آماده سازی بستر کشت
برای دستیابی به حداکثر عملکرد با غده هایی بدون عیب و نقص و دارای شکل خوب و ایجاد پشته هایی که غده های سیب زمینی به آسانی و با سرعت برداشت شوند عملیات آماده سازی سبز کشت دارای اهمیت فراوانی است.
در پائیز قبل از کشت، زیرکنی با ساب سویل لازم است و بعد زمین را شخم زده و به همان ترتیب رها می نمایند تا سرمای زمستان آفات موجود در خاک را از بین ببرد و علفهای هرز بر اثر بیرون ماندن ریشه خشک گردند. در بهار مجددا زمین را شخم زده عمق شخم در این حالت تا میزانی است که ریشه گیاه بتواند نفوذ نماید.
کلوخه های خاک باید کاملا خرد شود و در ضمن رطوبت خاک به اندازه کافی باشد. گرچه این دو نیاز گیاه با یکدیگر سازگار نیستند چه هر عمل خاک ورزی سبب از دست رفتن رطوبت خاک می شود. رطوبت خاک را می توان با سرعت بخشیدن به آماده سازی خاک تا حدودی حفظ نمود.
کلوخه های خاک: دلایل زیادی در توجیه از بین بردن کلوخه های خاک ارائه می شود که اکثر آنها مکانیکی است. کلوخه های خاک از لحاظ اندازه مشابه یا بزرگتر از غده هایی هستند که می باید به طور مکانیکی یا به کمک بلند کننده ها جدا شوند. در فصول خشک کلوخه ها ممکن است دارای لبه های تیز شده و به غده ها آسیب برسانند. اندازه مطلوب ذرات خاک بیشتر از 12 میلیمتر نیست.
سنگ: وجود خرده سنگها و شنهای کوچکتر از 12 میلیمتر در مزرعه مزیتی به شمار می رود زیرا سبب نفوذپذیری خاک می شوند ولی سنگهای بزرگتر در هنگام برداشت محصول سبب اسیب رسیدن به غده و ایجاد اشکال در جداسازی بهنگام برداشت می شود. به طور کلی وجود سنگ در مزرعه سبب بروز مشکلاتی در عملیات کاشت، داشت و برداشت سیب زمینی می شود که می توان به صدمه دیدن دستگاههای آماده سازی زمین، ممانعت از قرار گرفتن غده ها در محل اصلی خود، اشغال فضای خاکی که می تواند منبع غذا و روطبت برای گیاه باشد و کندی حرکت ماشین برداشت اشاره نمود. وجود سنگ ضایعات قابل ملاحظه ای برای غده های حساس سیب زمینی بوجود می آورد، لذا چنانچه در مزرعه ای سنگ به مقدار زیاد وجود داشته باشد بهتر است قبل از آماده سازی بستر کشت اقدام به گردآوری و خارج ساختن آنها نمود.
علاوه بر مقدار سنگ در مزرعه شکل سنگ نیز در آسیب رساندن به غده ها موثر است. جدول ذیل مقدار آسیب وارده بر غده ها را بر حسب اندزه و شکل سنگ نشان می دهد.
روش جمع آوری و خارج ساختن سنگ:
دستگاههایی که برای این منظور به کار می روند مانند حالت قبل است با این تفاوت که دارای نوار نقاله یا زنجیر نقاله می باشد که سنگها را پس از جدا نمودن از خاک در تریلی یا کامیون می ریزد بعضی دستگاههایی از این قبیل دارای مخزنی می باشند که سنگها را جمع آوری و سپس به کمک جلکهای هیدرولیکی مخزن از روی شاسی دستگاه بلند شده و در کامیون یا تریلی خاک می نماید. انجام این کار پاییز سال قبل از کشت یا بهار، قبل از اقدام به کشت می باشد.
