دانلود مقاله سن مسوولیت کیفری اطفال در مقررات حقوق داخلی و بین المللی

اختصاصی از اینو دیدی دانلود مقاله سن مسوولیت کیفری اطفال در مقررات حقوق داخلی و بین المللی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

در قوانین کیفری، به ویژه در قانون مجازات اسلامی (تبصره یک ماده ۴۹)، برخلاف قوانین گذشته، نصاب «بلوغ شرعی» به عنوان حد سن رشد کیفری تعیین شد. در عمل، مراجع کیفری به جای ارائه تعریف «بلوغ شرعی» آن را محمول بر معانی مندرج در حقوق مدنی، منطبق با بلوغ جنسی فرض کرده و بر این اساس، دختران ۹ سال و پسران ۱۵ سال تمام قمری را همانند بزرگسالان مسوول کیفری تلقی کرده و قابل مجازات دانسته اند. این در حالی است که در اکثر کشورهای جهان، اطفال عموماً تا ۱۸ سالگی فاقد مسوولیت کیفری بوده، در صورت ارتکاب جرم، مشمول اقدامات تربیتی، آموزشی و سایر تدابیر جایگزین با تمرکز بر بازپذیری اجتماعی قرار می گیرند. مقررات بین المللی مانند کنوانسیون کودک، مقررات پکن و غیره، اعمال مجازات هایی مانند اعدام یا حبس ابد را به لحاظ تعارض آشکار با مقررات مندرج در اسناد حقوق بشر و آثار منفی آن بر محکوم علیه نسبت به اطفال زیر ۱۸ سال ممنوع اعلام کرده اند. همچنین در این مقررات با تعیین یک حداقل سنی مشخص، مقرر شده که کودکان کمتر از سن مزبور نزد مراجع قضایی حضور نیافته، موضوع هیچ گونه تدبیر کیفری قرار نگیرند.
نوشتار حاضر بر آن است تا ضمن تحلیل و بررسی مقایسه یی، ایرادات مربوط را تا حد امکان بیان کرده و راهکارهای مناسبی ارائه کند.
کلید واژه ها؛ مسوولیت کیفری، اطفال، بلوغ، بلوغ شرعی، مقررات بین المللی.

مقدمه
موضوع حقوق کیفری اطفال بزهکار در ایران از دو دهه گذشته، یکی از مسائل مهم و در عین حال مورد اختلاف در نظام کیفری ما تلقی و از دغدغه های حساسیت برانگیز علاقه مندان به سرنوشت کودکان، بالاخص اطفال مرتکب جرم محسوب می شود.این امر به ویژه از آن نظر مهم و موجب دلمشغولی است که ضوابط موضوعه فعلی در باب حقوق کیفری اطفال، نه تنها در تعارض با معیارها و مفاد اسناد بین المللی و در تناقض با قوانین و رویه گذشته، بلکه ناهمگن با اصول علمی، حقوقی و در مواردی فقهی معتبر است.
متاسفانه تغییر و اصلاح قوانین کیفری، به ویژه در خصوص اطفال، بی توجه به شرایط سنی و اوضاع و احوال اجتماعی و روند رشد جسمی و روانی آنان و در حقیقت برخلاف روند تحولات جهانی و نیازهای روز انجام پذیرفته است.
اگرچه افزایش غیرقابل کنترل نابهنجاری و انحرافات رفتاری نزد نوجوانان و جوانان و نتیجتاً رشد صعودی جمعیت کیفری جامعه در سال های اخیر، موجب عدول مسوولان از استانداردهای کلیشه یی و توجه به معیارها و اصول نوین کیفری شده، اما محورهای اصلی حقوق کیفری اطفال همانند سن رشد جزایی (سن مسوولیت کامل کیفری) حداقل سن عدم مسوولیت کیفری و واکنش کیفری نسبت به اطفال بزهکار کماکان در تطبیق با نیازهای جامعه و مقررات بین المللی مورد پذیرش کشور ما، از نارسایی ها، کمبودها و مشکلات زیاد حکایت دارد.
توضیح آنکه از آنجا که براساس منابع فقهی، نصاب سنی برای مسوول تلقی کردن یک فرد، وصول به سن بلوغ شرعی است، لذا ارتکاب بزه قبل از وصول به این مرحله، هیچ گونه مسوولیت کیفری را متوجه فاعل نمی کند. منتها بعد از رسیدن به این سن، مرتکب در معرض مجازات و واکنش کیفری همسان با بزهکاران بزرگسال قرار می گیرد.
ماده ۴۹ قانون مجازات اسلامی، اطفال را در صورت ارتکاب جرم از مسوولیت کیفری مبرا می داند. طبق تبصره یک ماده مرقوم؛ «منظور از طفل کسی است که به حد بلوغ شرعی نرسیده باشد.»
بنابراین «حد بلوغ شرعی» مبنای ارزیابی مسوولیت کیفری افراد تلقی می شود.
مبحث «بلوغ شرعی» بر عکس «بلوغ» از نظر فقها و حقوقدانان دارای اوصاف مشخص و متفق علیه نیست. بسیاری از فقها با خلط «بلوغ» و بلوغ شرعی حالتی را مدنظر دارند که افراد پس از رسیدن به آن بتوانند تناسل و توالد کنند. وصول به این مرحله دارای آثار سه گانه و عارضه خارجی و جسمی است؛ ۱- رسیدن به سن ۹ سال قمری برای دختران و پانزده سال قمری برای پسران. ۲- روییدن موهای خشن بر پشت آلت تناسلی ۳- خروج منی (احتلام) در پسران و حیض در دختران. در واقع به نظر می رسد، ظهور یکی از این نشانه ها برای احراز بلوغ شرعی کفایت کند. (۱، ص۵۷) به اعتقاد برخی فقهای عصر حاضر، بلوغ شرعی یعنی رسیدن به حد تکلیف و سن تکلیف برای پسر ۱۵ سال و برای دختر ۹ سال تمام قمری است. براساس این دیدگاه، سن مزبور معیار تعیین مسوولیت کیفری بوده، اصولاً حدود الهی و حق الناس باید به نحو کامل اجرا شود. (۲، ص۲۶)
گروهی نیز سن بلوغ شرعی را در دختران ۱۳ سال و در پسران حتی پیش از ۱۵ سال را نیز قابل اثبات دانسته اند. ایشان معتقدند که شرط ثبوت کیفرهای حدی، بلوغ است و برای غیر بالغ، حد ثابت نمی شود، ولی تعزیر ثابت است. مضافاً اینکه دختر ۱۳ ساله بالغ تلقی می شود و پسر هم ممکن است پیش از اکمال پانزده سال قمری بالغ شرعی محسوب آید و در صورت احراز بلوغ شرعی، آنان حکم سایر بالغین را دارند. عده یی نیز در توجیه فلسفه تفریق سن بلوغ دختران از پسران، ضمن استناد به پاره یی روحیات فقهی، آن را ناشی از ویژگی های خاص فیزیولوژیک زن و مرد دانسته و النهایه، همگان را تسلیم حکمت حق تعالی می پندارند. (۲، ص۲۹) نتیجه آنکه اکثر فقها، مبحث بلوغ شرعی را مرادف با بلوغ جنسی دانسته، دارای اوصاف مشترک فرض می کنند.
با اقتباس از این دیدگاه ، قانون مدنی در تبصره یک ماده ۱۲۱۰ سن «بلوغ» را در پسر پانزده سال تمام قمری و در دختر ۹ سال تمام قمری مقرر کرده است.
فرآیند مدنی وصول به سن «بلوغ» و تبعات ناشی از آن در قانون مذکور، به ویژه در مقام مقایسه بین ماده ۱۲۱۰ و تبصره دو آن قانون، متفاوت و معارض به نظر می رسد، زیرا به صراحت متن ماده ۱۲۱۰ ق.م. هیچ کس را نمی توان بعد از رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون یاعدم رشد محجور دانست، مگر آنکه عدم رشد یا جنون او ثابت شده باشد، در حالی که طبق تبصره دو همان قانون «اموال صغیری را که بالغ شده است در صورتی می توان به او سپرد که رشد او ثابت شده باشد.» در واقع طبق ماده ۱۲۱۰ ق.م. رسیدن به سن بلوغ به منزله رشد تلقی می شود و طفل حق دخالت در اموال خود را خواهد داشت، حال آنکه تبصره دو آن ماده، رسیدن به سن بلوغ را موجب احراز رشد نمی داند، مگر این امر ثابت شده باشد.
مقایسه این دو متن، حاکی از وجود اختلاف عمیق نظری بین تدوین کنندگان آن است، زیرا صرف ظهور علائم جسمانی بلوغ نزد مبدعین ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی دلیل رشد است، در حالی که به نظر می رسد تنظیم کنندگان تبصره دو ماده مرقوم ظهور علائم بلوغ را به تنهایی موجب احراز رشد نمی دانند.

رشد یا شایستگی عقلانی، جز با تجمیع دو شرط، یکی راجع به نمو جسمانی و دیگری راجع به نمو قوای دماغی و روحی احراز نمی شود و اگر این دو وصف در کسی جمع شوند، معلوم می شود که دوران صغر در او خاتمه یافته است. (۳، ص۲۴۵)
بنابراین چنین به نظر می رسد که بین مفهوم «بلوغ» که به منزله ظهور علائم جسمانی یا رسیدن به سن معین است با وصف «بلوغ شرعی» که فراتر از ظواهر خارجی، مستلزم احراز شرایط دیگری از جمله عقل، قوه درک و تکامل روحی و دماغی است، فرق اساسی وجود داشته باشد. در نتیجه، می توان گفت سن بلوغ - مصرح در تبصره یک ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی- دلیل رشد عقلانی و دماغی و اساساً رشد اجتماعی تلقی نمی شود، مگر آنکه از طرق مقتضی، چنین رشدی ثابت شود.
با چنین براهینی که از مفاد ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی و تبصره های آن قابل استنباط است، نظام قضایی ما کماکان از بعد کیفری، به علت وجود ابهام و نارسایی در قانون مرتبط با مفهوم بلوغ شرعی که مبنای مسوولیت کیفری اطفال تلقی می شود، دچار مشکل فراوان شده و مراجع کیفری، با تلقی غیرموجه از مفهوم «بلوغ شرعی» مصرح در تبصره یک ماده ۴۹ ق.م.ا. آن را منطبق با وصف «بلوغ» مندرج در تبصره یک ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی دانسته، بر این اساس، احکام کیفری با مجازات های بسیار سنگین در مورد اطفال تازه بالغ صادر می کنند.
این شیوه عملکرد، چنانکه خواهیم دید نه تنها با منطوق و مفهوم ماده ۴۹ ق.م.ا. و تبصره یک آن هماهنگی ندارد، بلکه از جهات بسیاری با سوابق تقنینی، مقررات بین المللی و اصول علمی و حقوقی، قابل توجیه و دفاع نبوده، از منظر فقهی نیز به نظر می رسد کماکان مورد نزاع باشد.

