مشخصات این فایل
عنوان: تنبیه چیست و آیا موثر است
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 27
این مقاله درمورد تنبیه چیست و آیا موثر است می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله تنبیه چیست و آیا موثر است می خوانید :
والدینی که جرات تنبیه کردن ندارند :
والدینی که قدرت تنبیه ندارند، نمیتوانند برای فرزندشان نیز قوانینی وضع کنند. کاملا عادی است که فرزندانشان بیادب و شلوغ بار بیایند و همیشه در مدرسه دچار مشکلاتی شوند. وقتی برای کودکی قوانینی وضع میکنیم یعنی به او میگوییم که در صورت رعایت این قوانین میتواند در جمع خانواده و جامعه پذیرفته شود. در حقیقت اینگونه او را برای زندگی آماده میکنیم. برخی از والدین وظیفه تنظیم و وضع مقررات و محدویتها را با رفتار خشونتآمیز با فرزند اشتباه میگیرند. یک کودک دو ساله را در نظر بگیرید. کودکان در این سن علاقه بسیار زیادی به فرو کردن انگشتشان در پریز برق دارند. اگر هنگام انجام این کار ضربهای روی دستشان بزنید آنها میفهمند که نباید این کار را انجام دهند. در حالی که بسیاری از والدین با ادای کلمات سعی میکنند او را از این کار منع کنند و علاقهای به تنبیه فرزندشان ندارند.
آیا تنبیه کردن سبب تربیت شدن میشود؟ :
وقتی محدودیتی برای کودکان قایل نباشیم آنها قدرت را در دست میگیرند و از دو تا سه سالگی ناسازگاریهای آنها در مهد و مدرسه آغاز میشود. این کودکان لوس و مستبد بار میآیند و از والدین انتظار دارند تمامی وسایل مد روز را برای آنان تهیه کنند.
آیا میتوان تنبیه را از نوجوانی آغاز کرد؟ :
هیچ گاه برای آغاز وضع مقررات و قرار دادن محدودیت دیر نیست، والدین میتوانند در سن نوجوانی از وضع مقرراتی در مورد مقدار پول تو جیبی و ساعات بیرون ماندن از خانه آغاز کنند اما این نکته را فراموش نکنید که در این سن والدین باید آماده شنیدن سخنان آزاردهنده نوجوانشان باشند و درست عکسالعمل نشان دهند. بهتر است والدین قوانین کمی وضع کنند ولی در عوض نظارت خوبی بر رعایت آنها داشته باشند تا مورد مسخره قرار نگیرند.
وقتی محدودیتی برای کودکان قایل نباشیم آنها قدرت را در دست میگیرند و از دو تا سه سالگی ناسازگاریهای آنها در مهد و مدرسه آغاز میشود.
وقتی کودک به قوانین احترام نمیگذارد :
برخی از والدین تنبیهی بیش از حد را برای فرزندانشان در نظر میگیرند. این امر باعث میشد کودک حس کند در حق او بیعدالتی شده است. اگر به کودکی دو ساله بگویید که باید یک ساعت یک گوشه بنشیند چون فلان کار را کرده است، غیرعادلانه و نشدنی است. باید تنبیهی انتخاب شود که کودک قدرت تحمل آن را داشته باشد در غیر این صورت او از تنبیه فرار کرده و مجددا همان اشتباهات را تکرار میکند. اگر والدینی نمیدانند چه نوع تنبیهی مناسب فرزندشان است بهتر است با مشاوران کودک یا روانشناسان صحبت کنند. به هر حال اگر روابط آنان با کودکشان دچار مشکل شده است نباید به همان صورت روابط را ادامه داد.
ده رفتار مناسب به جای تنبیه بدنی
بعضی از والدین آخرین راه چاره را در تربیت فرزندان ، تنبیه بدنی می دانند؛ اما همواره به جای تنبیه و اعمال خشونت راه بهتری هم می توان پیدا کرد. چون تنبیه بدنی عوارض متعددی در رفتار و روحیه فرزند شما به جای خواهد گذاشت. حتی اگر بسیار به ندرت کودک خود را تنبیه می کنید، حتماً این مطلب را مطالعه کنید...
بسیاری از والدین عمداً دست به تنبیه بدنی نمی زنند. معمولاً هنگامی این رفتار از بزرگترها سر می زند که کنترل خود را از دست بدهند یا احساس ناامیدی کنند.
