دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
باتوجه به پیشرفت فراگیر اطلاعات و همه گیر شدن رسانه های اطلاع رسانی همچون اینترنت و ماهواره ها ، نیاز به فراگرفتن کامپیوتر هر روز بیشتر از روز قبل احساس می شود بطوریکه تا پایان سال 2002 میلادی ، اشخاصی که اطلاعاتی نسبت به کامپیوتر ندارند همچون افراد بیسواد اجتماع مطرح خواهند شد ، چراکه امروزه در هر مکان و موقعیت و شغلی که باشیم استفاده از کامپیوتر لازم به نظر میرسد.
بدین منظور جزوه ذیل جهت آموزش به زبان ساده به علاقمندان یادگیری علوم کامپیوتری ارائه میگردد.
امید است با استفاده همزمان از جزوه و انجام تمرینات عملی با کامپیوتر، اصول پایه و مبانی کامپیوتر را به خوبی فراگیرید.
باتشکر
م.نوروزی
Email address : noroozi@schoolnet.ir
or
training@schoolnet.ir
بخش های اصلی کامپیوتر:
بطور کلی کامپیوتر به دو بخش اساسی تقسیم میشود:
1. سخت افزار(Hardware)
2. نرم افزار (Software)
سخت افزار (Hardware) :
مجموعه ای از عناصر فیزیکی و قابل لمس در کامپیوتر را سخت افزار کامپیوتر مینامند. مانند مدارهای الکترونیکی و ترانزیستورها و IC ها.
نرم افزار (Software) :
برنامه های کاربردی و برنامه های سیستم که توسط انسان نوشته میشوند. یعنی نرم افزار ، رابط بین کاربر کامپیوتر و سخت افزار است.
تعریف سیستم :
سیستم عبارتست از مجموعه ای از عناصر مرتبط به هم که هدف خاصی را انجام میدهند. پس کامپیوتر نیز نوعی سیستم است. هر سیستم باید دارای ورودی و خروجی باشد.
حافظه (Memory) :
قسمتی از سخت افزار کامپیوتر است که دستورالعمل ها در آنجا بصورت ارقام نگهداری می شوند.
بیت (Bit) :
کوچکترین واحد حافظه که میتوان یکی از اعداد صفر یا 1 را در آن ذخیره نمود.
بایت (Byte) :
به هر 8 بیت متوالی از حافظه ، 1 بایت گویند.
کیلوبایت (Kb) :
به هر 1024 بایت ، یک کیلو بایت گویند.
مگابایت (Mb) :
به هر 1024 کیلوبایت ، یک مگا بایت گویند.
کاراکتر (Character) :
هریک از حروف، ارقام و علائم قابل نمایش را کاراکتر مینامند.
فیلد (Field) :
به مجموعه ای از چند کاراکتر مرتبط به هم ، یک فیلد گویند.
رکورد (Record) :
چند فیلد مرتبط به هم را یک رکورد گویند.
فایل (File) :
مجموعه ای از رکوردهای مرتبط به هم ، یک فایل را بوجود می آورند.
انواع حافظه :
1. حافظه اصلی (Main memory)
2. حافظه کمکی(Secondary memory)
حافظه اصلی (Main memory) :
حافظه اصلی به دو بخش تقسیم میشود:
حافظه RAM ، جهت خواندن و نوشتن اطلاعات به کار میرود. اطلاعات آن قابل پاک شدن است و با قطع جریان برق، اطلاعاتش ازبین میرود.
حافظه ROM ، اطلاعات این نوع از حافظه ، فقط قابل خواندن میباشد و توسط کارخانه سازنده در آن قرار گرفته است و قابل پاک شدن و تغییر نمی باشد . همچنین با قطع جریان برق ، اطلاعات آن ازبین نمی رود.
حافظه کمکی (Secondary memory) :
برای نگهداری دائمی اطلاعات و جلوگیری از اشغال شدن فضای حافظه اصلی ، از این نوع حافظه استفاده می شود. انواع حافظه های کمکی عبارتند از : دیسک لرزان یا دیسکت یا دیسک 3/5 اینچ یا فلاپی(floppy) ، دیسک نوری (CD) ، دیسک ویدیویی دیجیتالی (DVD) ، دیسک اپتیکال (Optical disk) ، MD و ...
