پاورپوینت عدالت سازمانی
تعداد اسلاید: 28
فهرست مطالب:
مقدمه
چکیده
مفهوم لغوی عدالت
عدالت و قران
عدالت در سازمانها
انواع عدالت در سازمانها
عدالت توزیعی
عدالت رویه ای
عدالت تعاملی
عوامل موثر بر درک عدالت
نتایج درک عدالت
نتیجه گیری
این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 186 صفحه می باشد.
فهرست
مقدمه. ۱
چکیده. ۲
عدالت چیست؟. ۷
حسن و قبح عقلی.. ۸
سرچشمه « ظلم » یکی از امور زیر است.. ۹
دعوت به عدل و داد. ۱۰
فلسفه آفات و شرور. ۱۰
قضاوت نسبی و معلومات محدود. ۱۱
حوادث ناخوشایند و هشدارها ۱۲
فلسفه حوادث ناخوشایند زندگی.. ۱۳
پرورش انسان در آغوش مشکلات.. ۱۳
مشکلات سبب بازگشت به سوی خدا ۱۴
مشکلات و فراز و نشیبها به زندگی روح می دهد. ۱۵
چرا جهان طبیعت اینقدر زیباست؟. ۱۵
یک دلیل روشن آن عدم یکنواختی است. ۱۵
مشکلات خود ساخته: ۱۶
مساله جبر و اختیار. ۱۷
سرچشمه اعتقاد به جبر. ۱۷
نکته اصلی اشتباه جبریها ۱۸
عوامل اجتماعی و سیاسی مکتب جبر. ۱۹
عوامل سیاسی.. ۱۹
عوامل روانی.. ۱۹
عوامل اجتماعی.. ۱۹
روشنترین دلیل برای آزادی اراده و اختیار. ۲۰
وجدان عمومی انسانها جبر را نفی می کند. ۲۰
تضاد منطق « جبر » با منطق « مذهب ». ۲۱
« امر بین الامرین » چیست؟. ۲۲
تفویض در برابر جبر. ۲۲
مکتب واسطه. ۲۲
قرآن و مساله جبر و اختیار. ۲۳
هدایت و ضلالت به دست خدا است . ۲۴
اقسام هدایت و ضلالت.. ۲۴
یک سئوال مهم. ۲۵
علم ازلی علت عصیان کردن! ۲۶
عدل خداوند و مساله « خلود ». ۲۶
گروهی از طریق شفاعت- گروهی از طریق عفو. ۲۸
نگاهی به معنای لغوی عدل. ۳۰
مفهوم اصطلاحی عدل. ۳۱
جایگاه عدل در بیان علوی.. ۳۲
مفهوم عدالت اجتماعی.. ۳۳
برابرى و مساوات.. ۳۳
قانونمندى.. ۳۴
فرق میان « عدالت » و « مساوات ». ۳۴
چرا از میان همه صفات عدل برگزیده شده است؟. ۳۴
گونه شناسی مفاهیم عدالت اجتماعی: ۳۶
مفهوم سلبی(منفی) یا ایجابی(اثباتی) عدالت: ۳۶
مفهوم عدالت می تواند محافظه کارانه یا اصلاح طلبانه باشد. ۳۶
مفهوم اقلی یا اکثری عدالت. ۳۶
مفهوم عدالت گاه سیاسی و گاه اجتماعی است. ۳۶
مبانی معرفت شناسی عدالت.. ۳۶
تعریف عدالت.. ۳۷
آیا عدالتخواهى فطرى است؟. ۳۸
نظر نیچه و ماکیاول. ۳۹
نظر برتراند راسل.. ۳۹
نقد این نظریه. ۴۰
نظر مارکسیسم. ۴۰
نظر اسلام. ۴۱
عدالت اجتماعِی در حکومت علوِی.. ۴۳
اوضاع سیاسى و اجتماعى و ادارى.. ۴۳
عدالت اجتماعی و حکومت اسلامی.. ۴۹
انقلاب آزادی استقلال. ۴۹
فریاد یا محمدا ۵۳
علِی و عدالت ۵۶
علی ( ع ) ، عدالت و بیت المال ۵۹
·سهم مساوى على علیه السّلام و بنده‌اش ۵۹
