تاریخچه هنر معرق روی چوب 31 ص

اختصاصی از اینو دیدی تاریخچه هنر معرق روی چوب 31 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 32

پاراوان چوبی

تاریخچه هنر معرق روی چوب

/

مقدمه تاریخی

معرق در معنای کلام «اصولاً هر چیز رگه دار را گویند » ولی مفهوم آن در این نوع بخصوص هنر، ایجاد نقش ها و طرح های زیبایی است که از دوربری و تلفیق چوب های رنگی روی زمینه ای از چوب یا پلی استر سیاه شکل می گیرد.

تاریخ پیدایش این هنر به درستی مشخص نیست؛ ولی از تطبیق آن با هنر کاشی کاری ، بدون شک رابطه این دو هنر را درمی یابیم. برای آشنایی با ریشه ی این هنر ، صحبت از تاریخ تکوین به میان می آید و به عنوان مقدمه می توان از گنبد سرخ مراغه که در زمان ایلخانیان ساخته شده است، یاد کرد؛ این گنبد نوع بسیار ساده ی کاشی کاری بدین سبک است.

کاشی کاری معرق در دوران مغول نیز به همین منوال بود و تداول آن در عصر صفوی به اوج شکوفایی خود رسید و آثار ارزنده ای در هنر کاشی کاری پدید آمد. این شکوفایی در زمان افاغنه و زندیه رو به افول نهاد. در دوران قاجاریه نیز کاشی کاری معرق، تقلیدی ناقص از آثار گذشتگان بود. تا این دوران نقشهایی که در کاشی کاری معرق به کار برده می شد نقش های اسلیمی بود. اما با سفر عده ای از هنرمندان به اروپا و گرایش آنان به هنر و فرهنگ اروپایی، تغییرات و دگرگونی های بسیاری در نقشهای کاشی کاری به عمل آمد و از آن پس طرح انسان و دیگر اشکال مانند اسلحه جنگی در هنر کاشی کاری دوران قاجاریه نمایان شد .

از آن دوران تا به امروز، این هنر، چونان گذشته رونق نداشته است و تنها عده ی کمی از هنرمندان در زنده نگهداشتن آن کوشا بوده اند.

وجه تشابه کاشی کاری معرق با معرق کاری روی چوب در شیوه ی عمل است که در هر دو ،  نقش ها از ترکیب قطعات رنگی جنس مورد نظر شکل می گیرد.

یکی از نمونه های قدیمی موجود آمیزه ی این دو هنر، دری قدیمی و بزرگ، متعلق به عصر قاجاریه است که در ضلع شمال غربی محوطه وزارت آموزش و پرورش فعلی قرار دارد. ارتفاع این ساختمان در حدود چهار و نیم متر و عرض آن سه متر است و سردری نیم دایره در بالای آن قرار گرفته است. هر طرف این در به سه قسمت مربع شکل تقسیم شده است:

مربع بالایی آن شیشه و دو مربع پایینی  چوب برجسته و مسطحی است که نقشهای اسلیمی معرق کاری شده در این قسمت جای گرفته است.

/

سابقه ی معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنرهای سنتی به سال 1309 ه . ش برمی گردد. در آن سال به پایمردی استاد حسین طاهرزاده بهزاد ، گروهی از هنرمندان نام آور هنرهای سنتی از سراسر کشور در تهران گرد هم آمده و مدرسه صنایع مستظرفه را بنیاد گذاشتند. این مؤسسه از دیرباز تا به امروز با عنوان های گوناگونی مانند: مدرسه صنایع قدیمه و هنرستان هنرهای ملی، اداره هنرهای ملی و مدتی نیز به عنوان یکی از واحدهای اداره کل آفرینش هنری و ادبی در وزارت فرهنگ و هنر سابق، در تعالی و تکامل هنرهای سنتی سهم بسزایی داشته است. این اداره کل در سال 1346 به اداره ی کارگاه های هنری تغییر نام داد و سرانجام در سال 1357 به عنوان یکی از واحدهای دفتر پژوهش و آفرینش به حیات خود ادامه داد . پس از پیروزی انقلاب، اداره ی مذکور به اداره ی کارگاه های هنری تغییر نام یافت و فعالیت های خود را در اداره ی کل هنرهای سنتی دنبال کرد. تا این زمان هنرجویان آن را منحصراً افراد علاقه مندی تشکیل می دادند که  طی فراگیری به استخدام رسمی درمی آمدند.

