نوع فایل: word
قابل ویرایش 160 صفحه
جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی
چکیده:
هدف از انجام این پژوهش مقایسه تاثیر الگوی مبتنی بر روش مشارکتی و الگوی مبتنی بر روش یادگیری انفرادی بر میزان یادگیری و یاد داری در درس علوم دانش آموزان دختر پایه‌ی پنجم منطقه 5 تهران بوده است .
دراین پژوهش فرضیه‌ها به این نکته اشاره دارند که بین دو الگوی مشارکتی و انفرادی تفاوت وجود دارد .
جامعه آماری را کلیه دانش آمزان دختری که در منطقه 5 درسال تحصیلی 87- 86 در شهر تهران به تحصیل مشغول بوده را شامل شده است .
جهت نمونه‌گیری از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای استفاده شده به این صورت که 40 نفر به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شد و در دو گروه 20 نفری آزمایش و گواه تقسیم شده‌اند .
ابزار جمع آوری اطلاعات آزمون محقق ساخته بود که قبل و بعد از اعمال متغیرهای مستقل بر روی دانش آموزان اجرا شد بعد از 20 روز از اجرای متغیرها نیز آزمون یادداری اجرا گردید که این آزمون موازی آزمون یادگیری بوده . برای محاسبه معنی‌داری نتایج در بین گروهها از آزمون T مستقل استفاده شد .
نتایج این پژوهش به این شرح است :
الگوی مبتنی بر روش یادگیری مشارکتی نسبت به الگوی مبتنی بر روش یادگیری انفرادی در یادگیری و یادداری تفاوت معنی داری را نتشان می دهد .
مقدمه:
درگذشته اعتقاد بر این بود در کلاسها یادگیری واقعی صورت میگیرد که دانش آموزان ساکت و آرام در گوشه‌ای نشسته و به صحبتهای معلم گوش فرا دهد . امروزه با توجه به تغییرات روز افزون فناوری از معلمان نیز خواسته می‌شود از روشها و برنامه‌هایی استفاده کنند که دانش آموزان را به فعالیت وادار کند .
تغییر در شیوه‌های یاددهی – یادگیری و استراتژیهای تدریس و ابداع و نوآوری فراوان و مستمر در این زمینه ، راهبردهای یاددهی - یادگیری جدید کاربردی و اثر بخش را فراروی معلمان قرار داده که در صورت آموزش آنها توسط معلمان امکان آموزشی خوبی در اختیار آنها قرار می گیرد که می‌تواند به فراخور شرایط ، ویژگیها و مشکلات هر یک از کلاسهای خود از آنها که بالاترین بهره و استفاده را ببرند . به عنوان مثال راهبردهایی همچون ،حل مسئله ،شبیه سازی ، ایفای نقش و بارش مغزی که هم اکنون در کشورهای توسعه یافته به عنوان راهبردهای مشارکتی و تعاملی در امر یاددهی – یادگیری فراگیران کاربرد فراوانی یافته است ولی در حال حاضر در نزد اکثر معلمان مهجور و ناشناخته مانده است کاربرد این روشها درحین تدریس توسط معلمان ، در تعمیق یادگیری فراگیران و نهادینه شدن اطلاعات و کاربردی شدن آنها نقش بسزایی دارد و در واقع با این روشها ،می‌توان به جای انتقال صرف مفاهیم ، در نزد دانش آموزان مفهوم سازی کرد ( فضلی خانی ، 1380)
یکی از اهداف عمده آموزش و پرورش ، توانایی حل مسئله ، آفرینندگی ، خلاقیت و ابتکار در دانش آموزان است . با این توانائیها دانش آموزان می‌توانند با شرایط گوناگون زندگی و موقعیتهای جدید سازگار شوند و رشد این توانائیها از طریق روشهای تدریس فعال میسر می‌باشد .
