دانلود پروپوزال رشته جغرافیاپیش بینی خشکسالی با استفاده از روش های آماری و سری های زمانی بافرمت ورد وقابل ویرایش
-1 پیشینه تحقیق :
یکی از دشمنان سرسخت بشر خشکسالی است که از روزگاران قدیم وی را مورد تهدید قرار می داده است . خشکسالی موضوع بسیاری از کتب و نوشته در زمینه های مختلف بوده است . داستان حضرت یوسف(ع) در مصر در 3500 سال پیش از میلاد احتمالا اولین و تنها مدرک مستند از وقوع خشکسالی شدید و پیش بینی آن و نیز ارائه مدلی جهت تعدیل اثرات آن
می باشد . داستان مذکور در قران کریم در سوره مبارکه یوسف 43 تا 49 آمده است بعلاوه وجود مراسم ویژه همچون نواختن طبلها و هیاهو در میان قبایل اولیه آفریقا ، آمریکا ، آسیا در مواقع عدم نزول بارش های جوی تاییدی براین مدعا می باشد . در کتیبه بیستون که از دوران هخامنشی برجای مانده است ، داریوش اول از اهورامزدا می خواهد ایران زمین را از دروغ ، خشکسالی و دشمن محفوظ نگاه دارد .بطور کلی اطلاعات مربوط به خشکسالی متنوع است بطوری که برخی به خشکسالی آب و هوایی ، گروهی به نوع هیدورلوژیکی آن و بخشی دیگر به خشکسالی کشاورزی و در نهایت به خشکسالی اقتصادی معطوف گردیده است .
پالمر (1965) جز اولین کسانی است که بطور علمی و با استفاده ازقوانین فیزیکی و ریاضی خشکسالی را مورد بررسی قرار داده است . وی با انتشار گزارشی تحت عنوان خشکسالی هواشناسی روش خود را که متکی بر داده های هواشناسی و هیدرولوژیکی بود ارائه نمود .
سازمان هواشناسی جهانی (1985) نیز در گزارشی تحت عنوان جنبه هیدرولوژیک خشکسالی ضمن بررسی عوامل جوی موثر ، تاثیر و تاثرات خشکسالی را از لحاظ هیدرولوژیکی بطور تفصیلی مورد بحث و بررسی قرار داده است . درایران تحقیقات مربوط به خشکسالی سابقه اندکی داردو بصورت پراکنده در کتابها و مدارک ذکر شده ولی بصورت کاربردی و منسجم سابقه اندکی دارد . ولی در سال های اخیر تلاشهایی بصورت تدوین مقاله و پایان نامه در خصوص بررسی آماری و فیزیکی خشکسالی انجام گرفته که در این خصوص به چند مورد از تحقیقات انجام شده اشاره می شود : فرج زاده (1374)با استفاده از داده های ماهانه ، فصلی و سالیانه بارش های جوی 31 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی در سطح کشور (ایران ) ، خشکسالی ها ی کشوررا مورد مطالعه و بررسی قرار داده . و به این نتیجه رسید که مناطق جنوبی کشور در برابر خشکسالی از ظرفیت زیاد برخوردار بوده و مناطق شمالی کشور در سواحل جنوبی دریای خزر از ظرفیت کم تا متوسط برخوردار است . و معتقد است که هرقدر از عرض های جنوبی به طرف عرض های شمالی پیش رویم ، فراوانی ، شدت و دوره تداوم آن فزونی می گیرد . علی اکبر صفدری و همکاران (1382) با استفاده از شاخص بارش استاندارد ((SPI بعنوان شاخص منتخب ، جهت بررسی خشکسالی ها در 29 ایستگاه واقع در داخل و خارج حوضه کارون با طول دوره آماری مشترک 28 ساله (1972-1999) در سه مقیاس زمانی 3، 12، 6، ماهه استفاده کردند . و به این نتیجه رسیدند که بخش های شمالی وجنوب شرقی حوضه کارون دارای فراوانی خشکسالی بیشتر در همه مقیاس های زمانی مورد مطالعه در مقایسه با سایر نواحی می باشد . حسنعلی حسنی و همکاران (1379) با استفاده از آمارش بارش 30 ساله زنجان و با استفاده از شاخص های درصد از بارش و شاخص توزیع استاندارد به مطالعه خشکسالی پرداختند و به این نتیجه رسیدند که شاخص درصد از بارش در حین سادگی ، شاخص مطلوب و مطمنن بوده و خشکسالی را از نظرکیفی بسیار منطقی توصیف می نمایدکمتر نوشته شده است . (نوری ، 1380)
2-2 تعاریف و مفاهیم و اصطلاحات
تعاریف زیادی از دیدگا ه های گوناگون برای خشکسالی ذکر شده که ما به مهمترین آنها اشاره می کنیم .خشکسالی عبارت است از کمبود بارش در دوره ای بلند مدت به نحوی که باعث کمبود رطوبت در خاک و سبب کاهش آب های جاری شود و بدین طریق فعالیت های انسانی و حیات
طبیعی گیاهی وحیوانی را برهم بزند(باری و چورلی[1]، 1996)
