لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 3
برنامه‌ریزی توسعه شبکه در شرایط نامشخص
چکیده:
برنامه‌ریزی در صنعت برق همانند برنامه‌ریزی در سایر زمینه‌های صنعتی و عمرانی شامل مراحلی است که متشکل از جمع‌آوری اطلاعات و شناخت وضعیت موجود، برآورد و تشخیص نیاز آینده و در نهایت بررسی میزان و چگونگی احداث تأسیسات لازم برای رفع نیاز می‌باشد. با توجه به اینکه در بین مراحل یاد شده، تشخیص و برآورد نیاز آینده وضعیتی بغرنج داشته و به سادگی قابل دستیابی نیست لذا این مقاله به بحث در مورد موضوع مذکور و ابعاد مختلف آن پرداخته و در نهایت روشی را که بنظر می‌رسد دارای معایب کمتری باشد جهت نحوة رفع مشکل پیشنهاد می‌نماید.
شرح مقاله:
بطور کلی برنامه‌ریزی توسعه صنعت برق مشابه سایر صنایع و کارهای عمرانی دارای مراحلی به شرح زیر می‌باشد:
1ـ جمع‌آوری آمار و داده‌های لازم و رفع مغایرت‌های آنها
2ـ برآورد نیاز برای آینده
3ـ بررسی‌ها و مطالعات فنی و اقتصادی در جهت پیش‌بینی و برآورد تأسیسات لازم (تولید انتقال و توزیع) برای رفع کمبودها و اعلام نتایج به واحدهای اجرایی جهت اجزاء
هر چند اهمیت و ارزش آمار و لزوم ارائه به موقع اطلاعات از طرف دستگاهها و مؤسسات مختلف هنوز بر بسیاری از متخصصین و کارشناسان در کشور ما روشن نشده است بطوریکه در عمل با مشکلات عدیده‌ای در این زمینه مواجه می‌شویم لکن بهرحال در وضعیت فعلی جمع‌آوری آمار برق در صنعت برق تا حد زیادی رضایت بخش می‌باشد و در خارج از این صنعت نیز علیرغم نبودن اطلاعات کافی بعلت پیشگیری‌هایی که اعمال می‌شود تا حدودی اطلاعات قابل استناد بدست می‌آید.
در مورد مرحله 3 نیز علیرغم آنکه بررسی امر نیاز به مطالعات پیشرفته و پیچیده مهندسی داشته و بعلاوه بایستی موضوع از جنبه‌های مختلف اقتصادی نیز مطالعه شود. لکن بهرحال موضوع مشابه یک مسئله ریاضی می‌تواند جواب یا جوابهای مشخصی داشته باشد.
اما معضل اصلی موضوع مطرح شده در بند 2 است.
نکته جالب و ظریفی که در این خصوص وجود دارد آن است که در بدو امر ممکن است موضوع برآورد نیازهای آینده برق بنظر موضوعی ساده و در مقایسه با سایر مسائل مهندسی صنعت برق بسیار پیش پا افتاده بنظر برسد. ابعاد این اشتباه و ساده اندیشی تا آنجا گسترش دارد که کراراً ملاحظه می‌شود افرادی که مثلاً در یکی از شاخه‌های صنعت برق دارای سوابق و تجربیاتی هستند، علیرغم آنکه خود را مجاز نمی‌دانند که در سایر شاخه‌های صنعت برق اضهار نظر نمایند لکن در مورد ارقام برآورد شده برای مراکز مصرف مختلف بدون ارائه دلائل آماری و علمی، براحتی اظهار نظر می‌نمایند. در حقیقت بر خلاف آنچه که در بدو امر ممکن است به نظر برسد با توجه به تجربیات و سوابقی که از برنامه‌ریزی‌های گذشته کسب شده، مسئله برآورد قدرت و انرژی در کشور ما یکی از حساس‌ترین و پیچیده‌ترین مسائلی است که در صنعت برق مطرح می‌باشد و هرگونه تساهل و ساده اندیشی در مورد آن موجب خواهد گردید که برنامه‌ریزی‌های صنعت برق بر پایه‌هائی سست و پوشالی بنا گردد. همانطور که فوقاً اشاره شد مشکل اساسی در برآورد قدرت و انرژی برق آن است که کمیت‌های یاد شده تابع مسائل و عوامل زیادی است که اکثر آنها خارج از حیطه دسترسی و عملکرد صنعت برق می‌باشد. شاید بنظر برسد که اگر برنامه‌ریزی جامعی برای انرژی وجود می‌داشت و یا طرح آمایش سرزمین به انجام رسیده بود، برآورد