تحقیق درباره راه های مقاوم سازی ساختمان ها

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق درباره راه های مقاوم سازی ساختمان ها دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

راه های مقاوم سازی ساختمان ها

ساخت خانه های متحرک یکی از متدهای پیشرفته در امر مقاوم سازی در برابر زلزله است از این روش در ساخت ساختمان ها، آپارتمان ها، کارخانه ها و ساختمانهای مراکز تجاری استفاده می شود. این روش بسیار کم خرج است و در مناطقی که از نظر مقاومت در مقابل زلزله از سطح پایینی برخوردارند و در نواحی زلزله خیز سراسر جهان واقع شده اند بسیار مناسب و مقرون به صرفه می باشد بدین ترتیب تمامی اصول ساختمان سازی به سمت ساختمان سازی مکانیکی متحول می شود. این ساختمان ها در برابر تمامی بلایای طبیعی از قبیل سیل، آتشفشان، رانش زمین و همچنین در مقابل زلزله های خطرناک و مهیب و حملات تروریستی هم مقاوم می باشد.

این طریقه مقاوم سازی که شیوه مهندسی ساختمانی "هاپکن" نام دارد نوعی مهندسی مکانیکی است که مدیریت و ابداع و سنجش تکنیکی آن را فردی به نام هاپکن به انجام رسانیده است. وی تا کنون چندین مورد از ماشین آلات مکانیکی را طراحی کرده و در این زمینه چند ابداع نوین داشته است.

وی طی مطالعاتش در دانشگاه فنی و همندسی هلند انیشه ساخت سیستم ساختمان ساری خانه های متحرک به فکرش خطور کرد. چندین سال بعد وی ایده اش را در این خصوص تکمیل کرد.

دیوار های این خانه از بتون درست شده است و بوسیله میله های فلزی کششی عمودی کاملا فشرده می شوند. بدین ترتیب بدلیل استفاده از مواد جامد فشرده و سنگین نیرو وارده به اجزای پایینی ساختمان بسیار افزایش می یابد. الببه باید گفت که دیوارهای هر طبقه بصورت کنترل شده ایی به آن فشار وارد می شود و میزان فشار وارده در تمامی طبقات یکسان است. علاوه بر یک میله عمود در هر طبقه از 3 میله افقی هم استفاده می شود.

در این ساختمان ها از مصالحی استفاده می شود که کار گذاردن آنها به آسانی صورت می گیرد که به موجب آن دیوار های ساختمان با بکار بردن میله های کششی محکم و مقاوم می شوند.

 از دو گونه مصالح در ساختن ساختمان ها استفاده کرد:

_بلوک های سیمانی که در بسیاری از ساختمان ها در سراسر دنیا از آن استفاده می شود. با اندازه های lxwxh=400x200x200 mm, که در هر یک از آنها دو سوراخ وجود دارد.

_این نوع بسیار ارزان قیمت است و در آن فقط از میزان کمی ملاط(گل و آهک) استفاده می شود.

پس از اینکه مصالح ساختمانی تهیه شد، کار ساخت آن شروع می شود. این ساختمان می تواند طوری ساخته شود که در آن اصلا از ملاط استفاده نشود. دیوار ها فقط از طریق همان میله های کششی به اندازه کافی محکم و مقاوم می شوند. بدین ترتیب سوار کردن دیوارها بر روی ساختمان، تغییر شکل ظاهری آنها و جابجا کردن آنها بسیار آسان می شود.

آزمایش

در هفتم ماه ژوئن سال 2001 آزمایشی را بر روی یکی از این ساختمان ها بمنظور اثبات ضد زلزله بودن آن ترتیب داده شد، این آزمایش با حضور تعداد کثیری از مردم صورت گرفت که در میان آنها روزنامه نگاران و خبرنگاران بسیاری از رسانه های رادیو و تلویزیون هم حضور داشتند.