·خاموش کردن چراغ بیت المال ۶۰
·درد دل على علیه السّلام با مالک اشتر ۶۰
·توبیخ خزانه‌دار بیت‌المال ۶۱
على علیه السّلام و مرد یهودى ۶۲
·على علیه السّلام و مرد سارق ۶۲
·سفارش على علیه السّلام در مورد ابن ملجم ۶۳
·آخرین سخن ۶۳
·حضرت علِی (ع) و عدالت در تقسیم بیت المال ۶۴
·نمونه‌هایى از عدالت آن حضرت در تقسیم بیت‌المال ۶۶
امام علی ( علیه السلام ) و عدالت اجتماعی ۶۹
حکومت و عدالت علِی.. ۷۳
ارزش و اعتبار عدالت از نظر نهج البلاغه. ۷۴
آِیا عدالت شرِیفتر و بالاتر است ِیا بخشندگِی؟. ۷۵
عدالت نباِید فداِی مصلحت بشود. ۷۷
اعتراف به حقوق مردم. ۷۸
منطق نهج البلاغه در باره عدالت.. ۸۰
حکمران امانتدار است نه مالک… ۸۱
ارزش عدالت از نظر امام علِی.. ۸۴
امام خمینی و دفاع از حقوق طبقات محروم جامعه. ۸۷
وصیت نامه امام خمینی.. ۸۷
مردان شجاع و زنان زینب گونه. ۹۰
پرهیز از شعارگرایی در دفاع از حقوق طبقات محروم جامعه ۹۰
وجود کارگزاران برخاسته از طبقات محروم جامعه ۹۱
توان ایجاد عدالت اجتماعی در سطح سیاست خارجی و روابط بین المللی ۹۱
حفظ نظام جمهوری اسلامی در مقابل آسیب های داخلی و تهدیدات خارجی ۹۲
پیام ویژه ۹۳
عدالت اجتماعی رمز بقا انقلاب اسلامی ۹۵
عدالت اجتماعی اصلی ترین ویژگی جمهوری اسلامی ۹۵
عدالت اجتماعی خط تمایز بین اسلام ناب و اسلام آمریکایی ۹۶
نجات مسلمین (سید جمال الدین). ۱۰۱
ایده نجات اسلام (مذهب). ۱۰۲
متدولوژی نجات اسلام برای مسلمین.. ۱۰۳
عزت و اقتدار مسلمین از طریق اجرای شریعت.. ۱۰۴
شعار نجات اسلام از شرآباد کردن دنیای مسلمین.. ۱۰۵
شعار نجات مسلمین و اسلام. ۱۰۷
جهانی سازی و عدالت.. ۱۰۸
احمدی نژاد، عدالت.. ۱۲۰
عدالت و جنجالهای سیاسی.. ۱۲۱
انر ژ ی هسته ای.. ۱۲۱
فرانسه و روسیه: ایران دست نگه دارد. ۱۲۳
روسیه: بحث تحریم انگیزه سیاسى دارد. ۱۲۳
توسعه عدالت در دولت احمدی نژاد. ۱۲۷
محرومیت دختران از آموزش… ۱۲۸
·چرا ما به بسیج ایدزی نیازمندیم که به صورت خاص بر روی کودکان متمرکز است؟. ۱۳۱
چگونه کودکان و افراد جوان تحت تاثیر اچ آی وی / ایدز قرار می‌گیرند؟. ۱۳۲
آموزش عدالت پیشرفت ۱۳۳
هزینه های آموزش ، عدالت ، پیشرفت کشور. ۱۳۵
روشهای مختلف استفاده از بهداشت عمومی.. ۱۳۷
از طریق مراکز بهداشتی و درمانی و بیمارستانها : ۱۳۷
از طریق بیمه : ۱۳۷
از طریق طب خصوصی : ۱۳۷
عوامل تحقق عدالت.. ۱۴۲
موانع اجرای عدالت.. ۱۴۳
الف: تبعیض… ۱۴۴
ب: سودجویی.. ۱۴۵
ج: امتیاز طلبی.. ۱۴۶
د: ضعف نفس: ۱۴۷
گسترده عدالت در حکومت دینی.. ۱۴۸
سرآغاز بی عدالتی ها در تاریخ سیاسی اسلام. ۱۴۸
