نوع فایل: word
قابل ویرایش 168 صفحه
چکیده:
در شیوه های رفتار درمانی مستقیماً بر رفتار تأکید می شد و به تفکر و استدلال فرد کمتر توجه می شد.
در آغاز درمانگران به اهمیت شناخت اعتقاد نداشتند و نگرش محرک – پاسخ سفت و سختی را ترجیح می دادند. آنها هر ملاحظه ای در مورد اعتقادات و نگرشها را به عنوان بازگشتی به گونه ای از درونگری غیر علمی می دانستند. اما در پاسخ به شواهدی که نشان می داد عوامل شناختی (یعنی افکار شخص، انتظارات و تفسیر وی از رویدادها) اهمیت تعیین کننده در رفتار شخص دارد، بسیاری از رفتار درمانگران تأکید بر شناخت را هم وارد درمان کردند (بندورا 1986).
رفتار درمان شناختی اصلاح کلی است برای روشهای درمانی که در آنها از فنون تغییر رفتار استفاده می شود و علاوه بر آن راهکارهای طراحی شده برای تغییر عقاید ناسازگار نیز به آن فنون الحاق شده است. درمانگر به فرد کمک می کند که واکنشهای هیجانی ناراحتی کننده نظیر اضطراب و افسردگی را با یادگرفتن شیوه های موثر تری برای تفسیر و تفکر درباره تجاربش کنترل کند. مثلاً در نظریه شناختی بک در مورد افسردگی، افراد افسرده تمایل دارند رویدادها را از دیدگاهی منفی و خود منتقدانه ارزیابی کنند. آنها شکست را به جای موفقیت انتظار می کشند و در ارزیابی عملکردشان تمایل به بزرگ کردن شکستها و کوچک کردن موفقیتهادارند. رفتار درمانگران شناختی در درمان افسردگی، به مراجعان کمک می کنند که تحریف را در تفکرشان تشخیص دهند و آنها را به واقعیت نزدیک کنند.
برنامه رفتاری – شناختی برای کمک به کسی که می خواهد به بازار هراسی خود غلبه کند، می تواند شامل آموزش مثبت اندیشی همراه با مواجهه زنده باشد. درمانگر به مراجع یاد می دهد که گفت و گوهای خودشکنانه درونی را با دستورات مثبت به خود جایگزین کند. رفتار درمانگران شناختی اتفاق نظر دارند که تغییر عقاید فرد برای ایجاد تغییری با ثبات در رفتار مهم است. اغلب اعتقاد دارند که شیوه های رفتاری قدرتمند از شیوه های کلامی در تأثیر گذاری بر فرایندهای شناختی اند. برای مثال، برای غلبه بر اضطراب صحبت کردن در کلاس، تفکر مثبت مفید است : «من درس را خوب می دانم و مطمئن هستم که می توانم ایده هایم را به طور موثر بیان کنم »؛ «موضوع جذاب است و بقیه بچه ها از آنچه من می گویم لذت می برند». اما ارائه موفق سخنرانی به یک همکلاسی و دوباره برای گروهی از دوستان نیز احتمالاً از شدت اضطراب کم خواهد کرد. عملکرد موفق احساس مهارت و تسلط ما را افزایش می دهد . در واقع گفته شده است که همه فرایندهای درمانی موثر به فرد احساس تسلط یا خودکارایی می دهند.
با مشاهده افراد موفق و مسلط، متقاعد شدن به این که می توانیم مشکل را حل کنیم و قضاوت از روی نشانه های درونی که، آرام و مسلط هستیم، در ایجاد احساس خود کارایی دخیل است. اما بیشترین احساس کارایی و عملکرد واقعی و احساس تسلط شخص ناشی می شود. خلاصه اینکه هیچ چیز مثل موفقیت فرد را موفق نمی کند (بندور، 1995).