تردیدی نیست که پرورش استعدادها و توانائیهای بالقوه دانش آموزان به عنوان یک ضرورت و مسئولیت اجتماعی از اهم وظایف وظایف کارگزاران جامعه ودست اندرکاران نظام آموزشی به ویژه معلمان است ، بنابراین در نظام آموزشی هر کشور معلمان بیشترین وبرترین نقش را بر عهده دارند و می‌توانند با به کارگیری روشهای تدریس فعال چهره آموزش را دگرگون کرده و فضای مدرسه را به فضای محبت ، ،رشد و بالندگی مبدل نمایند . وجود منابع لازم و داشتن استقلال‌های کافی در محیط آموزشی باعث می‌شود که دانش آموزان بتوانند ابتکار عمل به خرج دهند و با دیدی تازه موقعیتها را درک کنند و به موضوعات اطراف علاقه نشان دهند .( قاضی ، 1383)
متخصصین تعلیم وتربیت ، در تلاش برای ارائه روشهای مناسب و مفید جهت استفاده از فرصت ها و امکانات آموزشی در راستای یادگیری بهتر ، عمیق‌تر و سریع‌تر ، ضمن مخالفت با تعاریف قبلی تدریس که آنرا انتقال معلومات می دانستند ، تدریس را کمک به یادگیرنده برای تفهیم و درک مطالب می دانند .
(سیف ، 1374) عنوان می دارد : همان طور که در روان درمانی ، ران شناس صرفاً به بیمار کمک می‌کند تا مشکلات خودش را بشناسد و به چگونگی رفع آن مشکل بپردازد . در تدریس نیز دانش آموز خودش مطالب را فرا گیرد ومعلم فقط به او کمک می‌کند تا به هدفهای آموزش نزدیک گردیده و آنها را فراگیرد .
همانطور که روش مناسب تدریس مهم است مشارکت دانش آموزان در کلاس نیز امری مهم تلقی شده . مشارکت دانش آموزان در فرایند یادگیری آنقدر مهم است که بعضی از متخصصین تعلیم و تربیت آن را ملاکی برای ارزیابی معلمین مطرح نموده‌اند .
شعاری نژاد ( 1366) میگوید : اگر بخواهیم معلم یا کلاس خوب را با یک عبارت معرفی و توصیف کنیم باید گفت : معلمی خوب است که دانش آموزان را به کنجکاوی و پرسش بیشتر برانگیزد .
بنجامین بلوم نیز پس از مطالعات و تحقیقات گسترده در این زمینه ، به این نتیجه رسیده است که میزان مشارکت دانش آموزان در کلاس روشنترین شاخص اثر بخشی آموزش است ( سیف 1374)
همانطور که در گزارش کمیسیون بین‌المللی درباره یادگیری و راهبردهای آموزشی آن برای قرن بیست و یکم با عنوان یادگیری : گنج درون ( دلورز ، 1996) تشریح شده است .
یادگیری ، حیات انسان را در بر میگیرد و می تواند بر این چهار بعد استوار باشد . یادگیری برای داشتن - یادگیری برای انجام دادن – یادگیری برای بودن - یادگیری برای با هم زیستن و همزیستی مسالمت آمیز – در این گزارش تاکید بر این است که یادگیری برای با هم زیستن و هم زیستی مسالمت آمیز باید از طریق راهبردهای یادگیری مبتنی بر تعامل و همکاری به وسیله دونهاد خانواده و مدرسه آموزش داده می‌شود ( مشایخ ، 1381، ص .1) .