جلوه های عدالت در سیره علوی.. ۱۴۹
ستیز با عدالت گریزان.. ۱۵۰
عدالت علوی در سیاست و اقتصاد. ۱۵۱
برقراری عدالت جاودان ۱۵۶
مساله عمر حضرت حجت ۱۵۷
مشخصات دوره حضرت مهدى علیه السلام ۱۵۹
عدالت و مهدویت در قرآن و احادیث نبوى ۱۶۲
على علیه السلام و مهدویت ۱۶۳
ماهیت قیام مهدى علیه السلام ۱۶۴
مهدویت فلسفه بزرگ جهانى و عدالت ۱۶۶
منــــابــع. ۱۶۸
اعتقاد به معاد و اعتراف به روز جزا نقش سازنده ای در تربیت جان دارد و فراموشی قیامت و نسیان آخرت چه اثر سوئی در تباهی جان دارد. لذا قرآن کریم خطر تباهی مردم را در اثر فراموشی قیامت می‌داند فرمود: «بما نسوا یوم الحساب» .
(بمانسوا) سبب آنکه فراموش کردند (یوم الحساب ) روز شمار و جزای کردار و اعراض نمودند از ذکر آن یعنی به جهت مخالفت حق و ملازمت هوای مشعرو نسیان .
اینکه خداوند تعالی افراد نمونه انسانیت را در پرتو یاد معاد به مقام شامخ اخلاص نائل می‌نماید و می‌فرماید : این گروه ممتاز چون به یاد قیامت بودند به جایی رسیده‌اند که از بندگان خاص خدا به شمار می‌روند (انا اخلصنا بخالصه ذکری الدار) چون آنها به یک وصف ویژه و خاصی موصوف بودند که آن قیامت بود ، ما آنها را جزو بندگان خالص خود قرار دادیم .
(همانا ما خالص گردانیم ایشان را به خالص کردن یاد انسرای) یعنی قرار دادیم آنان را خالص برای خودمان به اینکه برای ایشان یاد آن سرا خالص باشد.
برهان رحمت که حد وسط آن رحمت خداست ، معنایش این است که رحمت خدا یک وصف عاطفی و انفعالی نیست (ربنا وسعت کل شی رحممه و علما) رحمت خدا ، رحمت انعطافی و انفعالی نیست. رحمت عبارت از عطا کردن هر کمال به هر مستعد و آماده است. هر مستعدی که پذیرای کمال باشد ، مقتضای رحمت الله این است که آن کمال را به این مستعد عطا کند.
این جمله حکایت متن استغفارملائکه است ، ملائکه قبل از در خواست خود نخست خود را به سئه رحمت و علم ستوده‌اند و اگر در بین این صفات خداوندی رحمت را نام برده و آن را با علم نصیحت کردند، بدین جهت است که خدا را با رحمت خود بر هر محتاجی انعام می‌کند و با علم خود احتیاج هر محتاجی و مستعد رحمت را تشخیص می‌دهد.
لذا در سوره انعام جریان معاد را مطرح می‌کند و میگوید :(کتب علی نفسه الرحمه لیجمعکم الی یوم القیمه لا ریب فیه) چون رحمت را بر خودش تثبیت کرد ، حتما با بشر رحیمانه رفتار می‌کند و معنای رحمت او هم این است که هر کمالی را به مستعد و آماده آن کمال اعطا می‌کند و جان انسانی آماده کمال ابدی است و عالم جاوید کمال بشریت است. خدا آن کمال را به بشر اعطا خواهد کرد.