شکستن و خرد نمودن سنگها:
دستگاههایی که برای این منظور به کار می روند عمدتا برای سنگهای رسوبی ساخته شده اند زیرا سنگهای رسوبی ساخته شده اند زیرا سنگهای آذرین معمولا سخت هستند مگر اینکه دارای خاصیت تورق باشند. سنگهایی که دارای اندازه ای بیش از حد متعارف هستند توسط نقاله ای به جلوی دو غلتک که با نیروی هیدرولیک می چرخند انتقال می یابند . فاصله بین دو غلتک توسط سوپاپ ویژه ای تنظیم می شوند به همین دلیل می توان دستگاه را در حالی که دارای بار است به کار انداخت. سنگهای خرد شده اگر دارای قطری کنتر از 12 میلیمتر باشد از فضای بین میله های نقاله بر روی زمین می ریزند ولی اگر بزرگتر از آن باشند توسط نقاله در یک ردیف جمع آوری می گردد. در نوع دیگری از دستگاههای شکننده سنگ وزنه هایی متصل به زنجیرهایی از فولاد در اطراف محوری قرار دارند که با چرخش سریع محور زنجیرها با سنگها برخورد کرده و آنها را خرد می نماید.
هزینه تعمیر و نگهداری این نوع دستگاهها به خاطر فرسایش ناشی از شکستن سنگها بیشتر از دستگاههای جمع آوری و ردیف کن سنگها می باشد.
لازم به تذکر است که استفاده از دستگاههای سنگ شکن یا سنگ جمع کن به بافت خاکهای بی ثبات لطمه می زند لذا بایستی در انتخاب آنها دقت فراوان به کار برد.
بررسی های انجام شده در مرکز تحقیقات گلیتورپ انگلستان نشان داده است که با جمع آوری و ردیف نمودن سنگ از کشتزارهای سیب زمینی ضایعات غده ها در حدود 60 درصد کاهش یافته و حدود 25 درصد افزایش محصول را می توان انتظار داشت ولی شکستن سنگها به منظور کاهش اندازه آنها چنین نتیجه ای را نشان نداده است.
جمع آوری سنگ و کلوخه از مزارع سیب زمینی سبب امکان استفاده از دستگاه برداشت سیب زمینی بدون نیاز به کارگر اضافی می شود.
شخم زدن زمین :
در کاشت سیب زمینی نیازی به شخم با عمق بیش از 250-200 میلیمتر نیست. شخم زدن بهتر است در پائیز صورت گیرد مگر اینکه خاک سبک و انجام شخم در بهار میسر باشد. زیر خاک نمودن بقایای گیاهی ضروریست برای این منظور از وسایلی که برای این منظور از وسایلی که برای مدفون ساختن بقایای گیاهی به کار می رود می توان استفاده نمود.
بکارگیری گاو آهن دوار (روتواتر) و دیسک مقدم برشخم ممکن است مفید باشد. استفاده از گاو آهن واگرد یادوطرفه از نظر هموار نگاهداشتن زمین مفید است.
خاک ورزی پیش از کاشت:
در نهایت خاک نرم بایستی تا عمق 100-150 میلیمتر قرار گرفته باشد چنانچه خاک سخت باشد، شخم پائیزه و قراردادن سطح خاک در معرض یخبندان زمستان مفید خواهد بود. کار با خاک نباید خیلی زود انجام گیرد والا تراکم خاک نرم مرطوب در زیر قسمت سطحی نتیجه می شود در وضعیت خشکی زمین بهتر است به منظور حفظ رطوبت خاک آخرین عمل خاک ورزی و تهیه بستر کشت همزمان و یا اندکی قبل از عمل کاشت غده ها صورت گیرد.
پشته های سیب زمینی:
سیب زمینی معمولا بر روی پشته ها کشت می شود کاشت سیب زمینی بر روی پشته این حسن را دارد که نیاز به کاشت غده در عمق زیاد نیست.
پشته های سیب زمینی : سیب زمینی معمولأبر روی پشته ها کشت می شود کاشت سیب زمینی بر روی پشته این حسن را دارد که نیاز به کاشت غده در عمق زیاد نیست و بعد ها غده های تشکیل شده پوشیده از خاک کافی خواهند بود.زمان تشکیل پشته ها بستگی به عمق کشت،حرارت خاک،وضعیت رطوبت خاکو نحوه کنترل علفهای هرز دارد.تجربیات متععدنشان داده است که پشته های مطلوب برای ردیفهایی با عرض 900-750 میلیمتر سطح مقطعی برابر با 750/0 متر مربع دارد. این سطح انقدر بزرگ می باشدکه در صورت فراهم بودن شرایط مناسبحدود 50 تن در هکتار محصول داشته باشیم بدون اینکه سبز شدن زاید انجام شود.