سن بلوغ در قوانین موضوعه
تا آنجا که نگارنده اطلاع دارد، حد بلوغ شرعی به مفهوم تکامل عقلی و جسمی توامان در مقررات موضوعه ما تعیین نشده است. متاسفانه مراجع کیفری بر پایه نصاب معین در تبصره ۱ ماده ۱۲۰ قانون مدنی و براساس علائم ظاهری، مبادرت به رسیدگی به جرائم اطفال می کنند. ملاک و مبنای تشخیص البته همان شناسنامه و تاریخ تولد مندرج در آن است، هرچند در صورت بروز اختلاف و طرح ادعای خلاف توسط والدین، مقام قضایی با جلب نظر کارشناس نسبت به تعیین سن واقعی و بلوغ متهم اقدام می کند.
از این رو، اصولاً اقدام مراجع قضایی در انطباق «سن بلوغ» مصرح در تبصره یک ماده ۱۲۱۰ ق.م. با مفهوم «حد بلوغ شرعی» مقید در تبصره ۱ ماده ۴۹ ق.م.ا. فاقد توجیه قانونی و مبنای حقوقی است، زیرا مبنای احراز سن بلوغ در قانون مدنی، ظهور علائم جسمانی و یا حلول سنی است که علی القاعده اطفال بعد از وصول به آن دارای نشانه های بلوغ جسمانی می شوند، در حالی که «حد بلوغ شرعی» متضمن شرایط متفاوت و کامل تر و در نتیجه، مستلزم علائم و نشانه هایی غیر از اوصاف صرف جسمانی است.
مطالعه سیر تحول قوانین جزایی نیز حکایت از آن دارد که از قدیم الایام عموماً در مقابل اطفال بزهکار، واکنش جوامع مختلف با نوعی انعطاف و رافت توام بوده است. در قرون اخیر نیز کشورها با احساس مسوولیت بیشتر و با توجه به مطالعات انجام یافته، نظام کیفری اطفال را از بزرگسالان تفکیک کرده، نسبت به آنان تدابیر حمایتی، مراقبتی، اصلاحی و بازپرورانه اتخاذ کرده اند. این وضعیت، البته محصول حداقل دو قرن دگردیسی در مقررات جزایی است. در کشور ما نیز این تحول، مظهر تغییرات تاریخی مهمی بوده است؛ در دین زرتشت مجازات بزرگسالان در مورد کودکان کمتر از سن ۱۵سال اعمال نمی شد و برخی نصاب سن رشد جزایی در این دین را تا ۲۰ و ۲۱ سالگی نیز دانسته اند. (۴، ص ۲۵۷)
در نظام اسلامی نیز حد بلوغ شرعی- مترادف بلوغ جسمی و رشد عقلی- مبین سنی است که فرد توانایی پذیرش مسوولیت اجتماعی و حقوقی را دارا باشد. در دوره معاصر، تحت تاثیر تحولات علمی در قوانین، حقوق کیفری اطفال مورد توجه بیشتر واقع شد و به تدریج از سال ۱۳۰۴ با تصویب قانون مجازات جدید سن ۱۸ سالگی به عنوان سن مسوولیت کیفری تعیین و در ضوابط بعدی از جمله قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار مصوب سال ۱۳۳۸ نیز عیناً همان سن مقرر شد.
براساس قانون اخیر، اطفال کمتر از ۱۸ سال از نوعی عدم مسوولیت مطلق کیفری برخوردار بودند، مگر آنکه بزه ارتکابی قتل و طفل بین ۱۵ تا ۱۸ سال داشت که در این صورت دارای مسوولیت کیفری بود و در معرض مجازات خاص تعدیل شده برای جرم قتل قرار می گرفت.
با تصویب قوانین جدید -بدون توجه به نتایج مطالعات علمی- کلیه مقررات سابق در مورد اطفال بزهکار ملغی شد و سن مسوولیت کیفری دختران به ۹ و پسران به ۱۵ تقلیل یافت. به عبارت دیگر، این نصاب برای دختران حدود ۹ و برای پسران قریب ۳ سال عقب کشیده شد.
آنچه مسلم است در بسیاری از نظام های کیفری دنیا
-حسب برخی شرایط مثلاً افزایش شدید بزهکاری جوانان- امکان تقلیل حد سن مسوولیت کیفری یا تشدید مجازات به صورت مقطعی فراهم می شود، اما این تغییرات به حدی در بخش حقوق کیفری اطفال حساب شده، علمی و با احتیاط انجام می شود که کمتر در تعارض با سیاست کیفری آنان در این باره قرار خواهد گرفت.
متاسفانه نادیده گرفتن یافته های تقنینی که تبلور استحاله فرهنگی و تاریخی گذشته کشور ما است، صرفاً مربوط به بخش مسوولیت کیفری اطفال نبوده، بلکه ابتدا به صورت عملی و سپس قانونی به ساختار و تشکیلات مراجع رسیدگی خاص اطفال، یعنی دادگاه اطفال نیز تسری یافته و قوانین مربوط را نسخ کرده است.
توضیح آنکه براساس تبصره دو ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی، زمانی می توان به کودکان بالغ اجازه تصرف و مداخله مستقل در اموال متعلق به خود را داد که رشد آنان ثابت شده باشد. به عبارت دیگر، تا زمان اثبات رشد، طفل بالغ، غیر رشید و تصرفات او در امور مالی وی عقلایی تلقی نمی شود.
این در حالی است که همین طفل اگر مرتکب جرمی مانند قتل، ضرب و جرح یا سرقت شود، مجازات افراد رشید و بزرگسال در موردش اجرا می شود.
متاسفانه اعمال سیاست دوگانه نسبت به اطفال، نه تنها در خصوص مسوولیت کیفری، بلکه در بخش مهمی از ضوابط دیگر نیز مشاهده می شود. براساس تبصره ۳ ماده ۱۰ قانون صدور گذرنامه (اصلاحی ۲۰/۲/۷۷) و ماده ۱۸ همان قانون، افرادی می توانند مستقلاً تقاضای گذرنامه کنند که دارای ۱۸ سال تمام باشند یا در مورد معاملات رسمی، طبق ماده ۵۷ قانون ثبت اسناد و املاک کشور، سن رشد به عنوان حداقل سن تعیین شده است. در خصوص سن ازدواج ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی، نکاح دختر باکره را اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد، موقوف به اجازه پدر یا جد پدری او دانسته است. این رشد و توانایی جسمی و فکری در ضوابط دیگری نیز مطمح نظر بوده است. مثلاً طبق ماده دو قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب ۲۹/۷/۱۳۶۳ اعزام افراد ذکور به خدمت سربازی منوط به داشتن حداقل ۱۸ سال و ورود به سن ۱۹ سالگی است و مقنن در خصوص انتخابات، سن قانونی برای انتخاب کنندگان را در قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی (بند ۲ ماده ۲۷ قانون اصلاحی مصوب ۲۵/۸/۱۳۷۹) ۱۵ سال تمام شمسی دانسته است. براساس آیین نامه راهنمایی و رانندگی، حداقل سن برای اخذ گواهینامه رانندگی ۱۸ سال تمام تعیین شده و جالب تر آنکه قانون استخدام کشوری، سن استخدام رسمی را ۱۸ سال تمام دانسته است.
بنابراین، اطفال بالغ از دیدگاه قانونگذار، حائز آنچنان شرایط جسمی، روحی، عقلی و... تشخیص داده نمی شوند که برخی اعمال حقوقی- که انجام آنها مستلزم احراز توانایی های جسمی و عقلی متعارف است- مبادرت کنند.
مقایسه این نوع دوگانگی در عرصه قانونگذاری در مورد اطفال، برای هر شخص بی طرف ایجاد سوال و ابهام می کند. چگونه مقنن اطفال کمتری از ۱۸ سال را حائز آنچنان قابلیت های جسمی و عقلانی یا قدرت ادراک و شعور برای انجام خدمت سربازی، اخذ گواهینامه رانندگی، استخدام در ادارات، گرفتن گذرنامه و انجام معاملات رسمی نمی داند، لکن کودکان نوبالغ ۹ و ۱۵ ساله دختر و پسر را در صورت ارتکاب جرم، همانند بزرگسالان حائز مسوولیت و قابل تحمل کیفرهای شرعی و عرفی مانند قصاص، اعدام، رجم، جلد، تازیانه، شلاق و زندان تلقی می کند؟
مگر نه این است که ارتکاب یک عمل، اعم از جرم و غیر آن نتیجه فعل و انفعالات عقلانی و روانی و نوعی فرآیند ذهنی است. پس براساس کدام استدلال می توان پذیرفت که یک طفل ۱۶ ساله شعور و ادراک لازم را برای اجرای مقررات راهنمایی و رانندگی (جرائم خلافی) یا انجام معامله (تشخیص منافع و مضار مالی) یا قابلیت فهم و تشخیص اصول اداری و ضوابط مربوط را ندارد، ولی همین نوجوان اگر مرتکب جرم شود، دارای چنان توانمندی عقلی و جسمی تلقی می شود که می توان رفتار جنایی وی را همسطح بزرگسالان ارزیابی و وی را به کیفر مشابه آنان محکوم کرد؟

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   25 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله روابط بین انتقال هیدرولیک پوسته‌های سطح و مدیریت خاک در یک ‌هاپلودالف نمونه

اختصاصی از اینو دیدی دانلود مقاله روابط بین انتقال هیدرولیک پوسته‌های سطح و مدیریت خاک در یک ‌هاپلودالف نمونه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