علاوه بر اهمیت به کار گیری راهبردهای یاددهی و یادگیری مشارکتی به منظور افزایش تعامل و همکاری میان دانش آموزان و تحقق هدف همزیستی مسالمت آمیز این راهبردها باید به دانشجویان و دانش آموزان بیاموزند که به جای انباشت حقایقی علمی در ذهن ، چگونه بیندیشند ، تصمیم بگیرند و درباره امور به درستی قضاوت کنند ( ماتیوز ، 1994، به نقل از شعبانی ، 1383 ص 17) آنها باید یاد بگیرند که چگونه فرایند یادگیری خود را هدایت و کنترل کرده و مسئولیت یادگیری خود را به عهده بگیرند . در واقع آنها باید یاد بگیرند که چگونه یاد بگیرند و اساتید نیز باشد به این باور برسند که موقعیت تفکر و فرصیت خلاقیت را نمی‌توان با دستور دادن ، موعظه کردن ،القا و ترغیب به تقلید و اطاعت از دیگران به وجود آورد ، زیرا محدود ساختن فرآیند آموزش و یادگیری به انتقال و حفظ حقایق علمی ، رشد طبیعی اندیشه را محدود خواهد ساخت .( شعبانی ، 1383)
الگوی یادگیری مشارکتی در طول دو دهه‌ی اخیر با استفاده از یافته‌های تحقیقات مختلف و درجهت بهبود و توسعه ، دستخوش تغییراتی گردیده و به شعب مختلفی که هر کدام در خصوص ویژه‌ای کاربرد دارند تقسیم شده است . درالگوی مشارکتی معلم به جای اینکه مطالب درسی را به دانش آموزان ارائه دهد ،صرفاً به عنوان یک منبع تسهیل کننده می‌باشد و در فرآیند یادگیری و آموزش با دانش آموزان همکاری می کند و هر دانش آموز به جای اینکه به صورت منفعل به معلم به عنوان یک منبع مرکزی انسانی وابسته باشد ، مجبور است که یک مشارکت فعال داشته و نسبت به آنچه یاد میگیرد مسئول باشد یادگیری از طریق همیاری راهبردی است که دانش آموزان را در غالب گروههای منسجم و پایدار برای کار و تعامل با یکدیگر بر می‌انگیزد . یادگیری از طریق همیاری مسئولیت پذیری شخصی را در میان تعاملات گروهی پرورش می‌دهد دانش آموزان اگر چه به صورت گروهی با یکدیگر اقدام می کنند ولی پیشرفت آنان در یادگیری بصورت انفرادی سنجیده می‌شود . در این صورت بین مسئولیت شخصی و گروهی یادگیرندگان ایجاد توازن می‌کند .( آقا زاده ، 1384 ، ص 90 تا 91 )
بیان مسئله:
عنوان می دارند که یادگیری وقتی موثر است که یادگیرنده نقش اصلی را داشته باشد . معلم باید راهنما و جهت دهنده باشد و تلاش نماید تا به طرق مختلف دانش آموزان را هر چه بیشتر در فعالیت‌های کلاسی مشارکت دهد . در روشهای سنتی و انفرادی که امروزه از آنها به عنوان روشهای غیر فعال یاد می شود. معلم نقش فعالی در جریان تدریس داشته مطالب را به طور شفاهی در کلاس بیان نمود و دانش آموزان فقط به صحبتهای او گوش داده و مطالب مورد نظر را حفظ می نمایند .
در چنین شرایطی زمینه‌های لازم برای رشد اجتماعی شاگردان فراهم نمی‌شود و حتی پیشرفت تحصیلی و رشد فکری شاگردان نیز از تاثیرات نامطلوب این شرایط بی‌نصیب نمی‌ماند . به همین دلیل امروزه موضوع روشهای آموزشی فعال ، یادگیری فعال و یادگیرنده فعال جایگاه ویژه‌ای در مباحث تربیتی پیدا کرده است . البته عوامل متعددی مانند رشد اجتماعی و یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می‌شود که روشهای آموزشی غیر فعالی یکی از این عوامل است . این روشها و راهبرد یاددهی سنتی در عصر حاضر جوابگوی نیاز جامعه نبوده و هر ساله تعداد قابل توجهی از دانش آموزان و دانشجویان کشور به دلیل ارائه شیوه‌های نامناسب تدریس با افت تحصیلی مواجه شده و خسارت‌های زیادی بر جامعه تحمیل می‌‌گردد . با توجه به این که روشهای تدریس سنتی ( انفرادی ) به شیوه غیر فعال ارائه می‌شوند ،معلمان با تکیه بر این روشها و به ویژه روش سخنرانی دانش آموزان را به حفظ و تکرار مفاهیم علمی ترغیب می کنند و علی رقم اینکه در محافل علمی و تربیتی ، از فعال بودن شاگرد ،رشد فکری و آزاد اندیشی وی صحبت می شود ، اما عملاً چنین دیدگاههایی از حد حرف و شعار خارج شده است ( علی عسگری ، 1384 ، ص 3)
نامطلوب بودن این روشها به حدی است که بسیاری از صاحبنظران تربیتی معتقدند فقر تفکر دانش آموزان نتیجه حاکمیت روشهای سنتی در مدارس است ( گودلد و سراتنیک ، 1983، ترجمه شعبانی ، 1382 ، ص 12) .
