مشخصات این فایل
عنوان: مهریه یا شیربها
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 32
این مقاله درمورد مهریه یا شیربها می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله مهریه یا شیربها می خوانید :
امّا اگر ازدواج،ازدواج دائم باشد،که نفقه زن به عهده مرد است و یا زن وجود نفقه را در ازدواج موقت شرط کرده باشد،و یا زن به علت برخورداری از ملک یا شغل دیگری،نیازی به وجه مهر خود نداشته باشد،این بحث پیش می آید که زن با مهر خود چه کند؟که ما در این جا به عنوان مشورت مواردی را ذکر می کنیم:
1- اگر دارای شوهر مسلمان و باایمان و منصف باشد،مصلحت زندگی ایجاب می کند که برای ایجاد الفت و محبت بیشتر،زن قبل از آمیزش و یا بعد از آن مهر را به شوهرش ببخشد که روایات بسیاری در ثواب آن وارد شده است.
2- اگر بخشش مصلحت نباشد،بهتر است منافع مهر خود را در زندگی مشترک صرف کند.مثلاً اگر مهریه اش خانه ای است،اجازه دهد در آن خانه سکونت کنند و اجاره ای از بابت آن از شوهر خود نگیرد،و یا به کس دیگر اجاره دهد و وجه آن را در زندگی مشترک صرف کند.
3- و اگر از آن در زندگی مشترک استفاده نکند،بهتر است اختیار آن را به شوهر خود دهد تا آن را به کار اندازد و ضمن برخورداری از اجر معنوی به سود حاصله نیز برسد.و به این طریق در رشد اقتصادی جامعه نیز سهیم باشد. اصولاً اخراج یک مال از گردونه صنعت و تجارت یک کار باطلی است و به اقتصاد یک کشور ضربه می زند،و اسلام به شدّت با آن مخالف است.ناگفته نماند در چنین مشارکتی که بین زن و مرد انجام می گیرد،تعیین میزان سود بین زن و شوهر حتّی به صورت ربا به قول برخی از فقهاء‌اشکالی ندارد.
4- و اگر سپردن آن به دست مرد مصلحت نباشد،خود رأساً از آن استفاده‌صحیح بکند و سود ببرد.مثلاً شخصاً تجارت کند و ... .
5- و اگر چنین امکانی برایش مقدور نباشد،یا پس انداز می کند و یا هدیه می کند و صدقه می دهد.و یا در مصارف شرعی نظیر حج،و مایحتاج مازاد بر نفقه خرج می کند.
به هر حال زن،مالک حقیقی مهر است و به هر صورتی که تشخیص دهد می تواند در آن تصرف کند.و ناگفته نماند که سخت گیری زن در اخذ مهر مصلحت نیست
احکام مهر
قوانین حقوقی و مدنی اسلام تصریح دارد که:مرد پیش از انجام عروسی و زفاف،موظّف است تمام «مهریّه»را به همسرش بپردازد،و زن حق دارد قبل از تحویل مهریّه از نزدیکی و عروسی ممانعت نماید،و بر این اساس در کتب فقهی بحث شده،و مراجع عالی قدر فتوی صادر کرده،و افراد آگاه و اهل فضل و دانش نیز در جریان این امر می باشند.و اگر به سیره و سنّت پیامبر خدا و امامان معصوم و احادیث آنان مراجعه کنیم،خواهیم دید که آن بزرگوار نیز قبل از پرداخت «صداق»زنی را به خانه خویش نیاورده، و «بُضْع» او را تصرّف نکرده اند.
و چنانچه سخنان آنان را در این مورد بررسی کنیم،به این نتیجه خواهیم رسید که همه مسلمانان وظیفه دارند پیش از انجام عروسی همه مهریّه یا اقلاًّ بخشی از آن را تحویل عروس خود بنمایند،تا جایی که «تصرّف و دخول»بدون این دستور مذکور مکروه و نامطلوب است،و شما عزیزان می توانید در باب«مُهور»بدون اغراق،به دهها حدیث معتبر و صحیح دسترسی داشته باشید،که اینک به جهت روشن بودن قضیّه به نمونه ای از آنها اشاره می کنیم:
زراره که از موثّق ترین راویان و فقهای زمان امام صادق(ع) است،از آن حضرت سؤال کرد:مردی که با زنی ازدواج نموده،آیا می تواند قبل از پرداخت مهریه و یا بخشی از آن، عروسی نماید؟حضرت فرمودند:نه،مگر این که چیزی از مهریّه پرداخت کند.