مقدمه:
اختلالهای روانی در جوامع انسانی بسیار مشهود و فراوان است. در هر طبقه و صنفی، در هر گروه و جمعی، افراد نامتعادل وجود دارند بنابراین در مورد همه اعم از کارگر، محصل، معلم، پزشک، زارع، استاد دانشگاه و غیر خطر ابتلا به ناراحتی های روانی وجود دارد، به عبارت دیگر هیچ فردی در برابر امراض روانی مصونیت ندارد. پیچیدگی های تمدن و مشکلات همراه با آن، فشارهای روانی ناشی از زندگی اجتماعی، فقر و مشکلات اقتصادی، نابسامانی های خانوادگی، الگوهای ناصحیح تربیتی والدین و نظایر اینها عوامل به وجود آورنده اختلال ها و ناهنجاری روانی هستند (شاملو، 1366، ص17).
برای برخورد با اختلال های روانی نظریه های متفاوتی وجود دارد، شش دیدگاه نظری که امروزه نفوذ فراوان دارند عبارتند از : (1) دیدگاه زیست شناختی، که بر نقش فرآیندهای بدنی تأکید می ورزد (2) دیدگاه روانکاوی که بر نقش اضطراب و تعارض درونی تأکید دارد (3) دیدگاه یادگیری، که چگونگی تأثیر محیط بر رفتار را بررسی می کند (4) دیدگاه شناختی که تفکر ناقص و مشکلات حل مسئله را علل رفتار غیر عادی می داند (5) دیدگاه انسانگرایی – هستی گرایی که بر فردیت آدمی و آزادی او برای تصمیم گیری در مورد خود تأکید دارد و (6) دیدگاه اجتماعی، که متوجه نقش روابط اجتماعی و تأثیر شرایط اقتصادی و اجتماعی بر رفتار غیر انطباقی است. در پاسخ به اینکه کدامیک از این دیدگاههای نظری درست است ؟ باید گفت نظریه ها، مطالبی ایستا نیستند، همه آنها دارای اهمیت بوده و به طور فعال مورد پژوهش قرار گرفته و به کار براه می شوند، با این حال هر یک از آنها واکنشی به جلو مسلط زمانه ی خود بوده و یا هستند (سارسون و ساراسون، 1377، ترجمه نجاریان و همکاران، ص132).
نظریه پردازان و درمانگران متأخر بر اهمیت فرایندهای شناختی تأکید ورزیده و برای آنها نقش علیت در تبیین رفتار قائل شده اند. مفاهیم مهمی که این رویکردهای شناختی با آن ها سروکار دارند عبارتند از ادراک های فرد از رویدادها، تغییر و اسنادهای فرد از رفتار خود، الگوهای فکری، بیانات شخصی و راهبردهای شناختی، به طور کلی مضمون اصلی نظریه های شناختی رفتار درمانی و تغییر رفتار این است که تفکر افراد، چگونگی احساس و رفتار آنها را تعیین می کند (سیف، 1374، ص71 و 221).
نظریه های رفتاری، عوامل محیطی و نظریه های شناختی، افکار، ادراکات و تغییرهای فرد از موقعیت ها را علل عمده رفتارهای بهنجار و نابهنجار می دانند. در این پژوهش تلفیقی از این دو رویکرد تحت عنوان رفتار درمانی شناختی ، که در برگیرنده آمیزه ی پیچیده ای از فنون شناختی و رفتاری است مورد بررسی قرار می گیرد.
تفکر و شناخت در احساس، رفتار و به طور کلی در زندگی انسان نقش مهمی دارد. انسان از نظر داشتن عقل، قدرت اندیشیدن و قدرت استنباط نتایج از مقدمات از سایر حیوانات متمایز می گردد (نجاتی ، 1367)
اخیراً در روانشناسی و روانپزشکی «شناخت » جایگاه خاصی را در سیب شناسی و درمان اختلالات هیجانی به خود اختصاص داده است. گفته می شود روان شناسی دوباره به نقطه آغازین خود بازگشته است (اتکینسون و اتکینسون و هیلگارد ،1369)، و روان شناختی شده است.