دیسکت (Floppy disk) : <
این نوع دیسک ، از جنس پلاستیک نازک است که در پوشش مربع شکل قرار دارد. برای استفاده از دیسکت ، باید آنرا در دیسک گردان فلاپی که مخصوص این نوع دیسکت است قرار داد.
ظرفیت این نوع دیسکت ، 720 کیلوبایت و دیگری 44/1 مگا بایت است که بیشتر از دومین مورد در بازار استفاده می شود. این نوع دیسکت بارها قابل نوشتن می باشد و میتوان اطلاعات قبلی را پاک یا ویرایش نمود. همچنین این اطلاعات به راحتی نیز قابل حمل و نقل میباشد. اما ظرفیت بالایی جهت نگهداری اطلاعات ندارد.
³دیسک نوری (CD یا Compact Disk ) :
این نوع دیسک که به دیسک فشرده یا دیسک لیزری نیز معروف است از یک صفحه فلزی با آلیاژ خاص تشکیل شده است که روی آن حفره های بسیار کوچکی میباشد که فقط باکمک میکروسکوپ قابل دیدن است. این نوع دیسک ازنظر ظرفیت ذخیره سازی بسیار بالاتر از فلاپی دیسک می باشد. ظرفیت این نوع دیسک ها، 640 مگا بایت یا 700 مگابایت است که میتوان بوسیله آن حجم زیادی از اطلاعات را ذخیره سازی نمود. اما اطلاعات در این نوع از دیسک ها قابل دوباره نویسی نیستند و فقط می توان از روی آنها، اطلاعات را خواند.
از این نوع دیسک ها جهت نگهداری و ذخیره نموده دایره المعارفها و اطلاعاتی که قابل تغییر نیستند استفاده می شود. البته درچند سال اخیر ، میتوان بوسیله دستگاهی که CD writer نامیده میشود ، اطلاعات موردنظر را روی آنها ذخیره نمود. برای استفاده از این نوع دیسک ها نیز از دیسک گردان مخصوصشان باید استفاده نمود.
دیسک دیجیتالی ویدیویی (DVD) :
این نوع از دیسک ها ، نسل جدید دیسک های نوری بوده و ظاهری شبیه به CD های معمولی دارند با این تفاوت که گنجایش بسیار بالاتری دارند ، همچنین قادر به ضبط و نگهداری اطلاعات عادی ، صوتی و نیز تصویری می باشند.
لازم به توضیح است که درایوهای DVD قادر به خواندن CD های معمولی نیز هستند.
ïروی case هرکامپیوتر، چند کلید مهم وجود دارد که به توضیح مختصری از این کلیدها میپردازیم
Power : جهت روشن یا خاموش کردن کامپیوتر می باشد.
Reset یا restart یا reboot : جهت راه اندازی مجدد کامپیوتر می باشد. توضیح اینکه معمولاً پس از نصب کردن (setup) یک برنامه ، ویندوز از کاربر میخواهد تا کامپیوتر را راه اندازی کند که در این عمل ، کامپیوتر مجدداً خاموش و روشن می شود.
همچنین اگر به عللی، هیچ کدام از کلیدهای صفحه کلید عملی انجام ندهد و هیچیک از دستورات اجرا نشوند، اصطلاحاً گفته می شود که کامپیوتر قفل کرده است یا hang کرده است که در این مواقع نیز با reset کردن کامپیوتر ، مشکل برطرف خواهد شد.
Shut down : جهت خارج شدن از برنامه ویندوز و خاموش کردن کامپیوتر از این گزینه استفاده می کنیم که شامل بخش های standby (نیمه خاموش) ، shut down (خاموش) ، restart (راه اندازی مجدد) و restart in MS-DOS mode (راه اندازی تحت محیط داس) می باشد.