برای این کار ما ابتدا ساختمانی را بر طبق قوانین ساختمان سازی مکانیکی بنا کردیم این ساختمان از تعدادی میله های فشرده عمودی و افقی، استوانه های آهنی در دور میله های عمودی را می پوشاند، صفحه های مسطح و یک سری قاب های ارتجاعی استفاده شد. در فونداسیون این ساختمان چارچوب های لولا دار استعمال شد.

این خانه توسط جرثقیل در زاویه 30 درجه از سطح زمین بالا برده شد سپس این خانه که 220 متر مربع مساحت داشت را از همان ارتفاع رها کردند این کار را دو بار دیگر هم تکرار کردند اما هیچ اتفاقی نیافتاد و ضد زلزله بودن خانه بدین ترتیب اثبات شد.

اگر ما عامل تکانه را Cs = 2,5 در نظر بگیریم آنگاه شتاب هم راستا در این اسکلت برابر با 2/5*g*sin30=2/5*0/5*9/81=12/26[m/s2] خواهد بود که این رقم با اندازه یک زلزله شدید برابری می کند. بنابراین فشاری که در طی این زلزله

تحقیق درباره رنگ و بیان اسطوره ای آن در معماری

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق درباره رنگ و بیان اسطوره ای آن در معماری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

« رنگ و بیان اسطوره ای آن در معماری »

مقدمه:

دیدگاه نقد اسطوره گرا، علی رغم روبه رو شدن با مخالفت هایی که طی قرون جدید با ادعای دروغین و غیرواقعی بودن آنها به همراه داشته، با پدیدار گشتن روانکاوی عمقی و توجه فروید به یونگ به عنوان موسسان بزرگ این مکتب به افسانه ها، رؤیاها، اقوام کهن و ... طلیعه ای نو را در نمایاندن اساطیر نوید می دهد؛ و بدین ترتیب در پی اثبات تئوری « تاریخ مقدس » همگام با ناخودآگاه جمعی یونگ، مصادیق و نمونه هایی در طول تاریخ بشری جستجو شده اند که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و یک صورت سمبلیک (الگوی کهن) را به وجود آورده اند.

قبل از پرداختن به مقوله رنگ به عنوان یک صورت سمبولیک در معماری، این سؤال مطرح است که یک صورت یا فرم سمبولیک چیست؟ « ارنست کاسیرر » فرم یا صورت سمبلیک را گونه ای انرژی روح می داند که از طریق آن محتوای ذهنی معنی با نشانه ای محسوس و ملموس مرتبط است.

مبحث رنگ در معماری به عنوان یک صورت سمبولیک در این گفتار از دو منظر مورد توجه است: در بخش نخست تعریفی که از رمزشناسی رنگ مورد نظر است، مطابق تعریفی است که « کاسیرر » از اسطوره ارائه می دهد. او برای اسطوره با تفکر عقلانی همپایه زبان و تفکر علمی قائل شده و روش پژوهش او مقابله و مقایسه « میتوس » با «لوگوس» یعنی اسطوره با تفکر عقلانی است. او در بینش نقادانه خود درباره اسطوره سعی دارد عقاید مختلف را در نظام خود جای دهد. از دیدگاه او اسطوره فقط معنایی دینی ندارد، بلکه مدلولی کیهانی را نیز داراست.

کاسیرر شناخت شناسی کانت را گسترش می دهد که نه فقط نسبیت خاص و عام اینشتین و مکانیک کوانتوم، بلکه زبان، فلسفه هنر، ادبیات و نیز فلسفه اسطوره شناسی را هم در برمی گیرد. او همچنین اسطوره را شیوه خاصی از عینیت بخشیدن به جهان می داند و اسطوره را شکل معینی از تجربه دانسته و تفسیر می کند.

