لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 36
2ـ1ـ مفاهیم
2ـ 1ـ1ـ شهر: شهر مجموعه‌ای از ترکیب عوامل طبیعی، اجتماعی و محیطهای ساخته شده توسط انسان است که در آن جمعیت ساکن متمرکز شده است.
21ـ 1ـ1ـ شهرهای کوهستانی: در سطوح کوهستان به دلیل فقدان زمینهای مستعد کشاورزی، مناسبات تولیدی در زمینه تولیدات زراعی وجود نداشته و یا این که در حدی نبوده است که بتواند بصورت مازاد تولیدات کشاورزی مبادله شود. در نواحی کوهستانی به دلیل شکل ظاهری، فقدان خاک مناسب، شرایط نامناسب سخت اقلیمی و نظایر آن برای استقرار انسان و بویژه سکونت‌گاهی چندان مناسب نبوده‌اند. از جمله شهرهای کوهستانی ایران می‌تواند شهرهای دماوند، سمیرم، فیروزکوه، رودبار، سنندج، مریوان، خرم آباد و ماسوله را نام برد.
2ـ 1ـ1ـ2ـ شهرهای پایکوهی : مناطق پایکوهی عمدتاً شامل زمینهایی می‌شود که نسبت به توده‌های کوهستانی مجاور ارتفاع کمتری دارند و با یک شیب نسبتاً ملایم از کوه‌ها فاصله می‌گیرند. این دسته از ناهمواریهای سطح زمین در اکثر کشورها و بالاخص در ایران از نقاط جاذب برای استقرار سکونتگاه‌های شهری به شمار می‌آیند. از جمله شهرهای پایکوهی ایران می‌توان شهرهای تهران، سمنان، کرج، قزوین و سبزوار را نام برد.
2ـ1ـ1ـ3ـ شهرهای واحه‌ای: نواحی بیابانی بدیل شرایط نامساعد جغرافیایی، محیطهای مطلوبی برای استقرار انسانها و بدین ترتیب تشکیل و تکوین کانونهای شهری نیستند. در این نواحی حیات انسان تنها در واحه‌ها مقدور است. واحه عبارت است از مکانی در بیابان که بعلت وجود آب کافی و خاک خوب امکان سکونت دائمی انسان در آنها فراهم می‌شود. بافت شهرهای واحه‌ای متراکم و شکل آن بسته است. اقلیم گرم و خشک حاکم بر نواحی بیابانی در خصوصیات کالبدی شهرهای واحه‌ای اثرات چشمگیری بر جا گذاشته است. بهترین نمونه شهرهای واحه‌ای ایران را شهرهای یزد، طبس، اردکان، کرمان، بم، خندق و چوپانان تشکیل می‌دهند.
21ـ1ـ4ـ شهرهای ساحلی: شهرهای واقع در کنار دریا، از موقعیت ویژه‌ای برخوردار هستند. آنها در خط ساحلی یعنی خط برخورد و محل تلاقی دو محیط جغرافیایی متفاوت (خشکی و آب) استقرار یافته‌اند، و لذا از هر نظر متأثر از شرایط محیطی این دو فضای جغرافیائی هستند. سمت توسعه شهرهای ساحلی از شرایط توپوگرافیک و ژئومرفورلوژیک یک خط ساحلی و بخش پسکرانه‌ای تبعیت می‌کند. مهمترین شهرهای ساحلی ایران عبارتند از: آمل، بابل، ساری، رشت و بندرعباس.
2ـ1ـ2ـ ساخت شهر: نحوه شکل‌گیری و مکان‌یابی عناصر و بخشهای مهم شهر و رابطه آنها با یکدیگر تحت تاثیر عوامل متعددی مانند عوامل طبیعی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی و همچنین خصوصیات و نیازهای فضایی و رابطه آن با سایر فعالیتها قرار داشته است. ساخت شهر از یک سوء نمایانگر هماهنگی فضاهای کالبدی شهر با شرایط و عوامل مزبور و از سوی دیگر گویای چگونگی جریان فعالیتهای اصلی شهر می‌باشند.