فلاول ( 1976) میگوید : امروزه یکی از مشکلات دانش آموزان ما این است که نمی‌دانند یک حقیقت را یاد گرفته‌اند یا نه ؟ نمی‌دانند که آیا یک مهارت را کسب کرده‌اند یا فاقد آن مهارت هستند . دانش آموزان به آغازگر و مبتکر فرایند یادگیری نیستند و روشهای سنتی به گونه‌ای آنها پرورش داده است که فاقد این توانایی هستند که در فرآیند یادگیری قسمت اعظم مسئولیت یادگیری را برای دستاوردهایشان به عهده بگیرند .
در بین روشهای مختلف آموزش و یادگیری که توسط متخصصین پیشنهاد گردیده روش یادگیری مشارکتی که در نیم قرن اخیر مطرح شده موثر تر از سایر روشها به نظر می‌رسد و از حمایت تحقیقاتی بالایی برخوردار است . ( اسلاوین ) ، یادگیری مشارکتی را به عنوان وسیله‌ای برای تقویت مهارتهای فکری و ارتقاء سطح یادگیری ، وسیله‌ای برای بهبود روابط دانش آموزان نژادهای مختلف و آماده کردن آنها برای ایفای نقش در فعالیت‌های گروهی یاد می کند .
در روش یادگیری مشارکتی ، وابستگی بین فردی ، تعامل چهره به چهره دانش آموزان و مسئولیت انفرادی وجود دارد و این تکلیف را به عهده‌ی تمامی اعضاء می‌گذارد که مراقب یادگیری یکدیگر باشند تا گروه موفق شود ( تجربه کار ، 1380)
جانسون و جانسون ( 1981) و اسلاوین ( 1990) به نقل از سیف ( 1370) می‌گویند وقتی که موفقیت دانش آموزان به کمک و مشارکت سایر اعضای گروه وابسته است بیشتر به صورت مشارکتی فعالیت می کنند . برای این منظور می‌توان مواد آموزشی را میان اعضای گروه تقسیم کرد و از هر یک از آنان خواست تا مطالب مهم خود را بیاموزد و آن را به دیگران آموزش دهد . همکاری در گروه ، دانش آموزان را تشویق می‌کند که به نظریات افراد دیگر گوش فرا دهند . در مورد مسائل و موضوعات گوناگون با یکدیگر بحث کنند .
یاد بگیرند که درباره پدیده‌های اطراف خود قضاوت کنند و سرانجام مسئولیتی را به عهده بگیرند .
غالباً در تمامی مدارس کشور هنوز آموزش به شکل سنتی است ، یعنی به جای دانش آموز محوری ،معلم محوری است و این معلم است که باید تمامی اطلاعات را به دانش آموزان ارائه دهد در این روش دانش آموزان به صورت منفعلانه عمل می کنند .
این رویکرد درست مخالف روش یادگیری مشارکتی است و یادگیری مشارکتی یکی از الگوهای نوین یادگیری و یاددهی است که می‌تواند محیط آموزشی را به گونه‌ای سازمان دهد که هم بر توانش شناختی و هم بر ویژگیهای عاطفی فراگیران تاثیرات مثبت و سازنده‌ای بر جای بگذارد .
اسلاوین ( 1991) به شواهدی اشاره کرده است که نشان می‌دهد روش یادگیری مشارکتی روابط بین دانش آموزان نژادهای مختلف را در کلاسهای مختلف بهبود می‌بخشد . همچنین این روش موجب بالا رفتن سطح عزت نفس و سایر ویژگیهای عاطفی مثبت در دانش آموزان می‌شود .( سیف ، 1380)
حال با توجه به نقش موثر یادگیری مشارکتی در فرایند یاددهی – یادگیری و همچنین درس علوم ، در اینکه چه روشی باعث یادگیری بهتر دانش آموزان می شود و آنها را وادار به فکر کردن می کند ، این مساله برای ما مطرح می‌شودکه به بررسی و مقایسه دو الگوی تدریس مشارکتی و انفرادی به منظور استفاده از راهکارهای مناسب در جهت بهبود فرایند یاددهی و یادگیری و افزایش مشارکت در بین دانش آموزان بپردازیم .