برهان عدالت
خدا عادل است و چون خدا عادل است ظلم در آفرینش نخواهد بود ، و اگر کسی ستم کرد و به کیفرش نرسد ظلم است. اگر کسی خدمت کرده به پاداشش نائل نشود ظلم است. اگر بد و خوب یکنواخت به سر بردند ظلم است، اگر زشت و زیبا یکسان قرار گیرند ظلم است و این با عدل خدا سازگار نیست. خدا چون عادل است یک موطن حسابرسی دارد که به حسابها رسیدگی می‌کند و در آن محکمه حسابرسی ، در برابر خوبی‌ها پاداش می‌دهد و در برابر زشتی‌ها کیفر می‌کند که این باید روشن شود.
قرآن خدا را به عنوان عادل معرفی کرد و ظلم را به عنوان یک وصف سلبی از خدا سلب کرد که: (ولا یظلم ربک احدا) خدا بر احدی ستم نمی کند.
خدای تو بر کسی ظلم نکند. حق او باز نگیرد و نقصان نکند و به گناه کسی دیگر را نگیرد و بار کسی بر کسی دیگر ننهد.
(وما ربک بظلام للعبید ) خدا هرگز به احدی ستم نمی کند چون اگر خدا بخواهد یک ذره ظلم کند آن مقدار اندک فراگیر می‌شود ، چون یک ذره بی نظمی ، رشته هماهنگ جهان آفرینش را از هم می‌گسلد و این شیرازه گسیخته می‌شود و به مرز همه تجاوز می‌شود ، لذا اگر خدا معاذالله یک لحظه و یا یک ذره ظلم صادر شود ، خدا می‌شود ظالم. به تعبیر علامه طباطبایی رضوان الله علیه در تفسیر قیم المیزان می‌فرماید قرآن که فرمود: خدا ظلام نیست نه به این معناست که خداوند زیاد ظلم نمی کند ، زیرا او اصلا ظلم نمی کند ، چه کم و چه زیاد زیرا اگر یک ذره ظلم کند می‌شود ظالم. چون ظلم یعنی تجاوز از حد وتعدی از مرز اگر یک لحظه مرز بعضی از موجودات آسیب ببیند آن اسیب به همه سرایت می‌کند ، زیرا آن رشته منسجم و آن رشته هماهنگ اگر یک گوشه اش لطمه ببیند ، همه گوشه‌ها آسیب می‌بیند. خدا اصلا ظلم نمی کند و عادل است.
وضعیت پروردگار تو ستم کننده (للعبید) مر بندگان را فراخور مکافات نکند و ثواب طاعت کسی را بغیر دهد و بجهت معصیت شخص غیری را عقوبت فرماید.
آن خدایی که ما را به عدل و قسط دعوت کرده است (قل امر ربی بالقسط) به پیامبرش فرمود: بگو پروردگار من مرا به قسط و عدل دعوت کرده است.
بر رسول گرامی (ص) خطاب نموده که حکم فطری دین اسلام را برای جامعه مسلمانان بیان نماید. هم چنانکه پروردگارمردم را در آیه گذشته از هر عمل ناپسند و ستم نهی فرمود به عدالت و میان روی نیز در همه امور تاکید فرموده است.
آن خدایی که هدف رسالت پیام آوران را قسط و عدل مردم می‌داند (لیقوم الناس بالقسط) هرگز خود ستم نمی کند.