از سال 1360 به استناد موافقتنامه معاونت فرهنگی وقت، واحد آموزش مستقلی برای تعلیم هنرهای سنتی آغاز به کارکرد و سرانجام در سال 1362 تأسیس رسمی اداره آموزش این اداره کل، برای عموم مشتاقان به فراگیری هنرهای سنتی، سرآغاز نوینی بر تداوم این هنرها شد و در کنارآن کارگاه منبت و معرق به سرپرستی استاد سید کمال میرطیبی همچنان به فعالیت های هنری خود ادامه داد.

در طی سالیان، معرق همپای حرکت زمان پیشرفت کرد و تحولات و نوآوری های مختلفی در آن پدیدار شد. برای آشنایی با مسیر حرکت این هنر، باید به اولین کارگاه منبت و معرق اشاره کرد که در سال 1310 تحت سرپرستی استاد احمد امامی، تأسیس شد باید اشاره کرد و همچنین از اساتید متقدمی چون پرویز زابلی، عباس شهمیرزادی ، علی و خلیل امامی ، و احمد رعنا یاد کرد. ابتدا اهم فعالیت آن کارگاه، منبت کاری بود و به تدریج در کنار آن هنر معرق نیز پای گرفت.

/

این هنر در آغاز برای تزئین سطح میز، بوفه، در و تکیه گاه صندلی به کار برده می شد، و تنها نقش های اسلیمی یا گره یا پنج رنگ محدود چوب های آبنوس،

تاثیر الیاف پروپیلن بر روی خواص بتن های با قدرت زیاد 25 ص

اختصاصی از اینو دیدی تاثیر الیاف پروپیلن بر روی خواص بتن های با قدرت زیاد 25 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

« تاثیر الیاف پروپیلن بر روی خواص بتن های با قدرت زیاد »

خلاصه:

علاوه بر خصوصیات خوب بتن بااستحکام بالا بعضی از خواص عملکرد ضعیف در مورد چکش خواری و مقاومت به آتش را دارد. اخیراً کاربرد الیاف پلی پروپیلن برای برطرف کردن این ضعف ها بوده است و ناشی از خواص عالی آنها و قیمت کم آنها می باشد. استفاده از یک مقدار معین الیاف در مخلوط بتن، 2/0 درصد حجم بر روی خواص مکانیکی اصلی بتن های با استحکام بالا تاثیر نمی گذارد هم در بتن تازه و سخت شده ولی به شکست لاکتیل بتن ترد نیز منجر گردید.

1ـ مقدمه:

بتن با استحکام بالا مزایای بسیاری را در بهره برداری ناشی از خواص مکانیکی خوب و نفوذ پذیری کم و مقاومت بالاتر در برابر حملات مکانیکی یا شیمیایی به ساختار بتن نشان می دهد. با چنین خصوصیاتی شخص این ماده را استفاده می کند بویژه برای سازه هایی که تحت تاثیر شرایط محیط می‌باشند مثلاً سازه های دریایی و پل های بزرگ تا ظرفیت حمل بار ساختاری را افزایش دهد درحالی که دوام کافی برای سازه ها تضمین می‌شود. اگرچه بتن با استحکام بالا مزایای بسیاری را دربارة خواص مکانیکی بتن و جنبه های اقتصادی ساختمان پیشنهاد می کند، رفتار ترد ماده برای کاربردهای زلزله باقی می ماند. چون استحکام و چکش خواری آنها نسبت معکوس دارند، بتن های با استحکام بالا تردتر از بتن های با استحکام معمولی می باشند. بخش الاستیک خطی در مرحلة قبل از اوج منحنی تنش ـ کرنش یک بتن مسلح با استحکام بالا بسیار افزایش می یابد. تقریباً 95% بار اوج. پس از حصول بار اوج منحنی تنش ـ کرنش به سرعت افت می کند که برای یک ماده ترد نمونه می باشد. انرژی جذب شده در طی فاز الاستیک به نسبت یکنواخت در آغاز ترک و انتشار آن در فرایند شکست، پراکنده نمی‌شود طوری که یک رشد ترک پایدار تا شکست بتن، حاصل نمی شود. این امر یک شکست شدید بتن را سبب می شود و سطوح شکست زبر می باشد ودرهم قفل شدن سطوح ترک اساساً کاهش می یابد. بعلاوه، نفوذ پذیری بسیار کم بتن با استحکام زیاد باعث مشکلات بعدی می گردد. یکی از آنها مقاومت به آتش است. در آتش دمای بتن بسرعت افزایش می یابد. بنابراین بدلیل مقدار خیلی کمی از سوراخ های موئینه. آب که هنوز هیدراته نمی شود، می تواند خودش را در بخش داخلی بتن حبس نماید. در نتیجه، فشار بخار آب در حال توسعه نمی تواند بر روی تخلخل های موئینه ریلاکس شود که تا حدی به تنش های کشش داخلی منجر می شود. در این حالت، آب پیوند یافته شیمیایی توسط فرایند هیدراسیون نیز می تواند تبخیر شود. برای غلبه بر چنین مشکلاتی، الیاف پروپیلن اغلب در حال حاضراستفاده می شوند که ناشی از بهای سودمند و خواص مفید آنها است. الیاف پروپیلن اساساً باعث می شود که رفتار چکش خواری زیاد شود و از طرف دیگر برای بهبود مقاومت به آتش بتن با استحکام بالا بکار می رود. چون الیاف در 160 درجه سانتی گراد ذوب می شوند. آنها مجراهای انبساطی زیادی در حالت آتش سوزی تولید می‌کنند و انتقال مایع و بخار برای رها شدن فشارهای داخلی امکان پذیر می‌شود. ، این امر می تواند مانع از پوسته پوسته شدن سطح بتن گردد، زیرا یک تخلخل اضافی در ساختار بتن وجود دارد که در آن حجم آن برای مقدار الیاف در مخلوط بتن تنظیم می گردد. اگر حرکات گاز در بخش داخل ساختمان بتن حبس گردد، آتش با 300 درجه سانتی گراد می تواند منجر به تنش های کششی داخلی حدود شود که خودشان را دو برابر بیشتر در طی یک گرم کردن بعدی تا 350 درجه سانتی گراد افزایش طول می‌دهد. بنابراین این تنش ها در استحکام تنش بتن به یک بتن در حدود بالغ می گردد. پلی پروپیلن هیدروفوبیک می باشند که آب جذب نمی کنند و خورنده نمی باشند. بعلاوه، الیاف پلی پروپیلن دارای مقاومت خوب در برابر مواد قلیایی، شیمیایی و کلرید می باشد و دارای هدایت حرارت کم است، با این مشخصات الیاف پلی پروپیلن تاثیر چندانی بر روی تقاضای آب بتن تازه ندارد. آنها هیدراسیون سیمان را مانع نمی شوند و تاثیرات تمام اجزای سازنده در مخلوط های بتن را تاثیر نمی گذارند. الیاف در روش کشش سیم با مقطع دایره یا توسط الکترود کردن فیلم پلاستیک با مقطع مستطیلی تولید می شوند. آنها بصورت الیاف تک یا دسته ظاهر می شوند. الیاف پلی‌پروپیلن با انبساط یک فیلم پلاستیک تولید می شود که به صورت نوارهایی جدا می شود و بدان وسیله دسته های الیاف شکل می گیرند. که مقطع مستطیلی دارند. این دسته های الیاف به طول های مشخص بریده می شوند. الیاف در 5/6 تا 5/63 میلی متر طول دارند.

