تحقیق درباره بررسی‌ اثر‌ صادرات‌ غیرنفتی‌ بر رشد اقتصادی‌ در ایران‌ 19 ص

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق درباره بررسی‌ اثر‌ صادرات‌ غیرنفتی‌ بر رشد اقتصادی‌ در ایران‌ 19 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 23

بررسی‌ اثر‌ صادرات‌ غیرنفتی‌ بر رشد اقتصادی‌ در ایران‌    

در سال‌های‌ اخیر، از توسعه‌ صادرات‌ غیرنفتی‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از سیاست‌های‌ مورد تأکیددولت‌ نام‌ برده‌اند.

در سال‌های‌ اخیر، از توسعه‌ صادرات‌ غیرنفتی‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از سیاست‌های‌ مورد تأکیددولت‌ نام‌ برده‌اند. تحلیل‌گران‌ اقتصادی‌ کشور نیز، کم‌ و بیش‌، به‌ موضوع‌ توسعه‌ صادرات‌غیرنفتی‌ به‌ عنوان‌ راهبردی‌ موفقیت‌آمیز برای‌ رسیدن‌ به‌ نرخ‌ رشد اقتصادی‌ بالا، اشاره‌ کرده‌اند.راهبرد توسعه‌ صادرات‌، در واقع‌، پس‌ از تجربه‌ موفقیت‌آمیز در شماری‌ از کشورهای‌ در حال‌توسعه‌، وارد متون‌ اقتصادی‌ گردید. از لحاظ تجربی‌ نیز در سال‌های‌ اخیر، در این‌ مورد مطالعات‌زیادی‌ صورت‌ گرفته‌ است‌. در این‌ مقاله‌، کوشیده‌ایم‌ تا با داده‌های‌ آماری‌ ایران‌ و استفاده‌ از یک‌مدل‌ تابع‌ تولید، اثرهای‌ رشد صادرات‌ غیرنفتی‌ را بر رشد اقتصادی‌، بررسی‌ نماییم‌. در مدل‌مورد استفاده‌ در این‌ پژوهش‌، اثر صادرات‌ غیرنفتی‌ بر رشد اقتصادی‌ از طریق‌ اثرهای‌ جانبی‌ وافزایش‌ بهره‌وری‌، توضیح داده‌ می‌شود. نتایج‌ این‌ پژوهش‌ که‌ براساس‌ داده‌های‌ آماری‌ سال‌های‌۱۳۴۶ تا ۱۳۷۶، انجام‌ یافته‌ است‌، اثرهای‌ مثبتی‌ از رشد صادرات‌ غیرنفتی‌ را بر رشد تولیدناخالص‌ داخلی‌ بدون‌ نفت‌ در ایران‌، نشان‌ نمی‌دهد. به‌ نظر می‌رسد میزان‌ صادرات‌ غیرنفتی‌ درایران‌ و ترکیب‌ آن‌، در این‌ زمینه‌، علل‌ اصلی‌ باشند.

