لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:32
مسکن و معماری شرایط آب و هوایی، مواد و مصالح بومی و ارزان ساختمانی سبب شده تمام شیوه های معماری اقوامی که از زمان های باستان و روزگاران کهن فلات ایران را اشغال کرده بود به فرزندان آنان منتقل شود. حفاری هایی که در تپه سیلک در مرکز ایران انجام گرفته نشان می دهد چینه سازی و دیوار گلی در هزاره پنجم پیش از میلاد مسیح در ایران مرسوم بوده است. به تدریج در هزاره ی چهارم پیش از میلاد مسیح طرز استفاده از خشت های خاصی که در آفتاب خشک می شد متداول شده و در پایان هزاره چهارم خشت های مستطیلی شکل که با قالب چوبی ساخته می شد به میان آمد. حفاری سیلک همچنین نشان می دهد که وقتی شهر سیلک با ورود ایرانیان تجدید بنا شد برای ساختن ارگ و دژ سپاهیان، روش نوینی به کار برده شد، پی آن از پایه های سنگی به وسعت 30 متر مربع و دیوارش از خشت و سنگ بوده است. با وجود نفوذ بیگانگان معماری ایرانی تا امروز شیوه های خاص خود را حفظ کرده است که نمونه های آن در کاشان و معماری نطنز و آران بیدگل و آبادی های تابعه به چشم می خورد. شاخص معماری این مناطق طاق های ضربی و گنبدی که روش زدن این طاق ها توسط استادان و معماران ایرانی به دیگران هم آموخته شده و نیز مجتمع بودن بناها با دیوارهای ضخیم خشتی و چینه ایی پهن، گود بودن خانه ها به منظور متعادل ساختن دما در تابستان و زمستان متناسب با مکان مسکونی، مجهز بودن خانه ها به سیستم بادگیر به منظور بهره برداری از باد برای خنک کردن ساختمان، مجتمع و قلعه ای بودن شهرها و سایر آبادی هاست. بافت قدیم کاشان از محله های متعدد و به هم فشرده و قلعه ای تشکیل شده که در گذشته دورتا دور شهر با دیوار و بارو محصور بوده است. به نقل از منابع و ماخذ1 قدمت و برج و باروی دیوار شهر که هنوز قسمت هایی از آن در پاره ای از محله های قدیمی به جا مانده به هزار سال پیش بر می گردد که در چند دوره مرمت و باز سازی شده است. بعد از حمله نازیان و مقاومت سخت و زد و خورد های خونین مردم شهر با مهاجمین عرب تمام ابنیه و استحکامات شهر از بین رفته که با کمک و همراهی زبیده خاتون همسر هارونالرشید مجدداً اطراف حصاربندی شده است. در عهد سلاجه استحکامات اساس شهر از جمله برج و باروی محوطه تمامی شهر به همت مجدالدین عبدالله انجام گرفته دژهای تسخیرناپذیر پدید آمدند. چنانکه در سال 532 ه.ق بیش از سه ماه لشکریان سلجوقی که تمام توابع کاشان را مخروب کردند نتوانستند به داخل شهر رخنه کنند. در نتیجه این درگیری های پی درپی برج و بارو و خندق شهر ویران شد. بدین جهت آن را مرمت کردند و در نقاطی هم که شهر وسعت پیدا می کرد به ناچار محل دیوار و بارو را تغییر داده اند چنان که بازار مسگرها به علت سروصدای زیاد آن خارج شهر قرار گرفت تا مزاحم مردم نشود.
414
در عهد سلاطین صفویه محمدخان ترکمان علاوه بر مرمت قلعه جلالی که مرکز نشیمن او بود تمامی برج وباروی شهر را تعمیر نمود و آن را به صورت دژ مستحکمی ساخت. رفاه و آسایش که در دوره شاه عباس کبیر به بعد پیدا شد موجب عدم توجه به استحکامات شهری و نتیجتاً تا حدی باعث خرابی آن ها گردید.
با هجوم و حمله افغان ها در سال 1135 برج و باروی آن خرابی بیشتری پیدا کرد. در آن هنگام یکی از اقدام های دفاعی ساخت دربندهای بزرگ و محکم در مدخل کوچه های بن بست محله ها بوده تا در صورت رخنه کردن دشمن به شهر خانه به خانه از خود دفاع کنند همچنین احداث و حفر خندقی معتبر توسط عبدالرزاق خان برگرد باروی شهر بوده است. اما با زلزله سال 1192 ه.ق کل ابنیه کاشان از جمله دیوار و بارو فرو ریخت ولی بر اثر امر تأکید کریم خان زند و اهتمام کامل عبئالرزاق خان حاکم شهر مرمت گردید. در زمان ناصرالدین شاه برج و بارو شهر اهمیت خود را از دست داد و در انقلاب مشروطیت به واسطه ناتوانی دولت و گرفتاری های داخلی نایب حسین کاشی را که هیچ گونه مدافعی نداشت تسخیر کرد که پس از حمله سواران بختیاری به وسیله گلوله و توپ های قلعه کوب برج ها ویران شد و یاغیان شهر را تخلیه کردند. آخرین باری که حصار و باروی کاشان مانند یک قلعه ای مستحکم نظامی در آمد در سال 1333 ه.ق بود. از سال 1337 چون اوضاع ثابتی در مملکت حکم فرما شد طبعاً برج و باروی کاشان هم ارزش و اهمیت جنگی خود را از دست داد تا موقعی که أخذ عوارض شهری و مالیات که محل وصول آن ها در دروازه ها بوده متداول شد تا حدی از دیوار و باروی شهر مراقبت گردید. اما پس از برطرف شدن این عوارض دروازه ها و باروی عظیم شهر را به حال خود گذاشتند و بعدها با احداث خیابان های جدید غالب آن خراب شد و از میان رفت تا جایی که اهالی ساکن حوالی دیوار، ارض دیوار خندق شهر را به تصرف در آوردند. طوری که امروزه از اصل دیوار و باروی قدیم فقط قسمت مختصری از آن در فواصل دروازه لتحر و همچنین قلعه جلالی باقی مانده که توسط اداره میراث فرهنگی کاشان مرمت و محافظت می شود.
مقاله مسکن و معماری