2ـ اختلاط طراحی و آزمایش:

1ـ2ـ طراحی مخلوط: برای بررسی تاثیرات الیاف پلی پروپیلن بر روی

تحقیق درباره اثر تاریخهای مختلف کاشت روی عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم سویا درمنطقه میانه چگونه است؟

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق درباره اثر تاریخهای مختلف کاشت روی عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم سویا درمنطقه میانه چگونه است؟ دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : word (قایبل ویرایش) تعداد صفحات :16

مقدمه

سویا یکی از سرشارترین منابع روغنی خوراکی و پروتئینی است، این گیاه کاربردی گسترده برای تغذیه انسان ، دام و طیور دارد و در صنایع غذایی نیز از اهمیتی چشمگیر برخوردار است. بسیاری از کشاورزان اینک می‌دانند که سویا غنی‌کنندة خاک است و نقشی تعیین‌کننده در شکسته شدن چرخه زندگی آفات و بیماری‌هایی که با کشت مداوم یک محصول به وجود می‌آیند دارد. از بعد دیگر سویا گیاهی درآمدزا است، چون می‌توان بعد از برداشت محصولاتی مانند غلات، باقلا، سیب‌زمینی و ... آن را کشت کرد. در واقع این گیاه با اکثر محصولات کشاورزی کشت می‌شود و منبع درآمد جدیدی برای کشاورزان می‌گردد. (11).

تاریخ مناسب کشت سویا در هر منطقه یکی از عواملی است که در میزان عملکرد این محصول نقش بسیار قابل توجهی دارد. همینطور با انتخاب ارقام مناسب برای هر منطقه می‌توان عملکرد را افزایش داده و به اقتصادی شدن تولید کمک کرد.

مطالعات و آزمایشات متعدد اگلی و همکاران (2000) نشان می‌دهند که تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ارقام سویا تأثیر می‌گذارد و با تأخیر در کاشت نسبت به زمان مطلوب عملکرد دانه کاهش می‌یابد.

درمطالعه ای دیگرمشخص شدکه با تأخیر در کاشت به ویژه از 30 اردیبهشت صفات ارتفاع بوته، تعداد گره در ساقه اصلی، تعداد شاخه در هر بوته، ماده خشک اندام‌های هوایی، مدت لازم برای گلدهی و رسیدگی، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، عملکرد دانه، تعداد غلاف و دانه در هر بوته و درصد روغن دانه کاهش یافتند ، اما تعداد دانه در هر غلاف، شاخص برداشت و درصد پروتئین دانه تحت‌تأثیر تاریخ کاشت قرار نگرفتند. (1).

تأخیر در تاریخ کاشت روی طول دورة رشد رویشی و زایشی گیاه سویا تأثیر داشته وموجب کاهش در عملکرد دانه می‌شود دراین را بطه 20 روز تأخیر در کاشت، طول دوره رویشی ( تعدادروزازکاشت  تا گلدهی) را 6 روز و طول دورة زایشی (گلدهی تا رسیدگی) را 7 روز به تأخیر می‌اندازد (3).

نتایج آزمایش دیگری نشان می‌دهد که ارتفاع بوته، خوابیدگی، ارتفاع محل تشکیل غلاف از سطح خاک  زمان رسیدگی با تأخیر در کاشت کاهش می‌یابد  و همچنین سه روز تأخیر در کاشت موجب یک روز تأخیر در رسیدن می‌شود(4).

پوپ و همکاران در سال 2002 در طی آزمایشی نتیجه گرفتند که در ارقام با رشد نامحدود با تأخیر در کاشت از 23 اردیبهشت تا 15 تیر ارتفاع بوته و تعداد گره ساقه اصلی کاهش یافت در حالی که در ارقام با رشد محدود، ارتفاع بوته و تعداد گره ساقه اصلی در این دامنه زمانی از ثبات بیشتری برخوردار بود. همچنین عملکرد دانه ارقام با رشد نامحدود بعد از خرداد نیز کاهش پیدا نکرد و کاهش عملکرد در تاریخ‌های کاشت بعد از اواسط خرداد مشاهده شد.

در نتیجه تحقیقاتی ، بیان شده که تأخیردر کاشت ، کا هش مقدار روغن (17،15،12) و افزایش مقدار پروتئین و افزایش عدد ید رابه دنبال دارد ( 16) در حالی که ویس گزارش داده است که تاریخ کشت در مقدار پروتئین موثر نیست. (18).