رابطه صادرات با رشد اقتصادی که هدف اصلی این تحقیق می‌باشد در برآورد معادلات تایید می‌گردد. این رابطه بنابه آنچه که آثار جانبی صادرات بر بقیه بخش‌های اقتصادی نامیده می‌شود بدست می‌آید. این نتیجه در مورد کالاهای صنعتی از اهمیت بیشتری برخوردار است چونکه منابع جانبی مورد بحث که مواردی مانند گسترش ظرفیت تولیدی جامعه، افزایش بهره‌وری عوامل و تخصیص بهینه‌تر عوامل تولید را دربرمی‌گیرد، بطور بالقوه از صادرات صنعتی مستقیما" قابل حصول است . صادرات نفت علیرغم آنکه رشد قابل ملاحظه‌ای در اقتصاد ایران را موجب شده است ، لکن بعلت نوسانات شدید آن و همچنین اثرات رکودی آن بر بقیه بخش‌ها در هنگام رشد این متغیر، اثرات سوئی را بر مجموعه اقتصاد ایران بر جای گذاشته است ، در عین حال نمی‌توان نقش مثبت تامین مالی درآمدهای نفتی را در رشد اقتصادی انکار کرد. سیاستهای تشویق صادرات در ایران عمدتا" با هدف رفع محدودیت ارزی صورت گرفته است و در این زمینه سیاستهای دولت مهمترین عامل بشمار می‌آیند. علیرغم این سیاستها، صادرات غیرنفتی کشور همچنان متکی به محصولات و کالاهائی است که بطور سنتی و طی قرون گذشته، دارای بازارهای معین و نسبتا" مطمئن در صحنه جهانی بوده است . صادرات مدرن کشور نیز از مزیت نسبی و تخصیص بهینه منابع برخوردار نبوده و صرفا" بواسطه انگیزه‌های فراهم آمده توسط دولت رشد یافته‌اند. بطور کلی صادرات غیرنفتی کشور از تمرکز کالائی و جغرافیائی برخوردار بوده و چون عمدتا" از کشش پائینی برخوردار هستند هرگونه نوسان درآمدی در بازار جهانی آنها موجبات بی ثباتی درآمدهای غیرنفتی صادراتی را فراهم می‌آورد و این در حالی است که استراتژیهای توسعه صادرات موفق، چنین نقیصه‌ای را مرتفع کرده‌اند.

اثر تجارت خارجی بر رشد اقتصادی ایران(1338-1380)

ازجمله عواملی که تأثیر به سزایی در رشد اقتصادی اکثر کشورهای در حال توسعه داشته، اتکا به تجارت خارجی بوده است و بعلت وابستگی شدید این کشورها به درآمدهای صادراتی و واردات مورد نیاز جهت پی ریزی صنعتی، تجارت خارجی نقشی اساسی و انکارناپذیر در رشد اقتصادی این کشورها دارد. هدف مقاله حاضر، تعیین جایگاه صادرات و واردات (به تفکیک کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مصرفی) بر رشد اقتصادی ایران در دوره (1380-1338) است که در برآورد الگوها از بسته نرم افزار Eviews.3 استفاده شده است.

نتایج حاصل از بررسیها نشان می‌دهند که با افزایش 1درصد در رشد صادرات کالاها و خدمات به نرخ رشد GDP به اندازه 19. درصد اضافه می‌شود و همچنین با افزایش 1درصد در رشد واردات کالاها و خدمات به نرخ رشدGDP به اندازه 1. اضافه می‌شود. همانطور که ملاحظه می‌کنیم اهمیت ضریب صادرات بیشتر از واردات می‌باشد.

- مقدمه

شاید بتوان گفت مهمترین بحث اقتصادی در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم ـ به ویژه در کشورهای در حال توسعه ـ مسأله رشد اقتصادی بوده است. از این رو نظریه‌های بسیاری در باب مسأله رشد در طول سال‌های پس از جنگ جهانی دوم مطرح شد. هدف اساسی نظریه‌های رشد، توضیح عوامل تعیین کننده نرخ‌های رشد در یک کشور و بررسی دلایل تفاوت نرخ‌های رشد و درآمدهای سرانه بین کشورها می‌باشد. یکی از عواملی که تأثیر به سزایی بر رشد اقتصادی برخی کشورهای در حال توسعه داشته، تجارت خارجی است. به طور کلی، در مسیر رشد اقتصادی کشورهای جهان سوم، به دلیل وابستگی شدید این کشورها به درآمدهای صادراتی و از طرف دیگر وابستگی به واردات مواد مورد نیاز جهت پی‌ریزی ساختار صنعتی، تجارت خارجی نقشی اساسی و انکارناپذیر و در عین حال حساسی را ایفا می‌کند. عدم توجه به این عامل مهم در تحقیقات و بررسی‌های رشد اقتصادی در این کشورها، نتایج تحقیقات و پیش‌بینی‌های مربوط به اینده را دچار خطا می‌کند. چنانچه تحقیق به صورت کمّی و با ابزارهای اقتصادسنجی صورت گیرد، حذف این عامل مهم و مؤثر در رشد اقتصادی، ضرایب برآورد شده در مدل را به صورت اریب (تورش‌دار) برآورد نموده و در نتیجه مدل دارای خطای تصریح می‌شود.