فهرست مطالب:
چکیده
فصل اول
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت تحقیق
فصل دوم
ادبیات پژوهش
یادگیری چیست ؟
الف ) یادگیری رفتار گرایان
ب) یادگیری از دیدگاه شناخت گرایان
۳) یادگیری از دیدگاه فراشناخت
سیر تحول برنامه‌های درسی علوم درجهان
از سال ۱۸۶۰ تا ۱۹۲۰
از سال ۱۹۲۰ تا ۱۹۵۷
از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰
برنامه ریزی و آموزش علوم در قرن بیست و یکم
برنامه درسی
خصوصیات یک برنامه مطلوب
سواد علمی – فناورانه
ویژگیهای سواد علمی فناورانه
شرط های لازم برای تحقق یادگیری مادام العمر
روشهای فعال تدریس
تعریف تدریس
اهمیت روشهای فعال تدریس
بررسی چند روش تدریس فعال
روش بارش مغزی یا طوفان فکری
روش مباحثه‌ای (بحث گروهی )
برخی از مزایای روش مباحثه‌ای
مراحل اجرای روش بحث گروهی
مرحله اول : انتخاب موضوع بحث
مرحله دوم : یافتن زمینه مشترک برای بحث
مرحله سوم : بیان هدفهای آموزشی – یادگیری بحث
مرحله چهارم : هدایت جریان بحث و گفتگوی اصلی
مرحله پنجم : نتیجه‌گیری و اعلام مفاهیم مشترک و مورد توافق
است . (دست آوردها )
روش مکاشفه‌ای ( اکتشافی )
ویژگیهای روش تدریس مکاشفه‌ای ( اکتشافی )
برخی از امتیازهای این روش
محدودیت‌های این روش
مبانی گزینش الگوهای تدریس
بررسی چند نمونه از الگوهای تدریس
الگوی تدریس یادگیری بازی نقش
مفاهیم اساسی الگوی تدریس بازی نقش
مراحل اجرای الگوی تدریس بازی نقش
مرحله نخست – آماده کرده گروه
مرحله دوم – انتخاب شرکت کنندگان بازی نقش
مرحله سوم – صحنه آرای
مرحله چهارم – آماده کردن تماشاگران
مرحله پنجم – اجرای بازی
مرحله ششم – بحث و ارزشیابی
مرحله هفتم – اجرای دوباره بازی نقش
مرحله هشتم – بحث و ارزشیابی
مرحله نهم – تعمیم وارایه ثبات به موقعیتها و کسان دیگر
الگوی تدریس پیش سازماندهنده
مفاهیم اساسی الگوی تدریس پیش سازماندهنده
مراحل اجرای الگوی تدریس سازمان دهنده
مرحله نخست : ارایه پیشین سازمان دهنده
مرحله دوم :ارایه موادیادگیری یا مطلب درسی
مرحله سوم – استحکام بخشیدن سازمان یا ساخت شناختی
الگوی تدریس یادگیری از طریق همیاری
ب: یادگیری انفرادی
ج : یادگیری مشارکتی ( یادگیری از طریق همیاری )
یادگیری مشارکتی
مزایای یادگیری مشارکتی
نحوه استفاده از یادگیری مشارکتی
فواید یادگیری مشارکتی
مزیت‌های کار مشارکتی
فواید یادگیری مشارکتی
تبیین یادگیری مشارکتی
مشخصات روش یادگیر مشارکتی
موفقیت‌های تحصیلی حاصل از همیاری در یادگیری
برتری یادگیری همیاری بر یادگیری رقابتی و انفرادی
وظایف مهم در روش همیاری
محاسن
محدودیت‌ها
فنون اجرایی در الگوی مبتنی بر روش یادگیری مشارکتی
روشی دیگر در اجرای یادگیری مشارکتی
سازماندهی یادگیری مشارکتی
نحوه آرایش فکری محیط کلاس و تاثیر آن بر عملکرد دانش آموزان
در یادگیری مشارکتی
الف) پژوهشها در ایران
ب) پژوهش درخارج از ایران
فصل سوم
فصل چهارم
تحلیل توصیفی
تحلیل استنباطی
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
هدف های تحقیق
فرضیه های تحقیق
تعاریف نظری
تعاریف عملیاتی
جامعه آماری
منابع
منابع و مأخذ:
منابع فارسی:
- آقازاده، محرم، (1384)، ساختار یادگیری از طریق همیاری، نشریه رشد تکنولوژی آموزشی
- آقازاده، محرم، 1384)، راهنمایی نوین تدریس، انتشارات آییز (بعد از این قسمت یک مورد دیگر در صحنه آخر وجود دارد)، اسکات، جوانا و همکاران (1385). یادگیری مشارکتی، ترجمه محمد امینی و منصور مرعشی، انتشارات مدرسه، چاپ چهارم.