تأکید بر عوامر شناختی بارزترین خصوصیت رفتار درمانی در دهه مربوط به سالهای پس از 1970 به شمار می رود (ویلسون و اولیری، 1980، نقل از قاسم زاده، 1370)
ادراک ما از اشیاء و موقعیتهای دنیای پیرامون یکی از تعیین کننده های اصلی اعمال ماست. بنابراین، افکار نقش اساسی را در رفتار انسان بازی می کنند (ولپر 1990) . لاز اروس (1964) معتقد است که استرس زایی حوادث به تنهایی موجب اختلال روانی نمی شود، بلکه تغییر و ارزیابی استرس توسط فرد است که نقش اساسی را در ایجاد بیماری بازی می کند (بروین 1989). براون، بی فوکلو و هاریس (1987) نیز به نقش عوامل اجتماعی و شناختی اهمیت خاصی می دهند.
فهرست مطالب:
چکیده
فصل اول : کلیات
مقدمه
بیان مسئله
فصل دوم : مباحث نظری
تاریخچه
شکل گیری و رشد رفتاری درمانی
کاربرد اولیه اصول رفتاری در زمینه بالینی
کاربرد فنون کنشگر : تحلیل کاربردی رفتاری
تکنیکهای رفتار درمانی
خاستگاه رویکرد رفتاری
فنون سنتی رفتار درمانی
ارزیابی رفتار درمانی
پیدایی شناخت درمانی
رویکردهای شناختی نسبت به شخصیت
مفروضات کلی شناخت درمانی
تلفیق رویکردهای شناختی رفتاری
ویژگی ها و مفروضه های رویکرد شناختی – رفتاری
درمان شناختی – رفتاری
تکنیکهای رفتار درمان شناختی
پژوهش در زمینه مداخله رفتاری – شناختی
پژوهش در زمینه مداخله رفتاری – شناختی و دارویی
بنیاد علمی درمان رفتاری - شناختی
اصول کلی در شیوه های درمانی شناختی – رفتاری
ارزشیابی شناختی – رفتاری
سنجش در ارزیابی و درمان شناختی – رفتاری
فصل سوم : بحث و نتیجه گیری
پیش بینی روندها
برایند بحث
اصطلاحات مهم
فهرست منابع
منابع فارسی
منابع انگلیسی
پیوست
مقاله انگلیسی (1)
ترجمه
مقاله انگلیسی (2)
منابع ومأخذ:
ژالت .م. زارب ، ارزیابی و شناخت رفتار درمانی نوجوانان ، مترجم:دکتر محمد خدایاری فرد و یاسمین عابدینی ( 1383) ، انتشارات رشد .
ای . جی – فیرس – تیموتی جی . توان ،مترجم : مهرداد فیروز بخت با همکاری دکتر سیف الله بهاری ( 1386) ، انتشارات رشد .
هاوتون ، کرک ، سالکووس کس ، کلارک ( 1997) ، راهنمای کاربردی در درمان اختلالهای روانی ، مترجم : دکتر حبیب الله قاسم زاده ( 1376) ، انتشارات ارجمند
دیویوم . کلارک، کریستوفر ج . فربورن ( 1954) م ، درمان‌های شناختی – رفتاری ترجمه : حسین کاویانی ( 1385)، تهران : نشر مهرکاویان .
لک . احمد ، اثر بخشسی تکنیکهای شناختی –رفتاری در درمان حملات پانیک همراه یا بدون گذر هراسی – به راهنمایی : فضیله ذوالفقاری – با مشاوره : محمد نقی براهنی ، یعقوب سپهری . پایان نامه کارشناسی ارشد تهران : دانشگاه علوم پزشکی ، دانشکده انسیتوپزشکی تهران ، 1372 .
اتکینسون و اتکینسون و همکارانش ، زمینه روانشناسی هیلگارد ، ترجمه حسن رفیعی و دیگران ( 1383) ، انتشارات ارجمند .