دستگاههای ورودی و خروجی (Input & Output devices) :
دستگاههای ورودی و خروجی ، قسمتهایی از کامپیوتر هستند که برای وارد کردن اطلاعات به کامپیوتر و خارج نمودن اطلاعات از آن مورد استفاده قرار میگیرند.
دستگاههای ورودی مانند : صفحه کلید (keyboard) ، ماوس یا موشواره (mouse) ، اسکنر (scanner) ، قلم نوری ، دیجیتایزر (digitizer)، اهرم هدایت (Joystick) .
دستگاههای خروجی مانند : مانیتور یا صفحه نمایش (monitor) ، پرینتر یا چاپگر (printer) ، بلندگو(speaker) رسام (plotter).
7صفحه کلید (keyboard) :
متداولترین دستگاه ورودی ، صفحه کلید است که برای وارد کردن اطلاعات ، برنامه ها و دستورات استفاده میشود. عملکرد صفحه کلید تقریباً مشابه با دستگاههای تایپ قدیمی است که روی آن تعدادی حروف و علائم می باشد و هریک از آنها وظیفه خاصی به عهده دارند. اطلاعات پس از تایپ شدن و فشردن هریک از کلیدهای صفحه کلید، از طریق کابلی که یک طرف آن در صفحه کلید است و طرف دیگر آن به پشت case وصل می شود وارد سیستم ورودی – خروجی (BIOS) شده و تبدیل به کد شده و ازطریق صفحه نمایش قابل دیدن می شوند.
کلیدهای موجود در صفحه کلید عبارتند از :
کلیدهای ارقامی ، کلیدهای ویرایشی ، کلیدهای حروف ، کلیدهای تابعی و کلیدهای کنترلی .
کلیدهای ارقامی (numeric keys) :
مجموعه کلیدهایی که در سمت راست صفحه کلید قرار دارند که شامل اعداد و عملگرهای ریاضی میباشند و جهت سهولت در وارد کردن اطلاعات عددی به کار میروند.
کلیدهای ویرایشی (edit keys) :
مجموعه 13 کلیدی که درکنار کلیدهای ارقامی قرار دارند و جهت ویرایش نمودن متون و صفحه های متنی بکار می روند. عملکرد کلیدهای ویرایشی به شرح زیر میباشد :
کلید insert جهت قرار دادن یک کلمه ، حرف یا کاراکتر بجای کاراکتر دیگر میباشد.
کلید home جهت بردن مکان نما به سر سطر می باشد.
کلید page up جهت رفتن و نمایش دادن صفحه قبل می باشد.
کلید delete جهت حذف کردن یا پاک کردن یک کاراکتر ، کلمه و یا جمله میباشد.
کلید end جهت بردن مکان نما به انتهای سطر می باشد.
کلید page down جهت رفتن و نمایش دادن صفحه بعد می باشد.
کلیدهای حروف یا کلیدهای اصلی (type keys) :
عملکردی شبیه به ماشین های تایپ قدیمی دارند و جهت نوشتن اعداد ، حروف و علائم موجود بر روی آن استفاده میشود.
کلیدهای تابعی (functional keys) :
این نوع کلیدها که برای سهولت در وارد کردن اطلاعات و دستورات می باشند در هر نرم افزار متفاوت است. مثلاً کلید f1 معمولاً جهت راهنمایی (help) در اکثر برنامه ها می باشد.
کلیدهای کنترلی (control keys) :
این گروه از کلیدها همراه با کلیدهای دیگر به کار رفته و نوع کارکرد آنها را تغییر می دهند که عبارتند از :
کلید shift (ñ) : این کلید که در دوطرف صفحه کلید قرار دارد مانند یکدیگر عمل کرده که تنها جهت سهولت در کار کردن به این صورت میباشند. کلید shift جهت تغییر کار کلیدهای صفحه کلید میباشد که درهر برنامه متفاوت است.
