فرمت فایل : word (قایبل ویرایش) تعداد صفحات :16
مقدمه
سویا یکی از سرشارترین منابع روغنی خوراکی و پروتئینی است، این گیاه کاربردی گسترده برای تغذیه انسان ، دام و طیور دارد و در صنایع غذایی نیز از اهمیتی چشمگیر برخوردار است. بسیاری از کشاورزان اینک میدانند که سویا غنیکنندة خاک است و نقشی تعیینکننده در شکسته شدن چرخه زندگی آفات و بیماریهایی که با کشت مداوم یک محصول به وجود میآیند دارد. از بعد دیگر سویا گیاهی درآمدزا است، چون میتوان بعد از برداشت محصولاتی مانند غلات، باقلا، سیبزمینی و ... آن را کشت کرد. در واقع این گیاه با اکثر محصولات کشاورزی کشت میشود و منبع درآمد جدیدی برای کشاورزان میگردد. (11).
تاریخ مناسب کشت سویا در هر منطقه یکی از عواملی است که در میزان عملکرد این محصول نقش بسیار قابل توجهی دارد. همینطور با انتخاب ارقام مناسب برای هر منطقه میتوان عملکرد را افزایش داده و به اقتصادی شدن تولید کمک کرد.
مطالعات و آزمایشات متعدد اگلی و همکاران (2000) نشان میدهند که تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ارقام سویا تأثیر میگذارد و با تأخیر در کاشت نسبت به زمان مطلوب عملکرد دانه کاهش مییابد.
درمطالعه ای دیگرمشخص شدکه با تأخیر در کاشت به ویژه از 30 اردیبهشت صفات ارتفاع بوته، تعداد گره در ساقه اصلی، تعداد شاخه در هر بوته، ماده خشک اندامهای هوایی، مدت لازم برای گلدهی و رسیدگی، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، عملکرد دانه، تعداد غلاف و دانه در هر بوته و درصد روغن دانه کاهش یافتند ، اما تعداد دانه در هر غلاف، شاخص برداشت و درصد پروتئین دانه تحتتأثیر تاریخ کاشت قرار نگرفتند. (1).
تأخیر در تاریخ کاشت روی طول دورة رشد رویشی و زایشی گیاه سویا تأثیر داشته وموجب کاهش در عملکرد دانه میشود دراین را بطه 20 روز تأخیر در کاشت، طول دوره رویشی ( تعدادروزازکاشت تا گلدهی) را 6 روز و طول دورة زایشی (گلدهی تا رسیدگی) را 7 روز به تأخیر میاندازد (3).
نتایج آزمایش دیگری نشان میدهد که ارتفاع بوته، خوابیدگی، ارتفاع محل تشکیل غلاف از سطح خاک زمان رسیدگی با تأخیر در کاشت کاهش مییابد و همچنین سه روز تأخیر در کاشت موجب یک روز تأخیر در رسیدن میشود(4).
پوپ و همکاران در سال 2002 در طی آزمایشی نتیجه گرفتند که در ارقام با رشد نامحدود با تأخیر در کاشت از 23 اردیبهشت تا 15 تیر ارتفاع بوته و تعداد گره ساقه اصلی کاهش یافت در حالی که در ارقام با رشد محدود، ارتفاع بوته و تعداد گره ساقه اصلی در این دامنه زمانی از ثبات بیشتری برخوردار بود. همچنین عملکرد دانه ارقام با رشد نامحدود بعد از خرداد نیز کاهش پیدا نکرد و کاهش عملکرد در تاریخهای کاشت بعد از اواسط خرداد مشاهده شد.
در نتیجه تحقیقاتی ، بیان شده که تأخیردر کاشت ، کا هش مقدار روغن (17،15،12) و افزایش مقدار پروتئین و افزایش عدد ید رابه دنبال دارد ( 16) در حالی که ویس گزارش داده است که تاریخ کشت در مقدار پروتئین موثر نیست. (18).
نظریان و همکاران 1373 درطی آزمایشی که دراهواز انجام دادندگزارش کردند که با تأخیر در کاشت از 5 خرداد به 25 خرداد گلدهی زودتر انجام شد در ضمن دورة گلدهی و پر شدن دانه نیز کوتاهتر شد و نتایج عملکرد نهایی نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت اول (5 خرداد) تولید شد.
کالوین و همکاران 2001 در طی تحقیقی که درشمال تگزاس انجام دادند، بیان کردند که بیشترین مقدارمتوسط عمـلکرد سویا2594 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت اوایل خرداد ماه بدست آمده بود. در طول فصل گروه رسیدگی V سویا بالاترین عملکرد را داشت ( 3/6030 کیلوگرم در هکتار )، اگرچه به طور قابل ملاحظهای نسبت به گروه متوسط رس و دیررس گروه IV بالاترنیست. عملکرد در تاریخ کاشت اول کاهش یافته بود (در مقایسه با سال پیش) و دوباره به طور قابل ملاحظهای در تاریخ کاشت اوایل تیرماه کاهش پیدا کرده بود. همچنین هیچ کاهش عملکردی در سویای زودرستر در کشتهای اواسط خرداد و تیرماه وجود نداشت. باتوجه به مطالب فوق هدف ازاین تحقیق تعیین مناسب ترین زمان کاشت وبهترین رقم کاشت سویا می باشد.
تحقیق درباره اثر تاریخهای مختلف کاشت روی عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم سویا درمنطقه میانه چگونه است؟