نظریان و همکاران 1373 درطی آزمایشی که دراهواز انجام دادندگزارش کردند که با تأخیر در کاشت از 5 خرداد به 25 خرداد گلدهی زودتر انجام شد در ضمن دورة گلدهی و پر شدن دانه نیز کوتاهتر شد و نتایج عملکرد نهایی نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت اول (5 خرداد) تولید شد.

کالوین و همکاران 2001 در طی تحقیقی که درشمال تگزاس انجام دادند، بیان کردند که بیشترین مقدارمتوسط عمـلکرد سویا2594  کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت اوایل خرداد ماه بدست آمده بود. در طول فصل گروه رسیدگی V سویا بالاترین عملکرد را داشت ( 3/6030 کیلوگرم در هکتار  )، اگرچه به طور قابل ملاحظه‌ای نسبت به گروه متوسط رس و دیررس گروه IV بالاترنیست. عملکرد در تاریخ کاشت اول کاهش یافته بود (در مقایسه با سال پیش) و دوباره به طور قابل ملاحظه‌ای در تاریخ کاشت اوایل تیرماه کاهش پیدا کرده بود. همچنین هیچ کاهش عملکردی در سویای زودرس‌تر در کشت‌های اواسط خرداد و تیرماه وجود نداشت. باتوجه به مطالب فوق هدف ازاین تحقیق تعیین مناسب ترین زمان کاشت وبهترین رقم کاشت سویا می باشد.

تاثیر الیاف پروپیلن بر روی خواص بتن های با قدرت زیاد 25 ص

اختصاصی از اینو دیدی تاثیر الیاف پروپیلن بر روی خواص بتن های با قدرت زیاد 25 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

« تاثیر الیاف پروپیلن بر روی خواص بتن های با قدرت زیاد »

خلاصه:

علاوه بر خصوصیات خوب بتن بااستحکام بالا بعضی از خواص عملکرد ضعیف در مورد چکش خواری و مقاومت به آتش را دارد. اخیراً کاربرد الیاف پلی پروپیلن برای برطرف کردن این ضعف ها بوده است و ناشی از خواص عالی آنها و قیمت کم آنها می باشد. استفاده از یک مقدار معین الیاف در مخلوط بتن، 2/0 درصد حجم بر روی خواص مکانیکی اصلی بتن های با استحکام بالا تاثیر نمی گذارد هم در بتن تازه و سخت شده ولی به شکست لاکتیل بتن ترد نیز منجر گردید.

1ـ مقدمه:

بتن با استحکام بالا مزایای بسیاری را در بهره برداری ناشی از خواص مکانیکی خوب و نفوذ پذیری کم و مقاومت بالاتر در برابر حملات مکانیکی یا شیمیایی به ساختار بتن نشان می دهد. با چنین خصوصیاتی شخص این ماده را استفاده می کند بویژه برای سازه هایی که تحت تاثیر شرایط محیط می‌باشند مثلاً سازه های دریایی و پل های بزرگ تا ظرفیت حمل بار ساختاری را افزایش دهد درحالی که دوام کافی برای سازه ها تضمین می‌شود. اگرچه بتن با استحکام بالا مزایای بسیاری را دربارة خواص مکانیکی بتن و جنبه های اقتصادی ساختمان پیشنهاد می کند، رفتار ترد ماده برای کاربردهای زلزله باقی می ماند. چون استحکام و چکش خواری آنها نسبت معکوس دارند، بتن های با استحکام بالا تردتر از بتن های با استحکام معمولی می باشند. بخش الاستیک خطی در مرحلة قبل از اوج منحنی تنش ـ کرنش یک بتن مسلح با استحکام بالا بسیار افزایش می یابد. تقریباً 95% بار اوج. پس از حصول بار اوج منحنی تنش ـ کرنش به سرعت افت می کند که برای یک ماده ترد نمونه می باشد. انرژی جذب شده در طی فاز الاستیک به نسبت یکنواخت در آغاز ترک و انتشار آن در فرایند شکست، پراکنده نمی‌شود طوری که یک رشد ترک پایدار تا شکست بتن، حاصل نمی شود. این امر یک شکست شدید بتن را سبب می شود و سطوح شکست زبر می باشد ودرهم قفل شدن سطوح ترک اساساً کاهش می یابد. بعلاوه، نفوذ پذیری بسیار کم بتن با استحکام زیاد باعث مشکلات بعدی می گردد. یکی از آنها مقاومت به آتش است. در آتش دمای بتن بسرعت افزایش می یابد. بنابراین بدلیل مقدار خیلی کمی از سوراخ های موئینه. آب که هنوز هیدراته نمی شود، می تواند خودش را در بخش داخلی بتن حبس نماید. در نتیجه، فشار بخار آب در حال توسعه نمی تواند بر روی تخلخل های موئینه ریلاکس شود که تا حدی به تنش های کشش داخلی منجر می شود. در این حالت، آب پیوند یافته شیمیایی توسط فرایند هیدراسیون نیز می تواند تبخیر شود. برای غلبه بر چنین مشکلاتی، الیاف پروپیلن اغلب در حال حاضراستفاده می شوند که ناشی از بهای سودمند و خواص مفید آنها است. الیاف پروپیلن اساساً باعث می شود که رفتار چکش خواری زیاد شود و از طرف دیگر برای بهبود مقاومت به آتش بتن با استحکام بالا بکار می رود. چون الیاف در 160 درجه سانتی گراد ذوب می شوند. آنها مجراهای انبساطی زیادی در حالت آتش سوزی تولید می‌کنند و انتقال مایع و بخار برای رها شدن فشارهای داخلی امکان پذیر می‌شود. ، این امر می تواند مانع از پوسته پوسته شدن سطح بتن گردد، زیرا یک تخلخل اضافی در ساختار بتن وجود دارد که در آن حجم آن برای مقدار الیاف در مخلوط بتن تنظیم می گردد. اگر حرکات گاز در بخش داخل ساختمان بتن حبس گردد، آتش با 300 درجه سانتی گراد می تواند منجر به تنش های کششی داخلی حدود شود که خودشان را دو برابر بیشتر در طی یک گرم کردن بعدی تا 350 درجه سانتی گراد افزایش طول می‌دهد. بنابراین این تنش ها در استحکام تنش بتن به یک بتن در حدود بالغ می گردد. پلی پروپیلن هیدروفوبیک می باشند که آب جذب نمی کنند و خورنده نمی باشند. بعلاوه، الیاف پلی پروپیلن دارای مقاومت خوب در برابر مواد قلیایی، شیمیایی و کلرید می باشد و دارای هدایت حرارت کم است، با این مشخصات الیاف پلی پروپیلن تاثیر چندانی بر روی تقاضای آب بتن تازه ندارد. آنها هیدراسیون سیمان را مانع نمی شوند و تاثیرات تمام اجزای سازنده در مخلوط های بتن را تاثیر نمی گذارند. الیاف در روش کشش سیم با مقطع دایره یا توسط الکترود کردن فیلم پلاستیک با مقطع مستطیلی تولید می شوند. آنها بصورت الیاف تک یا دسته ظاهر می شوند. الیاف پلی‌پروپیلن با انبساط یک فیلم پلاستیک تولید می شود که به صورت نوارهایی جدا می شود و بدان وسیله دسته های الیاف شکل می گیرند. که مقطع مستطیلی دارند. این دسته های الیاف به طول های مشخص بریده می شوند. الیاف در 5/6 تا 5/63 میلی متر طول دارند.