روابط بین انتقال هیدرولیک پوسته‌های سطح و مدیریت خاک در یک ‌هاپلودالف نمونه

خلاصه
اثر مدیریت خاک مختلف برحسب کشت و چرخش محصول بر روی پوسته شدن خاک بابه کارگیری باران دائمی مصنوعی برای زمینهای آزمایشی تارسیدن به شرایطی با حالت ثابت بررسی شدند. مقایساتی با زمینهای بایر که درمعرض بارندگی طبیعی برای یک دوره 4 ماهه قرار گرفتند صورت گرفت. اختلافات مهم در زبری خاک بین شخم و عملیات کلوخ شکنی منجر به نفوذ بیشتر و زمانهای طولانی تر جریان اصلی آب برای عملیات شخم زنی هرچند اختلافاتی درزبری و نفوذ سطح و میزانهای جریان آب درمیان طرز عمل درزمانی که به شرایط حالت ثابت تنها بعد از دو ساعت رسیدند غیر مهم بودند. انتقالات پوسته که درمحل اندازه گیری شد به طور مهمی در شخم و دیسک و عملیات کلوخ شکنی برای پوشش چمنی درمقایسه با چرخش دائمی ذرت کمتر بودند .پوسته‌ها درزمان شکل گرفتن دربالای کلوخ‌ها درمقایسه با پوسته‌های شکل گرفته شده بین کلوخ‌ها در عملیات شخم زنی ضریب هدایت بالاتری داشتند و انتقالات پوسته‌های شکل گرفته تحت بارندگی آزمایشی کوتاه مدت با انرژی زیاد به طور مهمی متفاوت از آنهایی نبود که تحت شرایط طبیعی شکل گرفتند و بعدی با بارندگی متناوب کم انرژی درطول یک دوره4 ماهه مشخص شد. هرچند ریخت شناسی آنها به طور مهمی متفاوت بود. نمونه‌های رسوبی و تاثیر انرژی که با بارندگی ارتباط داشتند توسط بسیاری از محققان مورد مطالعه قرار گرفتند .بسیاری از آزمایشات درارتباط با جریان آب و فرسایش خاک گزارش شدند. پدیده پوسته شدن خاک و مراحل فیزیکی مربوطه که با حرکت آب با خاک زیرین ارتباط دارد مورد توجه کمی واقع شده است . مکانیسم‌های شکل گیری پوسته پیشنهاد شده بودند. و تاثیر پوسته شدن برروی نفوذ اثبات شد. اما برای نشان دادن تاثیر پوسته شدن بر روی فرسایش خاک یا ارزیابی کردن سابقه دروکردن و عملیات کشت برروی پوسته شدن و نفوذ مربوطه و جریان آب تحقیق کمتری انجام شده است. به طور مهمتری اکثر این مطالعات درمورد خاکها درمحل انجام شدند و نتایج و استنتاجات مشتق شده از مطالعات آزمایشگاهی بعضی اوقات با موقعیتهای زمین مقایسه میشوند. میزان پوسته شدن خاک و حرکت مایع مرتبط با خاک زیرین بزرگی جریان آب و فرسایش را در خاک بایر تعیین کردند. ازاینرو هدف ازاین مطالعه مشخص کردن مرحله پوسته شدن خاک و تاثیرات آن برحسب تراوش و جریان آب و فرسایش به عنوان تابعی از فاکتورهای عملی یعنی عملیات کشت و چرخش‌های محصول است. میزان پوسته شدن خاک برحسب انتقال هیدرولیک پوسته بیان شد. تحلیلهای ریخت شناسی ریز برای توضیح دادن اختلافات فیزیکی صورت گرفتند.
مواد وروشها :
مطالعه برروی آبلیز لای میامی انجام شد. AP‌ افقی 26درصد رس و 61درصد لای و 13درصد ماسه داشت. دو چرخش محصول و 2روش کشت مطالعه شدند. چرخش‌ها پوشش چمنی برای 5سال بودند که برای 2 سال به دنبال ذرت آمدند. در1974 خاک دوباره برای اولین بار بعد از 5سال شخم زده شد. 2- ذرت دائمی . 7سال قبل ذرت کاشته شد و بیاین وجود برنامه‌هایی وجود ندارد که این زمین را به پوشش چمنی تبدیل کنیم. رو خاک در چرخش پوشش چمنی 5.5 درصد کربن آلی داشت و روخاک درچرخش ذرت پیوسته 5درصد کربن آلی داشت .روشهای کشت عبارت بودند از شخم زدن تنها و کشت قراردادی . شخم زدن در پوشش چمنی کلوخ‌های بزرگی را به وجود آورد وفضاهای درون کلوخ را ایجاد کرد ( اندازه متوسط 30 سانتیمتر یا بیشتر ) و پوشش چمنی به طور ناقصی مدفون شد. زراعت در یک خاک این روش را آماده کرد و به علت مسائلی با کاشت و رویش تخم و علفهای هرزه این روش ظاهرا بدون کشت بیشتر غیر احتمالی بود. عملیات پوشش چمنی سرسری شخم زدن ازاینروسه عملیات دیگر را که درجداول از یک تا 6 شماره گذاری شده بودند مد نظر قرار نداد. سه عملیات برای تحریک کردن پوسته شدن سطح و جریان آب درمعرض بارندگی مصنوعی قرار میگیرند. خاک تازه شخم زده شده با لایه‌های پولی اتیلنی سیاه درمی 1974 در زمینهای تصادفی انتخاب شده جهت حفاظت کردن از مصالح دانه ای حاصل از فروپاشیدگی تحت بارندگی طبیعی پوشش داده شدند و اندازه گیری‌های درمحل درماه ژوئن و ژانویه انجام شدند. درطول دوره می‌تا اوت 1974 سه عملیات درمعرض بارندگی طلبیعی قرار گرفتند. اندازه گیری‌های درمحل دراوت 1974 انجام شد. انرژی کلی بارندگی به کار رفته برای عملیات 1و 2و 3 ( بعد از زمانیکه به شرایط تراوش و جریان آب با حالت ثابت رسیدند تقریبا میانگین 03 joules /cm2 بودند. ثبت‌های بارندگی طبیعی برای دوره می‌تا اوت 1974 بررسی شد و و برای هرساعت در هرروز مقدار بارندگی را به لیست درآوردند . جمع بندی انرژی بارندگی کلی که توسط زمینهای طبیعی دراین دوره 4 ماهه دریافت شد یک مقدار 0.75 joules / cm2 را به وجود آوردند. سه زمین ( هر کدام 60 در 60 سانتی متر ) برای هریک از 6 عملیات مشخص شدند. یک وسیله ای برای اندازه گیری زبری سطح ، یک شبیه ساز باران و تجهیزاتی برای اندازه گیری انتقال پوسته در محل و جریان آب برای مطالعه مورد نیاز بودند.
زبری سطح خاک :
یک شاخصی از زبری سطح خاک ترتیب کلوخ‌ها و فضاهای درون کلوخ را نشان میدهد و ازاینرو میزانی از ذخیره سازی کاهش یافته باران است. انحراف معیار و خطای استاندارد ارتفاعهای چهار گوش به عنوان نشانه‌هایی از زبری سطح خاک مورد استفاده قرار گرفتند. انحراف معیار دراین مطالعه مورد استفاده قرار گرفت و ارتفاعات با به کارگیری یک وسیله چهار گوش اندازه گیری شدند ساده تر اما دراصل مشابه با آنی بودند که توسط بورول توضیح داده شد. دوازده چهار گوش 5.1‌سانتی متر جدا در یک مقیاس نصب شدند که هر 5.1 سانتی متر درپایین طول هر زمین طولانی 60 سانتی متری حرکت کردند و برای هرزمین 144 نقطه اطلاعاتی را ایجاد کردند. اندازه گیری‌های زبری درکلیه زمینهای عملیاتهای 1و2و3 قبل و بعد از باران شبیه سازی شده و در کلیه زمینهای عملیات 4و5و6 بعد از درمعرض بارندگی طبیعی قرار گرفتن انجام شدند.
شبیه سازی باران :
بارندگی با به کارگیری یک افشانک 80100-veejet که به نوسان درآمدند شبیه سازی شدند طوری که نمونه اسپری درسرتاسر یک زمین زیر افشانک حرکت کرد. افشانک تقریبا در 2.4m بالای زمین قرار گرفت و ذر فشار 4.12N/cm2 برای یک پخش قطره ای معین به کار انداخته شد. شدت بارندگی بادوره اسپری زدن درزمین کنترل شد. شبیه ساز بارندگی شامل یک مجوعه افشانک و یک مکانیسم کوبش میشود که بر روی برج افشانک نصب شدند. ( یک فریم یا قالب افقی که با 4 پایه پشتیبانی شده است) جزئیات ساخت میتواند از طریق محققان به دست آید. شبیه ساز برای یک شدت میانگین بارندگی درحدود 8.5 cm/hr در مادیسون درجه بندی شد و ویسکانسین یک شدت پیک 30دقیقه ای است با یک فاصله بازگشت ده ساله است انرژی جنبشی این بارندگی شبیه سازی شده 20.9 ژول بر سانتی متر بود. این درحدود 73درصد از انرژی بارندگی طبیعی در 8.5 cm /hr توسط هودسون گزارش شد. چنین تقریبی برای اکثر مطالعات فرسایش مقایسه ای کافی درنظرگرفته شد. خاکها در معرض 8.5cm /hr بارندگی شبیه سازی شده قرار گرفتند تا جریان آب ثابت شود. یک میزان جریان آب ثابت ممکن است زمانی رخ دهد که میزان کاربرد آب از انتقال آب درحالت اشباع زیادتر میشودو ازاینرو به طور ضروری با پوسته شدن سطح ارتباط ندارد .هرچند اندازه گیری‌های درمحل انجام شده در این مطالعه رخداد شرایط پوسته زیر اشباع نشده رادرطول جریان ثابت آب نشان داد و اینها میتوانند تنها با فرض کردن وجود یک مانع هیدرولیک برای جریان داشتن در سطح خاک ، یک پوسته توضیح داده شوند. مکانیسمهای پوسته شدن سطح فشردگی و آبرفت و رسوب و جهت گیری ذرات که ممکن است منجر به کاهش پرمنفذی خاک یادرتغییرات مهم توزیع منفذی داخل پوسته میگردد قابلیت هدایت هیدرولیک را کاهش میدهد.
تجهیزاتی برای اندازه گیری انتقال هیدرولیک پوسته‌ها:
انتقال هیدورلیک پوسته با یک روش جدیدا توسعه یافته تعیین شدند که از روش آزمایش پوسته مشتق شدند. نفوذسنج استفاده شده ارتفاع 10 سانتی و قطر داخلی هفت و نیم سانتی داشت واز ورق فلزی ضخیم یک و نیم میلیمتری ساخته شدند. استوانه یک لبه دوونیم سانتی متری وسیع داشت که 4 پیچ ماشینی با فاصله برابر به هم جوش خوردند. یک لایی لاستیکی برروی لبه متناسب شد که یک درزگیر ناتراوا را تهیه کردند و قتی که سرپوش یا کلاهک پرسپکس برروی استوانه پیچ میشود. یک حفره کشش سنج 0.65cm قطر در 7.5cm بالای استوانه حفاری شد. کلاهک استوانه پرپکس تقریبا 1سانتی متر ضخامت و 12.5cm قطر داشت. علاوه بر منافذی که با پیچهای لبه استوانه متناسب میشوند همچنین یک مدخل آب ویک دریچه هوا در کلاهک وجود داشت که بعدی درطول پرکردن استوانه مورد استفاده قرار گرفت. درطول عملیات مدخل آب به لوله ای متصل شدکه آب ازآن طریق از یک لوله شیشه ای درجه دار ( بور ت ) جریان پیدا کرد که یک وسیله ماریوت برای تنظیم کردن سر فشار آب در پوسته داشتند. کشش سنج‌های استفاده شده با کلاهک‌های سرامیکی منفذ دار به طول 5cm و قطر خارجی 6میلی متر و یک منفذ 0.8 Mm ازنوع t‌ بودند .روشهای ساخت و نصب کشش سنج‌ها به طور جزئی توسط بوما بحث شدند. انتقال پوسته با اندازه گیری جریان از طریق پوسته زیربار آبی مثبت با یک نیروی بالقوه رطوبتی زیر پوسته با حالت ثابت تعیین شد. پوسته با ضخامت Zc اشباع شد به شرطی که پتانسیل رطوبت ازمقدار ورودهوای پوسته تجاوز نکند. جریان qc معادله زیر است.
Qc= - kc( h0 + zc-M /zc) که h0 بار آبی با فشار مثبت دربالای پوسته و kc‌انتقال هیدرولیک پوسته درزمان اشباع است .اگر h0 و Zc درارتباط با پتانسیل رطوبت زیر پوسته نا محسوس باشد ازاینرو qc=kc- M/Zc= C.M میباشد درجایی که C=Kc/Zc میباشد. بعد ازاینکه زمینها به طور کافی بعد از بارندگی مصنوعی زهکشی شدند ستونها با ابعاد استوانه تراوش سنج کنده شدند. دربالای ستون قطر برای جلوگیری کردن از ترک خورن پوسته درزمان متناسب شدن استوانه دراطراف ستون کاهش یافت. خمیر سنگ گچ برای درزبندی کردن لبه پوسته با دیواره استوانه جهت جلوگیری کردن از جریان مرزی مورد استفاده قرار گرفت. جریان qc=Q/A درجایی که Q میزان جریان حجم در حالت ثابت ازطریق پوسته است که به عنوان جریان خارجی بورت درواحد زمان با تراوش سنج استوانه پرشده از آب اندازه گیری شد.A یک منطقه مقطعی پوسته است. پتانسیل رطوبت زیر پوسته درمحل با یک رطوبت سنج خاک اندازه گیری شد.در خاک زبر شخم زده شده انتقال پوسته دربالای کلوخ‌ها و در فضاهای دورن کلوخ اندازه گیری شد. این وضعیتها قبل از کاربرد بارندگی شبیه سازی شده تعیین شدند. درکلیه زمینهای دیگر که باران طبیعی یا شبیه سازی شده را دریافت میکنند سه وضعیت با اندازه گیریهای تصادفی صورت گرفت. یک پوسته با یک انتقال نزدیک به میانگین سه برای تحلیل ریخت شناسی انتخاب شد. توده‌های کوچک خاک به طور دقیقی درزمین نمونه برداری شدند و با هوا خشک شدند. بخشهای نازک به طور طبیعی با سطح خاک برش داده شدندو با توضیح اوانس و بول آماده شدند.
جریان آب :
جریان آب ازبارندگی درزمین حاصل میشود و با تجهیزات زیر جمع آوری میشود. یک قالب با ورقه فلزی منطقه زمین را ازبقیه خاک جدا میکند .قالب 60در60 سانتی متری بود وارتفاع 20سانتی متری داشت و درجلویش یک لبه داشت که شیب پایینی داشت. بالای جلوی قالب با سطح میانگین سطح خاک با آب شسته شد طوری که جریان آب مستقیما از سطح زمین ازطریق لبه به یک ابرو جریان پیدا کرد که به طرف شیشه‌های جمع آوری شده 90میلی متری هدایت شد. جریان آب به طور دائمی هر5دقیقه جمع آوری و اندازه گیری شد. فقدان خاک با اندازه گیری محتوای خاک جریان آب تعیین شد. روش آب سنج برای به دست آوردن بافت اصلی خاک مورد استفاده قرار گرفت.
نتایج :
نتایج درجدول‌های 1تا 3 به عنوان انحرافات میانگین و معیارشان ارائه شدند. اختلافات توضیح داده شده مهم به 95درصد سطح احتمالی ارتباط دارند. اگر پایینتر باشند درصد نشان داده میشود. برای آسان کردن بحث‌ها ترکیباتی از عملیات شماره گذاری شدند و به جدول یک اشاره میکنند.
زبری سطح خاک :
نشانه‌های زبری اندازه گیری شده و انحرافات معیار آنها درجدول یک گزارش شدند. نتیجه گیری‌های زیر میتواند گرفته شود و دوروش اول به ویژگیهای قبل از بارندگی وآخرین روش به اندازه گیری‌های پس از باران ارتباط دارد . 1- شاخش زبری به طور مهمی طبق انتظار درعملیات سرسری شخم زدن بالاترین است. Disking و کلوخ شکنی هرتاثیر مهم چرخش پوشش چمنی را برروی زبری سطح ازبین بردند. ( مقایسه کردن 1و 3 درجدول 1) اختلاف درزبری بین شخم و کلوخ شکنی دیسکی شخم زدن بعد از بی حفاظی دربرابر بارندگی شبیه سازی شده مهم نیست. هرچند اختلاف بعدی در80درصد از سطح احتمالی مهم است. ازاینرو ذخیره سازی کاهش یافته ازآنجائیکه به زبری ارتباط دارد تحت شرایط طبیعی دوام بیشتری دارند احتمالا زیرا بارندگی طبیعی متناوب است و نسبت به بارندگی شبیه سازی شده دراین مطالعه فرسایش کمتری دارد .
پوسته شدن :
انتقالات پوسته که درجدول 2گزارش شد به طور مهمی در عملیات ذرت کلوخ شکنی دیسک شخم زنی درمقایسه با عملیات پوشش چمنی بیشتر بود. زبری قبل از بارندگی به علت کشت دردو عملیات مشابه بودند اختلافات در انتقالات ازاینرو ممکن است با چرخش محصول ارتباط داشته باشد. درعملیات سرسری شخم زدن انتقال دربالاها بیشتر از اینهایی است که در دره‌ها اندازه گیری شدند. این نتایج مهمی برای نفوذ به خاک شخم زده شده دارد که به طور اصولی ازطریق دره‌ها رخ میدهد. انتقال کم پوسته ثابت که دردره شکل گرفته است نشان میدهد که زمانیکه ذخیره کاهش یافته یک بار آبی با فشار مثبت را فراهم میکند که مساعد نفوذ است انتقال پوسته نسبتا کم نفوذ را کاهش میدهد. پوسته‌های نازک دربالا‌های مصالح دانه ای درعملیات 2 ظاهراً با جریان آب رسوب میکنند و منافذ بزرگتری را وصل میکنند که به طور اولیه با سطح خاک امتداد می‌یابد. قالب طبیعی خاک با منافذ رویه نرم بین دانه‌های لای مشخص میشوند. فشردگی سطح رخ نمیدهد زیرا ترتیب طبیعی ذرات اولیه اجازه انباشتگی نزدیکتر را نمیدهد. درعوض مصالح دانه ای ریز کوچک به محض اثرباران از خاک جدا میشوند وبا کاهش یافتن میزان جریان آب با آب پایین اطراف کلوخ‌های رسوب کرده حرکت کردند. این پوسته‌های نازک متشکل از مصالح دانه ای خیلی کوچک با لای خیلی نرم و ترکیب داخلی خاک رس و ماده آلی بودند. بعدی به پلاسمای خاک اشاره دارد .حذف حتی چند منفذ نسبتا بزرگ میتواند به طور شدیدی میزان تراوش را کاهش دهد. میزان جریان با خاک پوسته نشده 800سانتی متری درروز است . وجود پوسته ضخیم یک دهم میلیمتری آن میزان را به 70سانتیمتر درروز کاهش داد. پوسته دردره بین کلوخ‌ها مصالح دانه ای ریزی داشتند که کوچکتر از مصالح دانه ای طبیعی محلی بودند .این مصالح دانه ای ریز که با حمل جمع شدند ظاهراً با حرکت قابل ملاحظه جانبی آب درپایین سطوح کلوخ شسته شدندو دردره رسوب کردند. این پوسته‌ها منافذ نرم تر و پلاسمای کمتری نسبت به قالب طبیعی داشتند. این ریخت شناسی به طور خاصی در پوسته‌های شبیه سازی شده تحت کلیه عملیات کلوخ شکنی دیسک شخم زنی شکل گرفتند. یک مقایسه ای از مقادیر انتقال تعیین شده با زمینهای بارندگی شبیه سازی شده با مقایسه آنهایی که درزمینهای طبیعی بودند مهم است. درهر یک از عملیات کلوخ شکنی دیسک شخم زنی مقادیر شبیه سازی شده و طبیعی به طور مهمی تفاوت ندارند. این مقادیر همچنین به طور مهمی برای عملیات شخم زدن درزمانی که انتقالات اندازه گیری شده برای بالاهاو دره‌ها میانگین بودند متفاوت نیستند. توافق بین انتقالات طبیعی و شبیه سازی شده نشان میدهد که مقادیر به دست آمده با این آزمایش کوتاه مدت ممکن است مورد انتظار باشند تحت رژیم بارندگی طبیعی با شرایط درازمدتی به کارگرفته شدند. هرچند ریخت شناسی پوسته‌های طبیعی با ریخت شناسی پوسته‌های شبیه سازی شده متفاوت بودند. پوسته‌های طبیعی منافذ بیشتری داشتند و کاملا شیاردار بودند. برای عملیات 6 این در شکل 6 نشان داده شده و برای عملیات 5 درشکل 7 نشان داده شده اند. شیارهای نرم بافت با لایه‌های ماسه ای بیشتر دربین آن چرخه‌هایی از رسوب گذاری را به علت سری‌هایی از طوفان‌های بارانی با شدتهای مختلف نشان میدهند. فقدان شیارها درپوسته شبیه سازی شده به علت کاربرد یک زمانی باران و خورندگی بیشترش میباشد. پوسته‌های طبیعی درعملیات چمن پوش کردن رخداد بسیاری از مصالح دانه ای ریز را با اندازه‌های بیش از 0.5 ‌ میلیمتر نشان میدهند که درزمینهای ذرت درپوسته‌های پراکنده بیشتر و طبیعی با شیار بیشتر وجود نداشتند. این حالت تاثیر چرخش محصول برروی ثبات خاک مصالح دانه ای خاک را منعکس میکند. منافذ بیشتر درپوسته‌های طبیعی ظاهرا درمقایسه با ساختار نشان داده شده برای پوسته‌های مصنوعی درشکل 3و4و5 به انتقال نسبتا بالا کمک کردند. هرچند منافذ درپوسته‌های طبیعی به طور احتمالی با فعالیت زیستی رخ دهنده بین طوفانهای بارانی شکل گرفتند. هر طوفان بارانی جدید فرسایش و رسوب گذاری خاک را به وجود می‌آورد و منافذ بیشتری را خارج از سطح میبندد. دراین مطالعه یک آزمایش جذاب کوتاه مدت در شروع فصل رشد اطلاعات نمایشی را برای شرایط طبیعی بعد از چند ماه فراهم کردند. تعمیم این نتیجه نباید بدون آزمایش اضافی با بافتهای مختلف با دیگر خاکها صورت بگیرد. تحلیل ریخت شناسی به طور آشکاری ریخت شناسی کاملا مختلف پوسته‌های طبیعی و آزمایشی را ثابت میکند و توافق پیدا شده در این مطالعه ممکن است با توزیع خاص ذره این خاکها ارتباط داشتن باشد. خاکهایی با بافتهای مختلف باید به طور قابل درکی پوسته‌های شیاردار را انتقالات شکل دهند که کاملا متفاوت از آنهایی هستند که درهمان خاک درطول بارندگی مصنوعی شکل گرفتند.
تراوش و جریان آب و فقدان خاک :
میزانهای تراوش با حالت ثابت و میزانهای جریان آب با حالت ثابت به طور مهمی درمیان عملیات تفاوت نداشتند. تراوش کلی با جریان آب درحالت ثابت بارندگی کلی منهای جریان آب انباشته شده با حالت ثابت است. نفوذ کلی در خاک سرسری شخم زده شده بیشترین بود و به طور مهمی درذرت کلوخ شکنی دیسکی شخم زنی و عملیات چمن پوش کردن با احتمال 90 و 75درصد بالاتر بیشتر بود. دوعملیات بعدی به طور مهمی تفاوت نداشتند. یک نفوذ کلی بالای پذیرفته شده درخاک سرسری شخم زده شده یک تایید اصلی برای این عملکرد کشت خاص بوده است. هرچند این آزمایشات نشان میدهد که نفوذ تنها به طور اولیه ای برای دقیقا چند ساعت زیاد است تا جریان آب با حالت ثابت رخ دهد. این میتواند به طور مهمی با اطلاعات نشان داده شده در جداول یک ودو توضیح داده شوند. زمین شخم زده شده با زبری سطح قبل از بارندگی بیشترین ذخیره کاهش یافته را داشت و زمان جریان آب اصلی طولانی ترین بود. زمانی که به حالت ثابت رسیدند ذخیره کاهش یافته و میزانهای جریان آب متفاوت نبودند .مزایای سرسری شخم زدن ازاینرو به سرعت تحت شرایط بارندگی آزمایشی کاهش یافتند که البته کاملا زیاده از حد بودند. میزانها یفقدان خاک ثابت درسرتاسر جاری بودن باران به دست نمی آید. این ظاهرا با نتایج به دست آمده مولدنهار و کوسوارا تطابق داردکه نشان میدهد که خاکهای شخم زده شده به طور متناوب و غیر منظمی به جریان آب کمک میکنند. اختلافات در میزان فقدان خاک درجریان آب ثابت بین عملیات ذرت یا چمن پوش کردن مهم بودند. میزانهای بالای فقدان خاک حالت ثابت بر میزانهای فقدان خاک تود شده بیش از حالت ثابت درمقایسه با عملیات2و3 تاثیر میگذارد .
سرسری شخم زدن و میزان تراکم ازانجائیکه تحت تاثیر ماده آلی و ریشه‌های پوشش چمنی قرار میگیرد فقدان خاک را کاهش میدهند. نتایج به دست آمده درمورد چنین زمینهای کوچکی البته با زمینهای کامل قیاس نمیشود. تاکید این مطالعه برروی پدیده پوسته شدن بود و اندازه گیری فقدان خاک نبود.
بحث :
میزانهای نفوذ درحالت ثابت تحت بارندگی شبیه سازی شده به طور مهمی درمیان عملیات حتی ازطریق انتقالات پوسته که به طور مهمی متفاوت بودند مهم نبود . این میتواند با درنظرگرفتن منحنی‌های قابل هدایت هیدرولیک مختلف برای خاکهای زیر پوسته‌ها توضیح داده شود. بخشهای مربوطه این منحنی‌های k باید از اندازه گیری‌های درمحل انتقالات صورت گرقته3برابربرای هر عملیات مشتق گردد. هرجریان ثابت ازطریق یک پوسته و پتانسیل رطوبتی متناظر یک نقطه را با فرض کردن شیب هیدرولیک واحد برای منحنی k خاک زیرین فراهم میکند. این درواقع یک کاربرد مستقیمی از روش آزمایش پوسته را برای اندازه گیری k در محل شکل میدهد. بخشهایی از منحنی‌های k برای روخاک شخم زده شده و دیسک بندی شده و صاف شده برای عملیات پیوسته ذرت و چمن پوش کردن درشکل 8 ارائه شده اند. اثر پوسته‌ها میتواند به طور گرافیکی با جابه جا کردن مقادیر انتقال اندازه گیری شده برای عملیات 1و3 بامعادله 2 نشان داده شود. معادلات حاصله که به ترتیب q= - 10M‌ و q= -5 M بودند درشکل 8 ترسیم شده‌اند و نشان میدهند که میزانهای نفوذ درهردوخاک میتواند تقریبا مشابه باشد اگرچه انتقالات پوسته مختلف بودند. نتایج این مطالعه نشان میدهد که چرخش‌های محصول متغیر و روشهای کشت به طور مهمی بر میزانهای جریان آب و نفوذ درحالت ثابت دراین نوع خاک مخصوص تاثیر نمیگذارند. این نتیجه نسبتا موثر درنتیجه بارندگی با شدت زیاد است که برای زمینهای آزمایشی کاربرددارد و و 4 ماه درمعرض بارندگی طبیعی زمینهای طبیعی قرار گرفتن منجر به پوسته شدن سطح میشود که برحسب انتقال هیدرولیک باآن انتقال درزمینهای آزمایشی یکسان بودند . هردوجنبه باید بیشتر مورد بحث قرار بگیرند. کاربرد بارندگی با انرژی زیاد که یک احتمال تنها 10درصدی داشت که به طور طبیعی رخ میدهند که دراین مطالعه کاربرد پیدا میکند درزمانی که قابلیت فرسایش خاک موثر باید تعیین شود.ازاینرو بدترین شرایط ممکن که باید باشدو هنوز هست به طور کافی در10درصد از سطح احتمالی باید پذیرفته شوند. هرچند شانسها اینچنینی هستند که باران سنگین دردوره‌ای که خاک قبل از اینکه پوشش محصول تاثیر انرژی قطرات باران را کاهش دهد آشکار است نخواهد بارید. دراین صورت زبری سطح زیاد کاهش نمی یابد و سرسری شخم زدن احتمالا یک تاثیر مهمی برروی کاهش جریان آب می‌گذارد. آزمایشات بیشتر ازاینرو نه تنها اثرات میزان بارندگی خیلی زیاد نشان داده شده را بلکه اثرات مربوط به شدت‌های بارندگی کمتر نمایشی را که غالبا رخ میدهند درنظرمیگیرد. پوسته‌های طبیعی بعد از 4ماه بارندگی طبیعی به وجود می‌آیند و نتایجی داشتندکه به طور مهمی متفاوت ازآنهایی نبودند که درطول آزمایشات کوتاه مدت برروی زمینهایی با مدیریت متناظر شکل گرفتند. دوباره خاک کشت شده برای یک دوره 4ماهه دراین مطالعه به علت توسعه سایبان محصول اشکار نخواهد شد. انتقالات پوسته‌های طبیعی در خاک آشکار بعد از دوره‌های کوتاه تر بی حفاظی معلوم نیستند. ازاینرو آزمایشات آینده اثرات بارندگی طبیعی رابعد از دوره‌های کوتاه تر بی حفاظی متناظربا شرایط طبیعی رشد برای محصولات مختلف را درنظر میگیرند.