برسیهای مختلف ثابت نموده است که سیب زمینی دارای شبکه ریشه ای ضعیفی است در صورتی که خاک زیر پشته غیر قابل نفوذ باشد میزان محصول به مقدار زیادی کاهش می یابد چنین لایه غیر قابل نفوذی عمق ریشه را محدود ساخته و اب قابل استحصال توسط ریشه در زمان خشکی زمین کاهش می یابد.در چنین زمینی دفعات ابیاری به مراتب بیشتر از زمینی است که در ان ریشه بتواند در عمق بیشتری نفوذ نماید.
یکی از مضار چنین زمینهای که دارای لایه غیر قابل نفوذ می باشند یا خاک در عمق معینی متراکم شده این است که پس از ابیاری زیاد یاپس از بارندگی شدیت برای مدت مدیدی به حال اشباع در ایدو امکان از بین رفتن ریشه یا پوسیدگی غده بوجود ایدفلیب کانیل از اوروگوئه در یافت که بین عملکرد محصول سیب زمینی و عمق منطقه A ارتباط مثبتی وجود دارد (ص 85)
خروج جوانه ها از غده متأثر از عوامل زیر می باشد:
کیفیت بذر (سن بذر و مرحله جوانه زدن)
حرارت خاک
رطوبت خاک
در صورتی که بذر سیب زمینی کیفیت مطلوبی نداشته باشد بایستی به نحوه کشت توجه بیشتری شود عمق کاشت و روشهای اماده سازی بستر کشت بر حرارت و رطوبت خاک در اطراف غده ها تأثیر می گذارد. خاک در لایه های زیرین به مراتب کندتر از لایه های رویی خشک می گرددبنابرین در زمینهای خشک بهتر است غده ها در عمق بیشتری کاشته شوند. در وضعیت گرما امکان کاشت عمیق تر غده ها می باشد و بهتر است در صورتی که حرارت محیط بالا باشد غده ها عمیق تر کاشته شوند. در محیط مرطوب نیاز به کشت عمیق غده ها نیست در محیط سرد نیز کشت غده ها در عمق اندک مفید خواهد بود.
فاصله ردیفها و چرخهای تراکتور
هر نوع تنظیم چرخ تراکتدر بهد از شخم و قبل از کاشت غده ها سبب تراکم بیشتر خاک و ایجاد کلوخه های زیاد می گردد. استفاده از چزخهای زوج یا چرخهای پره ای متصل به چرخ لاستیکی سبب کاهش فشاروزن تراکتور بر سطح تماس چرخها با خاک شده و بالنتیجه از تراکم خاک و فشرده شدن ان می کاهد.
دوشهای مختلفی برای کاستن از فشرده شدن خاک پیشنهاد شده :
بعد از شخم زدن تمام رفتنهای تراکتور شامل کاشت غده ها ، پخش کود شیمیایی و جین کردن، سله شکنی از مسیرهای مشخصی صورت گیرددر پائیز مزرعه به دقت علامت گذاری شده و برای هر یک از عملیات از مارکر استفاده شود.
روش دیگری که برای جلوگیری ار متراکم و فشرده شدن خاک نرم ناشی از اثر یخبندان رمستانی بکار می رود نصب ادوات خاک ورزی در جلوی چرخها می باشد. این روش بیشتر در تراکتورهای ویژه حمل ادوات و تراکنورهای که در جلو وعقب دارای باروی هبدرولیک و محور انتقال نیرو هستند قتبل اعمال است. به هر حال نصب چند واحد کولتیواتر بر روی شاسی حامل ادوات در پشت چرخهای تراکتور از فشرده شدن خاک می کاهد. کلوخه های خاک در زیر و کنار پشته ها توسط چرخها پس از کشت غده ها ایجاد می شوند. این تأثیرات با انتخاب فاصله بیشتر ردیفهای(بیش از 750 میلیمتر) کاهش می یابد. فاصله بیش از 750 میلیمتر مفید و فاصله 900 میلیمتر ارجح است زیرا سبب می شود که پشته ها با خاک کم عمق درست شود و فضای بیشتری برای چرخها موجود است(تصویر فوق)
افزایش فاصله بین پشته ها سبب کاهش تراکم خاک در کنار پشته ها می گردد و یکی از فوائد ان افزایش نرخ برداشت محصول به میزان 17 در صد و کاهش اسیب دیدگی غده های اطراف پشته ها در اثر فشار چرخهای تراکتور می باشد. 2 ص 41
به طور کلی برای اماده سازی بستر کشتاعمال زیر توصیه می شود:
شخم زدن با گاو اهن دارای خاکبرگردان ، دیسک زدن و صاف کردن رمین با لودر در خاکهای سبک. در صورتی که خاک لومی- رسی باشد استفاده از زیر شکن یا ساب سویل و شخم زدن در پائیز قبل از کشت و دیسک زدن در بهار قبل از کشت توصیه می شود استفاده از دستگاهایی چون روتواتر، هرس رفت و برگشتی نیز توصیه می گردد. خاک بایستی تا عمق 250 میلیمتر نرم و فاقد کلوخه باشد.