- ادیب نیا، اسد (1383) بررسی موانع اجرایی روش های تدریس فعال در مدارس ابتدایی شهر تهران، طرح پژوهشی، موسسه پژوهشی و برنامه ریزی درسی و نوآوری های آموزشی.
- ادیب بنا، اسد (1385) روشهای تدریس پیشرفته، جزوه درسی، تهران
- ادیب نیا، اسد (1386) روشها و فنون تدریس علوم تجربی در دوره ابتدایی، جزوه درسی، تهران
- الیس، سوزان و والن، سوزان. «1382. (آشنایی با یادگیری از طریق همیاری». (چاپ هفتم)، ترجمه طاهره رستگار و مجید ملکان.
- ایوبی، حسن (1377). «مقایسه یادگیری مشارکتی و یادگیری سنتی (متداول) بر پیشرفت تحصیلی و حرمت خود دانش آموزان دختر پایه سوم متوسطه رشته علوم انسانی». پایان نامه کار شناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی.
- امین فر، مرتضی (1378) . جزوه درسی.
- با توانی آخوره، مرتضی (1385). «بررسی اثر بخشی روش یادگیری مشارکتی (الگوی جیگ ساو) بر یادگیری خود تنظیم و پیشرفت یادگیری در درس تاریخ دانش آموزان سال سوم، دوره متوسطه شهرستان نجف آباد»، پایان نامه ارشیدی
- بدیع چراغی، علی (1380) «اثر بخشی روش مطالعه مشارکتی و پرسیدن دوجانبه بر درک مطلب و یادداری و انتقال یادگیری دانش آموزش پایه دوم راهنمایی». دانشگاه علامه طباطبائی
- بنتهام، سوزان (1384). روانشناسی تربیتی، ترجمه اسماعیل بیابانگرد و علی نعمتی، انتشارات رشد، چاپ اول.
- بلوم، س بنجامین «ویژگی های آدمی و یادگیری آموزشگاهی»، ترجمه علی اکبر نیمی (1374). چاپ دوم، مرکز نشر دانشگاهی تهران
- پاکیزه علی (1376). «بررسی تأثیر یادگیری مشارکتی بر عملکرد تحصیلی و خود پنداره دانشجویان». پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
- تجربه کار، مهشید (1379). «تأثیر تقویت گروهی و فردی در یادگیری مشارکتی و پیشرفت تحصیلی درس زبان انگلیسی دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی شهرستان کرمان » پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
- زواران حسین، محسن (1384). «تأثیر تقویت گروهی و فردی در یادگیری مشارکتی و پیشرفت تحصیلی درس زبان انگلیسی دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی شهرستان کرمان » پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
- جویس، بروس، ویل ، مارشا و کالهون، امیلی(1380). الگوهای تدریس 2000، ترجمه محمد رضا بهرنگی، نشر کمال تربیت، چاپ اول.
- تلخابی، محمد (1384)، پایه های فرهنگی یادگیری مشارکتی، مجله رشد تکنولوژی آموزش
- حیدر تبار، محلی الدین ، (1385)، جور چین همیاری برای یادگیری، نشریه رشد معلم، مسلسل 176
- سیف، علی اکبر (1380). روانشناسی پرورشی، روانشناسی یادگیری و آموزش، انتشارات آگاه، چاپ هشتم.
- سیف، علی اکبر (1379)، روانشناسی پرورشی (روانشناسی آموزش و یادگیری) چاپ سوم، تهران، انتشارات آگاه .
- شعبانی، حسن (1382). روش تدریس پیشرفته (آموزش مهارتها و راهبردهای تفکر)، انتشارات سمت، چاپ اول
- شعبانی، حسن (1382). مهارتهای آموزشی (روشها و فنون تدریس)، انتشارات سمت.