... در قسمت دوم آنچه بیشتر مورد توجه است بعد متافیزیکی رنگ به عنوان یک صورت سمبولیک در معماری آئینی است و بیشتر نزدیک به دیدگاهی است که « رودولف اوتو » آن را تعریف می کند. « اوتو » واژه ای به نام « نومن » را مطرح می سازد که از آن به عنوان یک موجود ماوراء طبیعی، اراده الهی و تعابیری از این قبیل یاد می کند. او تجلی نومن را با هماهنگی اضدادی نظیر دفع و کشش، جلال و جمال و ... می داند و « میت » را یکی از وجود اصلی نومن می داند.

چنین برداشتی از اسطوره خصوصاً از دیدگاه دینی قابل تامل است، اما لازم به ذکر است که هر یک از این دیدگاه ها در جایگاه خود نیاز به نگرشی ژرف دارد و بعضاً چنان در هم تنیده اند که تفکیک آنها ناممکن می نماید، چنانکه منظور از این تقسیم بندی نیز جدایی و انفصال این دیدگاه ها به طور صرف نیست، همانگونه که کاسیرر نیز در دستگاه شناخت شناسی خود متافیزیک که سوژه این اسطوره را به تعبیر خودش « تکوین خدا » می داند از یاد نبرده و به آن توجه داشته است.

« اسطوره و صورت های سمبولیک »

الف) اعداد اسطوره ای و رنگ ها:

عدد یکی از مضامین صوری است که بر ساختار جهان اسطوره حاکم است، در سیستم شناخت تئوریک کاسیرر، عدد حلقه رابط مهمی است که می تواند در مورد گوناگون ترین و نامشابه ترین محتویات به کار رود و از این طریق آنها را به وحدت مفهومی برساند. در سمبولیسم رنگ های سه، چهار و هفت دارای جوهریت اسطوره ای- دینی هستند. از این دیدگاه سه به عنوان عدد و به عنوان مثلث در هندسه معرف بنیادی از روح، جان و جسم است، که تمامی مخلوقات را به وجود می آورد و چهار (چهار رنگ که عبارتند از رنگ های اولیه در چشم) نمایانگر مربع در هندسه و همچنین کیفیات تاثیرگذار طبیعت (سرما، گرما، رطوبت، خورشید)،کیفیات تاثیرگذار فصول سال، کیفیات تاثیرگذار ماده (آتش، آب، هوا، خاک)، چهار جهت اصلی و نمونه هایی از این دست که پیامد آن عدد زوج چهار که مونث است، به همراه سه، اصل مذکر، هفت را که رمز کمال مطلق است پدیدار می کنند. این اعداد دارای تجربیات مختلفی در معماری نیز هستند که همراه با دیگر مضامین اسطوره ای است.

تقدس عدد هفت (سمبولی از تخته هفت رنگ) از کهن ترین گهواره فرهنگ بشری در بین النهرین به همه جهات ساطع شده است و این عدد از دیرباز مورد توجه خاص اقوام و ملل بوده و اغلب در امور اهریمنی و شر به کار رفته است. قدیمی ترین قومی که به هفت توجه کرده اند قوم سومر است، زیرا آنان برای اولین بار متوجه سیارات شدند و آنها را به صورت ارباب انواع می پرستیدند.

قداست عدد هفت در آیین مهری نیز سبب شده که مدارج رسیدن به کمال در این آئین همانند تصوف دوره اسلامی، هفت مرحله باشد. در تاریخ ایران این عدد توجه شایانی دارد: پایتخت مادها در قلعه همدان، دورتادورش هفت دیوار بود، قبر کوروش در دشت مرغاب بر روی یک صفه قرار گرفته که بر هفت سنگ مرمر استوار است و هفت پله دارد. در نوروز کهن روی سفره هفت شاخه از درخت های مقدس (زیتون، بید، انار و ...) می گذاشتند و در هفت پیاله سکه سفید و نو می

تحقیق درباره رسانه های دیداری و شنیداری ساکن

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق درباره رسانه های دیداری و شنیداری ساکن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 24

1- رسانه های دیداری _ شنیداری ساکن

این گروه از رسانه های دیداری _ شنیداری, به این علت که تصاویر آنها فاقد حرکت می باشد به نام ساکن خوانده شده اند. همراهی توضیحات شفاهی با این رسانه ها آنها را به وسایلی مناسب برای آموزشهای انفرادی و خودآموزی تبدیل می کند. از اعضای این گروه, از جمله می توان به رسانه های زیر اشاره کرد:

الف _ کتاب و نوار یا صفحة همراه.