همچنین جهت عوض کردن عمل کلیدهای دوحالته نیز استفاده می شود. مثلاً برای نوشتن علامت * باید کلید shift را پایین نگهداشته و در این حالت ، کلید 8 را فشار داد. و اگر کلید 8 بدون پایین نگهداشتن کلید shift زده شود، عدد 8 روی صفحه نوشته می شود.
کلید Ctrl و Alt : این دو کلید که در دوطرف صفحه کلید قرار دارند نیز عملکردشان یکسان است و عملیات کنترلی سیستم را به عهده می گیرند و با کلیدهای دیگر استفاده می شوند.
مثلاً در برنامه ویندوز (windows) ، کلید Alt به همراه کلید F4 (Alt + F4) جهت بستن پنجره می باشد ، یا کلید Ctrl به همراه C (Ctrl + C) جهت کپی کردن موضوع یا موضوعات انتخاب شده میباشد.
این دو کلید نیز در برنامه های مختلف ، کارهای متفاوتی انجام می دهند که با مراجعه به راهنمای آن برنامه (Help) می توان این موارد را آموخت.
کلید Enter ( 8): این کلید یکی از مهمترین و کاربردی ترین کلیدها در محیط DOS یا Windows میباشد و عملکردهای متفاوت و بسیاری دارد. مثلاً در یک برنامه ویرایشگر مانند برنامه word ، پس از تایپ کردن کلمات ، برای پایان دادن به پاراگراف و شروع پاراگراف جدید ، از کلید Enter استفاده می شود. همچنین پس از انتخاب کردن یک پوشه ، جهت باز کردن آن می توان کلید Enter را فشار داد تا پوشه موردنظر باز شود.
کلید ESC : جهت خروج از یک برنامه یا انصراف از عملی یا بستن صفحات اضافی و برگشت به صفحه اصلی از این کلید استفاده می شود.
کلید Tab ( F) : مکان نما(cursor) را به اندازه 8 کاراکتر به جلو می برد.
کلید Back space (!) : مکان نما را به اندازه 1 کاراکتر به عقب برده و آن کاراکتر را حذف می کند.
کلید Caps Lock : اگر این کلید روشن باشد ، کلیه حروف به حالت بزرگ نوشته میشوند.
کلید Num Lock : اگر این کلید روشن باشد ، کلیدهای ارقامی فعال هستند و می توان با آنها کار کرد.
کلید Start : این کلید که مابین دو کلید ctrl و Alt سمت چپ و راست قرار دارد و علامت پرچم ویندوز (ÿ ) روی آن است جهت بازکردن منوی start ویندوز می باشد.
کلید choose option : این کلید که مابین دو کلید ctrl و Alt سمت راست قرار دارد و علامت فلش ( õ ) روی آن است جهت انتخاب موضوع می باشد.
ماوس یا موشواره (mouse) : 8
اکثر برنامه هایی که درچندسال اخیر به بازار آمده و کاربران از آن استفاده می نمایند برای انجام دادن فرمانها از صفحه کلید (keyboard) و ماوس (mouse) بطور همزمان استفاده می کنند.
بدین جهت به معرفی این وسیله که از دستگاههای ورودی اطلاعات در کامپیوتر می باشد می پردازیم.
ماوس ، وسیله ای جهت اجرای برنامه ها مخصوصاً در ویندوز است که دو کلید اصلی و یک کلید اضافی دارد .( دربرخی از ماوس ها این کلید بین دو کلید اصلی قرار دارد و در برخی دیگر این کلید درکنار ماوس قرار گرفته است.) این وسیله به کمک سیمی که از انتهای آن به کامپیوتر متصل شده است فرامین و دستورات را به سیستم وارد می کند و مانند صفحه کلید ، این اطلاعات در کامپیوتر تبدیل به کدهای قابل درک برای کامپیوتر شده و فرمان مورد نظر کاربر اجرا می شود ، البته جدیداً ماوس های بی سیم نیز به بازار عرضه شده اند که بوسیله آن راحت تر می توان با برنامه ها کار کرد.
ماوس ها از طریق توپ کوچکی که در زیر آنها قرار دارند و با صفحه mouse pad در تماس است نشانگر را در صفحه ویندوز و برنامه های آن حرکت داده و فرامین را اجرا می کنند.
