ساختمان کبیری که در وسط قسمت قدیمی شهرواقع شده از سه سمت مشرف به کوچه و از یک سمت مشرف به خانه نسبتا قدیمی دیگری می باشد .ساختمان در قسمت مرکزی (سالن طبقه ی همکف و سالن طبقه ی اول ) به صورت دو طبقه ، ولی طرفین با مصالح سنک لاشه و آجر و خشت خام و در داخل با اندود گچ کاری ، گچ بری و نقاشی و از بیرون با اندود کاهگل احداث گردیده است .
قسمت خارجی سلختمان به صورت خیلی ساده با اندود کاهگل پوشانیده شده و نمای مشرف به محوطه ی بنا با آجرکاری و گچ کاری خیلی ساده احداث گردیده است . به هر صورت تنها قسمت ارزشمند این بنا سالن طبقه ی اول می باشد و بقیه ی قسمت ها فاقد هر گونه ارزش معماری ، هنری می باشد .
با توجه به فرم معماری می توان اظهار داشت ، که احداث این بنا متعلق به دوره قاجار می باشد و در وسط نقاشی های رسم شده در سالن طبقه اول تاریخ 1282 ضبط شده است ، که بعضی کارشناسان میراث را ، عقیده بر آن است ، که این تاریخ هجری شمسی است ، و با احتساب تاریخ فوق نقاشی بنا ، در دوره مظفرالدین شاه بوده است ، ولی با توجه به اینکه تاریخ هجری شمسی از سال 1304 شمسی متداول گردیده ، بعید به نظر میرسد ، که تاریخ فوق ، شمسی باشد ، پس قمری بودنش درست تر به نظر می آید ، عده ای نیز بر این عقیده اند ، که نقاش این بنا کسی است ، که کاخ باغچه جوق سردار ماکو را نقاشی نموده است ، که به تحقیق بیشتر نیاز است ، و در افواه عامه وجود دارد ، که نقاش خانه مزبور پدر آقا عکاس (مصوّرزاده) مرحوم بوده است. در مورد قدمت این بنا ، آقای کبیری مالک قبلی ، اظهار می دارند ، که در زمان زندیه احداث گردیده است و از اینکه بعضی از ساختمانهای موجود در خوی مانند : ساختمان مقبره قدمتش به دوره صفوی میرسد ، به سبب مشابهتی که در این دو بنا وجود دارد ، می توان اظهار کرد ، که این بنا نیز متعلق به دوره صفوی بوده است
فهرست مطالب
مقدمه................................................................5
شناخت.............................................................6
شناخت زیست بوم منطقه..........................................7
معماری خانه......................................................22
معماری دوره ی قاجار............................................37
موقعیت بنا.........................................................41
شناخت بنا..........................................................47
شناخت کالبدی بنا..................................................51
تحلیل بنا............................................................58
مصالح به کار رفته در بنا........................................73
جزئیات عناصر بنا................................................76
تزئینات به کار رفته در بنا.......................................91
سیستم دفع فاضلاب بنا............................................108
شیوه های مقابله با رطوبت در بنا...............................109
آسیب شناسی...................................................112
آسیب های ناشی از رطوبت.....................................115
آسیب های سازه ای..............................................141
نتیجه گیری........................................................165
منابع و موًاخذ.....................................................166
آشنایی با مرمت ابنیه: پروژه پاورپوینت خانه ی کبیری خوی (162 اسلاید )