در زمینه مطالعات تجارت خارجی و رشد اقتصادی، به دلیل نقش گسترده‌تر صادرات بر رشد اقتصادی، این متغیر کانون توجه بسیاری از محققین را تشکیل می‌دهد. در این زمینه مطالعات زیادی انجام شده است که می‌توان به مطالعات بالاسا (1977) میکائیلی (1977)، گیسینگ (1979)، فدر (1982)، رام (1985)، فوسو (1988)، شیهی (1990)، یغمائیان (1994) و چاوجانگ ـ مارشال، بهمنی اسکویی و الس (1993) اشاره کرد. در همه این بررسی‌ها مدل رشدی را به کار برده‌اند که در آن، صادرات به عنوان عامل مؤثردر رشد اقتصادی در کنار عوامل سرمایه و نیروی کار وارد مدل می‌شود.

- تجزیه و تحلیل کلّی روند تجارت خارجی ایران

نظر به این‌که تجارت خارجی عامل مؤثری در شکل دادن به اقتصاد کشور است و می‌تواند تمامی بخش‌های اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد، نگاهی به تحوّلات تجارت خارجی ایران مفید به نظر می‌رسد. تجارت خارجی در ایران دو هدف اصلی را دنبال کرده است: از یک سو بر منافع

مشکلات‌ اقتصادی‌ و زیست‌ محیطی‌

اختصاصی از اینو دیدی مشکلات‌ اقتصادی‌ و زیست‌ محیطی‌ دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 6

مقدمه:‌

بروز مشکلات‌ اقتصادی‌ و زیست‌ محیطی‌ ناشی‌ از مصرف‌ بی‌ رویه‌ کودهای‌ شیمیایی‌ و نیز توجه‌ به ‌قابلیت‌های‌ ذاتی‌ بسیار جالب‌ و متنوع‌ موجودات‌ خاکزی‌ و به‌ ویژه‌ میکروارگانیسم‌ها موجب‌ گردیده‌ که‌ یکی‌ از مهمترین‌ و کاربردی‌ ترین‌ زمینه‌های‌ مورد تحقیق‌ در مطالعات‌ علمی‌ روز، تلاش‌ برای‌ تولید کودهای ‌زیستی‌ باشد. کودهای‌ زیستی‌ به‌ مواد حاصلخیز کننده‌ای‌ اطلاق‌ می‌شود که‌ حاوی‌ تعداد کافی‌ از یک‌ یا چند گونه‌ از ارگانیسم‌های‌ مفید خاکزی‌ هستند که‌ روی‌ مواد نگهدارنده‌ مناسبی‌ عرضه‌ می‌شوند. این‌اصطلاح‌ گاهی‌ برای‌ موادی‌ که‌ فقط حاوی‌ فراورده‌های‌ این‌ موجودات‌ هستند نیز بکار برده‌ می‌شود. کودهای‌ زیستی‌ یا بیولوژیک‌ بصورت‌ مایه‌ تلقیح‌ میکروبی‌، برای‌ تامین‌ یک‌ یا چند عنصر غذایی‌ مورد نیاز گیاه‌، نیز تعریف‌ می‌شوند. این‌ مواد بصورت‌ تلقیح‌ با بذر، خاک‌ و یا کودهای‌ آلی‌ (کمپوست‌) مصرف‌ می‌شوند.