ممکن است بابا به خاطر این که سه بار از کودک خواسته تلویزیون را خاموش کند و او توجهی نکرده عصبانی شود و کتکش بزند. یا وقتی پسر کوچولوی چهار ساله به وسط خیابان می دود شاید مامان او را بزند تا حواسش بیشتر جمع باشد.
همه پدر و مادرها می دانند که گوش نکردن کودک به حرف آنها چقدر ناراحت کننده است؛ نگرانی و دلهره از به خطر افتادن سلامت بچه هم به همین صورت. مادری که گفتیم، از این که پسرش دوباره به وسط خیابان بدود و مثل این دفعه شانس نیاورد! خیلی نگران است.
اکثر والدین حداقل یک بار فرزندشان را تنبیه بدنی کرده اند یا احساس کرده اند او یک کتک مفصل لازم دارد. اما به راستی چرا این تعداد از پدر و مادرها از تنبیه بدنی استفاده می کنند؟ شاید بگویید: چون مؤثر است. ولی واقعیت این است که اگر تنبیه بدنی مؤثر باشد فقط و فقط در کوتاه مدت تأثیرگذار است.
مادر سمیرا کوچولو گهگاه او را تنبیه بدنی می کند، ولی آن سوی ماجرا اینست که ، مربی او در مهدکودک مرتب باید مراقبش باشد تا بچه های دیگر را آزار ندهد!
در سال 2002 یک تحقیق وسیع در مورد آثار و عوارض تنبیه به عمل آمد. خانم «الیزابت تامسون» از مرکز ملی کودکان فقیر در دانشگاه کلمبیا، اطلاعات گردآوری شده طی 62 سال را مورد بررسی قرار داد و دریافت که: هر قدر کودک بیشتر تنبیه شود احتمال بروز رفتار پرخاشگرانه در او بیشتر می شود. ضمناً چنین کودکی بیشتر رفتارهای نادرستی مثل دروغگویی، حقه بازی و آزار و اذیت دیگران را از خود نشان خواهد داد. کودکانی که با تنبیه بزرگ شده اند کمتر درست و نادرست را از هم تشخیص می دهند، و در غیاب والدین خود بیشتر از سایر بچه ها رفتارهای نادرست و بی ادبانه انجام می دهند.
یکی از مادران که معمولاً فرزندش را تنبیه بدنی می کند می گوید: «بچه من موقعی رفتارش درست است که او را تنبیه می کنم. اما راستش، نمی دانم رفتار درست او به خاطر ترس است یا این که واقعاً خوب و بد را از هم تشخیص داده است.
پس چه باید کرد؟ آیا جایگزین مناسبی به جای تنبیه بدنی وجود دارد؟ رفتارهایی که در ذیل آورده شده با این اعتقاد فهرست شده که یک کودک سزاوار احترام است، حتی وقتی رفتارش آنگونه که باید نیست.
سعی کنید در رفتارتان ملایم و مهربان باشید. وقتی تن (TONE) صدایتان عادی و طبیعی باشد کودک بهتر حرفتان را می شنود.
کمی تأمل کنید. یک مکث کوتاه در عکس العمل و اندکی صبر هنگام هیجان، می تواند گره گشا باشد. چه اشکالی دارد که بگوییم: «الآن برای مواجهه و حل این مسئله خیلی ناراحت هستم و موقعیت مناسب نیست. بعداً در موردش صحبت می کنیم.»
به او بیاموزید. به جای مجازات او به خاطر کار نادرستش، کار درست را به او یاد بدهید. مثلاً بگویید: «وقتی اسباب بازی هایت را در اتاق پذیرایی رها می کنی من این کارت را نمی پسندم. دوست دارم دفعه بعد آنها را در کمد بگذاری.»
مثبت باشید. به جای آنکه بگویید :«چند مرتبه باید به تو بگویم که دندانهایت را مسواک بزنی؟!» می توانید بگویید : «دندان های قشنگت را مسواک بزن که همین طور قشنگ بماند. بعد منو خبر کن که بعد از تو مسواک بزنم.»
«توضیح» به جای «تهدید». می توانید با یک توضیح مختصر، علت زشتی رفتار او را روشن کنید تا در ذهنش دلیلی برای تغییر رفتار داشته باشد.
از عصبانیت دوری کنید. به جای تمرکز روی اشتباه یا رفتار نادرست کودک، که شما را برای هیجان و عکس العمل احساسی آماده می کند، از هر یک از موارد خطای فرزندتان به عنوان موقعیت خوبی جهت راهنمایی او و فراگیری استفاده کنید.