و ما در جهان می‌یابیم که مردم دو نوعند گروهی عادل و گروهی ظالم‌اند گرچه انبیا اهلی در طی تلاش‌ها موفق شدند عده ای را پارسا و وراسته کنند و عده را به فضائل اخلاقی برسانند و در حیات آنها علم و عدل روشن باشد، ولی متاسفانه در برابر انبیا همواره گروهی بودند که موضع گیری سخت می‌کرند و سخنان آنها را نادیده می‌گرفتند و در برابر آنها به مبارزه بر می‌خواستند. تا جایی که (تقبلون النبیین بغیر الحق) به کشتن ظالمانه انبیا دست درازی کردند. پس مردم در برابر ره آورد انبیا دو دسته‌اند همانطور که قرآن هم اینها را به دو گروه تقسیم کرد. اگر حساب و جزا و پاداش نباشد، اگر بررسی و رسیدگی نباشد، اگر نیکان هم با مرگ نابود شوند بدان هم با مرگ از بین بروند و حساب و کتاب و پاداش و کیفری نباشد، ظلم لازم می‌آید زیرا آنکس که برای حفظ قسط و عدل تا مرز شهادت پویا بود و کوشید و آنکه برای از بین بردن قسط و عدل تا کشتن انبیا هم دست و پنجه اش به خون آلوده شد نباید یکسان باشند. پس باید بین اینها امتیازی باشد. این اصل اول مطلب بود اصل دوم آنکه این امتیاز بین پارسا و تبهکار کجاست؟ آن عالمی که بین زشت و زیبا جدایی می‌اندازد آنجا که به حساب همه می‌رسند کجاست؟ آیا در همین دنیاست که حقش در کنار باطل زشتش در کنار زیبا تقوایش در برابر نفاق موجود است؟ نه اینجا دار عمل است نه دار جزا اینجا جای امتحان است نه جای داوری، اینجا محل آزمایش است نه موطن مجازات. احیانا گوشه‌هایی از جزا و پاداش و کیفر، در جهان طبیعت رخ نشان می‌دهد ولی این نشاه عالم جزا نیست. زیرا در این دنیا عصیان کتمان، تحریف و هر گونه خلافی ممکن است، چون عالم عالم امکان و عالم حرکت و عالم تکلیف است. پس دنیا دار مجازات نخواهد بود. دار جزا داری است غیر از دار دنیا، روی همین اصل نه می‌شود موطن جزا را قبل از مرگ دانست و نه می‌شود موقف جزا را بعد از مرگ در همین دنیا به صورت تناسخ دانست. چون گذشته از اینکه تناسخ محال است، دنیا نمی تواند ظرف مجازات باشد، زیرا دنیا ظرف آزمایش است. هر آسیبی که می‌رسد انسان در مقابل می‌تواند عکس العمل خوب داشته باشد. پس دنیا نمی تواند ظرف مجازات باشد، زیرا دنیا ظرف آزمایش است. هر آسیبی که می‌رسد انسان در مقابل می‌تواند عکس العمل خوب داشته باشد. پس دنیا نمی تواند دار جزا باشد. طبق این اصول که باید بین بدان و خوبان فرقی باشد، نیکان باید به پاداششان و بدان باید به کیفرشان برسند و از طرفی دنیا نمی تواند دار جزا باشد گرچه به نحو تناسخ محال باشد، پس عالمی لازم است که در آن عالم به تمام اعمال و به اعمال همه انسانها برسند و در آن روز چیزی کتمان نشود و عصیان در آن روز راه نداشته باشد، و آن روز روز فراموشی نباشد، روز ظهور عدل و حق باشد و عمل را با حق بسنجند تا به پاداش نیکان و کیفر بدان رسیدگی کنند. خدا از این معنا به عنوان یک امر ضروری یاد می‌کند که در اثر عدل الهی روز معاد ضروری است چون خدا عادل است پس قیامت ضروری است اصل طرح قیامت در نظام کلی هستی ضروری است. و ممکن نیست روز حساب و روز پاداش و کیفر محقق نشود و این نقشه پیاد ه نشود. زیرا نه مانعی از درون جان است و نه مزاحمی از بیرون. درجان آفرینش چیزی نیست که جلوی اعمال عدل الهی را بگیرد نه جوامع انسان که باید به محکمه عدل احضار شوند و نه موجودات دیگری فرض می‌شود که جلوی ظهور عدل خدا را بگیرند. اگر خدا عنی عن العالمین است در اجرای عدالت نیازی به احدی ندارد. و اگر خدا واحد و قهار است در قلمرو نفوذ اراده خدا احدی نفوذ ندارد. خدا در اجرای عدلش نه به غیر نیاز دارد و نه غیر می‌تواند مزاحم کار خدا باشد.