قدرت و انرژی برقی مورد نیاز در غالب برنامه‌ریزی جامع انرژی و یا طرح آمایش سرزمین بودجة قابل اطمینانی قابل حصول می‌بود لکن نکته مهمی که در این زمینه تمام رشته‌ها را پنبه می‌نماید آن است که متأسفانه در حال حاضر نقطة اتکاء اصلی اقتصاد کشور بر روی صادرات نفت است و علاوه بر آن با عنایت به تنگناهای ناشی از جنگ تحمیلی، وضعیت بودجه حتی برای یکی دو سال آینده هم قابل پیش‌بینی نیست و در نتیجه به طبع آن نه برنامه جامع انرژی حتی در صورت ارائه شدن قابل اعتماد کافی خواهد بود و نه می‌توان به طرح آمایش سرزمین اتکاء و اطمینان داشت. (البته اگر این طرحها وجود می‌داشتند بطوریکه ذیلاً توضیح داده می‌شود در کاهش اشکالات و تقریبات ارقام و محاسبات مؤثر می‌بودند) و از سوی دیگر چون احداث تأسیسات صنعت برق نیازمند به زمانی طولانی است (حدود چهار سال در مورد شبکة انتقال حدود شش سال در مورد نیروگاه بخاری، متجاوز از ده سال در مورد تأسیسات و نیروگاههای آبی ـ ارقام ذکر شده مربوط به شرایط عادی است و در شرایط فعلی عملاً مدتهای مذکور طولانی‌تر است) لذا الزاماً بایستی بهر نحو که شده هدف مشخصی را از نظر برآورد قدرت و انرژی برای آینده در نظر گرفت تا بتوان تأسیسات لازم را ـ برای آن بلافاصله برنامه‌ریزی نموده و اجرای آنرا شروع نمود.
در دفتر برنامه‌ریزی برق وزارت نیرو مطالعات در این زمینه انجام شده و برآورد قدرت و انرژی مورد نیاز در چند سال آینده در چهار سناریو (وضعیت عادی وضعیت مهار شده، وضعیت جنگی و وضعیت جدید اقتصادی) محاسبه گردیده و ارائه شده است. لازم به توضیح است که اگر برنامه‌ریزی جامع انرژی و طرح آمایش سرزمین تهیه شده بودند، محاسبات و برآوردهای انجام شده در چهار سناریو اخیرالذکر، متکی بر آنها می‌بودند و مسلماً به واقعیت نزدیکتر می‌شدند.
سئوال اساسی که در اینجا مطرح می‌شود این است: با توجه به نامشخص بودن وضعیت اقتصادی آینده، کدامیک از چهار سناریو یاد شده باید انتخاب شود تا بر اساس آن ـ تأسیسات انتقال و تولید برق طراحی گردد؟ بدیهی است عامل محدود کننده در خصوص انتخاب ارقام بزرگ‌تر احداث تأسیسات با ظرفیت بیش از میزان مورد نیاز و در نتیجه افزایش بودجه انجام طرح خواهد بود که در شرایط فعلی اقتصادی کشور به هیچ وجه قابل توجیه نیست و ضمناً انتخاب ارقام کوچکتر نیز موجب عدم کفایت تأسیسات در قبال نیاز مصرف خواهد شد که در نهایت به ایجاد خاموشی‌ها منجر می‌گردد. برای رفع مشکل فوق روشی که در حال حاضر در وزارت نیرو کم و بیش مورد عمل قرار می‌گیرد آن است که تأسیسات تولید و انتقال مورد نیاز بر اساس قدرتهای برآورد شده برای وضعیت عادی پیش‌بینی شود واحدهای اجرائی نیز متعاقباً کارهای مقدماتی و خدمت مهندسی آنها را آغاز نمایند، سپس با توجه به کمبود اعتبار طرحها مرتباً بررسی‌های لازم به صورتی پویا انجام شود و بر اساس اولویت‌های روز و امکانات بودجه در برنامه زمانبندی آنها بنحوی که زیانهای اجرایی و قراردادی ایجاد ننماید تاخیرات لازم اعمال گردد. با این روش در حقیقت بجای آنکه بعلت مضیقه‌های مالی و عدم امکانات کشور، قدرت مورد نیاز را برای سال مشخص متغیر منظور نمائیم عملاً قدرت را ثابت فرض کرده و سالی که برآورد قدرت و انرژی برای آن انجام شده متغیر فرض کرده‌ایم که این متغیر یعنی سال هدف، تابع امکانات کشور بوده و مرتباً بایستی تحت مطالعه و بررسی باشد.