اصطلاحاتی که در استفاده از ماوس به کار می بریم عبارتند از :
کلیک (click) : یک مرتبه فشار دادن کلید سمت چپ ماوس را کلیک کردن می نامند.
توضیح اینکه اگر کلید سمت راست ماوس را نیز یک مرتبه فشار دهیم هم کلیک نامیده می شود ولی اصطلاحاً آنرا کلیک راست می گویند و جهت عملیات مختلفی مانند کپی کردن ، حذف کردن ، انتخاب و سایر تغییرات از آن استفاده می شود.
کلیک کردن جهت انتخاب موضوع بکار می رود که بااین عمل ، موضوع انتخاب شده تغییر رنگ میدهد یا اصطلاحاً high light می شود.
دابل کلیک (double click) : دومرتبه فشاردادن کلید سمت چپ ماوس بصورت پشت سرهم و بدون مکث را دابل کلیک می نامند ،که برای بازکردن موضوعات انتخاب شده بکار میرود.
درگ (drag) : کلیک کردن و پایین نگهداشتن کلید سمت چپ ماوس را درگ کردن می نامند. برای تغییر اندازه پنجره ها یا جابجایی آنها از این عمل استفاده می شود.
دراپ (drop) : درگ کردن بوسیله ماوس و حذف کردن یا کپی نمودن یک پوشه یا موضوع انتخاب شده را دراپ کردن می نامند.
نکته : هنگامیکه علامت ماوس در صفحه بصورت ساعت شنی درمی آید (6) به معنای این است که ویندوز درحال انجام دادن یک عمل میباشد و باید منتظر ماند تا علامت آن در صفحه به حالت قبل بازگردد.
اسکنر یا پویشگر (scanner) :
اسکنر یکی از دستگاههای ورودی اطلاعات است که بوسیله آن می توان ، تصاویر موجود برروی کاغذ را به فایلهای گرافیکی در کامپیوتر تبدیل نمود.
این دستگاه که ظاهری شبیه به دستگاه فتوکپی دارد ، پس از قرار گرفتن تصاویر و متون برروی صفحه حساس آن، بوسیله نرم افزار خاص خود، این تصاویر را به فرمت های مختلف یک فایل گرافیکی در کامپیوتر تبدیل می کند که می توان پس از این تبدیل ، تغییرات موردنیاز را برروی عکس ها و تصاویر داده و آنها را بوسیله چاپگر ، چاپ نمود.
قلم نوری (Light pen) :
جدیداً وسیله دیگری شبیه به قلم به بازار آمده است که عملکردی شبیه به ماوس داشته و تنها ازجهت تسهیل کار با کامپیوتر در برنامه های حساس ، از آن استفاده می شود.
این وسیله نیز همانند ماوس، یک صفحه مسطح دارد که با حرکت دادن قلم نوری بروی این صفحه، یک اشاره گر روی صفحه نمایش به حرکت در می آید و با هدایت نمودن آن می توان موارد گوناگونی را انتخاب و عملیات مربوط به آن را انجام داد.
دیجیتایزر (Digitizer) :
این وسیله نیز از دستگاههای ورودی اطلاعات در کامپیوتر میباشد که بیشتر برای منتقل نمودن نقشه کای ساختمانی و صنعتی و بطورکلی تبدیل خطوط پیوسته به نقاط و تعیین مختصات آنها مورد استفاده قرار میگیرد. بدین صورت که نقشه موردنظر را روی صفحه دیجیتایزر قرار داده و نقاط متفاوتی از آن را علامت گذاری می کنند که این نقاط در کامپیوتر بصورت کد درآمده و بصورت رشته ای از صفر و یک تبدیل می گردد .
اهرم هدایت (Joy stick):
یکی دیگر از وسایل ورودی اطلاعات که بیشتر در بازیهای کامپیوتری استفاده می گردد ، اهرم هدایت میباشد که مانند دستگاه های فوق ، اطلاعات ازطریق کابل متصل به کامپیوتر به کدهای کامپیوتری تبدیل میگردد.