ب _ مجموعة عکس و نوار یا صفحة همراه.

ج _ مجموعة اسلاید ناطق.

د _ فیلم استریپ ناطق.

در زیر به معرفی هر یک از اعضای این گروه می پردازیم.

الف_ کتاب و نوار یا صفحة همراه

مجموعه ای از یک کتاب به همراه نوار یا صفحه می تواند رسانة مناسبی را شکل دهد که در مواردی نظیر آموزش زبان یا قصه گویی به کار می آید.

در آموزش زبان, شکل حروف و کلمه ها و برخی موارد دستوری در متن کتاب می آید و در نوار یا صفحه چگونگی صدا و تلفظ کلمات, ارائه می شود. کتابهای قصه و داستان همراه با نوار یا صفحه نیز برای کودکانی که هنوز در خواندن متنها مهارت کامل پیدا نکرده اند مفیدند. آنها می توانند ضمن نگاه کردن به تصاویر کتاب و یا نوشته های آن, متن داستان را از نوار گوش کنند. این متن حتی به صورت نمایشنامة شنیداری و همراه با موسیقی و صداهای جنبی به گونه ای جذاب و دلپذیر تنظیم شود.

از آنجا که استفاده از ضبط صوت و نوارهای کاست راحت تر از گرامافون و صفحه می باشد, اغلب برای همراهی با کتاب به خاص صفحه از نوار کاست استفاده می شود.

ب _ مجموعه عکس و نوار یا صفحة همراه

این مجموعه که از تعدادی عکسهای عکاسی شده و یا تصویرهای نقاشی شده و نوار یا صفحه تشکیل می شود تا حدودی شبیه مجموعة اسلاید ناطق است. با این تفاوت که در اینجا تصویرها مانند اسلاید بر روی پرده تابانیده نمی شوند, بلکه به طور مستقیم مورد مشاهدة مخاطبان قرار می گیرند.

اگر عکسها در قطع کوچک باشند مجموعه به صورت انفرادی قابل استفاده خواهد بود. یعنی هر کس می تواند به تنهایی ضمن شنیدن نوار, عکسها را به ترتیب نگاه کند. اما, اگر قطع تصاویر یا عکسها تا حدودی بزرگ باشد, مثلاً 20*30 سانتی متر یا بزرگتر, برای گروههای کوچک نیز قابل استفاده کننده هستند. در این مورد عکسها می توانند با داشتن شماره به ترتیب بر روی پایه ای قاب مانند قرار گیرند و استفاده کننده مربوط برحسب توضیحاتی که در نوار یا صفحه می آید آنها را تعویض کند.

ج _ مجموعة اسلاید ناطق

این رسانه, مجموعه ای متشکل از تعدادی اسلاید به همراه یک صفحه یا نوار شنیداری است. می دانیم که اسلاید, خود از رسانه های تصویری شفاف است که به کمک پروژکتورهای خاص به نمایش در می آید. در مجموعه های اسلاید ناطق, توضیحات مربوط به هر یک از اسلایدها به جای اینکه به طور شفاهی توسط معلم ارائه شود, قبلاً در نوار یا صفحه ضبط شده و از طریق دستگاه گرامافون یا ضبط صوت پخش می شود. به لحاظ سهولت کاربرد دستگاههای ضبط صوت کاست, مجموعة اسلاید اغلب با نوار شنیداری کاست همراه می شود.