فهرست مطالب
روابط بین انتقال هیدرولیک پوسته‌های سطح و مدیریت خاک در یک ‌هاپلودالف نمونه 1
خلاصه 1
مواد وروشها : 2
زبری سطح خاک : 4
شبیه سازی باران : 4
تجهیزاتی برای اندازه گیری انتقال هیدرولیک پوسته‌ها: 6
جریان آب : 8
نتایج : 8
زبری سطح خاک : 9
پوسته شدن : 9
تراوش و جریان آب و فقدان خاک : 12
بحث : 13

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 16   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

پایان نامه بررسی عوامل موثر بر دوستی های اینترنتی بین دانشجویان

اختصاصی از اینو دیدی پایان نامه بررسی عوامل موثر بر دوستی های اینترنتی بین دانشجویان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل:word  (قابل ویرایش)

تعداد صفحات :80

فهرست مطالب :

فصل اول : کلیات تحقیق

مقدمه

انسان امروز دز جامعه ای زندگی می کند که نیازمند برقراری رابطه با محیط اطراف و افراد حاضر در جامعه خویش می باشد .

جهان امروز به دنیای الکترونیک  و دهکده جهانی معروف می باشد که در این دهکده جهانی افراد از هر سوی دنیا با هر ملیت و هر عقیده ای که باشند در آن حضور می یابند و با یکدیگر تبادل نظر و مبادله اطلاعات می نمایند .

یکی از این ارتباطات ،  ارتباط از طریق دنیای اینترنت و گفتگوهای چند نفره در اتاق های گفتگوی چت می باشد . که افراد از هر سوی دنیا با عقاید و اعتقادات متفاوت وارد این اتاق های گفتگوی چت شده و با یکدیگر ساعتها بی آنکه متوجه گذر زمان باشند به گفتگو می پردازند البته از نوع نوشتاری .

حال در این پژوهش سعی بر آن است تا انواع گفتگوها از طریق چت و انواع روم های موجود را بررسی کنیم . و اینکه آیا این ارتباط می تواند سالم باشد یا خطر آفرین برای نسل حاضر است .

افراد چت را فقط بعنوان ابزاری برای سرگرمی و گذران وقت می دانند و نه وسیله ای برای آموزش از راه دور و ارتباط آفرینی با دوستانی از هر سوی دنیای بیکران .

در این پژوهش علل کشش و جاذبه دو جنس مخالف به یکدیگر و چرا انتخاب یکدیگراز طریق چت مورد بررسی قرار خواهد گرفت .

و چرایی بیشتر وقتی خود را نشان می دهد که جوانان 30-25 ساله ایرانی هنوز ساعتها وقت خود را صرف چت میکنند و چرا باید جوانی که به این سن و سال هنوز به خط مشی واقعی زندگی خود دست نیافته باشند ؟ و وقت خود را پای کامپیوتر و بیهوده گرایی بگذراند.

و اینکه در نهایت بدانیم در دنیای امروز چت خوب یا بد؟

2-1 بیان مسئله :

می توان گفت که شبکه اینترنت همانند یک محل مجازی ملاقات عمومی شهروندان جهانی است ، یک نقطه تلاقی عمومی است که در آن میلیونها نفر بیش از 155 کشور جهان با هم در رابطه قرار میگیرند و سازمان عظیمی است که نظم آناز پیش تا حدودی تنظیم شده است. آنان در هر آن به کسب اطلاع درباره چیزها ی مختلف ، گفتگو ، بازی ، تجارت ،جستجوی علمی ، مشاهده تصاویر مختلف ، استماع صداها و آهنگها ، مشاهده فیلم ها و بسیاری اقدامات دیگر می پردازند . قاعده کلی حاکم بر اینترنت استفاده از اطلاعات به گونه ای آزاد است . ( محسنی ، 71،1380 )

واقعیت آن است که این نظام ارتباطی تا به حال حداقل در کلیت آن در ابعاد جهانی نظارت نشده آزاد ، خصوصی ، همگانی و نیز تنوع و تکثرگرا باقی مانده است ، هر چند سانسورها و نظارتها می تواند حداقل در بخشی از جهان در آن مداخله داشته باشد . مبالغه آمیز نخواهد بود که اینترنت را از مهم ترین فصول جامعه اطلاعات بدانیم . برای برخی از قشرهای جامعه ما « اینترنت» نامی کم و بیش آشنا ، اما در عین حال مبهم و اسرار آمیز است . نامی که دانستنیهای پراکنده درباره آن همواره در طول چند سال اخیر رو به افزایش بوده است و توسعه و تحول سریع آن هم سبب گردیده است که اطلاعات در این باره به سرعت کهنه شود. ( محسنی ، 1380 ،71 )

اینترنت در حکم مخزنی از اطلاعات خوب و بد ، زشت و زیبا ،اخلاقی و غیر اخلاقی می تواند تلقی شود ، البته مسئله در این است که مرزهای میان این صفات دوگانه را جامعه های مختلف چگونه تعریف کنند ، با اتصال به شبکه اینترنت می توان با دیگران رابطه برقرار کرد ، از اطلاعات علمی ، سیاسی ، ادبی ، تاریخی و ... بهره مند شد .

( محسنی، 1380، 71 )

چت به معنای گفتگوی عامیانه بین افراد مختلف می باشد . در محیط اینترنت معنای این فناوری گفتگو در اتاقهای خصوصی و عمومی است و به سطح برخورداری و استفاده افراد از آن بستگی دارد .

3-1 اهمیت و ضرورت مسئله :

چت در ایران برای نسل جوان جایگاه ناشناخته ای داردو باید آموزش های لازم در این زمینه لحاظ شود . چت یک مبع تبادل اندیشه است و در کنار دیگر رسانه های الکترونیکی باید به جایگاه مناسب خود برسد . ( کریم خانی ،1386، 17 )

80% مراجعین به چت روم ها از سایت yahoo ، 6/5 % از MSN و تنها 7% از سایت های فارسی زبان هستند .

75% چت کنندگان در چت نقش های متفاوتی را بازی می کنند که سهم پسران 89% و دختران 11% است . در این میان پسران بیشتر از دوربین و صدا بهره میگیرند. (کریم خانی، 1386 ، 17 )

نتایج بدست آمده از تحقیقات محمد ابراهیم برزگر در ارتباط با گرایش مذهبی جوانان در هفت موضوع مرتبط با چت نشان می دهد . که : (همان منبع )

نگاه به چت بعنوان بازی و سرگرمی24%                  وسیله برای ارتباط دوستانه18%

چت بعنوان تداوم زندگی واقعی17%          چت بعنوان امکانی برای جستجو گری9%

چت بعنوان ارتباط نا مطمئن ناکار آمد 20%           چت بعنوان ابزاری برای سوء استفاده 12%   

اهداف پژوهش:

الف) اهداف کلان

- میزان گرایش جوانان به استفاده از اینترنت

ب) اهداف فرعی

شناسایی و کشف اهداف دانشجویان از استفاده از اینترنت

- تعیین گرایش دانشجویان به ابزارها و خدمات اینترنت

- بررسی تفاوت های بهره مندی از اینترنت در میان جنس مذکر و مونث جوانان

ج) اهداف کاربردی

- جهت استفاده از سازمان های فعال در حوزه مسائل جوانان

4-1 سوالات پژوهش :

حال دراین پژوهش سعی بر آن است تا بتوانیم سوالات ذیل را پاسخگو باشیم .

• انگیزه های روانی میان دانشجویان در استفاده ازچت و دوستیابی اینترنتی چیست ؟
• تاثیر چت بر فرهنگ و هنجار جامعه چیست ؟
• تاثیر پدیده جهانی شدن و دنیای مدرنیته بر چت چیست ؟

5-1 تعریف عملیاتی و مفهومی:

به طور کلی تعاریف مرتبط با اینترنت به دو گروه تقسیم می شوند:

الف- تعاریف مبتنی بر فناوری که با تأکید بر جنبه های فنی و فناوری مورد استفاده اینترنت قرار می گیرند مانند دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی اینترنت را شبکه شبکه ها یا بزرگراه اطلاعاتی که گاه به طور اختصار نت خوانده می شوند.

پایان نامه ی بررسی رابطه بین نحوه مدیریت زمان در اوقات فراغت، با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی. doc

اختصاصی از اینو دیدی پایان نامه ی بررسی رابطه بین نحوه مدیریت زمان در اوقات فراغت، با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 90 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

مقدمه:

«خداوند وقتی انسان را آفرید از روح خود در آن دمید.» (سوره مبارکه الحِجر، آیه 28).

این بدان معناست که هدف، خلقت موجودی خدا گونه بوده است که دارای صفات و خصوصیاتی باشد تا خلیفه خدا روی زمین شود و برای تربیت انسانها از میان خود آنها راهنمایانی برگزید تا راه راست را به انسانها نشان دهند. نقش تربیتی این راهنمایان به گونه ای بوده که انسانها در تمامی ابعاد وجودیشان رشد کنند. با مشاهده زندگی گذشتگان خواهیم دید که معمولاً زندگی افراد جامعه به سه بخش تقسیم می‌شده است. قسمت اول کار و مشغله روزانه که جهت تأمین معاش خانواده بوده است و قسمت دیگر را خواب و استراحت و تجدید قوای جسمی جهت شروع روزی نو و ادامه کار و تلاش روزانه تشکیل می‌داده است و بین این دو زمان، زمان سومی نیز مشاهده می‌شود که در آن افراد نه کاری انجام می‌دادند و نه در خواب بودند. البته این زمان بسیار کوتاه بود و به مرور زمان مدت آن افزایش یافته است. این مدت زمان از روز را اوقات فراغت (Leisure times) نام نهادند. در زندگی فردی و اجتماعی بسیاری از جوامع و ملتهای امروز جهان، اوقات فراغت بخش مهم و جدانشدنی از برنامه‌های تربیتی جوانان محسوب می‌شود و هر اجتماعی با توجه به این نکته تا چه میزان از تحولات صنعتی و اجتماعی عصر حاضر تأثیر پذیرفته است، از ساعات فراغت به فراخور وضع و موقعیت خویش و بر اساس تواناییهای اقتصادی خود و نیز اعتقادات و درک ویژه ای که از اوقات فراغت دارند، بهره می‌گیرند. واضح است که کم توجهی به این موضوع موجب می‌شود که افراد نتوانند اوقات بیکاری خود را به نحو مطلوب و دلخواه سپری کنند و از نقش سازنده ای که این ساعات در پرورش شخصیت و تکمیل دانش و معلومات دارند بهره ببرند. یکی از اقشار جامعه، جوانان هستند و آنها سرشار از انرژی جوانی می‌باشند که این انرژی باید به گونه ای مورد بهره برداری قرار گیرد (سازمان ملی جوانان، 1381).