و در حدیث دیگر آمده است:
امام جعفر صادق می فرمایند:هر گاه کسی با زنی ازدواج کند،زفاف و عروسی وی جائز نیست،مگر این که برای همسرش چیزی از مهریّه تقدیم کند.
از این دو حدیث به طور صریح استفاده می شود که زفاف بدون پرداخت مهریّه سزاوارنیست هر چند منع آن را حمل به کراهت نموده اند.یعنی اگر به هیچ مقدار مهریه ندهد و عروسی کند مکروه است.
مهر می تواند پول نقد یا ملک باشد که در هنگام خطبه خوانی تحویل زن داده شود،و می تواند نسیه باشد که شوهر یا پدر یا مادرش آن را بر عهده بگیرند.در صورت امکان ملک و پول نقد بر نسیه ترجیح دارد.
وقتی حضرت علی علیه السلام برای خواستگاری زهرا علیهاالسلام خدمت رسول خدا رسید حضرت از امیر مومنان سؤال کرد از مال دنیا چه داری؟ عرض کرد یا رسول الله:یک شتر دارم و یک شمیشر و یک زره. فرمود: تو مرد جنگ و جهاد هستی و بدون شمشیر نمی توانی زندگی کنی، شتر نیز حیوان سواری و وسیله کار و کسب تو است،اما بدون زره می توانی زندگی کنی،زره را از بابت مهر از تو می پذیریم.
در اینجا رسول خدا صلّی الله علیه وآله از اول پرسید چه چیزی موجود داری؟و بعد از اطلاع زره را به عنوان مهر قبول کرد، نفرمود:مانع ندارد فلان مبلغ مهر و بر ذمه تو باشد.چنانکه گویا تشریع مهر در اصل باید به صورت نقد باشد،و نسیه بودن آن در حال ضرورت می باشد.جالب اینجاست که رسول خدا قبل از عروسی زره را از حضرت علی گرفت و فروخت و با مقداری از آن پول،جهاز و اسباب و لوازم ساده ای برای آن خانواده نوبنیاد خریداری کرد.بعد از آن،مراسم عروسی انجام گرفت.
در این داستان سه نکته مهم مشاهده می شود:اول اینکه رسول خدا صلّی الله علیه وآله آن چنان سؤال می کند که گویا مهر باید به صورت نقد باشد.دوم اینکه پدر عروس در تعیین مهر تمکن مالی داماد را رعایت می کند و همان زره را به عنوان مهر می پذیرد.نمی گوید فلان مبلغ هم بر ذمّه تو باشد.سوم اینکه پدر زن، زره یعنی تمام مهریه زهرا را از داماد می گیردو با اجازه عروس به فروش می رساند و با پول آن،اسباب و لوازم زندگی برایشان خریداری می کند و وسیله عروسی آنها را فراهم می سازد.چه جالب و زیبا؟!اگر در ازدواجها از این برنامه تبعیت می شد چقدر جالب و زیبا بود؟و بطور قابل ملاحظه مقداری از مشکلات حل می شد.
جداً توصیه می شود که قبل از عروسی تکلیف مهر را روشن کنید،اگر ملک است در دفاتر به نام زن ثبت شود،و اگر پول است و شوهر تمکن مالی دارد آن را به طور نقد به همسرش بپردازد.این عمل هم به نفع عروس است هم داماد.و از وقوع رنجشها و اختلافات آینده مانع می شود.
حضرت صادق علیه السلام فرمود:«وقتی مرد با زنی ازدواج کرد نباید مراسم عروسی را برگزار کند مگر اینکه قبلاً چیزی از مهر را برایش بفرستد،درهم باشد یا هدیه دیگری از قبیل قاووت و غیره.»
حضرت صادق علیه السلام درباره زنی که خودش را بدون مهر به نکاح مردی درآورده بود فرمود:«این موضوع فقط برای رسول خدا جایز است،اما برای مرد دیگری جایز نیست مگر اینکه قبل از عروسی چیزی را به عنوان مهر برایش بفرستد،کم باشد یا زیاد،گر چه یک لباس یا یک درهم باشد.»
اما در صورت عدم تمکن،نسیه هم جایز است.شخصی از حضرت صادق علیه السلام سؤال کرد که مردی با زنی ازدواج می کند ولی چیزی ندارد که نقداً به او بدهد آیا می تواند عروسی کند؟حضرت فرمود:«مانع ندارد مهر به عنوان دین بر ذمه اش خواهد بود.»