الف‌) تثبیت‌ بیولوژیکی‌ ازت‌:

باسابقه‌ترین‌ و در حال‌ حاضر رایج‌ترین‌ انواع‌ کودهای‌ زیستی‌، مربوط به‌ باکتری‌های‌ تثبیت‌ کننده‌ ازت‌ است‌ که‌ از بین‌ آنها انواعی‌ که‌ توان‌ برقراری‌ ارتباطهای‌ همزیستی‌ با گیاهان‌ را دارند به‌ دلیل‌ کارایی‌ بیشتر درجذب‌ مقدار قابل‌ توجهی‌ ازت‌ مولکولی‌، کاربرد وسیع‌تری‌ پیدا کرده‌اند. در سطح‌ جهانی‌، مجموع‌ مقدار ازتی‌ که‌ از طریق‌ این‌ همزیستی‌ به‌ خاک‌ اضافه‌ می‌شود حدود 70 تا 85 میلیون‌ تن‌ در سال‌ برآورد شده‌است‌. به‌ عبارت‌ دیگر، حدود 65 درصد کل‌ ازت‌ مصرفی‌ در کشاورزی‌ از طریق‌ تثبیت‌ بیولوژیکی‌ صورت‌ می‌گیرد و این‌ امر در تولید محصولات‌ زراعی‌ در کشاورزی‌ پایدار حائز اهمیت‌ است‌. یعنی‌ این‌همزیستی‌ دارای‌ پتانسیل‌ لازم‌ برای‌ پایداری‌ خاک‌ است‌ که‌ می‌تواند در رفع‌ کمبود دو نیاز اساسی‌ خاک‌ یعنی‌ ماده‌ آلی‌ و ازت‌ کاملا موثر باشد. در چند دهه‌ اخیر با توجه‌ به‌ افزایش‌ جمعیت‌ و تقاضای‌ روزافزون‌برای‌ موادغذایی‌، از کودهای‌ شیمیایی‌ به‌ عنوان‌ ابزاری‌ برای‌ نیل‌ به‌ حداکثر تولید در واحد سطح‌ استفاده‌ بی‌رویه‌ شده‌ که‌ از جمله‌ زیان‌ها و پیامدهای‌ آن‌ علاوه‌ بر اتلاف‌ سرمایه‌ و خسارات‌ مالی‌، شامل‌ آلودگی‌منابع‌ آبی‌ و خاکی‌، بر هم‌ خوردن‌ تعادل‌ عناصر غذایی‌ در خاک‌، کاهش‌ بازده‌ محصولات‌ کشاورزی‌ در اثر کمبود یا سمی‌ بودن‌ بعضی‌ عناصر، تجمع‌ مواد آلاینده‌ (نظیر نیترات‌) در اندام‌های‌ مصرفی‌ محصولات‌زراعی‌ و به‌ طور کلی‌ به‌ خطر افتادن‌ حیات‌ و سلامتی‌ انسان‌ها و سایر موجودات‌ زنده‌ بوده‌ است‌. بروز مشکلات‌ اقتصادی‌ و زیست‌ محیطی‌ ناشی‌ از اتلاف‌ کودهای‌ شیمیایی‌ ازته‌ (در نتیجه‌ فرایندهایی‌ چون ‌تصاعد آمونیاک‌، دنیتریفیکاسیون‌ و آبشویی‌ نیترات‌) نیز ایجاب‌ نموده‌ که‌ در سال‌های‌ اخیر سیستم‌های‌ بیولوژیک‌ تثبیت‌ کننده‌ ازت‌ به‌ عنوان‌ بخشی‌ از برنامه‌های‌ کشاورزی‌ پایدار جایگزین‌ کودهای‌ شیمیایی‌گردد. رایج‌ترین‌ این‌ سیستم‌ها را همزیستی‌ ریزوبیوم‌ - لگومینوز تشکیل‌ می‌دهد. امروزه‌ رایج‌ترین‌ کودهای‌ میکروبی‌ عرضه‌ شده‌ در سطح‌ وسیع‌ تجارتی‌ مربوط به‌ باکتری‌های‌ تثبیت‌ کننده‌ ازت‌ و مهمترین‌انواع‌ مورد توجه‌ برای‌ استفاده‌های‌ عملی‌ شامل‌ ریزوبیوم‌ها در همزیستی‌ با لگومینوزها، فرانکیا با انواعی‌ از گیاهان‌ چوبی‌ غیر لگومینوز، آزوسپیریلوم‌ برای‌ غلات‌ و سیانو باکترها به‌ حالت‌ آزاد و یا همزیست‌ باآزولا برای‌ شالیزارهاست‌. نقش‌ ریزوبیوم‌ها در ارتقای‌ سطح‌ حاصلخیزی‌ خاک‌ بیش‌ از یک‌ قرن‌ است‌ که‌ مورد توجه‌ بوده‌ و امتیاز این‌ باکتری‌ بر سایر دی‌ ازوتروفها، انجام‌ تثبیت‌ ازت‌ با پتانسیل‌ بسیار زیاد (درمواردی‌ حدود 800 کیلو گرم‌ در هکتار در سال‌) در حالت‌ همزیستی‌ با خانواده‌ بقولات‌، به‌ عنوان‌ یکی‌ از وسیع‌ترین‌ خانواده‌ سلسله‌های‌ گیاهی‌ است‌. بخش‌ عمده‌ بررسی‌ها و پژوهش‌های‌ علمی‌ دربیوتکنولوژی‌ خاک‌ نیز بر روی‌ این‌ باکتری‌ صورت‌ گرفته‌ که‌ از نظر تنوع‌ متابولیک‌، فیزیولوژیک‌ و اکولوژیک‌ در بین‌ سایر باکتری‌ها بسیار جالب‌ و شگفت‌انگیز است‌. گرچه‌ توان‌ تثبیت‌ بیولوژیکی‌ ازت‌ مولکولی‌،خصوصیت‌ مشترک‌ همه‌ باکتری‌های‌ ریزوبیوم‌ است‌ اما در بین‌ سویه‌ها از نظر کارایی‌ و راندمان‌ تثبیت‌ ازت‌ (یعنی‌ مقدار ازت‌ تثبیت‌ شده‌ بازا هر واحد انرژی‌ دریافتی‌ از گیاه‌ میزبان‌) تفاوت‌ قابل‌ ملاحظه‌ای‌ وجوددارد. توان‌ مقاومت‌ در برابر تنش‌های‌ محیطی‌ (مانند شوری‌، خشکی‌، دما، آلودگی‌ خاک‌ با سموم‌ و فلزات‌ سنگین‌) نیز در سویه‌های‌ ریزوبیوم‌ متفاوت‌ است‌ و این‌ مشخصات‌ عمومی‌ و خصیصه‌های‌ حیاتی‌بایستی‌ در انتخاب‌ سویه‌ مورد نظر برای‌ استفاده‌ در شرایط خاص‌ مورد توجه‌ قرار گیرد. یکی‌ از استفاده‌های‌ علمی‌ از این‌ موجودات‌ خاکزی‌ تولید تجارتی‌ مایه‌ تلقیح‌ ریزوبیوم‌ و تلقیح‌ آن‌ به‌ خاک‌ و یا بذربقولات‌ می‌باشد که‌ در بعضی‌ کشورها مرسوم‌ شده‌ است‌. تولید مایه‌ تلقیح‌ ریزوبیومی‌ در طی‌ چند مرحله‌ اساسی‌ زیر صورت‌ می‌گیرد: 1 -جمع‌ آوری‌ و تفکیک‌ سویه‌های‌ جداسازی‌ شده‌: یکی‌ ازضروری‌ترین‌ مشخصه‌ها که‌ باید به‌ عنوان‌ یک‌ معیار اصلی‌ مبنای‌ انتخاب‌ قرار