جهت دادن صحیح به بهره برداری از انرژی جوانان و برآوردن نیازهای آنها، مستلزم برنامه ریزی واقع بینانه و صحیح زمانی است تا بدین ترتیب از اتلاف وقت و انرژی این قشر جولگیری به عمل آید. امروزه استفاده بهینه از وقت و زمان، مهمترین مسأله در کشورهای مترقی جهان می‌باشد ولی متأسفانه در کشور ما توجه چندانی به وقت و زمان نمی شود و با از دست دادن این عنصر بسیار مهم، لطمه‌های زیادی از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و آموزشی و پرورشی و... به کشورمان وارد می‌شود، زیرا مدیریت زمان کمتر دیده می‌شود. پس برای افزایش بهره وری، مخصوصاً در واحدهای آموزشی بهتر است از مدیریت زمان (Time management) استفاده شود و این برنامه ریزی زمانی به کارمندان و محصلان از قبیل دانش آموزان و دانشجویان آموزش داده شود (براتی، 1384).

امروزه این اعتقاد وجود دارد که ریشه بسیاری از اضطرابها و فشارهای روحی انسان عصر حاضر، کمبود وقت یا از دست دادن زمان است. قرن حاضر به دلیل گسترش شبکه اطلاع رسانی و تهاجم و انفجار اطلاعات، به عنوان «عصر سرعت» شناخته شده است و بشر امروز برای دور نماندن از قافله و زمان خویش و کسب اطلاعات به ناچار، به تلاش مستمر و بی وقفه می‌پردازد. این تلاش، بدون برنامه ریزی زمانی موجب استرس و فشار روانی می‌شود (فراست، 1371).

به نظر پژوهشگر، احتمال دارد که مدیریت زمان که استفاده بهینه از وقت برای اهداف کوتاه مدت و بلند مدت، با در نظر گرفتن اولویت‌ها و اوقات فراغت فرد است، با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی فرد رابطه داشته باشد.

بیان مسأله :

با در نظر گرفتن اینکه یکی از ویژگیهای عصر کنونی، سرعت ارتباطات است، به همین دلیل توجه به مسئله اوقات فراغت نوجوانان و جوانان و جهت دادن به برنامه‌های زمانی آن امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. به عبارت دیگر مسئله کنونی، نداشتن برنامه ریزی زمانی صحیح در اوقات فراغت آنها می‌باشد (علیمرادیان، 1368).

با توجه به وقت آزادی که در بین ساعات شبانه روز نوجوانان و جوانان مشاهده می‌شود، این تحقیق انجام گرفت تا معلوم گردد که برای گذراندن اوقات فراغت به طرز صحیح، چگونه می‌توان از مدیریت زمان بهره برد. لذا محقق با توجه به مطالعات مقدماتی که در این زمینه انجام داده است بر آن است تا با گردآوری اطلاعات دقیق‌تر، از طریق اجرای یک تحقیق غیر آزمایشی از نوع همبستگی، رابطه بین نحوه مدیریت زمان در اوقات فراغت را با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی مشخص نماید.

طبق تعریف سازمان طی جوانان، افرادی که دارای سنین 15 تا 29 سال می‌باشند، جوان محسوب می‌شوند. ایران به عنوان یکی از کشورهای مدیترانه شرقی دارای جمعیت جوان است.

بانک جهانی در سال 2000، جمعیت 15 تا 29 ساله کشور ما را معادل 1/32 درصد کل جمعیت گزارش نموده است (سازمان ملی جوانان، 1381).

لذا با عنایت به خصوصیات و استعدادهای بالقوه این گروه سنی در جهت شکوفایی جامعه فردا، لازم است وضعیت سلامت روان این قشر شناسایی شود و رابطه آن با سایر عوامل به درستی مورد بررسی قرار گیرد (همان منبع ).

بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان برای استفاده بهینه از اوقات فراغت خود، مدتها قبل و نزدیک به زمان امتحانات خود برنامه ریزی صحیح زمانی نمی کنند و یا از مدیریت زمان اطلاعی ندارند. برخی نیز به رغم اطلاع محدود، از آن استفاده نمی کنند. به نظر پژوهشگر، رابطه نحوه مدیریت زمان در اوقات فراغت با سایر متغیرها باید بررسی شود تا اقدامات لازم و ضروری در پژوهشهای بعدی انجام گیرد.

از طرفی آموزش و پرورش، به دلیل آموزش و تعلیم نیروهای مورد نیاز بخشهای مختلف جامعه در تمامی کشورهای دنیا اهمیت به سزایی دارد. در بحث آموزش و پرورش مفاهیم پیشرفت تحصیلی و افت تحصیلی به میان می‌آید. از پیشرفت تحصیلی، به عنوان یکی از ابعاد پیشرفت در نظام آموزش و پرورش، مفهوم «انجام تکالیف و موفقیت دانش آموزان در گذراندن دروس یک پایه تحصیلی مشخص » یا «موفقیت دانش آموزان در امر یادگیری مطالب درسی»، مستفاد می‌شود. وجه مخالف پیشرفت تحصیلی، افت تحصیلی است که یکی از معضلات نظام آموزشی می‌باشد که خود را به شیوه‌های گوناگون مانند عدم موفقیت دانش آموزان در دستیابی به اهداف مقاطع تحصیلی مربوطه، مردودی و تکرار پایه‌های تحصیلی، ترک تحصیل زودرس و بیکاری و بلاتکلیفی نشان می‌دهد (پورشافعی، 1370).

با توجه به اضطراب و استرس ناشی از دروس و امتحانات مدارس و دانشگاهها در بین نوجوانان و جوانان لزوم یک برنامه ریزی صحیح زمانی، یا به عبارتی مدیریت زمان جهت استفاده بهینه اوقات فراغت نوجوانان و جوانان، از اهمیتی ویژه برخوردار است.

این پژوهش به طور کلی تلاش دارد که رابطه بین نحوه مدیریت زمان در اوقات فراغت را با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی مشخص نماید و می‌کوشد که به طور اخص آشکار سازد که چه رابطه ای بین نحوه مدیریت زمان در اوقات فراغت با سلامت روان جوانان وجود دارد ؟ و اینکه آیا بین نحوه مدیریت زمان در اوقات فراغت با پیشرفت تحصیلی آنها رابطه وجود دارد ؟ یا خیر؟

فهرست مطالب:

فصل اول : کلیات پژوهش

مقدمه

بیان مسئاله

اهداف تحقیق

فرضیه‌ های تحقیق

سوال های تحقیق

ضرورت و اهمیت تحقیق

تعاریف نظری و عملیاتی متغیر های پژوهشی

فصل دوم : پیشینه پژوهش

مقدمه

پیشرفت تحصیلی : تعریف، معیارها و عوامل تاثیر گذار

معیارهای پیشرفت تحصیلی

تعریف بهزیستی و مولفه‌ های آن

ویژگی های افراد شاد

رویکرد های نظری به بهزیستی

روش‌ های ارزیابی بهزیستی

عوامل و همبسته‌ های بهزیستی

مبانی نظری مدیریت زمان

مبانی نظری اوقات فراغت

مقدمه

تعریف های اوقات فراغت

اوقات فراغت از دیدگاه اسلام

اوقات فراغت از نظر فیلسوفان و جامعه شناسان

سابقه علمی پیشینه تحقیق در ایران و خارج از کشور

پیشنه تحقیق در مورد مدیریت زمان در اوقات فراغت در ایران

دانلود مقاله بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و افشای داوطلبانه

اختصاصی از اینو دیدی دانلود مقاله بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و افشای داوطلبانه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده:
هنگامی که سهامداران قدرت تصمیم گیری را به مدیران محول می کنند، رابطه نمایندگی بوجود می آید. مشکلات نمایندگی زمانی که اهداف نماینده و کارگزار با یکدیگر متضاد باشند، پدیدار می شود. اگر کنترل و نظارت بر فعالیت های نماینده توسط کارگزار پرهزینه و به سختی صورت گیرد، این تضاد منافع برجسته تر نیز می شود. بخشی از مسائل نمایندگی از طریق فقدان اطلاعات مالی در دسترس سرمایه گذاران حاصل می شود و بنابراین شرکت هایی که افشای اطلاعات اضافی و اختیاری را درباره فعالیت های خویش فراهم می کنند، حسن روابط مشترک نماینده و کارگزار را بهبود می بخشند. حاکمیت شرکتی نیز شامل فعالیت های مختلفی است که می تواند هزینه های نمایندگی را کاهش دهد.
این تحقیق درصدد است به بررسی تجربی حاکمیت شرکتی و افشای داوطلبانه اطلاعات در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران بپردازد. مکانیزم های حاکمیت شرکتی بررسی شده شامل؛ ساختار مالکیت و ترکیب هیات مدیره می باشد. ساختار مالکیت توسط مالکیت مدیریتی، مالکیت سهامداران عمده و مالکیت دولتی مشخص شده است و ترکیب هیات مدیره توسط نسبت مدیران غیرموظف (مستقل) اندازه گیری شده است. افشای داوطلبانه نیز از نرخهای افشای اطلاعات استراتژیک شرکت، اطلاعات طرح ریزی شده و اطلاعات بخشها، نسبتهای مالی، بحث و تحلیل مدیریت، اطلاعات مالی و غیرمالی کلیدی جمع بندی شده است.
نتایج نشان می دهد که کاهش در سطح مالکیت مدیریتی و افزایش درصد مالکیت سهامداران عمده با افزایش در سطح افشای داوطلبانه اطلاعات رابطه دارد. اگرچه مالکیت دولتی و نسبت اعضای غیرموظف (مستقل) هیات مدیره با افشای اختیاری اطلاعات رابطه ای ندارند.

واژه های کلیدی:
افشای اطلاعات، افشای اختیاری، افشای اجباری، حاکمیت شرکتی، سهامداران عمده، مدیران غیرموظف و مستقل

1- مقدمه:
هسته اصلی تئوری نمایندگی این است که مدیران به عنوان نمایندگان سهامداران، ممکن است بگونه ای عمل نمایند یا تصمیم هایی را بگیرند، که الزاماً موجب به حداکثر رساندن ثروت سهامداران نگردد. مطابق این تئوری، باید سازوکار کنترلی یا نظارتی کافی برای محافظت سهامداران از تضاد منافع ایجاد شود. موضوع شفافیت و افشای داوطلبانه صورت های مالی، به عنوان یک راهکار عملی مورد توجه قرار گرفته است.
افشای اطلاعات حسابداری از دیرباز بعنوان یکی از مهمترین مسائل مورد توجه محققین بوده و محصول نهایی یک سیستم حسابداری به شمار می رود. در واقع هدف نهایی سیستم حسابداری فراهم نمودن اطلاعات برای اشخاص ذی نفع در قالب گزارش های درون سازمانی و برون سازمانی می باشد. واژه افشا به مجموعه متنوعی از اطلاعات الزامی و داوطلبانه، شامل صورت های مالی و یادداشت های همراه، گزارش هیات مدیره، تجزیه و تحلیل مدیریت، پیش بینی های مدیریت، ارائه تجزیه اطلاق می شود. بهبود و ارتقای افشای اطلاعات موجب بهبود شفافیت می شود که یکی از بهترین اهداف تحولات جهانی و ابتکارات عمده در فرآیند اصلاح حاکمیت شرکتی در کشورهای مختلف است.
به نظر بسیاری از نظریه پردازان حوزه حسابداری و اقتصاد، اطلاعات عامل کلیدی در کارایی تخصیص منابع و رشد اقتصادی کشورهاست. بنابراین نقش حاکمیتی اطلاعات حسابداری به معنای استفاده از اطلاعات گزارش شده در جهت سازوکارهای کنترلی است که شرایط بهبود و ارتقای حاکمیت شرکتی را فراهم می آورد. حاکمیت شرکتی نیز، دربرگیرنده مجموعه روابط بین سهامداران، مدیران، حسابرسان و سایر افراد ذی نفع است که متضمن برقراری نظام کنترلی به منظور رعایت حقوق سهامداران جزء و اجرای صحیح مصوبات مجمع و جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی می باشد. یکی از مهم ترین وظایفی که حاکمیت شرکتی می تواند برعهده گیرد، اطمینان دهی نسبت به کیفیت فرآیند گزارشگری مالی است.