مهر اگر ملک باشد بعد از اجرای صیغه عقد،از ملکیت صاحب اولش خارج شده کنیزوبنده زن می گردد.این ملکیت یک امر واقعی است نه تشریفاتی.بعد از آن،مالک واقعی مهر،زن است و هر گونه تصرفی باید با اجازه او باشد.خرید و فروش و اجاره و هر گونه استفاده دیگری باید با اجازه زن باشد.نه پدر و مادر دختر حق دارند در ملک او تصرف نمایند نه شوهر.غصب مهر زن از گناهان بزرگی است که مورد بخشش قرار نخواهد گرفت.
رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمود:«خداوند سبحان هر گناهی را در قیامت می بخشد جز سه گناه را:اول کسی که همسرش را غصب کند،دوم کسی که مزد اجیری ر ا غصب کند،سوم کسی که انسان آزادی را بفروش برساند. »
از حضرت موسی بن جعفر علیه السلام سؤال شد:«مردی دخترش را شوهر می دهد آیا می تواند از مهر او استفاده کند؟فرمود:نه،چنین حقی را ندارد.»
همچنین اگر مهر، پول نقد باشد،باید پول در اختیار زن قرار گیرد و هیچکس حق ندارد بدون اجازه او در آن پول تصرف نماید.
اگر مهر نسیه و بر ذمه شوهر قرار گرفته باید آن را به عنوان یک بدهی واقعی محسوب بدارد،و از اول قصد پرداخت آن را داشته باشد.اگر مدتی برای آن تعیین شده واجب است در رأس مدت پرداخت شود و اگر وقت معینی برای آن تعیین نشده هر وقت زن مطالبه کرد و شوهر قدرت ادای آن را داشت واجب است بدون تأخیر ادا کند.
حضرت صادق علیه السلام درباره مردی که با زنی ازدواج نموده،و از اول قصد نداشته مهر او را ادا کند،فرمود:«این شخص زناکار محسوب می شود.»
امام صادق علیه السلام فرمود:«هر کس که برای زن مهری را قرار دهد لیکن قصد ندارد آن را بپردازد،چنین شخصی به منزله دزد خواهد بود.»
مهر یک دِیْن واقعی است و باید مانند سایر دیون ادا شود.اینکه معروف است می گویند:مهر را کی داد و کی گرفت، مطلبی است بر خلاف حق و عدالت و منطق اسلام.مهر را باید شوهر به همسرش بپردازد و اگر نداد در قیامت مورد بازخواست قرار خواهد گرفت.غصب حق زن از گناهان بزرگی است که حتی در قیامت هم مورد عفو قرار نخواهد گرفت.مگر اینکه زن از حق خودش بگذرد.خداوند در قرآن می فرماید:«مهر زنها را ادا کنید پس اگر از روی رضای باطن چیزی از آن را به شما بخشیدند بخورید که گوارایتان باد.»
تفاوت نمی کند ازدواج رسمی باشد یا غیر رسمی.به هر حال مهر بر ذمه مرد است و باید آن را ادا کند.مگر اینکه قدرت بر ادا نداشته باشد.در این صورت زن باید صبر کند تا مرد قدرت مالی پیدا کند.
البته زن هم نباید در گرفتن مهر نسبت به شوهرش سختگیری کند و اسباب مزاحمت او را فراهم سازد،اگر شوهرش کاملاً در رفاه است می تواند مهر را مطالبه کند ولی اگر می بیند که از جهت زندگی درمضیقه است صداقت خانوادگی اقتضا می کند که اسباب مزاحمت و خجالت او را فراهم نسازد.بلکه مستحب است که زن، تمام مهر یا مقداری از آن را به شوهرش ببخشد،این امر بر محبت و صفای خانوادگی می افزاید.
رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمود:«هرزنی که قبل از عروسی مهرش را به شوهرش ببخشد خدا در برابر هر دیناری ثواب آزادکردن یک بنده به او عطا خواهد کرد.گفته شد:یا رسول الله!بخشش بعد از عروسی چطور است؟ فرمود:وسیله مودت و الفت می شود.»