سردخانه برای کاشت اورده می شود نبایستی یلافاصله کشت شوند غده ها بایستی دارای جوانه زرد متمایل به سبز باشند غده تی که دارای چشمهای بسته باشد به کندی جوانه می زند و ممکن است توسط میکروارگانیسم موجود در خاک اسیب ببیند. کاشت غده های که جوانه زده باشد دارای رشد سریع جوانه زدن زودتر از موقع و عملکرد بالایی می باشد. جوانه هایی که بر روی غده بوجود می اید. هنگام کاشت باید قوی و سالم باشند در روش صحیح جوانه زدن غده ها در مقابل نور روز در درجه حرارت معتدل قرار می گیرند تا جوانه ها سخت و محکم شوند گر چه جوانه زدن سیب زمینی قبل از کشت سبب خروج ورشد سریع جوانه می شود ولی دلیل عملکرد زیاد ان نیست.
عملیات قبل از کندن غده ها
هیچ گاه غده سیب زمینی را نارس برداشت ننمایید زیرا غده نارس دارای پوست بسیار نازک و ظریفی است و دیوار سلولهای غده درست در زیر اپیدرم خیلی نازک تر از غده های رسیده می باشند، به همین دلیلا پارگی پوست و پوست کن شدن در غده های نارس به اسانی اتفاق می افتد. با رسیدن غده ها پوست سیب زمینی دارای لایه ضخیم تری از چوب پنبه شده و در برابر سایش و پارگی مقاوم می شود. سیب زمینی که پوست ان پاره شده بعد از مدتی به رنگ قهوه ای و سپس سیاه در امده و اب خود را از دست داده و فاسد می شود. برداشت محصول قبل از رسیدن کامل غده ها هنگامی با صرفه می باشد که بهای مناسبی برای ان پرداخت شود زیرا سیب زمینی نارس را بایستی بلافاصله پس از خارج نمودن از خاک به مصرف رسانید . اینکه کمی عملکرد محصول ممکن است با بهای بیشتری جبران گردد یک واقعیت می باشد. زمان رسیدن سیب زمینی هنگامی است که گباه سیب زمینی خشک شود البته برداشت زودتر غده ها امکان دارد ولی پس از کندن ساقه و برگ باید به غده ها فرصت دادتا به پوست سازی و سخت نمودن بافت پوششی خود بپردازند.
زمان برداشت : برای تعیین زمان برداشت در نظر داشتن نکات ذیل ضروری است:
- عملکرد حقیقی و عملکرد قابل حصول سیب زمینی
- بهای حقیقی و بهای مورد انتضار
- تأثیر زمان برداشت بر کیفیت محصول
- وضعیت فعلی زمین و هوا و شرایط مورد نظر
- زمان امادگی زمین برای محصول بعدی برداشت زودتر از موقع محصول سیب زمینی در کیفیت ان تأثیر می گذارد. در طول مدت رشد مقدار مواد خشک غده ها به تدریج افزایش می بابد، در حالی که مجموع مواد قندی و کاهش مقدار مواد قندی کاسته می گردد.
بر اساس این جدول غده های نارس برداشت شده دارای مقدار کمی ماده خشک هستند در حالی که مواد قندی ثابت و قابل کاهش زیادی دارند. سیب زمینی ویژه بذر را زودتر برداشت می کنند تا از اسیب ویروسهایی در امان باشند که در اخرین مراحل رشد به ان دچار می شوند
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 53 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله کشت سیب زمینی