2ـ اختلاط طراحی و آزمایش:

1ـ2ـ طراحی مخلوط: برای بررسی تاثیرات الیاف پلی پروپیلن بر روی

تحقیق در مورد بررسی اثر تاریخهای مختلف کاشت روی عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم سویا درمنطقه میانه

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق در مورد بررسی اثر تاریخهای مختلف کاشت روی عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم سویا درمنطقه میانه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل :word (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد صفحات 16صفحه

سویا یکی از سرشارترین منابع روغنی خوراکی و پروتئینی است، این گیاه کاربردی گسترده برای تغذیه انسان ، دام و طیور دارد و در صنایع غذایی نیز از اهمیتی چشمگیر برخوردار است. بسیاری از کشاورزان اینک می‌دانند که سویا غنی‌کنندة خاک است و نقشی تعیین‌کننده در شکسته شدن چرخه زندگی آفات و بیماری‌هایی که با کشت مداوم یک محصول به وجود می‌آیند دارد. از بعد دیگر سویا گیاهی درآمدزا است، چون می‌توان بعد از برداشت محصولاتی مانند غلات، باقلا، سیب‌زمینی و ... آن را کشت کرد. در واقع این گیاه با اکثر محصولات کشاورزی کشت می‌شود و منبع درآمد جدیدی برای کشاورزان می‌گردد. .

تاریخ مناسب کشت سویا در هر منطقه یکی از عواملی است که در میزان عملکرد این محصول نقش بسیار قابل توجهی دارد. همینطور با انتخاب ارقام مناسب برای هر منطقه می‌توان عملکرد را افزایش داده و به اقتصادی شدن تولید کمک کرد.

مطالعات و آزمایشات متعدد اگلی و همکاران (2000) نشان می‌دهند که تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ارقام سویا تأثیر می‌گذارد و با تأخیر در کاشت نسبت به زمان مطلوب عملکرد دانه کاهش می‌یابد.

درمطالعه ای دیگرمشخص شدکه با تأخیر در کاشت به ویژه از 30 اردیبهشت صفات ارتفاع بوته، تعداد گره در ساقه اصلی، تعداد شاخه در هر بوته، ماده خشک اندام‌های هوایی، مدت لازم برای گلدهی و رسیدگی، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، عملکرد دانه، تعداد غلاف و دانه در هر بوته و درصد روغن دانه کاهش یافتند ، اما تعداد دانه در هر غلاف، شاخص برداشت و درصد پروتئین دانه تحت‌تأثیر تاریخ کاشت قرار نگرفتند.

تأخیر در تاریخ کاشت روی طول دورة رشد رویشی و زایشی گیاه سویا تأثیر داشته وموجب کاهش در عملکرد دانه می‌شود دراین را بطه 20 روز تأخیر در کاشت، طول دوره رویشی ( تعدادروزازکاشت  تا گلدهی) را 6 روز و طول دورة زایشی (گلدهی تا رسیدگی) را 7 روز به تأخیر می‌اندازد .

نتایج آزمایش دیگری نشان می‌دهد که ارتفاع بوته، خوابیدگی، ارتفاع محل تشکیل غلاف از سطح خاک  زمان رسیدگی با تأخیر در کاشت کاهش می‌یابد  و همچنین سه روز تأخیر در کاشت موجب یک روز تأخیر در رسیدن می‌شود.

پوپ و همکاران در سال 2002 در طی آزمایشی نتیجه گرفتند که در ارقام با رشد نامحدود با تأخیر در کاشت از 23 اردیبهشت تا 15 تیر ارتفاع بوته و تعداد گره ساقه اصلی کاهش یافت در حالی که در ارقام با رشد محدود، ارتفاع بوته و تعداد گره ساقه اصلی در این دامنه زمانی از ثبات بیشتری برخوردار بود. همچنین عملکرد دانه ارقام با رشد نامحدود بعد از خرداد نیز کاهش پیدا نکرد و کاهش عملکرد در تاریخ‌های کاشت بعد از اواسط خرداد مشاهده شد.

در نتیجه تحقیقاتی ، بیان شده که تأخیردر کاشت ، کا هش مقدار روغن (17،15،12) و افزایش مقدار پروتئین و افزایش عدد ید رابه دنبال دارد ( 16) در حالی که ویس گزارش داده است که تاریخ کشت در مقدار پروتئین موثر نیست. (18).

نظریان و همکاران 1373 درطی آزمایشی که دراهواز انجام دادندگزارش کردند که با تأخیر در کاشت از 5 خرداد به 25 خرداد گلدهی زودتر انجام شد در ضمن دورة گلدهی و پر شدن دانه نیز کوتاهتر شد و نتایج عملکرد نهایی نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت اول (5 خرداد) تولید شد.