- شعبانی، حسن (1383). چالشها و رویکردهای عصر اطلاعات و ضرورت تحول در ساختار و فرایند اجرای برنامه های درسی آموزش عالی، انتشارات انجمن برنامه ریزی درسی ایران، چاپ اول.
- شعاری نژاد، علی اکبر (1374). مبانی روان شناختی تربیت. تهران: انتشارات علمی، فرهنگی
- صادقی، علیرضا (1385)، چگونه معلمی حرفه ای باشیم به مجله رشد تکنولوژی آموزشی،
- صفوی، امان الله (1382). روشها، فنون و الگوهای تدریس ، انتشارات سمت، چاپ اول
- صفوی، امان الله (1365) کلیاتی درباره آموزش علوم، فصلنامه تعلیم و تربیت.
- علی عسگری، مجید (1384). ضرورت توجه به یادگیری مشارکتی در برنامه درسی، خبرنامه داخلی انجمن برنامه ریزی درسی ایران، سال سوم، شماره 7
- فتحی و اجارگاه، کورش، (1381)، اصول برنامه ریزی درسی، تهران، انتشارات ایران زمین
- فضلی خانی، منوچهر (1380) راهنمای عملی یادگیری مشارکتی و فعال، تهران : انتشارات مدرسه .
- قاضی، منیره (1383) بررسی تاثیر آموزش کاوشگری در درس علوم تجربی بر پرورش خلاقیت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال دوم راهنمایی شهرستان گنبد کاووس، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی
- قربانی، لطیف (1380). «مقایسه تأثیر یادگیری مشارکتی با یادگیری سنتی بر پیشرفت تحصیلی درس زبان انگلیسی پایه سوم راهنمایی در منطقه انزلی، شهرستان ارومیه»، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی دانشگاه علامع طباطبایی.
- کرامتی، محمدرضا(1381). مطالعه تأثیر یادگیری مشارکتی بر رشد مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی ریاضی، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، وزارت آموزش و پرورش
- کرامتی، محمد رضا (1384). نگاهی نو و متفاوت به رویکرد یادگیری مشارکتی، انتشارات فرا انگیزش، چاپ دوم.
- کنعانی، پهناز (1378). مقایسه تاثیر یادگیری مشارکتی با یادگیری سنتی بر پیشرفت تحصیلی درس زبان انگلیسی پایه سوم راهنمایی در منطقه
- چیج، نیتسال و برلایبنر، دیویدسی (1378). روانشناسی تربیتی، ترجمه حسین لطف آبادی، انتشارات پاژ.
- شایخ، فریده (1381). دیدگاههای نو در برنامه ریزی آموزشی، انتشارات سمت، چاپ سوم.
- ملکی، حسن (1382). برنامه ریزی درسی، راهنمای عمل، نشر پیام اندیشه، چاپ پنجم
- ملکی، حسنی (1382). رویکرد تلفیقی به برنامه های درسی، انتشارات انجمن اولیا و مربیان . چاپ اول.
- ملکی، حسن (1382). مبانی برنامه درسی آموزش متوسطه، انتشارات سمت، چاپ سوم.
- نظری صارم، یحیی (1374). کاربرد روش تدریس فعال و مقایسه آن با روش های سنتی شهرستان اسدآباد. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
- نلسون، آنابل (1381). طراحی برنامه درسی، ترجمه یوسف رضا پور. انتشارات سمت، چاپ دوم.
- نوروزی، داریوش، (1376)، روشها و فنون تدریس، انتشارات پیام نور.
- نوروزی، داریوش . آقازاده، احمد و عزت خواه، کریم (1382). روشها و فنون تدریس (رشته علوم تربیتی). تهران : دانشگاه پیام نور
- یار محمدیان، محمد حسین (1377). اصول برنامه ریزی درس، انتشارات یادواره کتاب، چاپ دوم.
- مهر محمدی، محمود (1379). بازاندیشی فرایند یادهی – یادگیری و تربیت معلم، انتشارات مدرسه، چاپ اول.