2- بیان مسئله
سرمایه گذاران منطقی بر اساس اطلاعاتی که در دسترس آنها می باشد، اقدام به سرمایه گذاری می نمایند. لذا اطلاعات یکی از مهمترین ابزارهای تصمیم گیری در سرمایه گذاری می باشد. حال آیا اطلاعات موجود در دست سرمایه گذاران براساس اطلاعات نهانی و یا پاره ای از اطلاعات منتشر شده در بازار می باشد؟ در واقع وجود عدم تقارن اطلاعاتی در بازار منجر به وقوع معاملاتی با هدف کسب سود یا پیشگیری از رخداد زیان برای اشخاص خاص، افزایش هزینه های معاملات، ضعف بازار، نقدینگی پایین و به طور کلی کاهش سود حاصل از معاملات در جامعه خواهد شد. این نوع از معاملات شفافیت بازار را زیر سؤال برده و در نهایت، امنیت سرمایه گذاری و اعتماد بازار را متزلزل می کند (ماتولسی و چاو، 2007،559) .
حفظ سرمایه گذاران در بازارهای مالی نه تنها نیازمند عدم ارائه اطلاعات محرمانه توسط منتشرکنندگان اطلاعات به بیرون می باشد، بلکه می بایست، تا حد امکان افشاء به صورت همزمان و سریع بین تمام طبقات سرمایه گذاران در تمامی نقاطی که برای دریافت این اطلاعات وجود دارند، صورت پذیرد. به عبارت دیگر یکی از بهترین مکانیزم های کاهش نابرابری اطلاعاتی در بازار سرمایه حذف ریشه های نابرابری اطلاعاتی (رانت اطلاعاتی سهامداران مطلع) است. این عمل در جهت دسترسی یکسان به اطلاعات محرمانه ضروری است تا بتوان تساوی نشر اطلاعات شرکت را در بین سرمایه گذاران، چه سهامداران عمده و چه سهامداران جزء برقرار نمود. در واقع بخش حاکمیتی شرکت ها که اعضای هیات مدیره و سهامداران عمده آن را تشکیل می دهند، متولی ارائه این نوع از اطلاعات به بازار سرمایه می باشند. این امکان وجود دارد که مدیران (و نیز سهامداران عمده) به منظور افزایش ثروت خود اقداماتی را در خلاف جهت منافع سهامداران جزء و افراد خارج از سازمان انجام دهند. برای پیشگیری از وقوع چنین مواردی دو مکانیزم کنترلی در سطح شرکت ها قابل اجرا است: الف) مکانیزم کنترل داخلی؛ یعنی استقرار اعضای غیرموظف در هیات مدیره و ب) مکانیزم کنترل خارجی؛ یعنی افشای اختیاری اطلاعات علاوه بر اطلاعاتی که مطابق الزامات قانونی به بازار عرضه می گردد. با وجود چنین مواردی در راستای شفافیت بازار بسیاری از محققان علاقه مند در سرتاسر جهان، به طور فزاینده ای در تحقیقات خود مکانیزم های کنترل را مورد توجه خود قرار داده اند. این پژوهش نیز سعی دارد به طور تجربی رابطه بین مکانیزم های کنترل یعنی افشای داوطلبانه و مکانیزم های حاکمیت شرکتی را آزمون نماید.
افشای اختیاری یک مکانیزم کنترل خارجی است که می کوشد مشکلات تئوری نمایندگی بین سهامداران عضو و غیرعضو هیات مدیره را از طریق فراهم کردن اطلاعات مربوط به نتایج مالی و غیرمالی تهیه شده توسط مدیران، کاهش دهد. در تئوری نمایندگی فرض بر این است که افراد عضو (دارندگان اطلاعات نهانی ) تمایل به فراهم نمودن اطلاعات در خصوص فعالیت هایشان به جای واگذار کردن این وظیفه به سهامداران غیرعضو را دارند، چراکه هزینه های ناشی از حضور مدیران برای افشاء چنین اطلاعاتی (معروف به هزینه های تعهد ) کمتر از هزینه های که برای کنترل فعالیت های افراد عضو توسط اعضای غیرعضو (معروف به هزینه های نظارت ) تحمل می شود، خواهد بود (فاما و جنسن، 1983،306) .
طبق تئوری نمایندگی، مدیران غیرموظف و مکانیزم های کنترل از جمله افشاسازی، قادر به کاهش هزینه های ناشی از تضاد منافع بین مالکیت و مدیریت می باشند. شماری از مطالعات تجربی صورت گرفته تایید می کنند که احاطه مدیران غیرموظف (مستقل) عملاً در کاهش مشکلات نمایندگی، مؤثر است . چندین مطالعه تجربی دیگر نشان می دهند که افشا سازی نیز در کاهش هزینه های نمایندگی بکار می رود (کوریتز،1999 ،12) ، که البته این موضوع با آنچه توسط تئوری نمایندگی پیش بینی شده است سازگار می باشد.
علی رغم وجود شمار زیادی از تحقیقات در زمینه مکانیزم های کنترل، تا کنون شواهد کمی در خصوص رابطه بین حاکمیت شرکتی و افشای داوطلبانه فراهم شده است. تحقیقات تجربی پیشین، در خصوص رابطه بین این مکانیزم ها تا حدودی محدود بوده و نتایج متضادی را در پی داشته است (فورکر،1992،51) . کمبود چشمگیر کارهای علمی انجام شده در این زمینه، ضرورت انجام تحقیق تجربی درخصوص رابطه بین سطح افشای اختیاری و متغیرهای حاکمیت شرکتی را تایید می کند. با اینکه در برخی از مطالعات اخیر نقش اعضای مستقل هیات مدیره را به عنوان عامل کاهنده تضاد منافع بین سهامداران عمده و سهامداران اقلیت مورد تایید قرار گرفته است. با این حال، در این شرایط، عملکرد سهامداران عمده، دارای اثر دومینو می باشد، چرا که ریسک تبانی بین آنها و اعضای غیرموظف هیات مدیره نیز وجود دارد و لذا ممکن است بطور بالقوه زمینه تضعیف ایفای نقش مکانیزم های کنترل را فراهم نمایند (پارچینی، 1388، 14)3.
دراین پژوهش به دنبال یافتن رابطه بین افشای داوطلبانه و برخی از متغیرهای حاکمیت شرکتی به عنوان مکانیزم های کنترلی، در تضاد منافع بین سهامداران عمده و اقلیت هستیم. درحقیقت این فرض را بسط می دهیم که سطح افشای داوطلبانه رابطه معناداری با متغیرهای حاکمیت شرکتی دارد.
اعضای غیرموظف هیات مدیره و افشای اختیاری به عنوان مکانیزم های کنترل می کوشند مشکلات نمایندگی ناشی از تفکیک بین مالکیت و مدیریت را کاهش دهند. این مکانیزم ها به منظور کسب اطمینان از هم راستا بودن عمل مدیریت با منافع مالکان بکار گرفته می شوند. اعضای غیرموظف هیات مدیره یکی از اساسی ترین مکانیزم های کنترل داخلی می باشند، چرا که توسط سهامداران به منظور تصمیم گیری و به نمایندگی از طرف آنها تعیین می شوند. بنابراین، انتظار می رود که به عنوان ناظر رفتار مدیران از طرف مالکان موثر باشند. هرچند اثربخشی اعضای مستقل هیات مدیره زمانی که جزو مدیران شرکت نیز باشند، می تواند محدود شود. از سوی دیگر، مدیران ارشد اغلب در هیات مدیره عضو می باشند، چراکه دارای اطلاعات ارزشمندی برای تصمیم گیری و دارای آگاهی کامل در زمینه فعالیت های شرکت هستند. چنانکه توسط فاما و جنسن4 بیان شده، گستردگی مدیران ارشد (موظف) در هیات مدیره ممکن است منجر به تبانی و انتقال ثروت سهامداران گردد.
در برخی شرکت ها، هیات مدیره شامل اعضایی است که همزمان به عنوان مدیر و سهامدار می باشند. درچنین مواردی ریسک انتقال ثروت از مالکان به مدیران کاهش یافته، اما امکان افزایش ریسک جدید، یعنی ریسک انتقال ثروت از سهامداران اقلیت (غیرعضو) به سهامداران اکثریت (عضو) با کنترل بیشتر (یا استفاده از اطلاعات نهانی) وجود دارد. برای کاهش این ریسک ها، هیات مدیره معمولاً شامل تعدادی اعضای مستقل می باشد، که افراد حرفه ای بوده و با هیچکدام از مدیران موظف و محیط تجاری یا مالکان وابسته به شرکت، ارتباط ندارند، بلکه تنها به واسطه مهارت عالی و تخصص، حمایت می شوند.
انتظار می رود حاکمیت شرکتی دارای نقش ویژه ای در تضمین قانونی بودن امور و محدود کردن مشکلات نمایندگی داشته باشد، از این رو ریسک تبانی توسط مدیران ارشد و سهامداران کنترلی کاهش می یابد.. تحقیقات تجربی، تئوری «وجود اعضای غیرموظف هیات مدیره (مدیران مستقل) احتمال وقوع تحریف در صورت های مالی را کاهش می دهد» را حمایت می کنند. همچنین وجود اعضای فوق در کاهش هزینه های نمایندگی موثر است (برایکلی و جیمز، 1987،20) .

3-سابقه موضوع تحقیق
فورکر در مقاله ای تحت عنوان «حاکمیت شرکتی و کیفیت افشا» استدلال می کند که وجود مدیران مستقل در هیات مدیره شرکت، منع اطلاعاتی مدیران را کاهش می دهد. بنابراین انگیزه برای دادن اطلاعات بیشتر را فراهم می کند. با این وجود، وی شواهد تجربی قابل قبولی برای فرضیاتش پیدا نمی کند.
کریستوفر اف نو در تحقیقی با نام «افشای اختیاری و معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی»، نشان داد که افشای اطلاعات منجر به کاهش فروش اطلاعات نهانی می شود.
چن و جاگی در تحقیقی تحت عنوان «رابطه بین مدیران مستقل غیرموظف، کنترل خانوادگی و افشای اطلاعات مالی» در هنگ کنگ، دریافتند که وجود مدیران مستقل غیرموظف در هیات مدیره شرکت، رابطه کاملاً معنی داری با افشای مفصل اطلاعات مالی دارد. اما تحقیق آنها بر افشای الزامی اطلاعات به جای افشای اختیاری اطلاعات متمرکز شده است. بدین مفهوم که، تحقیق آنان نقش های دیگر مدیران مستقل (غیرموظف) را مورد آزمون قرار نداده است و تنها رضایت قانونی را مورد توجه قرار می دهد. نتایج آنها همچنین نشان داد که اگر تجزیه و تحلیل فقط در مورد شرکت های با تمرکز بالای مالکان انجام شود، این رابطه قابل توجه نخواهد بود.
انگ و ماک نیز در تحقیق خود تحت عنوان «حاکمیت شرکتی و افشای اختیاری» در سنگاپور، شواهدی تجربی را به دست آوردند که بر اساس آن افزایش در مدیران غیرموظف سطح افشای شرکت را کاهش می دهد.
آرکی و وازکواز در سال 2005در تحقیقی که در کشور اسپانیا با عنوان «ساختار حاکمیتی، نقش حاکمیتی، میزان افشای اختیاری» انجام داده اند، بیان می دارند که اتخاذ تلاش هایی در جهت حاکمیت شرکتی (مشارکت مدیران در سرمایه شرکت، طرح های اختیاری سهام و...) رابطه مثبت با افشای اختیاری دارد.
بایارد، لی و ویندراپ در سال2006در مقاله خود با عنوان «حاکمیت شرکتی و کیفیت تحلیل اطلاعات مالی»، بیان می دارند که درستی تحلیل تحلیل گران، رابطه مثبتی با کیفیت نظارت شرکت ها دارد.
در مطالعه ای که توسط پاتیلی و پرنسیپ در سال2007 به عنوان «مطالعه رابطه بین افشای اطلاعات اختیاری و مدیران مستقل در منظر سهامداران عمده در جامعه آماری تهیه شده از شرکت های پذیرفته شده ایتالیایی» صورت گرفت، نتایج نشان داد بین مدیران مستقل و افشای اختیاری رابطه مثبتی وجود دارد.

4-اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
همانگونه که بیان گردید، عدم تقارن اطلاعاتی در بازار سرمایه منجر به عدم شفافیت و وقوع معاملاتی با هدف کسب سود یا پیشگیری از رخداد زیان برای اشخاص خاص، افزایش هزینه های معاملات، ضعف بازار، نقدینگی پایین و بطور کلی کاهش سود حاصل از معاملات در جامعه خواهد شد. وجود مکانیزم های کنترل در تئوری نمایندگی ابزاری برای کاهش تضاد منافع و از سوی دیگر عاملی جهت رشد و توسعه شفافیت می باشد.
این تحقیق در درجه اول منجر به ارزیابی میزان توجه شرکت ها بر شفافیت اطلاعاتی که یکی از ابزارهای مهم در حفظ سلامت بازار و جلب اعتماد فعالان به ویژه سهامداران خرد می باشد، خواهد گشت و در بُعدی دیگر ارزیابی از شرکت ها را در قالب وظایف محوله مطابق تئوری نمایندگی ارائه خواهد نمود. درحقیقت انجام چنین بررسی، میزان توجه مدیران شرکت ها به تامین اطلاعات مفید برای مالکان و نیز تصمیم گیرندگان را مورد توجه قرار می دهد.
با بررسی تحقیقات صورت گرفته در زمینه حسابداری و مالی در کشور، مشخص می گردد که متاسفانه نسبت به موضوع شفافیت اطلاعاتی توجه قابل ملاحظه ای صورت نگرفته است و به خصوص در زمینه افشای داوطلبانه اطلاعات که یکی از ابزارهای کلیدی در بررسی شفافیت می باشد، می توان گفت تا کنون مطالعات اندکی صورت گرفته است.

5-اهداف تحقیق
هدف هر پژوهشی رابطه تنگاتنگ با فرضیات مطروحه در آن تحقیق دارد و از این رو تحقیق را می توان آزمایش فرضیات، شناسایی مشکلات و ارائه پیشنهادات مناسب در جهت رفع این مشکلات دانست. هدف از این تحقیق بررسی وجود رابطه معناداری بین سطح افشای اختیاری با متغیرهای حاکمیت شرکتی می باشد. در راستای هدف مذکور، مهمترین هدف کاربردی تحقیق حاضر این است که، با نتایج حاصل از این تحقیق، این مدل می تواند به عنوان مکانیزم های کنترلی در تضاد منافع بین سهامداران عمده و اقلیت تاثیر گذارد.

6-چارچوب نظری تحقیق
جدایی مالکیت از مدیریت باعث بروز مسئله نمایندگی می شود. این مسئله افزایش هزینه های نمایندگی را نیز در پی دارد. برای جلوگیری از این امر، افشای اطلاعات توسط مدیران، جهت اطمینان بخشیدن به مالکان صورت می گیرد. وجود حاکمیت شرکتی مناسب باعث کاهش اثرات مسئله نمایندگی می شود. به عنوان نمونه، غیرموظف بودن اعضای هیات مدیره، جدایی رئیس هیات مدیره از مدیرعامل و ... مثال هایی از وجود حاکمیت شرکتی مناسب است. از طرف دیگر، برخی از شرکت ها بر اساس ساختار مالکیتی و مدیریتی خاص، از افشای اطلاعات خودداری می کنند که این امر می تواند باعث افزایش هزینه های نمایندگی شود. سؤالی که مطرح می شود این است که آیا ساختار مالکیتی و مدیریتی شرکت می تواند بر میزان افشای داوطلبانه شرکت مؤثر باشد یا خیر؟

شکل 1-6 چارچوب نظری تحقیق

در این تحقیق سطح افشای داوطلبانه اطلاعات ، به عنوان متغیر وابسته، بر اساس شاخص های پیشنهادی توسط بوتاسان اندازه گیری می شود. در مدل بوتاسان، شاخص های مورد استفاده از طریق گزارشات حاکمیت شرکتی و نیز ارقام رتبه بندی شرکت های آمریکایی استخراج شده است. با توجه به اینکه در زمینه افشای اطلاعات مالی، فرمتی نمونه توسط سازمان حسابرسی تهیه و پیشنهاد گردیده است و موسسات حسابرسی و شرکت ها نیز توجه خود را بیشتر بر افشای این نوع از اطلاعات متمرکز کرده اند، در حقیقت امکان وجود افشای اطلاعات اختیاری در قالب صورت های مالی محدود می باشد. با بررسی به عمل آمده مشخص گردید که منبع اصلی افشای اختیاری، گزارش های منتشر شده در رابطه با فعالیت هیات مدیره شرکت ها است و این امکان را برای استفاده کنندگان اطلاعات فراهم می کند تا به اطلاعات غیرمالی وآماری شرکت ها دسترسی یابند. هیات مدیره در تهیه گزارش مذکور مستقیماً نقش دارد و در واقع اطلاعاتی تکمیلی را در رابطه با شرکت و عملکرد مدیریت برای دیگران منتشر می نماید. لذا استخراج شاخص های مربوط به ارزیابی افشای داوطلبانه از طریق مطالعه گزارش های فعالیت تک تک شرکت ها صورت خواهد پذیرفت. این شاخص ها عبارت است از اطلاعات مربوط به پیشینه شرکت ، خلاصه ای از عملکرد تاریخی ، اطلاعات بخش ها ، اطلاعات غیرمالی کلیدی ، اطلاعات پیش بینی ، بحث و تحلیل مدیریت.
امتیاز تعلق گرفته به هر یک از شاخص های مذکور بر اساس میزان افشا در گزارش های مالی سالانه محاسبه می شود. نحوه محاسبه به این صورت خواهد بود که برای هر شرکت پس از مستثنی کردن اقلامی که از لحاظ افشای اطلاعات نامربوط هستند یک نمره حداکثر در نظر گرفته می شود، سپس متغیر سطح افشای اختیاری از طریق مجموع نسبت نمره کسب شده توسط هر شرکت به حداکثر نمره تخصیص یافته به آن محاسبه می شود.