انگیزه بدهید. به او با جملات خاصی انگیزه بدهید و صحبت های تشویق کننده داشته باشید.
انعطاف پذیر باشید. وقتی کودک می پرسد: «می تونم این برنامه تلویزیون رو تا آخر ببینم، بعد بریم بیرون؟» منطقی باشید. اگر فرصت دارید، به درخواستش جواب مثبت بدهید. بدین ترتیب کودک رفته رفته با هنر گفتگو و مذاکره آشنا می شود.
از لجبازی و زورآزمایی بپرهیزید. هیچ کاری مخربتر و بی فایده تر از زور آزمایی با فرزند نیست. او را به همکاری کردن تشویق کنید. مثلاً می توان گفت : «من مشکلی دارم. من دوست دارم تو پیراهن تمیزی بپوشی ولی می بینم که تو بازهم همون قبلی رو می پوشی. به نظرت چطور می شه این مسئله رو رفع کرد؟». وقتی مشکل را با کودک در میان بگذارید احتمالاً بیشتر علاقه مند می شود که در حل آن کمک کند و با شما همکاری کند.
زیرک باشید. اگر عملکرد فعلی شما اثر ندارد با زیرکی راه دیگری پیدا کنید. تغییر خط مشی شما آسان تر است تا این که همیشه بخواهید اول او تغییر کند. از خودتان بپرسید: «چه کار دیگری می توانم بکنم تا او را به عکس العمل بهتری ترغیب کند؟»
نکته: در رابطه با مجازات کودک این سه قاعده را به یاد داشته باشید:
- هنگام عصبانیت از مجازات بپرهیزید.
- برای تلافی کردن یا انتقام گرفتن، مجازات نکنید.
- همیشه مجازات شدیدتر، مجازات بهتر نیست
نامناسبترین روش تربیت
تنبیه عملی است که باعث کاهش بدرفتاری کودک میشود. پس اگر ما روشی از تنبیه را اعمال میکنیم و متعاقب آن مشکلات رفتاری کودک زیادتر میشود این بدان معناست که تنبیه ما صحیح نیست و ما باید روش خود را عوض کنیم.
آیا شما هم جزو آن دسته از والدینی هستید که فکر میکنند مشکلات رفتاری کودکان را باید با تنبیه درست کرد؟ و در ابتدا و بدون مقدمه باید سراغ تنبیه بروند تا بدرفتاری کودک کاهش پیدا کند؟
تنبیه عملی است که باعث کاهش بدرفتاری کودک میشود. پس اگر ما روشی از تنبیه را اعمال میکنیم و متعاقب آن مشکلات رفتاری کودک زیادتر میشود این بدان معناست که تنبیه ما صحیح نیست و ما باید روش خود را عوض کنیم. مثلاً اگر با کودک خود قهر میکنیم و او را تهدید میکنیم که دیگر مادرش نخواهیم بود، در واقع هدف ما آن است که او گریهاش را متوقف کند و با آرامش در منزل بماند ولی آنچه در عمل رخ میدهد افزایش گریه، اضطراب و بیقراری کودک است. پس تنبیه ما مشکل را بدتر کرده است.
وقتی با داد و فریاد به کودک خود میگوییم که دیگه نبینم با من بلند صحبت کنی، باید آرام صحبت کنی؛ وقتی کودک خود را در حمام یا دستشویی حبس میکنیم یا با او قهر کنیم؛ وقتی کودک خود را کتک میزنیم که دیگر حق ندارد دوستش را کتک بزند، او دقیقاً همین الگوی رفتاری را در مقابل ما و دوستانش به کار خواهد برد. فرزند ما از ما الگوبرداری میکند. از سوی دیگر این روشها منجر به افزایش خشم، پرخاشگری، اضطراب و افسردگی کودک میشود.
