فهرست:
* مقدمه
* پیامبر اسلام(ص) محمدبن عبدالله، خاتم انبیا و رسولان
* ختم نبوت و ختم شیوههاى تبلیغ
* مأخذ شیوههاى تبلیغى رسول اکرم(ص)
1. آیات قرآن کریم
2. روایات کتب حدیث و سیره
* تنوع و جامعیت شیوههاى دعوت رسول اکرم(ص)
* ثناى محمد در قرآن و اسوه بودن او
* محمد، اسوه رحمت
پیامبران اولوالعزم، اسوههاى برتر و شیوههاى تبلیغى آنان
مقدمه
در قرآن کریم، گروهى از پیامبران خدا به عنوان اولوالعزم معرفى شدهاند و قرآن شخصیت آنان را به لحاظ ویژگىهاى برجسته و صفات بارزشان بیش از دیگران ارج نهاده و گرامى داشته است. مطابق آیات قرآن، صبر و استقامت مهمترین ویژگى اولوالعزم مىباشد (فَاصْبِرْ کَما صَبَر اُولوالعزمِ مِنَ الرُّسُلِ) همچنین این گروه از پیامبران، کتاب و شریعت مستقلى داشتهاند و پیامبران معاصر یا متأخر از آنان تبعیت مىکردهاند تا زمانى که یکى دیگر از پیامبران اولوالعزم به رسالت مبعوث مىشدو کتاب و شریعت نوینى مىآورد.
بر اساس روایات موجود، این پیامبران بالاترین رتبه را در میان انبیا از حیث مقام معنوى و قلمرو دعوت دارند و عبارتند از: حضرت نوح، حضرت ابراهیم، حضرت موسى، حضرت عیسى و حضرت محمد (سلامالله علیهم). از میان روایات موجود، یک روایت را از نظر مىگذرانیم:
امام رضا(ع) فرمود: اولوالعزم را این لقب دادند چون داراى اراده استوار و شریعتهاى مستقل بودند. بدین معنا که هر پیامبرى که پس از نوح آمد بر شریعت او و تابع کتاب او بود، تا زمان ابراهیم خلیل فرا رسید. همه پیامبران همزمان ابراهیم و پس از او بر شریعت ابراهیم وتابع کتاب او بودند. چون زمان موسى فرا رسید همه پیامبران معاصر موسى و پس از او بر شریعت او تابع کتاب او بودند تا روزگار عیسى فرا رسید. پیامبران زمان عیسى و پس از او نیز تا دوران پیامبر ما محمد(ص)، بر شریعت عیسى و تابع کتاب او بودند. این پنج پیامبر صاحبان عزم و بالاترین انبیا و رسولان بودهاند. و آیین محمد تا روز قیامت نسخنمىگردد....(1)
این پنج پیامبر بزرگ در کنار ارائه شرایع و آیینهاى جدید، به اقتضاى وسعت قلمرو دعوت و براى پاسخگویى به شرایط جدید ناگزیر از آوردن نظام تبلیغى جدیدى بودهاند که لزوماً داراى قلمروى وسیعتر و پاسخگوى مقتضیات زمان بوده است. از این رو سیره تبلیغى ایشان از برجستگى، دوام تأثیر و کارآمدى بیشترى برخوردار گشته و تنوع شیوههاى تبلیغى آنان نیز به مراتب، بیش از دیگران بوده است. به هر تقدیر، قرآن نیز بیش از انبیاى دیگر، زوایاى تبلیغى سیره این بزرگان را به بررسى گرفته و آموزشهاى تبلیغى را از طریق حکایت داستان زندگى و دعوت ایشان ارائه فرموده است.
پیامبر اسلام(ص) محمد بن عبدالله، خاتم انبیا و رسولان
سخن از خاتم انبیا و سرور رسولان و نگین انگشترى رسالت است؛ او که اسوه اسوههاى قرآن بوده و پیامبران و مصلحان، جملگى چشم به رسالتش دوخته و امید به نجات جهانیان به دست او داشتهاند؛ پیامبرى که خداى تعالى بعثتش را منّتى بزرگ بر انسانها شمرد (لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلى المُؤْمِنِینَ إِذ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ.... (2)) واخلاقش را بس عظیم دانست (وَإِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ(3))، و در مسیر هدایت آدمیان، دلسوز و حریص معرفىاش فرمود. (لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ(4)).
او را حق تعالى ختم رسولان قرار داد، چرا که شیوههاى دعوت و تبلیغ را بدو کامل کرد و فضایل و ارزشهاى انسانى را به کمال در وجودش بنهاد و او را اسوه تمام انسانها و الگوى جمله پیروان حق قرار داد؛ پس او هم تمام کننده رسالتهاست و هم کامل کننده فضیلتها.
در مقام منیع او بس که خداى تعالى به جانش سوگند یاد کرد، لَعَمْرُکَ إنَّهُمْ فِى سَکْرَتِهِمْ یَعْمَهُونَ.(5) در این باره از ابن عباس نقل شده که گفت:
خداى تعالى موجودى را گرامىتر از محمد(ص) نیافریده و لباس هستى نپوشانید، من نشنیدهام که خداوند جز به وجود گرامى او به کس دیگرى سوگند یاد کرده باشد.(6)
همچنین او یگانهاى است که به مقام دست نیافتنى <لَوْلاکَ لَما خَلَقْتُ الاَفلاکَ».(7) نایل آمد و ارض و فلک و انس و ملک را در هستى، وامدار خویش قرار داد.
از حیث کمالات تبلیغى نیز او جامع همه فضایل تبلیغى است؛ اوست که روحیه رحمت، صفت صفا، شیمه شفقت و خصلت خلوص در وجود پر برکت و شخصیت با عظمتش موج مىزند.
شامل 17 صفحه word
دانلود تحقیق پیامبران اولوالعزم