بدیهی است روش فوق مشابه هر روش دیگر دارای محاسن و معایبی است که ذیلاً اشاره مختصری به آنها می‌شود:
با توجه به اینکه برآورد بار مورد استناد در روش فوق مربوط به وضعیت عادی است لذا صنعت برق همواره، آمادگی لازم را خواهد داشت تا در صورت گشایش در وضعیت اقتصادی کشور بتواند خود را سریعاً با وضعیت عادی وفق داده و بدین لحاظ علیرغم زمان بر بودن طرحهای صنعت برق، به علت انجام شدن مراحل مقدماتی و خدمات مهندسی تأخیر در اجرای آنها به حداقل خواهد رسید.
مطرح شدن احداث تأسیسات تولید و انتقال برق در حالیکه به علت عدم وجود امکانات احداث آنها امکان‌پذیر نباشد و الزاماً فقط در محدودة خدمات مهندسی و تصرف زمین باقی بماند، ممکن است موجب صرف قسمتی از توانائی های محدود این صنعت برای موارد یاد شده گردد که علیرغم مقدار ناچیز آن بهرحال جنبه منفی قضیه است. انتقاد دیگری که به این روش می‌توان گرفت، آن است که هر چند برآورد قدرت و انرژی برق با فرض حالت عادی تا حد زیادی می‌تواند بر اساس امکانات بلقوه نیاز به مصرف برق انجام شود ولی بازهم بعلت حذف احتمالی مصرف کنندگان منظور شده در برآوردها در یک منطقة کشور، و مطرح شدن متقاضیان پیش‌بینی نشده در یک منطقة دیگر، احتمال ایجاد اعوجاج در برآوردها وجود دارد. البته پاسخی که در این زمینه می‌توان داد، این است که باز بهر حال احتمالاً خطای این روش کمتر از سایر روشها و بعلاوه برنامه‌ها بایستی مرتباً بصورت پویا تحت بررسی مستمر باشد.
نتیجه:
خلاصه موارد مطرح شده در فوق را می‌توان در چند بند به شرح زیر بیان نمود:
1ـ در شرایط کنونی جهان که دورنمای مشخصی از وضعیت قیمت نفت وجود ندارد، امکان برآورد دقیقی از وضعیت اقتصاد کشور در آینده نزدیک میسر نمی‌باشد و حتی کارشناسان جهانی اقتصاد نفت نیز در این زمینه نظرات متناقضی ارائه می‌نمایند.
2ـ با توجه به موارد مطرح شده در بند 1، (یعنی عدم وجود دورنمای مشخص اقتصادی ـ برای آینده ) ارائه برآورد قابل اطمینان جهت قدرت و انرژی برق برای سالهای آتی امکان‌پذیر نمی‌باشد کما اینکه برنامه مستند و قابل اتکائی در مورد آمایش سرزمین و طرح جامع انرژی نیز قابل تدوین نیست و از سوی دیگر همین عدم وجود طرحهای مذکور (حتی بصورت مقدماتی) به ابعاد این مشکل یعنی برآورد قدرت و انرژی برقی مورد نیاز برای سالهای آینده دامنه وسیعتری می‌دهد.
3ـ با توجه به مراتب فوق‌الذکر، یکی از روشهائی که تا حد نسبتاً قابل قبول می‌تواند بکار گرفته شود این است که بر اساس روند رشد برق کشور در گذشته و همچنین با عنایت به معیارهای متداول جهانی و مقایسه با سایر کشورها محاسبات بالقوه برآورد بار برای یک دورة مشخص (مثلاً ده ساله) انجام گردد و برآورد بار مذکور مبنای محاسبات فنی جهت پیش‌بینی تأسیسات لازم واقع شده و سپس اقدام به انجام خدمات مهندسی و حتی الامکان اقدامات اجرائی جهت احداث تأسیسات تولید و انتقال گردد.
4ـ همزمان بر انجام موارد مذکور در بند 2 بایستی با در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی کشور مرتباً برآوردها بررسی و با توجه به نتایج حاصله سال حصول به تمام یا قسمتی از برنامه‌های پیش‌بینی شده متناسباً تعدیل و مثلاً از ده سال به 15 سال گسترش داده شود. در عین حال اگر به علت تغییر در برنامه‌های عمرانی سایر بخشها تغییراتی در چگونگی توزیع قدرت مورد نیاز در سطح کشور ایجاد گردید، بایستی در مرحله اول تغییرات لازم در برنامه‌های طرحها منظور شود و در مراحل بعد تعدیلات مناسب در طرحهای برنامه‌ریزی شده اعمال گردد.
دانلود پروژه برنامه‌ریزی توسعه شبکه در شرایط نامشخص