تنبیهاتی که از روی خشم و عصبانیت باشد، منطقی نیست و خطر آن وجود دارد که آسیب و صدمهای به کودک برسد (چه آسیب جسمی و چه آسیب عاطفی و روانی) و از سویی دیگر کودکان در بسیاری از زمینهها والدین را به عنوان الگوی رفتاری خود قرار میدهند. وقتی آنها را کتک میزنیم، تحقیر میکنیم، ناسزا میگوییم، تمسخر میکنیم و... آنها نیز همین روش را به عنوان راهحل در ارتباطات خود استفاده میکنند. وقتی در زمان خشم و عصبانیت کودک خود را تنبیه میکنیم، چون در آن زمان کنترلی بر رفتار خود نداریم پس از مدت کوتاهی از رفتار خود پشیمان شده و سعی در جبران آن میکنیم. به کودک رشوه میدهیم، از خطاهای او چشمپوشی میکنیم و در اعمال تربیت او کوتاهی میکنیم تا حمله مجدد و خشم و عصبانیت و این موضوع منجر به نوسانات و ناهماهنگیهایی در روش والدگری ما میشود و مشکلات رفتاری کودک را افزایش میدهد
تنبیه نباید منجر به تضییع حقوق کودک شود. مواردی چون زندانی کردن در دستشویی و حمام، حبس کودک در مکان تاریک و ترسناک، محروم کردن او از غذا و پوشاک، مقایسه، تمسخر، ارعاب و ترساندن او، قراردادن او در سرما و گرما، کتک زدن و تنبیه بدنی و... کودک آزاری محسوب میشوند و تنبیهات مناسبی نیستند.
تنبیه نادرست و کودک آزاری ممکن است به اشکال دیگر هم اعمال شود:
مقایسه کودک با سایر کودکان
سرزنش کردن او که باعث بیماری و مریضی والدین شده است (مریضم کردی، از دستت سردرد گرفتم، وقتی از دستت مریض شدم و مردم آن موقع میفهمی با من چه کار کردهای).
تحقیر کردن او که کارهایش احمقانه است و هیچ نمیفهمد (دیوانه هستی، مثل احمقها رفتار میکنی، اندازه یک... هم نمیفهمی، بهتر از این نمیتوانی فکر کنی، چقدر دست و پا چلفتی هستی.)
محروم کردن او از عشق و دوست داشتن (دیگر دوست ندارم، مادرت نمیشوم. من یک بچه با تربیت و آرام میخواهم یک بچه که حرف بفهمد، پسر من نیستی.)
تهدید او به جدایی (دیگر در این خانه نمیمانم، میروم و دیگر هم بر نمیگردم).
ارعاب و ترساندن او (اگر به حرفم گوش نکنی بلایی به سرت میآورم که مرغان آسمان به حالت گریه کنند.)
قهر کردن با او.
بیتوجهی به سر و وضع ظاهری کودک، طوری که او در میان سایر کودکان احساس خفت کند.
موارد بیشمار دیگری هست که ما به اشتباه فکر میکنیم خاصیت تنبیهی دارد ولی صرفاً از روی خشم و عصبانیت ما انجام میشود و نه تنها بدرفتاری کودک را کاهش نمیدهد بلکه آن را افزایش نیز میدهد.
تنبیه فیزیکی ممکن است یک کنترل موقتی و انتخابی بر رفتار کودک ایجاد کند (یعنی کودک فقط در حضور شخص تنبیه کننده و آن هم بطور موقتی رفتار خود را کنترل کند) ولی در درازمدت اثرات سوء دارد و بیتأثیر است. الگوهای تربیتی پرخاشگرانه باعث افزایش مشکلات رفتاری کودک، پرخاشگری، عصبانیت، لجبازی، مقابلهجویی، منفی گرایی، اضطراب، افسردگی، اعتماد به نفس پائین و... در کودک میشوند.
مطالعات نشان داده است تنبیه بدنی، دختران را بیشتر دچار اضطراب و افسردگی و پسرها را بیشتر دچار پرخاشگری، عصبانیت و لجبازی میکند. تنبیه بدنی و فیزیکی دقیقاً مشکلات رفتاری کودک را افزایش میدهد در حالی که هدف ما کاستن آن مشکلات بوده است.
معمولاً والدین زمانی کودک خود را کتک میزنند و او را تنبیه بدنی و کلامی میکنند که عصبانی هستند و آستانه تحمل آنها پائین آمده است. وقتی از آنها دلیل این کار پرسیده میشود، آنها عنوان میکنند:
«دیگر کاسه صبرم لبریز شده بود و نمیتوانستم تحملش کنم و با او مدارا کنم. او مرا از کوره در میآورد، آنقدر عصبیام میکند که خون جلوی چشمانم را میگیرد. آدم هم یک آستانه تحمل دارد، او مرا به یک مرحلهای میرساند که دیگر نمیتوانم خودم را کنترل کنم، در آن موقع فقط باید او را بزنم تا راحت شوم و...»
