لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 10
نقش باور های دینی در زندگی اجتماعی
اعتقادات زیربنا و هندسه فکری و نگرشی افراد را تشکیل می دهد و از آن با تعبیر «جهان بینی» نیز یاد می شود. جهان بینی هم در اصل همان «هستی شناسی» است که شامل خداشناسی، انسان شناسی و جهان شناسی و روابط میان آن هاست. گرچه هر مکتبی از جهان بینی خاصی برخوردار است ولی در یک تقسیم بندی کلی می توان به دو گونه جهانی بینی اشاره کرد:
۱- جهان بینی توحیدی یا الهی
2- جهان بینی مادی و الحادی. هر جهان بینی که از آن به «هست ها» نیز تعبیر می شود، بایدها و رفتارها و نگرش های ویژه ای در پی دارد و تناسب هست و باید یا جهان بینی و اندیشه با عمل و هنجار، از ضروریات یک نظام فکری منسجم و هدفمند به شمار می رود. اهمیت نظام اعتقادی با همان جهان بینی چنان است که تمام تحولات اجتماعی و دگرگونی های فرهنگی، در گرو تغییر و تحول در جهان بینی و نگرش جامعه است. از این رو مشاهده می شود که در قرآن کریم بیشترین تکیه و تاکید پیامبران بر تغییر و اصلاح جهان بینی و اعتقادات مردم است و دعوت به توحید و نهی از شرک و بت پرستی و طاغوت، محور دعوت انبیا را تشکیل می دهد. هم چنین رها کردن انسان ها از قید و بندهای ذهنی و افکار و اندیشه هایی که سد راه فعالی انسانهاست نهایت یکی از مهم ترین کار ویژه های پیامبران در قرآن به شمار رفته است. (ویضع عنهم امرهم والا غلال التی کانت علیهم) با تمام اهمیتی که اعتقادات دارد و در نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران نیز کم و بیش به آن توجه شده است، اما با این همه در نظام تربیتی و برنامه ریزی های کلان و مهندسی های فرهنگی، این اهمیت تا حدی مغفول واقع شده است. گواه روشن و آشکار آن، اهتمام نداشتن به مباحث اعتقادی در برنامه های اوقات فراغت است. این در حالی است که ما از تهاجم فرهنگی صحبت می کنیم و از آسیب های نسل جوان از این ناحیه داد سخن می دهیم. در حالی که اگر نسل جوان و نوجوان ما از پایه های اعتقادی مستحکم برخوردار باشد، نه تنها او را در برابر بسیاری از تهاجمات فرهنگی مصون خواهد کرد که جلو بسیاری از لغزش های آنان را نیز خواهد گرفت. در گفت و گویی با حجت الاسلام علی ربانی گلپایگانی از فضلا و محققان حوزه علمیه قم اهمیت اعتقادات و کارکردهای آن را مورد بررسی قرار داده ایم که از نظر شما می گذرد.
در آیات و روایات تا چه اندازه موضوع اعتقادات و اهمیت آن ها برای انسان مطرح شده است؟
هم در آیات و هم در روایات به موضوع اعتقادات و نقش آن ها در زندگی انسان توجه خاصی شده است؛ چنان که وقتی به قرآن مراجعه می کنیم، می بینیم سرلوحه همه تعالیم الهی توحید و اعتقاد به آن است مثلا قرآن می فرماید: قل انما انا بشر مثلکم یوحی الیه انما الیهکم اله واحد از این آیه استفاده می شود که مهم ترین آموزه یکتاپرستی، این است که از سوی خدای واحد به آنان وحی می شود. در واقع این آیه به ایمان به خدا که رأس اعتقادات است اشاره دارد.
نکته دوم این است که وقتی پیامبران الهی مامور شدند که مردم را دعوت کنند، اولین چیزی که به عنوان پیام رسانی مطرح کردند، همین اعتقاد به خدا و پرهیز از طاغوت است. طاغوت یعنی هر آن چه که در تقابل با خداست و انسان را از خداپرستی و توحید دور می کند.
قرآن می فرماید «ولقد بعثنا فی کل امة رسولا ان اعبدوالله واجتنبوالطاغوت» یعنی ما در بین هر امتی رسولی را برانگیختیم تا این که آن ها را به عبادت خدای متعال و به اجتناب و دوری گزیدن از طاغوت دعوت کنیم. بنابراین در مراجعه به قرآن می بینیم که وقتی از انبیا صحبت می شود اولین سخن آنان همین است و این آیه به خوبی بیانگر جایگاه اعتقادات در قرآن است. در روایات هم بسیار به این موضوع اشاره شده است که نمونه بارز آن در جریان جنگ جمل اتفاق افتاد. در این جنگ، وقتی امیرالمومنین و سپاه شان در حرکت بودند؛ یک نفر از لشکریان در آن گیر و دار درباره توحید از حضرت سوال کرد. اطرافیان، این پرسش را نا مربوط و بی جا دانستند و اعتراض کردند، ولی امیرالمومنین آن ها را از این اعتراض نهی کردند و فرمودند که بگذارید او حرفش را بزند و در ادامه می گویند که این حرکت ما به سوی اصحاب جمل برای توحید است؛ بنابراین بگذارید تا این مسئله کاملا روشن شود. یا در حدیث سلسلة الذهب، مردم در نیشابور از امام رضا (ع) درخواست کردند که حدیثی برایشان بیان بفرماید و حضرت همان حدیث معروف سلسلة الذهب را که گفت از پدرش، پدرانش و از پیامبر و از جبرئیل و از لوح و قلم و از خدای متعال به او رسیده است
● نقل کرد: «کلمه لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی» این شعار توحید است. البته در ادامه وقتی مرکب حضرت حرکت کرد ایشان افزودند: «بشروطها و انا من شروطها» یعنی یکتاپرستی هنگامی دژ امنی به شمار می رود که شروط آن هم لحاظ شود؛ یعنی با سند امامت و ولایت الهی همراه باشد؛ چون این اعتقاد در بیان و کردار امام معصوم تجلی پیدا می کند. در هر حال، این ها بیان گر جایگاه اعتقاد در روایات است و آن چه گفته شد نمونه خیلی اندکی بود از نمونه های بسیار فراوانی که در این باره هست.
● اعتقادات چه تاثیری بر زندگی افراد دارد و چه نقشی در زندگی آن ها ایفا می کند؟
این بحث بسیار گسترده است؛ چون دامنه تاثیر اعتقاد خیلی فراگیر است و شامل تاثیرات
مقاله در مورد نقش باور های دینی در زندگی اجتماعی