موارد کاربرد, مزیتها و محدودیتهای مجموعه های اسلاید ناطق تقریباً مشابه با مجموعه های اسلاید بی صداست, جز اینکه:

1- در اسلایدهای ناطق, علوه بر حس بینایی, حس شنوایی مخاطبان نیز تحت تأثیر قرار می گیرد. به این ترتیب مثلاً با استفاده از موسیقی و صداهای جنبی مناسب, بر قدرت انگیزشی و جذابیت این رسانه افزوده می شود. همین امر می تواند بر تأثیرات عاطفی این رسانه نیز تأثیر مثبت بگذارد.

2- به علت وجود توضیحات در نوار, مجموعه های اسلاید ناطق برای یادگیریهای انفرادی و خودآموزی (بدون نیاز به حضور معلم و مربی) مناسبترند.

برای استفاده از مجموعة اسلاید ناطق, پس از مستقر کردن اسلایدها در حامل پروژکتور و صفحه یا نوارد در دستگاه گرامافون یا ضبط صوت, باید همزمان با روشن کردن پروژکتور, دستگاه صوتی را نیز به کار انداخت.

مراحل بعدی کار را باید طبق دستورالعمل ارائه شده در دفترچة راهنما و یا مطالبی که در صفحه یا نوار ذکر می شود انجام داد. در برخی از پروژکتورهای اسلاید و فیلم استریپ, محلی برای اتصال ضبط صوت به آنها وجود دارد. معمولاً در این دستگاهها, پروژکتور و دستگاه صوتی به طور خودکار با یکدیگر تنظیم می شوند یعنی پس از به کار انداختن دو دستگاه, بعد از پخش توضیحات مربوط به هر اسلاید یا فیلم استریپ از طریق نوار, اسلاید بعدی خود به خود به نمایش در می آید و توضیحات مربوط به آن از ضبط صوت پخش می شود.

ویژگیهای مجموعة اسلاید ناطق آموزشی مناسب

یک مجموعة نوار و اسلاید مناسب باید دارای ویژگیهای زیر باشد:

1- همخوانی با هدفهای آموزشی و موضوع مورد بحث

2- انطباق تصاویر و محتوای شنیداری با سطح درک و فهم مخاطبان.

3- جدید و صحیح بودن مطالب ارائه شده در مجموعه

4- جالب و برانگیزنده بودن محتوایی تصویری و شنیداری مجموعه

تحقیق درباره جنبه های هشت گانه در کودکان

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق درباره جنبه های هشت گانه در کودکان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 21

مقدمه

کودکان اغلب دارای همه جنبه های هشت گانه هستند و نمی توانند تا سطوح بالایی از توانمندی آنها را رشد دهند . اما چنانچه هواردگاردنر متذکر می شود ‏، کودکان از سنین اولیه رشد در بعضی جنبه های هوش دارای گرایش ها و رشد بیشتری هستند . زمانی که کودک مدرسه را آغاز میکند . روش های یادگیری او بر جنبه های قوی تر هوش او منطبق می شود . در این مبحث درباره روش های توصیف هوش های دانش آموزان مطالبی ارایه می شود تا بتوان یادگیری بیشتری را در مدرسه از راه مشخص شدن جنبه های هوشی آنها ایجاد کرد .

جدول 1. خلاصه ای از توانمندی های کودکان را در جنبه های از هوش تر می شوند نشان می دهد . باید به خاطر داشت که اغلب دانش آموزان در حیطه های متعددی قوی هستند . بنابراین نباید کودک را در یک رده ی هوشی خاص طبقه بندی کرد . احتمالاَ هر دانش آموز دست کم در دو یا سه نوع هوش ‏، شاخص و بر جسته است .