7- فرضیات تحقیق
همانگونه که در مباحث پیشین مطرح شد این تحقیق در چارچوب تئوری نمایندگی انجام می شود. از دیدگاه تئوری مذکور، میان سهامداران عمده که درگیر فعالیت مدیریتی هستند و مدیران، تضاد منافع وجود دارد. بُعد دیگر این تضاد منافع، مربوط به سهامداران عمده و سهامداران خرد (اقلیت) است. چرا که سهامداران عمده در تصمیم گیری ها منافع خود را لحاظ کرده و قادرند ثروت سهامداران اقلیت را در جهت منافع خود همسو سازند. در این میان حضور مدیران مستقل هیات مدیره، وجود و نفوذ مالکیت دولتی و مالکیت مدیریتی به عنوان مکانیزم های کنترلی مهمی هستند. چراکه آنها می توانند منافع سهامداران غیرکنترلی (خرد) را در مقابل سهامداران کنترلی (عمده) حفظ نمایند. به عبارت دیگر انتظار می رود چنانچه اعضای غیرموظف هیات مدیره نقش نظارتی خود را از ناحیه سهامداران کنترلی به خوبی ایفا نمایند، اطلاعات اختیاری با هزینه کم منتشر شود و سهامداران کنترلی اطلاعات نهانی کمتری در اختیار داشته باشند، یعنی مدیر مستقل از طریق بهبود افشای اختیاری، شانس رفتار فرصت طلبانه را از سهامداران عمده سلب می نمایند. لذا فرضیه های پژوهش بصورت زیر مطرح می شود:
• فرضیه اول: بین مالکیت مدیریتی و سطح افشای اختیاری رابطه معکوس وجود دارد.
• فرضیه دوم: بین مالکیت سهامداران عمده و سطح افشای اختیاری یک رابطه معکوس وجود دارد.
• فرضیه سوم: بین مالکیت دولتی و سطح افشای اختیاری رابطه مثبتی وجود دارد.
• فرضیه چهارم: بین نسبت اعضای مدیران برون سازمانی (مستقل) هیات مدیره و سطح افشای اختیاری رابطه مثبتی وجود دارد.

8-حدود مطالعاتی تحقیق
این تحقیق از نظر هدف، از نوع کاربردی محسوب شده و روش تحقیق، روش توصیفی می باشد. هدف اساسی این نوع تحقیقات آزمون نظریه ها، تبیین روابط بین پدیده ها و افزودن به مجموعه دانش موجود در یک زمینه خاص است.
تحقیق حاضر از نظر روش از نوع همبستگی می باشد. در تحقیق همبستگی هدف اصلی آن است که مشخص شود آیا رابطه ای بین دو یا چند متغیر کمی (قابل سنجش) وجود دارد و اگر این رابطه وجود دارد اندازه و حد آن چقدر است؟
1-8-1 دامنه پژوهش
قلمرو موضوعی: در این تحقیق به بررسی رابطه بین مکانیزم های حاکمیت شرکتی به عنوان متغیرهای مستقل و افشای داوطلبانه به عنوان متغیر وابسته خواهیم پرداخت.
قلمرو مکانی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
قلمرو زمانی: قلمرو زمانی تحقیق سال 1385 می باشد.
جامعه آماری این تحقیق، از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال 1385 خواهد بود. روش نمونه گیری از بین شرکت های پذیرفته شده مذکور به شرح ذیل صورت می پذیرد:
1) شرکت هایی انتخاب می شوند که سال مالی آنها منتهی به 29 اسفند ماه سال 1385 باشد.
2) شرکت هایی انتخاب می شوند که فعالیت تولیدی داشته باشند.
3) شرکت های واسطه گری مالی و بانکها از نمونه حذف می شوند (چرا که استانداردهای خاصی بر آنها حاکم می باشد).
4) شرکت هایی که در سال مورد گزارش تحت فرآیند ترکیب یا قبضه مالکیت قرار گرفته اند از نمونه حذف می شود. (زیرا با تغییر در مدیریت در کوتاه مدت میزان و رویه افشا سازی تغییر خواهد یافت و قابل تعمیم به سالهای قبل و آتی نخواهد بود)
5) شرکت هایی انتخاب می شوند که طبق الزام استانداردها از ارزش های تاریخی پیروی می کنند. (شرکت هایی با دارایی های زیستی از جمله شرکت هایی هستند که از ارزشهای جاری پیروی می کنند).
6) شرکت هایی انتخاب می شوند که داده های مورد نظر آنها برای انجام محاسبات در دسترس باشند.

9-مدل تحقیق
با توجه به مطالب مذکور در مورد متغیرهای توضیحی، مدل جامع مورد استفاده در تحقیق به شکل زیر نشان داده می شود:
DS = β + βM + β B + β GLC + β O + β GR + β FS + β D + β A + βST + β R + ε
که در آن:
DS = نرخ افشای داوطلبانه که عبارت است از مجموع امتیازهای افشای کسب شده توسط هر شرکت تقسیم بر حداکثر امتیاز بالقوه قابل کسب توسط شرکت.
M = درصد مالکیت سهام در اختیار مدیران داخلی.
B = درصد مالکیت سهام در دست سهامداران عمده ( پنج در صد یا بیشتر).
GLC = متغیر ساختگی برای مالکیت دولتی، اگر شرکت دولتی باشد عدد یک و در غیر این صورت صفر.
O = نسبت وجود مدیران مستقل (غیر موظف) در هیات مدیره.
GR = فاکتور نرخ برای فرصت های رشد شرکت.
FS = لگاریتم ارزش بازار شرکت.
D = نسبت کل بدهی های شرکت تقسیم بر دارایی های کل شرکت.
A = متغیر ساختگی برای شهرت حسابرس مستقل، اگر حسابرسی شرکت توسط سازمان حسابرسی انجام شده باشد عدد یک ودر غیر این صورت صفر.
ST = بازده سهام که از طریق تغییرات قیمت سهام در طی سال اندازه گیری می شود.
R = بازده حقوق صاحبان سهام.
Ε = جمله خطا.
, β10 ..., β1 = ضرایب همبستگی.
Β0 = عدد ثابت مدل.
در انتها پس از تهیه و محاسبه کامل متغیرها در محیطExcel ، تمام متغیرها به محیط SPSS، جهت پردازش آماری، منتقل گردید و خروجی هایی طبق مفروضات مورد نظر حاصل و تجزیه و تحلیل گردیده است که شرح و تفسیر کامل آن در فصل چهارم تحقیق حاضر گنجانده شده است.

10- سنجش متغیرهای تحقیق
همانگونه که در بخش روش تحقیق اشاره شد موضوع اصلی مورد جستجوی تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و سطح افشای داوطلبانه است. در این راستا متغیرهای تحقیق که شامل افشای داوطلبانه، نسبت اعضای مستقل (غیرموظف) هیات مدیره، درصد مالکیت سهام در اختیار مدیران داخلی، درصد مالکیت سهام در دست سهامداران عمده، وجود مالکیت دولتی و نیز متغیرهای کنترلی می باشد. باید با استفاده از یک سری پارامترهای افشا شده در گزارشات شرکت ها سنجیده شوند، که در ادامه به آن پرداخته می شود.
1-10 متغیر وابسته
افشای داوطلبانه اطلاعات
دراین تحقیق سطح افشای داوطلبانه اطلاعات به عنوان متغیر وابسته، بر اساس شاخص های پیشنهادی توسط بوتوسان که دربرگرفته از نظرات کمیته جنکینز بود، اندازه گیری می شود. در مدل بوتوسان شاخص های مورد استفاده از طریق گزارشات حاکمیت شرکتی و نیز ارقام رتبه بندی شرکت های آمریکایی استخراج شده بود. با این حال به دلیل فقدان دو مورد ذکر شده در ایران، و با توجه به این موضوع که سازمان حسابرسی متولی تدوین استانداردهای حسابداری است، کتابچه ای را تحت عنوان فرمت نمونه گزارشگری منتشر نموده است و شرکت ها در تهیه و تنظیم گزارش اطلاعات به شاخص های مندرج در آن تکیه می کنند و این امر امکان افشای اطلاعات داوطلبانه را محدودتر می کند و برهمین اساس برای استخراج شاخص های افشای اختیاری اطلاعات، به اطلاعات منتشره در گزارشات فعالیت هیات مدیره شرکت ها اتکا گردید.
شاخص های مورد نظر پس از بررسی از نظر الزامی نبودن مطابق استانداردهای حسابداری در شش بخش کلی که شامل 71 قلم بود، تعیین گردید. بخش های کلی شامل: پیشینه اطلاعاتی، خلاصه ای از عملکرد تاریخی ، اطلاعات بخشها، اطلاعات غیرمالی اساسی، اطلاعات پیش بینی، بحث و تحلیل مدیریت می باشد. اجزای تشکیل دهنده این بخش ها در جداول پیوست نمایش داده شده است.
پیشینه اطلاعاتی
اهداف و استراتژی های مدیریت، محیط رقابتی، تولیدات اصلی شرکت و بازارهای اصلی شرکت، برای سرمایه گذاران مفید است. چرا که مفهومی را برای تفسیر دیگر داده های مربوط به شرکت فراهم می کند. در این بخش 17 شاخص به عنوان پیشینه اطلاعاتی تعیین شده است. در صورتی که هر کدام از این اقلام توسط شرکت ها گزارش شده باشد، یک امتیاز برای آن در نظر گرفته می شود. اگر شرکت ها علاوه بر افشای کیفی اطلاعات مذکور اقدام به افشای کمی آنها نیز نماید یک امتیاز مضاعف نیز به آن شاخص تعلق می گیرد. حداکثر امتیاز قابل دریافت در این بخش برای یک شرکت 34 می باشد.
خلاصه ای از نتایج تاریخی
این نوع از اطلاعات در ایجاد امکان تحلیل روند کمک می کند. خلاصه نتایج تاریخی، اطلاعاتی تناقض ناپذیر را در اختیار استفاده کننده اطلاعات قرار می دهد و معمولاً شرکت ها اطلاعات را برای 5 الی 10 سال ارائه می دهند. در مورد نسبت ها و EPS، و در صورتی که اطلاعات با اشاره به آخرین دوره حسابداری (t0) گزارش شده باشد یک امتیاز به شرکت تعلق می گیرد. در صورتی که گزارش به دوره حسابداری قبل(t1) اشاره کند یک امتیاز مضاعف دیگر تعلق می گیرد. در صورتی که به دو دوره حسابداری قبل (t2) اشاره شود یک امتیاز دیگر نیز داده می شود. حداکثر امتیاز قابل دریافت برای یک شرکت 18 می باشد.
اطلاعات بخش ها
ارائه اطلاعات در مورد بخش ها توسط شرکت منجر به شناخت بیشتراستفاده کنندگان از بخش های مختلف شرکت می گردد. استفاده کنندگان با توجه به این اطلاعات وضعیت و عملکرد هر کدام از بخش ها شرکت را می توانند ارزیابی کنند. در این بخش به هر کدام از اقلام گزارش شده یک امتیاز تعلق می گیرد. حداکثر امتیاز این بخش برای یک شرکت 7 می باشد.
آماره های کلیدی غیرمالی
کمیته گزارشگری ، پیشنهاد می کند که آماره های کلیدی غیرمالی در مورد فعالیت های تجاری شرکت، که از طریق صورت های مالی قابل دریافت نیست، اطلاعات مهم و قابل توجه ای را برای استفاده کنندگان فراهم می کند. سهم بازار، تعداد کارکنان و ... برای هر قلم افشا شده در این بخش دو امتیاز تعلق می گیرد. حداکثر امتیاز قابل دریافت برای یک شرکت در این بخش 20 می باشد.
اطلاعات طرح ریزی شده
این اطلاعات از نظر کمیته جنکینز برای سرمایه گذاران و تحلیل گران حرفه ای بسیار بااهمیت می باشد. در صورتی که اطلاعات در این بخش به صورت کیفی گزارش شده باشد به هر یک از شاخص های ردیف 1 و 2 این بخش در جدول شماره دو پیوست یک امتیاز تعلق می گیرد. برای اقلام ردیف 3 الی 10 در جدول مذکور دو امتیاز برای هر قلم از آنها تعلق می گیرد. در صورتی که اطلاعات به صورت کیفی گزارش شده باشد، یک امتیاز اضافی برای هر یک از اقلام گزارش شده به صورت کمّی تعلق می گیرد. در صورتی که اطلاعات با اشاره به بخش های اصلی برای اقلام ردیف 9 و 10 این بخش در جدول شماره دو پیوست افشا شده باشد یک امتیاز مضاعف تعلق می گیرد. حداکثر امتیاز قابل دریافت توسط یک شرکت در این بخش 30 می باشد.
بحث وتحلیل مدیریت
بحث و تحلیل مدیریت آن اطلاعاتی را دربرمی گیرد که قصد انتقال اطلاعاتی در خصوص دلایل تغییرات رخ داده از سالی به سال بعد را دارد. برای اقلام ردیف یک الی چهارده این بخش در جدول شماره دو پیوست، یک امتیاز برای هر قلم گزارش شده به صورت کیفی تعلق می گیرد. اگر برای هر یک از اقلام مذکور داده های کمی نیز ارائه شده باشد یک امتیاز اضافی تعلق می گیرد روند مذکور برای تمامی اقلام به استثنای فروش و درآمد عملیاتی مشابه است. برای این دو قلم، در صورتی که تنها برمبنای ترکیبی (سرجمع) گزارش شده باشد و با اشاره به حداقل بخش های اصلی تهیه شده باشد، نصف امتیاز به شرکت تعلق می گیرد. برای اقلام 15 الی 19 این بخش در جدول شماره دو پیوست، یک امتیاز تعلق می گیرد. در صورتی که اظهارنظرها برمبنای نسبت های آخر دوره صورت گرفته باشد یک امتیاز اضافی تعلق می گیرد. اگر اظهارنظرها بر مبنای روند نسبت ها ارائه شده باشد، یک امتیاز مضاعف تعلق می گیرد. حداکثر امتیاز قابل دریافت توسط یک شرکت در این بخش 32 می باشد. امتیاز افشای داوطلبانه به این شکل محاسبه خواهد شد که مجموع امتیاز حاصله از شش بخش برای هر شرکت بر کل امتیاز قابل دریافت از چک لیست افشا تقسیم شده و نسبت افشای هر شرکت بدست می آید. که به شرح ذیل نمایش یافته است:
-
- ∑ پیشینه اطلاعاتی ،نتایج تاریخی،اطلاعات بخشها، آماره های کلیدی غیر مالی، اطلاعات طرح شده،تحلیل مدیریت

دامنه تغییرات افشای اختیاری از صفر تا یک می باشد. شرکت هایی با امتیاز نزدیک به صفر، پایین ترین رتبه را در میان شرکت های موجود در جامعه دارند و شرکت های با عدد نزدیک به یک بالاترین رتبه را دارا می باشند.