و می‌کشتند پیغمبران را بدون آنکه با اعتقاد ایشان مستحق قتل شده باشند و چون اخلاف راضی با فعال اسلاف خود می‌باشند بنابر این دلیل جزیه یهودان این زمان را انکار آیات و قتل انبیا گردانید.
در اثر غوطه وری در شهوات و کفر بایات پیامبران و مصلحین عالی قدر را که بدستگیری و هشیاری آنان می‌شتابند چون معارض با هواها و شهوات آنها هستند بناحق می‌کنند و اگر هم بظاهر نکشند پیوسته دعوت و صدای آنها را خاموش می‌کنند.
غیری در جهان نیست، چون خداست و اسماء حسنای خدا و آیات الهی که (کل اتوه داخرین) همه خاضع و خاشع پیشگاه الهی اند.
و همه مردمان آیندگان بموقف بعد از نفخه ثالثه و حفظ استو خواند بصیغه جمع ماضی بمعنی مستقبل یعنی همه بیایند به عرصه گاه و یا راجع شود به امر او. در حالی که خوارشدگان باشند و مطیع و منقاد و ذلیل او.
روی این دو معنا و دو امر ، تعبیر بلند قرآن کریم درباره قیامت این است (ان الساعه الاتیه لا ریب فیها) قیامت آمدنی است شک بردار نیست.
(و ان ساعته آتیه) و ایراد این دلایل بواسطه آن است که تا بدانند این معنی را که قیامت آینده است . لاریب فیها، هیچ ریبی و شکی در آمدن آن نیست.
همانطور که وجود خدا و در وحی حدا تردیدی نیست (ذلک الکتاب لاریب فیه) در حقانیت قیامت و حتمی بودن معاد هم تردید و شکی نیست.
ذلک از اسمای اشاره مفرد مذکر است و اسم اشاره ذا و کاف برای خطاب و لام برای تاکید است و این اسم اشاره برای بعید است چنانچه ذاک برای متوسط و هذا برای اشاره به غریب میباشد. و در قرآن هم اسم اشاره بعید بر قرآن اطلاق شده مانند همین آیه و اسم اشاره غریب مانند هذا (کتابنا ینطق علیکم بلحق و شاید از جهت علو مقام و عظمت شان و رفعت درجه قران به اشاره بعید از آن تعریف نموده و به واسطه وصول و نزول به فهم مسلمانان به اشاره قریب اشاره نموده است.
در برهان حقیقت آنجا که حد وسطش ظهور حق و حقیقت بود این مطلب مبسوطا بیان شد که اگر خدا قیامت را به عنوان روز حق معرفی کرد (ذلک الیوم الحق فمن شاء اتخذ الی ربه مابا) به این معنی است که تمام واحدهای تشکیل دهنده روز قیامت حقند ، یعنی ترازو حق است و عمل را با حق می‌سنجند.
ذلک الیوم الحق یعنی این روز حق است و شکی در وقوع و وجود آن که قیامت است نیست، فمن شا اتخذ الی ربهی معابا پس هر کس بخواهد که به سوی پروردگار خود مرجعی بگیرد یعنی برای طاعت خدا و معنایش این است پس هر کس بخواهد عمل صالح انجام دهد که به سوی پروردگار خود برگردد پس البته علتها برطرف و راهها اشکار و پیغمبران تبلیغ رسالت نمودند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 32 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
توضیحات :
در این مقاله سعی گردیده است مباحثی پیرامون دیوان عدالت اداری و تشکیلات آن و همچنین لایحه اخیر دیوان عدالت اداری که با مخالفت شورای نگهبان مواجه شده است مطرح گردد. با توجه به اینکه توضیح و شرح کامل ساختار دیوان عدالت اداری امری پیچیده و تخصصی است که نیازمند صرف وقت بسیاری نیز می باشد سعی شده مباحث اصلی، مهم و کاربردی درباره دیوان عدالت اداری که نیز قابل فهم برای دانشجویان رشته حقوق باشد بیان شود.