جدول 1- هشت روش یادگیری

کودکانی که برجسته هستند در هوش :

تفکر

تمایل

نیاز

زبانی ( کلامی)

با کلمه ها

خواندن ، نوشتن داستان سرایی، بازی با کلمه ها

کتاب ها ، نوار شنیداری ابزار نوشتن کاغذ دفتر خاطرات گفت و گو بحث و مجادله داستان

منطقی /ریاضی

با استدلال

آزمایشکردن ، سوال کردن ، حل معماهای منطقیمحاسبه کردن

موادی که با آن آزمایشکنند ، مواد علمی کارهای مهارتی بازدید از مراکز مجادله داستان

فضایی

با تصویر ها و عکس ها

طراحی ، ترسیم ، تصویر سازی ، خط خطی کردن

هنر لگوها ، ودیو سینما ، اسلاید بازی های خیالی ، مارپیچ ،معما کتاب های مصور بازدید از موزه های هنری

بدنی / جنبشی

با احساس های بدنی

رقصیدن ، دویدن ، پریدن ، ساختن ، لمس کردن ، حالت های حرمتی

ایفای نقش اجرای نمایش تحرک وسیله برای ساختن بازی های ورزشی و بدنی ، آزمایش های لمس کردنی یادگیری کارهای دستی

موسیقیایی

باریتم ها و نغمه ها

آواز خواندن، سوت زدن ، زمزمه کردن ، ضرب گفتن با دست و پا ،گوش کردن

آواز خواندن به مدتطوانی رفتن با کنسرت ها نواختن موسیقی در خانه و مدرسه ابزارهای موسیقی

جمعی

با زیر تاثیر قرار دادن آراء و عقاید دیگران

رهبری ، سازمان دهی ، برقرای ارتباط ، هدایت میانجی گری ، هم گروه شدن

دوستان ، بازیهای گروهی جلسه های اجتماعی رویدادهای جمعی باشگاهها روابط مرید و مرادی

انفرادی

با هماهنگی نیاز ها ، احساس ها و هدف ها

تعیین هدف ها ، میانجیگری ، خیالبافی ، برنامه ریزی ، تفکر و تامل کردن

مکان های سری ( مخفی ) زمان هایی به تنهایی سر کردن اجرای طرح های انفرادی ، حق انتخاب

طبیعت گرا

با طبیعت و شکل های طبیعی

بازی با حیوانات خانگی ، باغبانی ،گردش و مطالعه در طبعت ، پرورش حیوانات ، مراقبت از محیط زیست

دسترسی به طبیعت فرصت هایی برای تعامل با حیوانات ابزارهایی برای مطالعه در طبیعت مانند عدسی یا دوربین های دو چشمی

نتیجه گیری

با بازی می توان همه چیز را به کودک یاد بدهیم ‏، مثل استقلال ( فکری ، علمی ، بیان ) . احترام به نظرات دیگران حق جویی ، آشنا کردن به حق خود و یافتن آن ، حمایت از دیگران به هر طریق مشارکت و تصمیم گیری و ورود بع فعالیت های گروهی ، بهداشت و رعایت تندرستی خود و دیگران ، پاسخ دادن به نیازهای اساسی و ایجاد رضایتمندی روانی . مراقبت و پاسداری از خود و دیگران در هر حا و مکان و بالاخره شادی و ایجاد تفریح بی خطر اما لذت بخش از راه بازیهای فردی ، گروهی ، نمایشی و ….

با شیوه های بازی محوری می توان در نسلهای پس از خودمان تغییرات مطلوبی به وجود آوریم که زندگی سازیهای دلپسند تری داشته باشیم .

بازی و ریاضی

فعالیت های بدنی در یادگیری عملیات و مفاهیم ریاضی مفید است و کودکانی که از جهت اعصاب حسی انگشتان ناتوانی دارند به کاربردن آنها در یادگیری و شمارش و سایر اعمال پیچیده تر ریاضی به مشکل روبرو می شوند .