مانیتور یا صفحه نمایش (monitor) : ¿
متداولترین دستگاه خروجی در کامپیوتر ، مانیتور یا صفحه نمایش می باشد که تصاوی ایجاد شده برروی آن ، بوسیله نقاط کوچکی به نام پیکسل (pixel) به وجود می آید و هرچه تعداد این نقاط بیشتر باشد تصویر واضح تری خواهیم داشت.
مانیتورها انواع مختلفی دارند که عبارتند از : CRT مانیتور با اشعه کاتدی (همان مانیتورهای رایج در مصارف شخصی ) ، مانیتورهای مسطح (بیشتر در کامپیوترهای laptop مورد استفاده قرار میگیرند و از لحاظ حجم و وزن و مصرف برق ، کمتر از نوع قبلی هستند)، LCD مانیتورکریستال مایع (به علت استفاده از نوعی مایع که مولکولهای آن براثر عبور جریان الکتریکی به شبکه کریستالی تبدیل می شوند) ، مانیتورهای پلاسمای گازی (بر اساس تخلیه بارالکتریکی گاز نئون می باشد)
درجه حساسیت مانیتور با واحد dpi اندازه گیری می شود. (dpi عبارتست از مخفف کلمه dot per inche به معنای تعداد نقاط در 1 اینچ )
مانیتور بوسیله دو کابل آماده کارکردن می شود: یکی کابل برق که از پشت مانیتور به پورت برق case وصل می شود و برق مانیتور را تاُمین می کند و دیگری که به کارت گرافیکی موجود در داخل case وصل شده و برای برقراری ارتباط بین مانیتور و case می باشد.
منظور از پورت (درگاه) ، محا اتصال وسایل جانبی به کامپیوتر است که این پورت ها در پشت case قرار دارند و هرکدام با یک نام مانندLPT یا COM نامیده میشوند.
پرینتر یا چاپگر (printer) :
از این وسیله نیز که جزو دستگاههای وروردی و خروجی اطلاعات در کامپیوتر میباشد جهت چاپ کردن اطلاعات اعم از متون و تصاویر برروی کاغذ استفاده می شود.
چاپگرها انواع مختلف دارند که عبارتند از چاپگرهای سوزنی (dot matrix) ، چاپگرهای لیزری (laserjet) و چاپگرهای جوهرافشان (inkjet) . چاپگرهای سوزنی از انواع قدیمی تر میباشند که برای چاپ کردن هرفایل، بصورت خط به خط چاپ انجام می شود و در هر رفت و برگشت یک خط از متن یا تصویر موردنظر را چاپ می کند که سرعت پایین و صدای زیادی تولید میکند.
پس از این نوع، مدل دیگری از چاپگرها به بازار عرضه شد که به چاپگرهای لیزری معروف هستند و سرعت و کیفیت بسیار بالایی نسبت به مدل قبلی داشتند. اما چاپگرهای لیزری متون و تصاویر را بصورت تک رنگ (سیاه و سفید) چاپ می کنند . بنابراین جهت چاپ کردن فایلها بصورت رنگی ، چاپگرهای جوهرافشان به بازار وارد شدند که برای چاپ کردن از جوهر های رنگی قرمز ارغوانی (magenta) ، آبی (cyon) ، زرد (yellow) و مشکی (black) استفاده می کنند.
اسپیکر یا بلندگو (speaker) :
یکی دیگر از دستگاههای خروجی که بوسیله آن می توان فایلهای صوتی را منتقل و خارج نمود ، بلندگو می باشد.
بلندگوها که در یک سیستم مجهز به برنامه ویندوز از آنها بیشتر استفاده می شود جهت خروج نوعی از داده های کامپیوتر میباشند که از جنس صوت است.
اکنون که با اصطلاحات اساسی و مبانی کامپیوتر آشنا شدیم ، میپردازیم به نحوه کارکردن با برنامه ویندوز .
آموزش
Windows 98
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 25 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