2-10 متغیرهای مستقل
• درصد مالکیت سهام در اختیار مدیران داخلی
انتظار می رود بین درصد مالکیت سهام در اختیار مدیران داخلی و میزان افشای اختیاری رابطه معکوس وجود داشته باشد. نحوه محاسبه این متغیر بدین صورت می باشد که مجموع تعداد سهام عادی شرکت که توسط مدیرعامل و مدیران اجرایی شرکت، و به قصد کسب منافع آتی نگهداری شده است بر کل تعداد سهام منتشر شده شرکت مورد نظر تقسیم می شود تا نسبت مالکیت سهام عادی توسط مدیران داخلی به دست آید.
• درصد مالکیت سهام در دست سهامداران عمده
همانطور که در فرضیه مشخص شده است انتظار می رود که بین درصد مالکیت سهام در دست سهامداران عمده و نرخ افشای داوطلبانه رابطه منفی وجود داشته باشد. یعنی با افزایش سهامداران عمده افشای اختیاری کاهش می یابد و برعکس.
نحوه محاسبه این متغیر، نسبت سهام عادی است که توسط سهامداران عمده تحت تملک واقع شده، و معیار اندازه گیری برای مالکیت، برابر با پنج درصد یا بیشتر از کل سهام عادی منتشر شده شرکت در بورس اوراق بهادار می باشد.
• نفوذ مالکیت دولتی
وجود و افزایش مالکیت دولتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار طبق فرضیه بیان شده، موجب افزایش سطح افشای داوطلبانه می شود. سنجش مالکیت دولتی توسط یک متغیر ساختگی انجام می شود که به صورت صفر و یک تعریف شده است. در صورتیکه شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، تحت تملک سازمانها و شرکت های دولتی و یا شبه دولتی باشد و درصد تملک آنها بیش از بیست درصد از سهام عادی شرکت را شامل شود، برای شرکت مورد نظر عدد یک در نظر گرفته می شود و در غیر این صورت این متغیر ارزش صفر می گیرد. درصد سهام عادی تحت تملک دولت و شرکت های شبه دولتی نیز به عنوان یک متغیر لحاظ گردیده شده است.
• نسبت اعضای مستقل (غیرموظف) هیات مدیره
دستورالعمل حاکمیت شرکتی شامل شماری از توصیات است. یکی از آنها انتصاب مدیران غیراجرایی است، که تضمین کاهش تضاد نمایندگی بین مدیران و سهامداران را در نظر می گیرند. مدیران غیرموظف به عنوان یک مکانیزم کنترل داخلی که توسط مالکان در جهت کاهش هزینه های نمایندگی در ارتباط با کارگزاران (مدیران) تعیین می گردند. تحت چنین منطقی، ورود مدیران غیرموظف در هیات مدیره بایستی احتمال ترتیبات دسیسه آمیز را کاهش دهد، در این صورت چون مدیران غیرموظف تحت قواعد بازار هستند، عملکرد ارزیابی و جبران می شود.
در تحقیق حاضر مدیران غیرموظف مترادف با تعریف حاکم یعنی صرف نداشتن سمت اجرایی در داخل شرکت تعیین گردیده اند. اطلاعات مربوط به این متغیر از متن صورت های مالی سالانه و در برخی موارد از گزارش های فعالیت هیات مدیره استخراج گردیده است. طبق آنچه بیان گردید، انتظار می رود بین نسبت مدیران غیرموظف و میزان افشای اختیاری رابطه مثبتی وجود داشته باشد. نحوه محاسبه این متغیر به این شکل خواهد بود که پس از تعیین تعداد مدیران غیرموظف، تعداد آنها را به کل اعضای هیات مدیره تقسیم می کنیم تا نسبت اعضای مدیران مستقل محاسبه شود.
3-10-متغیرهای کنترلی
• فرصت های رشد شرکت
نرخ های گرفته شده از فاکتورهای تحلیلی مانند ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام و ارزش بازار به ارزش دفتری دارایی ها و نسبت قیمت سهام به سود هر سهم می باشد. برای محاسبه ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام می بایست ارزش بازار سهام عادی در پایان دوره بر ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام تقسیم شود. همچنین برای محاسبه ارزش بازار به ارزش دفتری دارایی ها، ارزش بازار شرکت (یعنی مجموع ارزش بازار سهام عادی در پایان دوره و ارزش دفتری بدهی های بلند مدت و کوتاه مدت) را به ارزش دفتری کل دارایی ها تقسیم می کنیم. در نهایت، در محاسبه نسبت قیمت به سود هر سهم، قیمت بازار هر سهم عادی در پایان سال مالی بر سود هر سهم تقسیم می شود.
• اندازه شرکت
اندازه شرکت معمولاً به عنوان یک عامل توضیحی برای افشای اختیاری به کار می رود. اندازه شرکت به عنوان نماینده صلاحیت داری برای هزینه ها و منافع مرتبط با تهیه اطلاعات مد نظر قرار گرفته است. شرکت های بزرگ از اثرات سلامت بخش افشای بهتر که موجب تسهیل دسترسی به بازارهای سرمایه می گردد منتفع می شوند. بنابراین انتظار می رود تعادل بین هزینه ها و منافع مربوط به تدارک اطلاعات برای شرکت های بزرگتر نسبت به شرکت های کوچکتر مساعدتر باشد. در تحقیق حاضر، اندازه شرکت از طریق لگاریتم طبیعی ارزش بازار شرکت که مساوی است با لگاریتم مجموع ارزش بازار سهام عادی و ارزش دفتری بدهی های کوتاه مدت و بلند مدت می باشد، برای هر یک از شرکت ها محاسبه گردید.
• نسبت اهرمی
این متغیر از طریق تقسیم کل بدهی های شرکت بر کل دارایی ها در پایان دوره محاسبه می شود.
• حسن شهرت حسابرس
یک متغیر ساختگی برای حسن شهرت حسابرس مستقل، در نظر گرفته شده است. بدین صورت که اگر حسابرسی شرکت توسط سازمان حسابرسی انجام شده باشد برای شرکت مورد نظر عدد یک ارزش دهی می شود و در غیر این صورت هرگاه حسابرسی شرکت توسط موسسات حسابرسی دیگری انجام شده باشد، عدد صفر در نظر گرفته شده است.
• بازده سهام
بازده سهام که از طریق تغییرات قیمت سهام و عایدی سهام در طی سال اندازه گیری می شود.
• بازده حقوق صاحبان سهام
این متغیر از تقسیم سود خالص دوره بر جمع حقوق صاحبان سهام محاسبه می شود.

11- جامعه آماری
جامعه بزرگترین مجموعه از موجودات است که در یک زمان معین مطلوب ما قرار می گیرد و تعریف جامعه آماری عبارت است از تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند. صفت مشخصه صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد (آذر و مومنی، 1385، 5)1.
در این تحقیق جامعه مورد پژوهش کلیه شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

12- روش گردآوری اطلاعات
برای انجام تحقیق و نتیجه گیری صحیح از تحقیق، اطلاعات نقش بسزایی را ایفا می کنند. اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق به دو دسته قابل تقسیم می باشند:
دسته اول شامل اطلاعات مرتبط با مبانی تئوریک و ادبیات تحقیق می باشند که با مطالعه کتب، مقالات و پایان نامه های ایرانی و خارجی واز طریق مطالعات کتابخانه ای فراهم گردید.
دسته دوم مربوط به اطلاعات مالی مربوط به شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که صورت های مالی و گزارش های فعالیت هیات مدیره این شرکت ها از طریق تارنمای مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت گردید. این دسته از اطلاعات مالی خود از طرق زیر جهت انجام پژوهش جمع آوری گردید:
اطلاعات مندرج در صورت های مالی مانند مجموع کل دارایی ها، مجموع کل بدهی های کوتاه مدت و بدهی های بلند مدت، مجموع حقوق صاحبان سهام، سود عملیاتی و سود خالص شرکت، ارزش بازار سهام عادی شرکت، قیمت هرسهم در پایان سال، سود هر سهم از طریق نرم افزار تدبیرپرداز و صحرانورد و در محیط کتابخانه سازمان بورس اوراق بهادار جمع آوری شده است.

13- روش نمونه گیری و تعیین اندازه نمونه
صرفنظر از اینکه چه روش آماری استنباطی برای تحلیل داده ها مورد نظر است، دقت آن بستگی به روش بکار گرفته شده برای انتخاب نمونه دارد. در صورتی که نمونه، نماینده واقعی جامعه نباشد (نمونه دارای اریب باشد)، امکان پیش بینی صحیح و دقیق پارامترهای جامعه وجود نخواهد داشت. اریبی در نمونه گیری را می توان با بکاربردن روش های نمونه گیری صحیح و مناسب و درنظر گرفتن مشخصات عناصر (ساختار) جامعه کاهش داد تا نمونه از پایایی لازم برخوردار گردد. برخی روشها برای نمونه گیری بکار می رود، عبارتند از؛ 1) نمونه گیری تصادفی، 2) نمونه گیری منظم 3) نمونه گیری گروهی، 4) نمونه گیری خوشه ای، 5) نمونه گیری مرحله ای (آذر و مومنی، 1385، 17).
به دلیل گسترده بودن جامعه مورد تحقیق، اغلب پژوهشگر، سعی می کند که با اضافه کردن شرایطی جامعه مورد تحقیق را محدود کند. از جمله مزیت های آن نیز ایجاد امکان و سهولت بیشتر تحقیق و صرفه جویی در زمان و هزینه می باشد. ولی از سوی دیگر با محدود نمودن جامعه (نمونه گیری) دغدغه های جدیدی برای محقق به وجود می آید. اگرچه ممکن است نمونه گیری دارای مزیت های فوق باشد ولی می تواند باعث کاهش اعتبار برونی و ساختاری تحقیق شود و محقق را در راستای امکان تعمیم نتایج حاصله از آزمون بر روی نمونه به جامعه دچار تردید نماید، بدین منظور محقق در نمونه گیری خود باید موارد زیر را مورد توجه قرار دهد:
الف) نمونه نماینده واقعی جامعه تحقیق باشد.
ب) نمونه به صورت تصادفی از بین اعضای جامعه انتخاب گردد (پارچینی، 1388، 117)1.
در تحقیق حاضر با عنایت به موارد فوق و همچنین محدودیت نسبی جامعه مورد بررسی و به منظور افزایش اعتبار تحقیق و کاهش خطای نمونه گیری و سایر تبعات نمونه گیری سعی شده است که کلیه اعضای جامعه مورد آزمون قرار گیرد. بدین ترتیب گرچه جمع آوری اطلاعات مورد نیاز مربوط به کل جامعه تحقیق با توجه به محدودیت های اطلاعاتی موجود امری بس دشوار می نماید ولی از سوی دیگر در خصوص نتایج تحقیق می توان با اطمینان بیشتری قضاوت نمود. بنابراین، برای تعیین جامعه مورد بررسی چنین عمل شده است؛ طبق بررسی های انجام شده در تحقیقات پیشین حائز این نکته اساسی است که سیاست ها و خط مشی های افشای شرکت ها در طی سال های مختلف تا حدودی یکسان و پایدار است. برای مثال، 90 شرکت بزرگ را از بین 595 شرکت مورد بررسی در 23 صنعت که در طی سال های 1980 الی 1990 بررسی کرده بودند را تعیین کنند که از نظر میزان افشاگری، در طی سالهای مورد بررسی تغییر قابل ملاحظه ای از نظر رتبه بندی افشا سازی داشته اند. بر همین اساس به منظور جلوگیری از صرف زمان و هزینه مضاعف، تمرکز بر یک سال مالی قرار گرفت. با توجه به اینکه در زمان انجام تحقیق پارچینی ، هنوز برخی از شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار اقدام به انتشار صورت های مالی سالانه و گزارش های فعالیت هیات مدیره مربوط به سال 1386 نکرده بودند و در صورت انتخاب سال مذکور برای انجام تحقیق، این امر موجب کندی پیشرفت تحقیق و از دست دادن زمان می گشت به ناگزیر سال مالی 1385 به عنوان مبنای تحقیق تعیین گردید. کل شرکت های پذیرفته شده در بورس در سال مذکور 450 شرکت بود. برای محدودتر کردن جامعه مورد بررسی و با توجه به شاخص های تعریف شده برای تعیین افشای اختیاری تنها شرکت هایی که فعالیت آنها تولیدی بود، عضو جامعه مورد بررسی به شمار آمدند. برهمین اساس تعداد شرکت هایی که از نظر تفاوت در نوع فعالیت از جامعه خارج گشتند در مجموع 66 مورد بود.
در قدم بعدی از میان شرکت های مذکور، آن دسته از شرکت هایی که در سال مورد گزارش تحت فرآیند ترکیب یا قبضه مالکیت قرار گرفته بودند، از جامعه مورد بررسی حذف گردیدند، چراکه در چنین شرایطی شرکت ها تغییرات عمده ای را در نحوه گزارشگری خود اعمال می کنند و این امر باعث بروز تغییرات قابل ملاحظه ای در خط مشی افشا سازی شرکت های مذکور می گردد و بر همین اساس از فرض یکسان بودن رویه افشاگری در طول زمان عدول می کند و علاوه بر اینکه باعث ناهمگن شدن جامعه مورد بررسی می شوند و نتایج حاصل از تحقیق نیز قابل تعمیم به سال های قبل و آتی نخواهد بود. از آنجایی که اصل بهای تمام شده تاریخی به عنوان یکی از اصول حسابداری است و خروج از آن طبق برخی از استانداردهای حسابداری امکان پذیر خواهد بود، لذا فراگیر نبودن ارزش های جاری در میان شرکت های تحت بررسی، آن دسته از شرکت های از این اصل حسابداری طبق استانداردهای موجود به ارزش های جاری تکیه کرده اند نیز از جامعه مورد بررسی خارج گردید تا جامعه همگن گردد. در نهایت برای محدود کردن جامعه مورد بررسی از یک معیار فراگیر دیگری که از ویژگی های کیفی چارچوب مفهومی اقتباس شده است، استفاده گردید. معیار قابل مقایسه بودن که از ویژگی های کیفی نحوه ارائه اطلاعات می باشد از نظر ثبات رویه در این مهم لحاظ گردید و بر همین اساس شرکت هایی که سال مالی آنها به 29 اسفند ماه 1385 ختم می گردید جزو جامعه مورد بررسی لحاظ گردید. بر اساس موارد مذکور در کل 69 شرکت نیز از جامعه مورد بررسی خارج گردید.
هرچند در زمان انجام تحقیق، صورت های مالی و گزارش های فعالیت هیات مدیره شرکت های پذیرفته شده در بورس برای دو سال قبل از 1385، منتشر شده بود ولیکن در این بین امکان دسترسی به صورت های مالی و گزارش های فعالیت هیات مدیره برخی از شرکت ها وجود نداشت. برای حل این مشکل با دو حالت روبرو گشته شده است:
الف) گزارش های فعالیت هیات مدیره موجود بود ولیکن صورت های مالی سالانه موجود نبود. در این شرایط برای دسترسی به اقلامی که می بایست بصورت دستی از متن صورت های مالی سالانه استخراج می گشت به صورت های مالی سال بعد مراجعه گردید و از اقلام مقایسه ای که مربوط به سال 1385 بود استخراج گردید. و در مواردی که این امکان نیز وجود نداشت شرکت مذکور از جامعه مورد بررسی حذف گردید.
ب) گزارش فعالیت هیات مدیره موجود نبود. در این وضعیت تنها راه، حذف شرکت مذکور ازبین شرکت های موجود در جامعه بود.
با توجه به موارد الف و ب کل شرکت هایی که از جامعه مورد بررسی حذف شدند به 76 شرکت رسید. در مورد 27 شرکت از شرکتهای باقیمانده در نمونه، هیچگونه اطلاعاتی در مورد درصد سهام دراختیار مدیران اجرایی، درصد سهام در دست سهامداران عمده و درصد سهام تحت تملک سازمان ها وشرکتهای دولتی و شبه دولتی به دست نیامد. بنا