روشهای جدیدتر در آموزش ریاضی مجموعه اهدافی را پیشنهاد می کند که فعالیت و کارهای علمی در آنها لحاظ شود . بازیهای ریاضی در دهه های گذشته نیز معمول بوده ، مثلاَ (( مار یا مونته سوری )) کودکان را به دسته های مختلف تقسیم بندی می کرد.

و از کودک دیگری می خواست که دسته های مختلف را بشمارد و با هم ترکیب کند و عدد مورد نظر را بگوید او از کودکان به عنوان واحد های ریاضی در بازی استفاده می کرد . البته بازیهای ریاضی به منظور تکمیل درس ریاضی است نه جانشین کردن در کلاس درس .

تحقیق درباره حاشیه نشینی و تنظیم خانواده

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق درباره حاشیه نشینی و تنظیم خانواده دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

حاشیه نشینی و تنظیم خانواده

چکیده

            جمعیت ایران طی چند دهه گذشته، رشد شتابانی داشته است، به طوری که در طول کمتر از دو دهه به طور باور نکردنی جمعیت ایران بیش از دو برابر شد. انفجار جمعیت در ایران همراه با مسائلی همچون افزایش سریع شهرها، افزایش فقر، مشکل مسکن و مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها بوده است.

            یکی از پیامدهای اصلی رشد جمعیت، مهاجرت روستاییان به شهرها و سکونت در حاشیه شهرها در نهایت حاشیه نشینی و زاغه نشینی است و راه اصلی مقابله با رشد بی رویه جمعیت اجرای برنامه های تنظیم خانواده می باشد.

            هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه بین حاشیه نشین و تنظیم خانواده است و از آنجا که بعد از سرشماری سال 1365 و مشاهده رشد 9/3 درصد جمعیت توسط مسئولین، برنامه های تنظیم خانواده به اجرا درآمد ولی این مساله در روستاها و مناطق حاشیه نشین کــه تفکر سنتی در مورد باروری داشتند (هنوز هــم در بعضــی مـناطق مشاهده می شود) به سختی قابل پذیرش بود. بنابراین هنوز شاهد باروری بالا در میان حاشیه نشینان هستیم که دلایل اصلی این پدیده را می توان در موارد زیر حستجو کرد:

 ترجیح جنسی: معمولاً فرزند پسر برای خانواده بیشتر قابل قبول است که این مساله می تواند بر تعداد فرزندان خانواده ها بیفزاید.

            احترام اجتماعی: معمولاً در مناطق حاشیه نشین مردان از احترام بیشتری برخوردارند ولی زمانی که زنی حامله باشد به خاطر فرزندی که می خواهد به دنیا بیاورد به او احترام می گذارند، بنابراین زنان از این مساله به خاطر احترامی که برایشان در پی دارد استقبالمی کنند.

            تأمین اجتماعی در دوران سالخوردگی نیز یکی دیگر از عوامل اصلی افزایش رشد جمعیت و عدم اجرای برنامه های تنظیم خانواده در بین خانواده های حاشیه نشین به خاطر مسائل اقتصادی می باشد.

            مرگ و میر فرزندان و پایین بودن سطح بهداشت باروری نیز از دیگر دلایل عدم استفاده از روش های تنظیم خانواده در بین حاشیه نشینان می باشد.

            از دیگر دلایل می توان به رابطه بین تحصیلات و باروری اشاره کرد که معمولاً با بالا رفتن تحصیلات، تعداد فرزندان کاهش می یابد، میزان تحصیلات زنان حاشیه نشین معمولاً در سطح پایین می باشد، همچنین عدم دسترسی به مراکز بهداشتی نیز می تواند از دیگر دلایل استفاده اندک از روش های جلوگیری از بارداری در میان حاشیه نشینان باشد.

            در مجموع، عوامل فوق الذکر باعث می شود اجرای برنامه های تنظیم خانواده در حاشیه نشینان با استقبال کمی روبرو شود و در نتیجه باروری در سطح بالا قرار گیرد.