کالوین و همکاران 2001 در طی تحقیقی که درشمال تگزاس انجام دادند، بیان کردند که بیشترین مقدارمتوسط عمـلکرد سویا2594  کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت اوایل خرداد ماه بدست آمده بود. در طول فصل گروه رسیدگی V سویا بالاترین عملکرد را داشت ( 3/6030 کیلوگرم در هکتار  )، اگرچه به طور قابل ملاحظه‌ای نسبت به گروه متوسط رس و دیررس گروه IV بالاترنیست. عملکرد در تاریخ کاشت اول کاهش یافته بود (در مقایسه با سال پیش) و دوباره به طور قابل ملاحظه‌ای در تاریخ کاشت اوایل تیرماه کاهش پیدا کرده بود. همچنین هیچ کاهش عملکردی در سویای زودرس‌تر در کشت‌های اواسط خرداد و تیرماه وجود نداشت. باتوجه به مطالب فوق هدف ازاین تحقیق تعیین مناسب ترین زمان کاشت وبهترین رقم کاشت سویا می باشد.

مواد و روش‌ها:

این تحقیق در بهار سال 1382 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه با موقعیت 42‎‏  47 طول جغرافیایی و24  37 عرض جغرافیایی وارتفاع m 1100 ازسطح دریااجراشد .

فاکتور تاریخ کاشت در سه سطح شامل 5 اردیبهشت، 20 اردیبهشت، 5 خرداد و فاکتور ارقام در 4 سطح گندم اختصاص داشت و براساس تجزیه خاک و توصیه کودی کود نیتروژن به صورت اوره به عنوان استارتر به طور یکنواخت در زمین پخش شد و سپس کود دامی کاملاً پوسیده به منظور شامل ارقام ویلیامز، کلارک، زان و هارکور بود.

خاک مزرعه دارای بافت رسی لومی بااسیدیته 7/6 (PH ) و هدایت الکتریکی8/0بود. مزرعه در سال قبل به کشت سبک کردن خاک و تهویه بهتر به میزان kg 550 به طور یکسان به زمین داده ( ابعادزمین 26*46متر) و با خاک مخلوط شد. ابعادکرتهای اصلی برابر6*5/2متر و فاصله بین ردیف‌های کاشت cm 50 و فاصله بوته‌ها در ردیف بعد از تنک کردن10 سانتی متر و ترا کم موردنظر 20 بوته در مترمربع انتخاب شد. هر کرت شامل 4 خط کاشت به طول 5 متر بود.

در طول فصل رشد علیه آفات مکنده با آفت‌کش‌های توصیه شده مبارزه شد. در پایان فصل رشد به منظور تعیین ارتفاع بوته و اجزاء عملکرد دانه شامل تعداد غلاف دربوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه ، 10 بوته از دو ردیف وسط کرت انتخاب و صفات مربوطه اندازه‌گیری شدند. برداشت بعد از رسیدگی کامل بوته ها بر حسب تاریخ کاشت در طول یک هفته به ترتیب صورت گرفت. برای تعیین عملکرد دانه سویا 10 بوته از وسط کرت انتخاب و سپس به وسیله کمباین دانه‌ها جدا شده و از طریق ترازوی دیجیتالی عملکرد کلیه کرت‌ها بدست آمد. در ضمن پس از خشک کردن دانه‌ها در آون عملکرد دانه در واحد سطح براساس 14 درصد رطوبت محاسبه شد. وزن خشک کل نیز از طریق انتخاب بوته‌ها (10 بوته) از وسط  کرت وقراردادن  کل گیاه (ساقه، برگ، غلاف) در آون به مدت 48 ساعت دردمای cْ 75  بدست آمد و برای اندازه‌گیری میزان روغن و پروتئین دانه بخشی از بذور بدست آمده از هر کرت به کمک آسیاب آرد شدند و با استفاده از دستگاه اینفراماتیک که قبلاً برای روغن و پروتئین کا لیبره شده بود مقدار (درصد) روغن و پروتئین آنها تعیین گردید.