مشخصات :
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:3
امام علی درخصوص عدالت بیانی دارد که می توان مفهوم کامل و تعریف جامع این کلمه را از آن دریافت:
وَ سُئل علیه السلام، أیما اَفضلُ: العدلُ او الجود؟ فقال(ع): العدل یضع الامور مواضعها و الجود یخرجها عن جهتها، و العدل سائس عام و الجود عارض خاص، فالعدل اشرفهما و افضلهما؛ از امام(ع) سؤال شد: از عدل و جوُد (بخشش) کدام یک برتر و ارزشمندترند؟ فرمود: عدل امور را به جای خود می نهد اما جود امور را از جهت اصلی خارج می کند. عدل سیاست گری فراگیر همگان است و اداره کننده عموم است اما اثر جُود محدود، و عارضه ایی استثنایی است. بنابراین عدل شریف ترین و بافضیلت ترین آن دو است. این تعریف همان تعریف معروف است که از عدل شده است: وَضع کل شیء فی ما وضع له ، که معنای آن قرار دادن یا نهادن هر چیز در جای مناسب آن است. در جامعه انسانی افراد مختلف اند. صلاحیت ها، لیاقت ها، استعدادها، ارزش ها و پایه های علم، فضیلت، ایمان، اخلاق و درایت ها متفاوت است. حقوق انسان ها در زمینه های مختلف برحسب این موازین تعیین می گردد. اگر این ارزشیابی درست بود و طبق صلاحیت ها هر فردی از حقوق شایسته برخوردار گشت، عدالت اجتماعی تحقق یافته است. اما اگر پایه ها و مراتب اجتماعی را معیارهای واقعی تعیین نکند، این همان ظلم است که نظام جامعه را از هم می پاشد. امام(ع) در مقایسه عدل و جُود، عدل را ترجیح داده و استدلال نموده اند که جود و بخشش گرچه خصلتی ممدوح و قابل ستایش است، ولی همه جا کارسازی ندارد و همیشه نمی توان از صفت بخشندگی یاری جست. ای بسا که جود و بخشش، سبب برهم زدن نظام عدالت در اجتماع شود. در کنار جود، ممکن است حقی از افرادی دیگر تضییع گردد. اما در عدل چنین نیست. اگر حق واقعی هر انسانی داده شود به احدی ظلم نشده و حقی از کسی ضایع نگشته است. لذا عدل در سیاست، اجتماع، حکم و قضا و مسایل مالی حقوقی، کیفری و غیره، محوری است عام که همگان در پرتو آن در امان بوده و از تضییع حقوق خویش، احساس وحشت و اضطراب نمی نمایند. همچنین در تبیین مفهوم عدل در تفسیر آیه کریمه ان الله یامر بالعدل و الاحسان چنین می فرماید: العدلُ الانصاف و الاحسان التفضل؛ عدل انصاف دادن است، و احسان؛ کرم و بخشش نمودن .
البته علمای اخلاق، جود را از عدل بالاتر دانسته اند و شایان توضیح است که چرا علی(ع) عدل را افضل شمرده است؟ پاسخ به این سؤال ویژگی دیگری از عدالت در منظر امام(ع) را هویدا خواهد ساخت. باید گفت که از نظر ملکات اخلاقی و صفات شخصی و فردی، همه متفقند که جود از عدل بالاتر است. اما از نظر اجتماعی، یعنی منظور علی(ع)، چنین نیست. ریشه این ارزیابی، اهمیت و اصالت اجتماع و تقدم اصول و مبادی اجتماعی بر اصول و مبادی اخلاق فردی است. عدل از نظر اجتماعی از جود بالاتر است، زیرا عدل در اجتماع به منزله پایه های ساختمان و جُود و احسان به منزله رنگ آمیزی و نقاشی و زینت ساختمان است.