 واژگان کلیدی 

     انفجار جمعیت، افزایش شهرها، مشکل مسکن، مهاجرت روستائیان، مرگ و میر فرزندان

مقدمه

جمعیت ایران در طی هشت دهه اخیر افزایش یافته، که در نتیجه آن مسائل و مشکلاتی از قبیل رشد سریع جمعیت شهری، افزایش فقر در شهرها، دسترسی ناکافی به مسکن و خدمات اصلی شهری، شکاف عظیم میان طبقات اجتماعی، بیگانگی شهروندان از هم توأم با انبوه مهاجرت از مناطق روستایی به مناطق شهری و سکونت در حاشیه شهرها باعث گسترش و تشدید بی رویه شهرنشینی و نهایتا ایجاد زاغه و مسکن غیرقانونی و نارسایی امکانات اصلی شهری در شهرها شده است.

طبق مندرجات نشریه جنبه های جمعیتی توسعه اجتماعی سازمان ملل متحد » Population aspects of social development«ایران طی سه دهه 60، 50، 40 میلادی بدلیل نرخ رشد 3 درصدی سالانه نیازمند حدود 6 در هزار جمعیت، ساخت و ساز مسکن بوده است در حالیکه طی مدت مذکور در حدود نصف این تعداد (3/3 در هزار تا 6/3 در هزار) ساخته شده است بدین ترتیب تفاوت بارز بین عرضه و تقاضای واحدهای مسکونی موجب بروز مجموعه های نامتناسب در حاشیه شهرها گردید که حلبی آبادهاو حصیرآبادها نتیجه این عدم توازن در تولید واحدهای مسکونی بوده است.

مهاجرت از مناطق روستایی به مناطق شهری در ایران تقریبا به صورت مهاجرت درجه ای (مهاجرت از روستا به شهرهای کوچک یا متوسط و حومه شهرهای بزرگ و سپس به مراکز شهری بزرگتر) بوده است.

بدین طریق که مهاجرین روستایی در اثر عوامل دافعه مناطق روستائی و جاذبه مناطق شهری به شهرها و سپس شهرهای بزرگتر و قطب های صنعتی و اقتصادی مهاجرت می نمایند. در نتیجه شهرنشینی به سرعت گسترش می یابد.

نتایج سرشماری های انجام یافته در ایران نشان می دهد که در سال 1335 جمعیت شهری 4/31 درصد، در سال 1345 به میزان 7/38 درصد، در سال 1355 به میزان 47 درصد، در سال 1365 به میزان 3/54 درصد و در سال 1375 به میزان 65/61 درصد بوده است. نتایج سرشماری های فوق نشانگر آن است که در طی 40 سال اخیر نسبت جمعیت شهری ایران در مقایسه با سال 1335 به طور کلی وارونه شده است.

با توجه به هم ارز نبودن حدود تاثیر عوامل گوناگون در افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی  مشاهدات علمی حاکی است که در مناطق شهری به ویژه در شهرهای بزرگ حاشیه نشینان نقش بسزایی در افزایش جمعیت و مسائل و مشکلات شهری دارند. به عنوان مثال خانم هما آقا در تحقیقی تحت عنوان بررسی باروری در ایران،[2] و رابطه آن با شاخص های جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی نتیجه گرفت که مهاجرت روستاییان به شهرها باعث شده که مناطق شهری ایران نیز از میزان نسبتاً بالای باروری برخوردار باشد. به عبارتی دیگر بالا بودن باروری در شهرها پیش از آنکه به خانواده های شهری مربوط شود در ارتباط با مهاجرین روستایی است. از طرفی دیگر مهاجرین روستایی به دلیل پایین بودن درآمد در شهرها و گرانی قیمت زمین حاشیه نشینی را در شهرها گسترش می دهند. لذا در مقاله سعی شده که به برخی مسائل و مشکلات تنظیم خانواده در مناطق حاشیه نشین با تاکید بر برخی متغیرهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پرداخته شود.