- خشکسالی عبارت است از کاهش رطوبت مستمر و غیر طبیعی . (پالمر[2]،1965)
- خشکسالی حالتی است که در آن رطوبت خاک برای محصول ناکافی باشد (وان باول و ورلیندن3[3] ،1956)
- خشکسالی موقعی اتفاق می افتد که بارندگی سالانه 75 درصد نرمال سالانه یا بارندگی ماهانه 60 درصد نرمال ماهانه باشد . (با تز[4] ، 1- خشکسالی یعنی مقدار بارندگی کمتر از 85 درصد نرمال ( هویت[5] ،1936)
- خشکسالی زمانی اتفاق می افتد که سه ماه متوالی یا بیشتر که مقدار بارندگی کمتر از 50 درصد نرمال باشد . (بالدوینوایزمن[6]،1941)
- خشکسالی موقعی است که مقدار بارندگی واقعی نصف نرمال یا کمتر باشد (رامدس[7] ، 1950)
- خشکسالی دوره ای ازماه یا سال با ریزش باران کم که موجب افزایش دمای منطقه ، از بین رفتن
پوشش گیاهی و تلف شدن احشام می شود (راسل[8] ، 1896)
- خشکسالی دوره ای است با هوای نامعمول خشک که به حد کافی با فقدان یا کمی آب به علت عدم تعادل هیدرولوژیک روبه روست (هاچسکی[9]،1959)
- خشکسالی دارای دو مفهوم اقلیمی و هیدرولوژیکی است ، خشکسالی اقلیمی سال یا دوره ای که مقدار بارندگی آن کمتر ازمقدار نرمال است و خشکسالی هیدرولوژی ، سال یا دوره ای که طی آن رواناب[10] به طور قابل ملاحظه ای پایین تر از مقدار متوسط است (روچ[11] ،1991)
- خشکسالی پدیده ای است که هر چند سال یک بار در نتیجه کاهش میزان بارندگی در نفاط مختلف جهان به وقوع می پیوندد و چنانچه کشاورزی پایدار نتواند در برابراین پدیده مقاومت کند قحطی بوجود می آید (آرمز[12]، 1990)
- خشکسالی یک فصل ، یک سال یا چند سال با بارندگی کمتر از متوسط آماری نسبت به بارندگی چند ساله آن منطقه را گویند . (شیندر[13] ، 1994)
- خشکسالی ، یک رویداد یا واقعه اقلیمی است که خصوصیات آن بستگی به مدت استمرار ، شدت و وسعت منطقه تحت تاثیر و تسلط آن دارد که می تواند کوتاه مدت و کمتر زیان بخش و یا طولانی مدت ، شدید و کشنده باشد (گیت[14]، 1989)
- خشکسالی ، سالی است که مقدار بارش نازل شده به کمتر از 20 درصد معمول برسد . علاوه بر آن کاهش بارش بین 20 تا 59 درصد معمول باشد ، بعنوان کمبود یا ناکارآمد بودن بارندگی و هنگامی که کاهش بیش از 60 درصد میانگین باشد حکایت از ناکافی بون آن دارد (اداره هواشناسی هندوستان )
- خشکسالی یعنی کاهش عمده بارش که با کاهش موثر در تولید محصول همراه است (روسنبرگ[15] ،1979)
سازمان هواشناسی جهانی[16] (WMO ) متغیرهای مورد استفاده در تعریف خشکسالی را بر حسب اولویت به صورت زیر بیان کرده است :
1-بارش [17]
2- بارش و میانگین درجه حرارت[18]
3- رطوبت خاک و متغیرهای میزان محصول
4-شاخص های آب و هوایی و بر آوردهای تبخیر و تعرق[19]
5- تعاریف و اظهارات کلی
برای ارائه یک تعریف مناسب و جامع از خشکسالی باید به چند نکته مهم توجه کرد :
الف ) – مشخص بودن ، مقدار و شدت بارندگی و یا میزان کمبود آن
ب )-مشخص بودن ویژگی های فضایی و زمانی خشکسالی (آغاز و خاتمه خشکسالی ، شدت
خشکسالی ، فراوانی خشکسالی ، وسعت منطقه ای خشکسالی ).
ج)- مشخص بودن مدت زمان ، برای تعیین میزان درجه خشکسالی ارتباط بین مدت زمان و شدت مشخص شود.
د) -تعیین آستانه ها به عنوان یک نقطه ی مرجع برای تعیین زمان شروع خشکسالی.
ضمن تعاریف ارایه شده ، خشکسالی را می توان به انواع زیر طبقه بندی نمود :دهقانپور، 1378)
[1] Barry and Chorley
[2] Palmer
[3] Van and Verlinden
[4] Bates
[5] Hoyt
[6] Baldwin-Wiseman
[7] Ramdas
[8] Russel
[9] Huschke
[10] Run Off
[11] Rouch
[12] Arns
[13] Shneider
[14] Gate
[15] Rosenberg
[16] World
[17] precipition
[18] Temperature
[19] Evapotranspiration پدیده تبخیرو تعرق نتیجه تابش انرژی خورشیدی بر سطح رطوبی می باشد که البته این پدیده با کمک عبورجریانهای هوای گرم از روی سطوح مذکورشدت می یابد . (جغرافیای طبیعی شهر (3) شهرهای خشک ، اصغری مقدم ، رجبی )
پروپوزال رشته جغرافیاپیش بینی خشکسالی با استفاده از روش های آماری و سری های زمانی
