نوع فایل: word
قابل ویرایش 90 صفحه
مقدمه:
امروزه بحث ایجاد وحدت و همگرایی ملی یکی از مسائل مهمی است که کشورهای دارای تنوع قومی با ان روبرو هستند.درگذشته با توجه به شیوه خاص حکومت داری بحث وحدت ملی به معنای امروز وجود نداشت. در هیچ یک ازامپراتوریهای قدیمی رابطه مردم وشاه رابطه دولت-ملت به معنای امروز نبوده است.دولت-ملت پدیده جهان مدرن است که برپایه نظریه قرارداداجتماعی شکل گرفته ودولت آن، شکلی از قدرت است که یک ملت آن را بنیان گزاری کرده است.
با رونداستعمار و همچنین با جهانگیرشدن و نفوذ اندیشه وتمدن غربی،مفهوم این شکل از دولت در جهان سوم نیز گسترش یافت و باعث بوجود آمدن دولتهای جدید از دل امپراتوریهای قدیمی ومستعمارات شد.بدلایل مختلف،همچون وارداتی بودن این تفکر و همچنین نبود زیرساختهای فرهنگی مناسب برای پذیرش ان، بزرگترین دغدغه این کشورها همواره ایجاد انسجام، وحدت و همگرایی ملی بوده است.
دراواخر قرن نوزدهم با نفوذ اندیشه های غربی درایران ما شاهد شکل گیری اندیشه های ناسیونالیستی در میان روشنفکران و بعضی نخبگان دربار،مثل امیرکبیر یا عباس میرزا هستیم.اما بدلایل مختلف ازجمله ضعف حکومت مرکزی، ناارامیها و جدائی طلبی های قومی دراواخرحکومت قاجار وجود داشته است. ضعف حکومت مرکزی باعث می شد تا وحدت ملی همواره بصورت یک آرزو درمیان ملی گرایان باقی بماند.آرزویی کهبا روی کارآمدن دولت رضا شاهامید میرفت به واقعیت تبدیل شود، یعنی حکومت مقتدر مرکزی که توانائی غلبه بر جدائی طلبیهای قومی،قبیله ای را داشته باشد.
رضا شاه با تکوین ساخت دولت مطلقه سعی کرد با تکیه بر ناسیونالیسم ملی«که تاکید خاص برشکوه وتاریخ ایران باستان داشت»دولت-ملت به معنای مدرن آن را جایگزین امپراتوری درهم ریختهقدیم کند.این پروزه ، که برپا کردن دولت مدرن برای پدید آوردن ملت مدرن ایران بود،کاری بسیارسخت ودشواربه نظر می رسید.
برای به ثمر رسیدن این خواسته،دولت رضاشاه دست به اقدامات گوناگون زد ازجمله:ایجاد ارتش مدرن،بوروکراسی ،سرکوب ویکجانشینی ایلات درقالب طرح تخته قاپوکردن،تبلیغ وایجاداحساس ناسیونالیسم ملی و..... ،ولی در حقیقت همانطور که دکتر احمدی نیز اشاره کرده است این اقدامات سبب انحصار قدرت دردست حکومت مرکزی و کاهش مشارکت قومیتها در قدرت و دوری بیگانگی اقوام ایرانی ازحکومت مرکزی ،وبطورکلی دولت شد.که خود عامل مهمی درایجاد واگرایی قومی و سیاسی شدن قومیتهای گوناگون بوده است.
باتوجه به این پیشینه ما شاهد رخداد انقلاب اسلامی درایران هستیم که اندیشه نوینی به نام جمهوری اسلامی رابه واقعیت تبدیل می کند.شکل تازه ائی از قدرت بر پایهاصل ولایت فقیه،اسلام ،و.... این عوامل و همچنین علاقه خودم به مسائل ایران که در گذشته نیز درقالب تحقیقی به نام تاثیر روی کارآمدن رضاشاه بر آداب وعقاید مردم ایران به آن پرداخته ام، باعث شد تا من در این تحقیق بدنبال پاسخ این سوال باشم که ساخت قدرت دردوره جمهوری اسلامیچه تاثیری بر سیاسی شدن قومیتها داشته است.