گیرد، توان‌ رقابت‌ آن‌ با سویه‌های‌ ضعیف‌ و کم‌ تاثیر بومی‌ خاک‌ است‌ تا مایه‌ تلقیح‌ تهیه‌ شده‌ از آن بتواند ارزش‌ کاربرد در سطح‌مزارع‌ را داشته‌ باشد، بنابراین‌ تفکیک‌ سویه‌های‌ ریزوبیومی‌ یکی‌ از اساسی‌ترین‌ مراحل‌ تولید مایه‌ تلقیح‌ بوده‌ و در این‌ رابطه‌ از روش‌های‌ آنتی‌بیوتیکی‌، سرولوژیکی‌، ریزوبیوفاژ، و ژنتیکی‌ استفاده‌ می‌شود.روش‌ ژنتیکی‌ نسبت‌ به‌ سایر روش‌ها از دقت‌ و کارایی‌ بیشتری‌ برخوردار است‌ و به‌ عنوان‌ مثال‌، روش‌ تجزیه‌ پروفیل‌ پلاسمیدPPA) ) به‌ عنوان‌ بهترین‌ و سریع‌ترین‌ روش‌ تفکیک‌ سویه‌های‌ سینوریزوبیوم‌ملیلوتی‌ توصیه‌ شده‌ است‌. (پلاسمیدها در داخل‌ سلول‌ باکتری‌ حامل‌ مواد ژنتیکی‌ بوده‌ و بسیاری‌ از ژن‌های‌ ضروری‌ برای‌ رشد باکتری‌ در شرایط نامساعد محیطی‌ توسط پلاسمیدها حمل‌ می‌شوند.) لازم‌ به‌ذکر است‌ که‌ گرچه‌ تلاش‌های‌ زیادی‌ در سال‌های‌ اخیر جهت‌ اصلاح‌ ژنتیکی‌ سویه‌های‌ ریزوبیوم‌ انجام‌ شده‌ ولی‌ اکثر دست‌ آوردهای‌ مهندسی‌ ژنتیک‌ به‌ دلیل‌ ناتوانی‌ در رقابت‌ با سویه‌های‌ بومی‌ خاک‌، درشرایط مزرعه‌ چندان‌ موفق‌ نبوده‌ و بنابراین‌ بخش‌ مهمی‌ از برنامه‌های‌ تحقیقاتی‌ در جهت‌ شناخت‌ بیولوژی‌ ریزوسفر و فاکتورهای‌ موثر بر کلنیزاسیون‌ ریشه‌ متمرکز شده‌ و بخش‌ دیگری‌ نیز در جهت‌ اصلاح‌ژنتیکی‌ گیاه‌ میزبان‌ برای‌ یافتن‌ ژنوتیپ‌های‌ با پتانسیل‌ سمبیوتیک‌ بالاتر و تعیین‌ روش‌های‌ زراعی‌ مناسب‌ به‌ منظور افزایش‌ کارایی‌ سیستم‌ همزیستی‌ برنامه‌ریزی‌ شده‌اند. 2 -تکثیر و تولید توده‌ سلولی‌: این‌ مرحله‌یکی‌ از پرهزینه‌ترین‌ قسمت‌های‌ تولید اینگونه‌ فرآورده‌های‌ میکروبی‌ می‌باشد، به‌ طوری‌ که‌ در بسیاری‌ از کشورهای‌ تولید کننده‌ مایه‌ تلقیح‌، از مواد زائد و فرآورده‌های‌ فرعی‌ کارخانجات‌ صنایع‌ غذایی‌ به‌ عنوان‌محیط کشت‌ و تکثیر باکتری‌ استفاده‌ می‌شود (شرکت‌ آمریکایی‌Lipha Tech یک‌ مایه‌ تلقیح‌ مایع‌ تولید می‌نماید که‌ بدلیل‌ جنبه‌های‌ اقتصادی‌، فرمولاسیون‌ آن‌ تا کنون‌ مخفی‌ مانده‌ ولی‌ توانایی‌ حفظ جمعیت‌باکتری‌ در فاز