عوامل تعیین‌کننده ساخت شهر:
1ـ شبکه راههای اصلی شهر (شطرنجی، شعاعی، گسترده و غیره)
2ـ تقسیمات شهری (محله، ناحیه، منطقه و شهر)
3ـ شکل مرکزی شهر (محور خدماتی با دو هسته متمرکز و غیره)
4ـ چگونگی و مراحل توسعه و مرحله‌بندی (خطی، دایره‌ای ، مربعی و غیره)
5ـ چگونگی ارتباط شهر با محیط اطراف
6ـ فضاهای سبز کاربریها، ناحیه خدمات روستایی و ناحیه خدمات فراشهری
7ـ چگونگی توزیع تراکم در سطح شهر (تراکم کم و متوسط در محلات اصلی شهر، تراکم متوسط در مراکز تواحی شهری و تراکم متوسط و زیاد در محدوده مرز شهر)
2ـ 1ـ 3ـ سیمای شهر: تصویر و ترکیبی از شهر را که توسط عوامل متعددی مانند خصوصیات کالبدی (فیزیکی) و قابل رویت شهر از قبیل اندازه، شکل، سبک، ارتفاع، حجم و سایر ویژگیهای ظاهری فضاهای کالبدی و مناظر حاصل از فضاهای سبز و فضاهای خالی و نیز ترکیبی از آن یا فضاهای کالبدی، بطور کلی همه عوامل، عناصر و فضاهایی که توسط یک ناظر قابل مشاهده هستند و به عبارتی می‌توان از آن عکس تهیه کرد، سیمای شهر خوانده می‌شود.
2ـ1ـ4ـ بافت شهر: بافت شهر کمیتی پویا، و در حال تغییر است که وضع کالبدی و چگونگی شکل‌گیری آن در طول زمان نمایان می‌سازد. بافت هر شهر نخست دانه‌بندی فضای کالبدی شهر یعنی فضاهای خالی و پر و مقدار آن را نسبت به یکدیگر و چگونگی رابطه و حد نزدیکی آنها را مشخص می‌کند. دوم شبکه ارتباطات و نحوه دسترسی و خصوصیات کلی راهها و کوچه‌ها را آشکار می‌نماید و توسط آن می‌توان راههای اصلی و فرعی را تشخیص داد. سوم بافت هر شهر می‌تواند گویای چگونگی و نحوه توزیع فضائی فعالیتهای باشد.
2ـ2ـ انواع بافتهای شهری در ایران
با توجه به مراحل رشد و توسعه فیزیکی شهرهای ایران، هفت نوع بافت شهری را می‌توان از یکدیگر تشخیص داد.
2ـ 2ـ 1ـ بافت تاریخی، ایجاد و گسترش هسته اولیه شهر:
بافت تاریخی را می‌توان هسته اولیه هر شهر دانست. قلعه یا ارگ و آنچه بعنوان پایه‌گذاری یک شهر جدید در زمانهای پیش ساخته می‌تواند نام بافت تاریخی به خود بگیرد. ارگ، برج و بارو و هسته‌های اولیه شهرهایی چون تهران، اصفهان، یزد و دزفول چنین ویژگیهائی دارند.
2ـ2ـ2ـ بافت قدیمی شکل‌گیری شهر ایرانی، اسلامی:
بافت قدیمی بافتی است که گرداگرد هسته اولیه شهرها یا بافت تاریخی تنیده شده است. انتهای مرحلة زمانی شکل‌گیری این بافت به اواخر دوره قاجار می‌رسد، یعنی قبل از تغییرات و دگرگونیهای جدیدی که از اوایل حکومت پهلوی شروع شد. از نظر سبک معماری، تا این دوره ویژگیهای معماری اصیل ایرانی حاکم بوده است. بافت قدیمی در طی زمان طولانی و بر اساس تجارب گذشتگان روند تکاملی خود را طی کرده است.
دانلود شهرسازی