باید توجه داشت"که نیرو وعواملی که بر وحدت ملی تاثیر می گزارند را می توان دردو الگو مقا یسه کرد.در الگوی اول برمبنای عوامل درون زا و برونزا ودر الگوی دوم بر مبنای عوامل روبنایی وزیر بنایی:درالگوی اول عواملی نظیر استعمار،تهدیدات بیرونی،دارای ماهیتی برونزامی باشند وعواملی نظیر تارخ مشترک،وحدت سرزمینی،فرهنگ مشترک،دین،قومیت ونژاد درون زاهستند،ودر الگوی دومعواملی نظیر موقعیت،وحدت سرزمینی،فرهنگ مشترک ،تاریخ، زبان، دین نقش بنیادین دارد وعواملی نظیر ناسیونالیسم، ساختار سیاسی،تهدیدات بیرونی،استعمار،ایدولوژی،قدرت دولت مرکزی،نقش روبنایی دارد
دراین تحقیق سعی می شود الگوی دوم که عوامل روبنایی را وزیربنایی را مدنظر دارد مورد توجه قرار گیرد.بنابراین سعی می شود دراین تحقیق تاثیر ساخت قدرت به عنوان عاملی که بر عوامل رو بنائی و زیربنائی تاثیرگزاری مهمی دارد مورد توجه قرارگرفته و همچنین بطور خاص تاثیر این ساخت قدرت بر ناسیونالیسم قومی مورد بررسی قرار گیرد. البته لازم به ذکر است که در این تحقیق به مطالعه موردی تمام اقوام نمی پردازیم بلکه سعی می شود اقوامی که در دوران معاصر گرایش ناسیونالیستی دارند موردتوجه قرار گیرد.
گفتنی است که فرضیه اصلی در این تحقیق ،ساخت قدرت متمرکزدر دوره جمهوری اسلامیباعث کاهش مشارکت اقلیت های قومی در قدرت و کاهش مشارکت باعث تشدید ناسیونالیسم قومی در ایران شده است،می باشد.
فهرست مطالب:
فصل اول: قومیت و قوم گرائی
سیری در نظریه پردازی در باره ناسیو نالیسم قومی
پیشینه گرایان
ابزارگرایان
مفهوم قومیت
فرق بین مفهوم قومیت و ملیت
اقلیتهای قومی
عوامل پیوند درونی اقوام
زبان
نژاد
سرزمین
مذهب
عوامل تاثیر گزار بر سیاسی شدن قومیتها
فصل دوم:ساخت قدرت
نظام متمرکز
نظامفدرال
نظامدینی
نظام پوپولیستی
بهره دوم : بررسی قومیت در ایران
فصل اول:بررسی کلی قومیت و قومیت گرایی در ایرن
علل گوناگون اقوام
قومیت یا قبیله گرایی در تاریخ ایران
علل سیاسی شدن گروه های قومی
فصل دوم:بررسیگروه های قومی در ایران
قوم کرد
محدوده جغرافیایی
خاستگاه نژادی
ویژگیهای فرهنگی
مذهبی
زبانی
رابطه با مرکز
قوم ترک
محدوده جغرافیایی
خاستگاه نژادی
ویژگیهای فرهنگی
- مذهبی
زبانی
رابطه با مرکز
قوم بلوچ
محدوده جغرافیایی
ویژگیهای فرهنگی
مذهبی
زبانی
عوامل دوری و نزدیکی از ساخت قدرت
قوم ترکمن
محدوده جغرافیایی
خاستگاه نژادی
ویژگیهای فرهنگی
مذهبی
زبانی
رابطه با مرکز
بهره سوم:تاثیر ساخت قدرت بر تشدید ناسیونالیسم قومی
فصل اول :روند ساخت قدرت در جمهوری اسلامی
ویژگیهای ساخت قدرتدر سالهای 1357 تا 1368
ویژگیهای ساخت قدرت در مابین سالهای 1368تا 1376
ویژگیهای ساخت قدرت در دوره اصلاحات
فصل دوم:بررسی گروه های قومی در دوران جمهوری اسلامی
کردستان
خواستهای مردم کرد
برخورد های غیر خشونت آمیز
برخورد های خشونت آمیز
شمای کلی
آذربایجان
خواسته های سیاسی
زمینه های درگیری
درگیر ی و آشوب ها
بلوچستان
مقاومت بلوچها مقابل انقلاب
گروه های درگیر و خواسته های آنان
علل درگیریها
ترکمن صحرا
زمینه تارخی درگیری با مرکز
خواسته ها سیاسی
درگیری های صورت گرفته
نتیجه گیری
منابع
منابع ومأخذ:
الف:فارسی (کتاب).
- آبراهامیان،یرواند(1381)،ایران بین دو انقلاب . کاظم فیروزمند و دیگران .تهران:مرکز.
- احمدی،حمید(1386)، قومیت وقوم گرائی در ایران .تهران:نی.
- احمدی،حمید(1383)،هویت،ملیت،قومیت.تهران:توسعه علوم انسانی.
- اسمیت،انتونی(1383)،ناسیونالیسم. منصور انصاری.تهران:مطالعات ملی.