زمان پرداخت مهر قبل از انجام آمیزش است و زن می تواند تا زمانی که مهر خود را تماماً و کمالاً دریافت نکرده باشد،از رفتن به خانه‌شوهر خودداری کند.و از انجام وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع ورزد و این امتناع،عدم تمکین محسوب نمی شود و نشوز نمی آورد و اگر زن نفقه خود را در ازدواج موقت شرط کرده باشد،شوهر نمی تواند با استناد به این نوع امتناع،از پرداخت نفقه خودداری کند.البته با تراضی طرفین می توان پرداخت مهر را به تعویق انداخت و یا برای پرداخت تمام یا قسمتی از آن،مدت یا اقساطی قرار داد.ولی اصل این است که مهر در حین عقد،نقداً پرداخت شود،کما این که در صدر اسلام چنین بود،
البته زن در ازدواج موقت،با گرفتن مهر مالک آن نمی شود،بلکه هر مقدار از زمان را که تمکین دهد مالک می شود. و این که برخی تصور کرده اند که مهر وثیقه است.در اثر عملکرد فعلی مسلمین است،زیرا آنان مهر را به عهده می گیرند و زن نیز آن را مطالبه نمی کند،مگر آن که کار به اختلاف و نزاع و خدای نخواسته طلاق کشیده شود و لذا هم اکنون مهر به صورت وثیقه درآمده که کاملاً سنت غلطی است و اثرات مطلوب مهر را ندارد و شاید علت سنگین شدن مهریه ها هم همین موضوع باشد.
در ازدواج دائم یا موقت فوت زن در خلال مدت زوجیت موجب سقوط مهر نمی شود.یعنی شوهر نباید مهری را که داده است پس بگیرد و بلکه اگر نداده باشد باید تمام (در صورت نزدیکی) و یا نصف آن را (در صورت عدم مقاربت)پرداخت نماید.و همین طور است اگر مرد مدت را ببخشد و یا تا انقضای مدت،مرد با میل خود با همسر موقت مقاربت نکند.یعنی باید مهر را بدهد و یا مهر داده شده را پس نگیرد.
امّا اگر عدم مقاربت به دلیل امتناع زن باشد،مرد می تواند به نسبت امتناع،از پرداخت مهر خودداری کند.اگر امتناع، نصف مدت باشد، نصف مهر را ندهد و اگر ثلث مدت باشد،ثلث مهر را ندهد.
البته ناگفته نماند که در این نسبت سنجی نباید ایّام حیض را که زن از مرد دوری می جوید،به حساب امتناع گذاشت.
عمر بن حنظله می گوید:به امام صادق(ع) عرض کردم:با زنی در مقابل مهریه ای به مدت یک ماه ازدواج می کنم. اما ایشان خود را در بخشی از آن در اختیار من قرار می دهد و بخشی را نمی آید.فرمود:«شما هم به همان مقداری که خودداری نموده است، از مهریه اش کم کن،مگر ایّام حیضش را که متعلّق به ایشان است»
مهر در ازدواج، در چه صورتی واجب است؟
وجودمهربه شرطی درازدواج،ضروری است که ازدواج،یک ازدواج کاملاً شرعی ومنطبق برموازین شرعی باشد.مثلاً صیغهعقدبه وجه صحیح خوانده شود وطرفین ازدواج بارضایت کامل وطیب نفس اقدام به ازدواج کنند و جنبه محارم رعایت شده باشد،و الاً در ازدواج هایی که صورت شرعی ندارد، مهری تعلّق نمی گیرد.
مثلاً اگر دو نفر که محرم یکدیگرند(خواهرو برادر، مادر و پسر...) بخواهند ازدواج کنند، مهری تعلّق نمی گیرد. و یا اگر دونفر را به صورت اجباری زن و شوهر قرار دهند،مهری تعلّق نمی گیرد و یا اگر شرایط صحّت عقد را در خطبه عقد مراعات نکنند،مهری تعلّق نمی گیرد. زیرا اصل ازدواج،باطل و خلاف شرع است.
بخشی از فهرست مطالب مقاله مهریه یا شیربها
. مهر چیست؟
. اهمیت مهر از دیدگاه اسلام
. مهر نشانه استقلال اقتصادی زن
. چه چیز می تواند مهر قرار بگیرد؟
. میزان و مقدار مهر
. مهر از آن کیست؟
. زن با مهر خود چه کند؟
. احکام مهر
. مهر در ازدواج، در چه صورتی واجب است؟
دانلود مقاله مهریه یا شیربها