- مهر محمدی، محمود (1385) ساخت و سازگرایی دیالکتیکی و ارائه چارچوب نظری مبتنی بر آن، برای آموزش علوم تجزی، فصلنامه برنامه درسی ایران، سال اول، شماره 2.
- آذری ، محبوبه (1379)، مقایسه تاثیر روش تدریس پیس سازماندهنده و روش تدریس مشارکتی در یادگیری و یادداری درس ادبیات فارسی دانش آموزان دختر سال سوم دبیرستان شهرستان بابل، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد بابلسر.
- یزدانی، فضل الله، (1373) بررسی اثرات پیش سازماندهنده و هدفهای رفتاری بر تسهیل یادگیری و کاهش فرامونی مطالب درسی دبیرستانهای پسرانه شهرستان اصفهان پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
- غفوریان، محبوبه، عوامل موثر بر تدریس.
منابع انگلیسی:
- Barkcey , Elizabethf , cross, k.patricia, Major. Claive Howell (2005) collaborative leavning Thehnigues. USA. Bass. First Edition.
- Cooperative Learning , online , http://www.home.capecod.net/tpanitz
- Cooperative Learning, oncine, http://www.edtech. Kennesaw.edu/intech/cooperative Learning. Htm.
- Felder, Richard , Brent, Rebecca (1999) cooperative Leaning in Thechnical courses: procedures, pitfalls , and payoffs, Carolina university, work supported by National Science foundation Division of und ergraduate Education Grant DUE-9359379.
- Flowers, Jamesc, Ritz. John M(1994) cooperative Learning in Technology Education , old Dominion university, Monograpn 13.
- Gillies , Robyn M,Ashman, Adrianf , (2003). The social and htellectual outcomes of Leaning Gropsoby Rouledge falmer, London EC 49433
- Jacobs , Ceorge M, Power, Michael A,Inn, Lohwah (2002).the Teachers sourc e book for cooperative Lerning. USA,corwinpress , Inc.
- Johnson, David W,Johnson, Rogert (1991) an overview of cooperative Learning , Qriginally published: J.Thousahd, A.villa and A.Wevin (Eds), creativity and collatorative Leamning, Brookes press, Baltimor
- Johnson, David w,Jthnson, Rogert(2006). The cooperative Learning center at university of Minnesota, http://www.co-operetion.org.
- Johnson, Davidw& thers(1992). Coopavtive Learning: Increasing college faculty Instructional Productity. ERIC Digest, http://www.ercdigests.org/1992-2-coopartive.htm
- Johnson, Davidw& .thers(2007). WHAT is cooper ATive Learning? Available: thhp://www.ntlf.com/htm1/Lib/bib/82-2dig.htm.
- Hirest, A.Lois and slavik, chersty, (2005), cooperative approaohes to Langage Learning, fridy, January 28,2005
- Hibrank , mary (2000) why inguiry-tased teaching and Learning in the Primery schience classroom. http//www.biology.nuke.Edu
- Harlen , wynne (1996) science education in primary. P705 H.uston, TX: Gulf putsishiug
- Katrina , Buchanan (1992). Learning strategies& Resources (LSR). Center for the Advacement of Learning. http://Muskingum.edu/home/cal/Isr.htm1.
- Millis, Barbara J (2002) .Enhanching Learning and More!- Through cooperative Learning, U.S.Air force Academy, IDEA PAPER#38.
- On wuebuzie , A.(2002).Relationship between Peer orientation and achievement cooperative learning- bused research… , Kournal of Educatioal Research, 94.
- Panitz & slavin, R(1996), cooperative Leavning, http://www.thirteen.org/edonline/concept 2class/month5/expplorsub1.htmI.
- Slavin, R&. theres (1995). Cooperative learning, Elements of successful cooperative learning. http://www.Cde.
- Solmon, M.S & others (2001). Cooperative Learning. Available: http://www.coe.uga/epitt/colohtm
- Walker, Tileston Donna(2004). What Eevery Theacher Skould know about classroom Management and discipline, California, corwin press.
- Wendy Jolliffe (2007). Cooperative Learning in the classroom. Putting it int. practice. First published 2007.
پایان نامه ی مقایسه تاثیر الگوی مبتنی بر روش مشارکتی و الگوی مبتنی بر روش یادگیری انفرادی. doc