- بابائی،غلامرضا علی(1384)،فرهنگ سیاسی ارش.تهران :اشیان.
- بابائی،غلامرضا علی.بهمن آقائی(1365)،فرهنگ علوم سیاسی.تهران:ویس.
- برتون،رولان(1384)،قوم شناسی سیاسی .ترجمه ناصر فکوهی.تهران:نی.
- بشیریه،حسین(1384)،جامعه شناسی سیاسی .تهران:نی.
- بشیریه،حسین(1385)د یباچه ائی بر جامعه شناسی سیاسی ایران(دوره جمهوری اسلامی).تهران:نگاه معاصر.
- بیگدلی،محمدرضا(1383)،ترکمنهای ایران.تهران:پاسارگاد.
- جلائی پور،حمید رضا(1381)جامعه شناسی جنبشهای اجتماعی.تهران:طرح نو.
- جلائی پور،حمید رضا.(1372) کردستان و علل تداوم آن پس از انقلاب اسلامی.تهران:وزارت خارجه.
- .حافظ نیا،محمدرضا(1380)،جغرافیای سیاسی ایران.تهران:سمت.
- حشمت زاده،محمد باقر( 1379)،ایران ونفت.تهران: مرکز.
- .حقیقت صادق(1381)توزیع قدرت در اندیشه سیاسی.تهران:هستی نما.
- داودی،علی اصغر(1381)،علل و پیامد های فعال شدن شکاف قومی و زبانی پس از انقلاب.مشهد:بی جا.
- ربیعی،علی(1380)،تحولات ارزشی.تهران:فرهنگ و اندیشه.
- سیسک،تموتی دی(1379)،تقسیم قدرت و میانجیگری قومی. مجتبی عطارزاده .تهران : مطالعات راهبردی.
- شهبازی،محبوب(1380)،تقدیر مردم سالاری ایرانی.تهران:روزنه.
- شجاعی زند علیرضا(1383)،تکاپوهای دینی.تهران:بازشناسی اسلام و ایران.تهران:بی جا.
- شهرام نیا،سید امیر مسعود .(1380)،جهانی شدن و دمکراسی در ایران.تهران:نی.
- طاهری،ابولقاسم(1378)،حکومتهای محلی و عدم تمرکز.تهران:قومس.
- عالم،عبدالرحمن(1381)،بنیادهای علم سیاست .تهران:نی.
- .فیرحی، داود(1376)،قدرت، دانش، مشروعیت در اسلام.تهران:نی.
- . فیرحی، داود(1382)،نظام سیاسی دولت در اسلام.تهران:سمت.
- .کدی،نیکی آر(1383)،نتایج انقلاب ایران. مهدی حقیقت خواه.تهران:ققنوس.
- گودرزی،حسین و دیگران(1384)،جامعه شناسی هویت در ایران.تهران :مطالعات ملی.
- مجید،محمدی.(1378)جامعه مدنی ایران.تهران:مرکز.
- مقصودی،مجتبی(1380)،تحولات قومی در ایران «علل وزمینه ها».تهران:مطالعات ملی.
- .میر موسوی(1382)،اسلام،سنت،دولت مدرن.تهران:نی.
- هانتینگتون،ساموئل و یرواند واینر(1379)،درک توسعه سیاسی.تهران:مطالعات راهبردی.
- یورد شاهیان ،اسماعیل(1380)،تبارشناسی قومی وحیات ملی.تهران:فروزان.
مقاله ها
- ،حمید و دیگران(1378)،همبستگی ملی و وفاق اجتماعی.مطالعات ملی .شماره1پائیز .
- خاتون،نرجس(1378)،نگاهی به سرزمین و فرهنگ مردم بلوچستان.مطالعات ملی.شماره1 پائیز .
- احمدی رضایی،احمد.(1380)،پراکندگی اقوام در استان مازندران و گلستان.مطالعات ملی.تابستان.
- زند مقدم،محمود(1381)،نگاهی به برخی تشکلهای اقتصادی-اجتماعی بلوچستان. مطالعات ملی . شماره11 بهار .
- سلطانی،سیما(1383)،اشتراکات فرهنگی تاریخی بلوچها با سایر ایرانیان . مطالعات ملی. شماره 10تابستان.
- مقصودی ،مجتبی(1378)،ناهمگونی و یکپارچگی سیاسی اجتماعی. مطالعات ملی.شماره1پائیز .
- ملازهی،پیر محمد(1380)تحولات سیاسی استراتژیک در بلوچستان.مطالعات ملی.تابستان.
پروژه تا ثیرساخت قدرت بر تشد ید ناسیونالیسم قومی «دوره جمهوری اسلامی». doc