شاملو ، س .( 1366) بهداشت روانی . تهران : انتشارات رشد .
ساراسون و ساراسون .( 1987) . روانشناسی مرضی . ترجمه : ب . نجاریان و همکاران ( 1377) جلد اول تهران : انتشارات رشد .
سیف ، ع .( 1374) . تغییر رفتار و رفتار درمانی ( نظریه‌ها و روشها ) تهران :نشر دانا
گلد فرید ، ام . دیویسون ،جی . سی .( 1976) . رفتار درمانی بالینی . ترجمه : ا.احمدی علون آبادی .( 1371) تهران : انتشارات ارجمند .
کاپلان ، هـ سادوک ، ب .( 1988) خلاصه روانپزشکی (علوم رفتاری – روانپزشکی بالینی ) ترجمه : ن.پورافکاری .( 1373) . تهران :انتشارات آزاده .
نجابتیان ، م .( 1379) . بررسی تائید درمان شناختی – رفتاری بر میزان اضطراب دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد در سال 79- 78 . پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی . دانشکده تحصیلات تکمیلی واحد خوراسگان « اصفهان »
هاوتون و همکاران .( 1989) . رفتار درمانی شناختی ، ترجمه : ج . قاسم زاده ( 1376) تهران : انتشارات ارجمند .
شفیع آبادی ، ع. ناصری ، ع .( 1365 ). نظریه‌های مشاوره و روندرمانی . تهران : نشر دانشگاهی .
حجاران ، محمود ، ( 1373) ،نقش مداخلات رفتاری شناختی ،داروی در کاهش آشفتگی ناشی از شیوه‌های پزشکی در کودکان سرطانی ، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی ایران .
نجاتی ، عثمان ( 1367) ، روانشناسی از دیدگاه غزالی ودانشمندان اسلامی .( ترجمه :حجتی ،محمد باقر ) تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامی .
منابع لاتین:
Beck ,A.T.Rush, A.J.,Shau , B.F.And Emery .G. ( 1979) Cognitive Therapy Of Depression – Guilford , Newyork .
Kapllan , H.L And Sadock , B.J .( 1998) . Synopsis Of Psychiatry : BEHAVIORAL Sciences Clinical Psychiatry Newyork .
Masters , Johnc , Burish , Thomus , G,Hollon , Steven, D.Rimm, David.C. ( 1987) . Behavior Therapy .
Hyharcourt Brace – Iovanovich , Inc.
Bendura, A.( 1977) . Self – Efficacy : Towarda Unifingtheory Od Behavioral Change Psychological Reiew , 84 – 191- 915.
Beck , A.T ., Eermy . G , Greenherg , R.( 1985) . Anxicty Disorders And Phobias : A Congnitive Prespective . Newyork : Basic Books.
Brewin , C.R.(1988). Cognitive Foundations Of Chinicah Psychology. L. Wrence Erlbaum Association Publishers.
Blakburnn, I.M.,& Pavidson , K.M.(1990). Cognitive Therapy For Depression And Anxiety. Blac Kwell Scientific Publication .
Dember, W.N.(1974)Motivation And The Cognitive Revolution. American Psychologist , 99.161-168.
Hobbs, W.R.(1988). The Physiology Of Anxiety States . In Roth, M., & Noyes , J.R.(1988). Hand Book Of Anxiety (Vol.I) Amsterdam : Else Vier.
Hawton , K.,Salkovs Kis , P.M.,Kirk,J., & Clark ,D.M.(1990) . Cogaitive Behavior Therapy For Psychiatric Problems : A Practial Guide . Oxford University Press.
Masters,J.G,Burish , T. G., Hollon , S.D., Rimm, D.C.(1987) . Behavior Therapy Aarcourt Brace Jorano Vich, Publishers.
پروژه روانشاسی با عنوان شناخت رفتار درمانی. doc