ثابت‌ رشد را دارد). در ایران‌ به‌ منظور قطع‌ واردات‌ و تولید مایه‌ تلقیح‌ سویا، چند ماده‌ ارزان‌ قیمت‌ جهت‌ بررسی‌ توان‌ تکثیر باکتری‌ انتخاب‌ و مورد آزمایش‌ قرار گرفته‌ که‌ در این‌ میان‌ رقت‌ 20% عصاره‌ جوMalt exrxct ) ) توانایی‌ افزایش‌ جمعیت‌ باکتری‌ را دارد. 3 -تهیه‌ حامل‌ مناسب‌: حامل‌ باکتری‌ به‌ مواد جامد، مایع‌ یا نیمه‌ جامدی‌ اطلاق‌ می‌شود که‌ قادر به‌ حفظ جمعیت‌ مشخصی‌ از باکتری‌ مورد نظر در مدت‌معین‌ و به‌ تعداد قابل‌ قبولی‌ باشد. بنابراین‌ مهمترین‌ ویژگی‌ یک‌ حامل‌ توانایی‌ حفظ جمعیت‌ مناسبی‌ از باکتری‌ در فاصله‌ زمانی‌ تولید تا مصرف‌ آن‌ در مزرعه‌ می‌باشد. در بسیاری‌ از کشورهای‌ پیشرفته‌ مانندامریکا، کانادا، روسیه‌ و استرالیا از پیت‌ به‌ عنوان‌ حامل‌ استفاده‌ می‌شود که‌ متاسفانه‌ در ایران‌ معادن‌ قابل‌ بهره‌برداری‌ ندارد و به‌ همین‌ دلیل‌ همواره‌ مایه‌ تلقیح‌ سویا از خارج‌ تهیه‌ می‌شود. نتایج‌ آزمایشات‌ انجام‌شده‌ با کمپوست‌ باگاس‌، کمپوست‌ فیلتر کیک‌، ذغال‌ سنگ‌، بنتونیت‌ و ورمیکولیت‌ خام‌ نشان‌ داده‌ که‌ تیمار کمپوست‌ باگاس‌ می‌تواند به‌ عنوان‌ حامل‌ جهت‌ مایه‌ تلقیح‌ سویا استفاده‌ شود. از جمله‌ سیستم‌های‌همزیستی‌ ریزوبیوم‌ - لگومینوز که‌ در ایران‌ بیشتر مورد تحقیق‌ و بررسی‌ بوده‌ و می‌توان‌ به‌ آن‌ اشاره‌ کرد، همزیستی‌ گیاه‌ سویا با باکتری‌ برادی‌ ریزوبیوم‌ ژاپونیکوم Bradyrhizobium japonicum))،همزیستی‌ گیاه‌ یونجه‌ با باکتری‌ سینوریزوبیوم‌ ملیلوتی‌ Sinorhizobium meliloti))، همزیستی‌ گیاه‌ شبدر با باکتری‌ ریزوبیوم‌ تریفولی‌ Rhizobium trifoli)) و همزیستی‌ لوبیا و نخود با باکتری‌ریزوبیوم‌ لگومینوزاروم‌ Rhizobium legumiosarom)) است‌. این‌ سیستم‌های‌ همزیستی‌ می‌توانند علاوه‌ بر تامین‌ نیاز ازتی‌ گیاه‌ میزبان‌، در افزایش‌ حاصلخیزی‌ خاک‌های‌ زیر کشت‌ و یا تهیه‌ بخشی‌ ازازت‌ مورد نیاز گیاهان‌ در تناوب‌ زراعی‌ بسیار موثر باشند. نکته‌ مهم‌ در برقراری‌ این‌ همزیستی‌ها انتخاب‌ موثرترین‌ باکتری می‌باشد که‌ بتواند در شرایط خاک‌ مورد نظر