چیزی که در تمام این موارد مشترک است این است که تنبیه فیزیکی زمانی رخ میدهد که والدین خشمگین و عصبانی هستند و باید بهنوعی خشم خود را تخلیه کنند؛ یعنی خود نیز میدانند که در آن لحظه کتکزدن، ناسزا گفتن، داد و فریاد کشیدن فقط راهی است برای تخلیه خشم و اصلاً برای کودک اثر درمانی ندارد.
آنچه پس از تنبیه نامناسب کودک اتفاق میافتد، احساس ندامت و پشیمانی والدین از روش برخورد خودشان است. تمام اعمالی که در زمان خشم و عصبانیت و بدون فکر انجام میدهیم موجب پشیمانی و ندامت ما میشوند. این مختص فرزندان ما نیست، شامل سایر ارتباطات خانوادگی، شغلی و اجتماعی نیز میشود چون در زمان خشم و عصبانیت، مانمیتوانیم تمام جوانب مسئله را بسنجیم.
معمولاً پس از تنبیه نامناسب و احساس ندامت و پشیمانی والدین به فکر جبران رفتار خود بر میآیند تا احساس گناه کمتری داشته باشند و در این مرحله در مقابل بد رفتاری کودک واکنش نشان نمیدهند تا مجدداً مشکلات رفتاری کودک به حدی برسد که آنها را عصبانی کرده و چرخهای معیوب تکرار شود.
در این روش تربیت، از یک طرف پرخاشگری و خشونت و از طرف دیگر انعطاف، تساهل زیاد و انفعال وجود دارد. ثبات و تداوم در روشهای تربیتی از بین میرود، نوع پیامد رفتاری کودک بستگی به حالت احساسی والدین دارد. در این شرایط که ثباتی در روشهای والدگری وجود ندارد و هیچ چیز از قبل قابل پیشبینی نیست پس از مدتی کودک گیج و آشفته میشود، چون نمیداند رفتارهایش چه واکنشی را به دنبال خواهد داشت. مسلم است پس از مدتی مشکلات رفتاری کودک افزایش پیدا میکند و والدین خود را ناکام و ناتوان در مقابل بد رفتاری کودک احساس میکنند.
مورد دیگری که در تنبیه بدنی هست این است که در تنبیه بدنی ما فقط به کودک میگوییم چه کاری را نباید انجام دهد و نمیگوییم که به جای آن چه کاری را باید انجام دهد.....
بخشی از فهرست مطالب مقاله تنبیه چیست و آیا موثر است
تنبیه چیست و آیا موثر است؟
مقدمه
تنبیه در اعصار و قرون مختلف
اسلام و تنبیه کودک
تشویق و تنبیه ، اصلی مهم در تربیت اسلامی
تنبیه بدنی؛ هرگز
دانشمندان و تنبیه
تنبیه چیست و آیا موثر است؟
مقدمه
تنبیه در اعصار و قرون مختلف
اسلام و تنبیه کودک
تنبیه بدنی:
تنبیه غیر بدنی و اخلاقی
تشویق و تنبیه ، اصلی مهم در تربیت اسلامی
دیدگاهامام خمینی (ره) درباره تشویق کودکان
صورت های تشویق:
محاسن تشویق:
معایب تشویق بیجا و بیش از حد:
تنبیه بدنی دانش آموزان ممنوع است
تنبیه کلامی به چه صورتی باشد؟
تنبیه و اعتیاد در مدارس افزایش یافته است
تنبیه بدنی؛ هرگز
آثار جسمی- روحی تنبیه :
بیاثر بودن آن:
اثر معکوس تربیتی:
ایجاد پرخاشگری:
تقلید از روش تنبیهی والدین:
پرهیز و دوری کودک از تنبیه کنندهاش:
اخراج موقت
آیا تنبیه کودکان چاره کار است ؟!
چهل نکته در باره تنبیه بدنی
روشهایی دیگر به جای تنبیه
ایده آل ترین تنبیه :
آیا روش « تنبیه ایدهآل» وجود دارد؟ :
والدینی که جرات تنبیه کردن ندارند :
آیا تنبیه کردن سبب تربیت شدن میشود؟ :
آیا میتوان تنبیه را از نوجوانی آغاز کرد؟ :
وقتی کودک به قوانین احترام نمیگذارد :
ده رفتار مناسب به جای تنبیه بدنی
نامناسبترین روش تربیت
منابع:
دانلود مقاله تنبیه چیست و آیا موثر است؟