزی ، صنعت و شرب ، توسعه زیادی پیدا کرده است. در مناطق خشک و دور از رودخانه ها و دریاچه های آب شیرین ، غالباً تنها تامین آب برای مصارف مختلف استفاده از منابع آب زیرزمینی است. حتی در نقاطی که آبهای سطحی به قدر کافی موجود باشد ، ممکن است آبهای زیر زمینی ترجیح داده شود. استفاده از آب زیر زمینی ، با وججود آن که استخراج آن معمولاً گرانتر از برداشت آب از رودخانه هاست و نمکهای محلول در آن به طور کلی بیش از رودخانه هاست، به دلایل زیر بیشتر مورد توجه است:

معمولاً آبهای زیر زمینی عاری از جانداران بیماری زاست و احتیاج به تصفیه ندارد.

دمای آبهای زیر زمینی نسبتاً ثابت و برای عمل تبادل حرارتی در کارخانه ها مفید است.

ترکیب شیمیایی آبهای زیر زمینی معمولاً ثابت است.

آبهای زیر زمینی غالباً بی رنگ و فاقد مواد تیره کننده است.

آلودگیهای زیستی و رادیواکتیو کمتر روی آب زیر زمینی تأثیر دارد.

آبهای زیر زمینی غالباً تحت تأثیر خشک سالیهای کوتاه مدت قرار نمی گیرد.

در بسیاری از مناطقی که آب سطحی قابل اطمینانی وجود مدارد آبهای زیر زمینی غالباً در دسترس است.

استفاده از آبهای زیر زمینی در کشور ما، که فاقد منابع آب سطحی فراروان است، از دیر باز رواج بسیار داشته است. امروزه نیز بخش مهمی از آبهای مورد نیاز ، بخصوص در کشاورزی و برای مصارف شهری ، از منابع زیر زمینی تأمین می شود. در حال حاضر در سطح کشور سالانه حدود 49 میلیارد متر مکعب آب از منابع زیر زمینی برداشت می شود (جدول 1-1 ) این رقم بخش بزرگی از کل آبهای مصرفی در کشور ما را تشکیل می دهد. مقایسه این رقم با حجم جریانهای سطحی ، اهمیت استفاده از آبهای زیر زمینی را رد ایران نشان می دهد. بنا به آمار موجود حجم تقریبی جریانهای سطحی در حوضه های آبریز کشور به طور متوسط سالانه حدود 68 میلیار متر مکعب است، که تمام این آب نیز توسط سدهای مخزنی مهار نشده و بخشی از آن بخصوص در ماههایی از سال که نیاز کمتری به آب وجود دارد هدر می رود.

جدول 1-1 میزان بهره برداری و تخلیه منابع آب زیرزمینی در ایران سال آبی 70-69 (به میلیون متر مکعب)

چاه عمیق

چاه نیمه عمیق

قنات

چشمه

جمع

23741

9225

7899

7919

48784

تاریخچه بهره برداری از آبهای زیر زمینی

بهره برداری از آبهای زیر زمینی ، برای رفع نیازهای روزمره ، به گذشته های دور بر می گردد. پیش از آن که انسان راه استفاده از آبهای زیر زمینی را بیابد ، در کنار رودخانه ها، دریاچهها و چشمه ها زندگی می کرده است. مسلماً یکی از قدمهای بزرگ تمدن زمانی برداشته شد که انسان راه به دست آوردن آب با وسایل مصنوعی را یافت . بهره برداری از آبهای زیرزمینی ، بخصوص در مناطق خشک آسیا سابقه های طولانی دارد. اولین راه بهره برداری از آب زیرزمینی احتمالاً چاه بوده است . قدیمی ترین چاه آبی که تاکنون بجای مانده در دره رود سند است که ساختمان آنرا به 6000 سال پیش مربوط می دانند . مصریان در 3000 یال قبل از میلاد مسیح در حفر چاه در زمینهای سنگی مهارت داشته اند. چینیان قدیم با روش حفاری آهسته ، که ساله و بلکه دهها سال طول می کشید و شبیه روش حفاری ضربه ای امروزی بود، چاههایی با عمق اعجاب انگیز 1500 متر نیز حفر کرده اند.

بزرگترین ابتکار در استفاده از آبهای زیر زمینی در گذشته ساختن قننات یا کاریز بوده است ایرانیان مبتکر ساختن قنات اند. ساختن قنات در ایران از حدود 3000 سال پیش شروع شده و سپس به دیگر نقاط گسترش پیدا کرده است. آثار قناتهای قدیمی در نقاط مختلف کشور ما به فراوانی دیده می شود . طول پاره ای از این قناتها به دهها کیلومتر می رسد.

در اوایل قرن 12 میلادی با پیدا شدن چاههای آرتزین در اروپا ، تکنیک حفاری چاهها توسعه زیادی پیدا کرد. معهذا تا اواخر قرن 18 عمق چاهها به ندرت از 300 متر تاوز می کرد. تنها در اواخر قرن 19 بود که عمق چاههای حفر شده با وسایل ماشینی جدید توانست از عمق چاههای قدیمی چینی ها بیشتر شود.

گرچه بهره برداری از آبهای زیر زمینی از گذشته های دور معمول بوده و روشهای استخراج آن توسعه پیدا کرده ولی نظریه های مربوط به منشاء و حرکت آب زیر زمینی همپای آن بسط نیافته است فیلسوفان قدیم یونان اغلب چنین تصور می کردند که مجراهایی در زیر زمین وجود دارند که مستقیم یا غیر مستقیم با دریاها در ارتباط اند و آب دریا از طریق آنها ، پس از صاف شدن به صورت چشمه در سطح زمین ظاهر می شود. در تمام قرون وسطی حتی تا قرن 17 میلادی ، نظریه های فیلسوفان یونانی ، در میان دانشمندان مغرب زمین رواج داشته است اغلب چنین می پنداشتند که باران و برف به تنهایی نمی تواند آب چشمه ها و رودخانه ها را تأمین کند.

برخی از دانشمندان ایرانی نیز در خصوص آبهای زیر زمینی و سطحی نظران ارزنده ای ارائه کردهاند. از جمله «ابوبکر محمد بن الحسن الحاسب کرجی» (قرن چهارم و پنجم هجری قمری) در کتابی تحت عنوان «استخراج آبهای پنهانی» در باره منشاء و راههای استخراج آب زیرزمینی گفتگو می کند. در این کتاب به روشنی گفته شده که «مایة آبهای ساکن در شکم زمین و منشاء چشمه ها ، رودها و نهرها از باران و برف است» ابوریحان بیرونی (قرن چهارم و پنجم هجری قمری) در آثار الباقیه منشاء آب چشمه ها و علت تغییرات مقدار آب آنها را ذکر کرده است. وی برای اولین بار خروج آب از چاههای آرتزین را بر اساس قانون ظروف مرتبط بیان می کند. «ابوحاتم مظفر اسفرازی» (قرن پنجم و ششم هجری قمری) در «رسالة آثار علوی» در باره پدید آمدن جویها، رودها و چشمه ها ، نفوذ آب به زمین ، حرکت آب در زیر زمین ، تغییر کیفیت آب به دلیل