مبانی نظری و پیشینه سکونتگاه های غیررسمی و سرمایه اجتماعی
91 صفحه
همراه با منابع
2-1- تعریف و ساختیابی اسکان غیررسمی....................................................................... 5
2-2- ویژگی های سکونتگاه های غیر رسمی..................................................................... 6
2-2-1- اقتصادی............................................................................................................................ 7
2-2-1-1- مفهوم بخش غیررسمی اقتصاد.................................................................................................... 8
2-2-2- فرهنگی.................................................................................................................................... 10
2-2-3- اجتماعی............................................................................................................................. 10
2-2-4- حقوقی.......................................................................................................................... 10
2-2-4-1- انواع مالکیتها و نحوه تملک...................................................................................................... 11
2-2-5- کالبدی.................................................................................................................................. 11
2-2-5-1- انواع استقرار و مکانیابی........................................................................................................... 12
2-2-6- مسکن................................................................................................................................. 12
2-2-7- بافت سکونتگاهها و ساختار شبکه ارتباطی............................................................................... 13
2-2-8- دسترسی به خدمات و امکانات روبنایی و زیربنایی................................................................ 13
2-3- مروری بر سیر اسکان غیررسمی در جهان............................................................ 15
2-4- روند تکوین و تکامل سکونتگاههای غیررسمی...................................................... 16
2-4-1- تهاجم سازمان یافته.......................................................................................................................... 17
2-4-2- تصرف خزنده...................................................................................................................................... 18
2-4-3- بازتقسیم زمین.................................................................................................................................. 18
2-5- طبقه بندی سکونتگاه های غیر رسمی.................................................................. 19
2-6- بررسی دلایل شکل گیری اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه..... 21
2-6-1- عوامل ساختاری جامعه.................................................................................................................... 23
2-6-2- عوامل سازمانی.................................................................................................................................. 23
2-6-3- فقدان سیستم های حمایتی و مشارکتی................................................................................... 23
2-6-4- فعالیتهای باندهای (مافیایی) نامشروع زمین........................................................................... 24
2-6-5- ناکارآمدی سیاستهای تأمین مسکن........................................................................................... 24
2-6-6- غیرقابل استطاعت بودن واحدهای مسکونی برای فقرای شهری........................................ 24
2-7- فقر شهری و ارتباط آن با اسکان غیررسمی.......................................................... 25
2-7-1- تعریف فقر:....................................................................................................................... 25
2-7-2- فقر و اسکان غیر رسمی................................................................................................................. 26
2-8- شناخت برنامه نهادهای جهانی مرتبط با اسکان غیررسمی و دیدگاههای آنها....... 28
2-8-1- بانک جهانی (Word Bank).................................................................................................... 28
2-8-2- هبیتات(UN-HABITAT)...................................................................................................... 30
2-8-3- برنامه عمران ملل متحد (UNDP)............................................................................................. 32
2-9- رویکردهای فلسفی- سیاسی نسبت به سکونتگاههای غیررسمی........................ 33
2-9-1- دسته اول: لیبرال.............................................................................................................................. 33
2-9-2- دسته دوم: رادیکالی......................................................................................................................... 33
2-9-3- دسته سوم: جامعه گرایی................................................................................................................ 34
2-10- رویکردهای مداخله در توسعه سکونتگاه های غیررسمی:................................... 34
2-10-1- دوره اول (دهه 1960)...................................................................................................................... 35
2-10-1-1- رویکرد نادیده انگاری............................................................................................................... 37
2-10-1-2- رویکرد حذف و تخلیه اجباری................................................................................................ 38
2-10-1-3- رویکرد مسکن عمومی:............................................................................................................ 39
2-10-2- دوره دوم (دهه 1970)...................................................................................................................... 40
2-10-2-1- رویکرد زمین و خدمات............................................................................................................ 42
2-10-2-2- رویکرد ارتقاءبخشی (بهسازی)............................................................................................... 43
2-10-2-3- توسعه اندک افزا (افزایشی).................................................................................................... 46
2-10-2-4- رویکرد خودیاری....................................................................................................................... 46
2-10-3- دوره سوم (دهه 1980)................................................................................................................... 47
2-10-3-1- رویکرد ارتقای محیطی............................................................................................................. 49
2-10-3-2- رویکرد توانمندسازی............................................................................................................... 51
2-10-4- دوره چهارم (دهه اخیر)................................................................................................................. 58
2-10-4-1- حکمروایی خوب........................................................................................................................ 58
2-11- جمع بندی و نتیجه گیری..................................................................................... 65
2-12- اهمیت سرمایه اجتماعی..................................................................................... 68
2-13- تعریف سرمایه اجتماعی...................................................................................... 69
2-14- گونه های مختلف سرمایه اجتماعی...................................................................... 70
2-14-1- سرمایه اجتماعی درون گروهی.................................................................................................... 71
2-14-2- سرمایۀ اجتماعی بین گروهی...................................................................................................... 71
2-14-3- سرمایۀ اجتماعی ارتباطی............................................................................................................. 71
2-15- دیدگاه های نظری سرمایه اجتماعی.................................................................... 72
2-15-1- دیدگاه مبتنی بر اجتماع محلی................................................................................................... 72
2-15-2- دیدگاه شبکه ها.............................................................................................................................. 73
2-15-3- دیدگاه نهادی.................................................................................................................................. 74
2-15-4- دیدگاه هم افزایی............................................................................................................................ 75
2-16- عوامل موثر بر ایجاد، حفظ و نابودی سرمایۀ اجتماعی......................................... 76
2-16-1- بستگی شبکه های اجتماعی........................................................................................................ 76
2-16-2- ثبات............................................................................................................................... 77
2-16-3- ایدئولوژی..................................................................................................................... 77
2-16-4- وابستگی افراد به یکدیگر..................................................................................................... 77
2-17- سنجش سرمایه اجتماعی.................................................................................... 78
2-17-1- الگوهای اندازه گیری سرمایه اجتماعی.................................................................................... 78
2-17-2- سطوح تحلیل................................................................................................................................... 79
2-17-2-1- سطح خرد.................................................................................................................................. 79
2-17-2-2- سطح میانی............................................................................................................................... 80
2-17-2-3- سطح کلان................................................................................................................................ 80
2-18- ابعاد سرمایه اجتماعی.......................................................................................... 81
2-19- شاخصهای سرمایۀ اجتماعی................................................................................. 81
2-20- جمع بندی و نتیجه گیری.................................................................................... 85
مبانی نظری و پیشینه سکونتگاه های غیررسمی و سرمایه اجتماعی
