بخش اول
فصل اول
مباحث پایه در تاریخ صدراسلام
تعریف تاریخ
تاریخ در لغت به معنای شناساندن وقت است و علم تاریخ علمی است که حاوی ذکر وقایع و حوادث است.
در اصطلاح: علم به وقایع و حوادث و اوضاع و احوال زندگی انسانها و ملتها در گذشته و تدوین آنها.
قرآن یکی از منابع اصلی تاریخ است. ولی قرآن تاریخ محض نیست، بلکه کتاب جامع الاطرافی در زمینه های مختلف اعتقادی، تربیتی، تاریخی، علمی، نظامی، سیاسی است.
سوره یوسف آیه 111:
به تحقیق در سرگذشت آنان برای صاحبان عقل عبرتی است
عوامل تحرک تاریخ
(از دیدگاه اندیشمندان) :
مارکسیسم: عامل عمده را اقتصاد و تکامل ابزار تولید دانسته است.
زیگموند فروید: غریزه جنسی را عامل تحرک می داند.
آدلر و نیچه: عامل حرکت را در برتری جویی و قدرت طلبی خلاصه میکند.
فرانسیس بیکن: مراحل مختلف رشد علم را سرآغاز تحول و عامل اساسی حرکت تاریخ می داند.
تقسیمات تاریخ:
1-تاریخ نقلی: تحریر و بیان وقایع و حوادث و اوضاع و احوال انسانها در گذشته.
2-تاریخ تحلیلی: علم به قواعد و سنن حاکم بر زندگی انسانهای پیشین که از مطالعه و بررسی حوادث و وقایع گذشته به دست آمده باشد.
3-فلسفه ی تاریخ: علم به تحولات و تطورات تاریخ و جامعه از مرحله ای به مرحله ی دیگر و علم به قوانین حاکم بر آنها.
خصوصیات تاریخ نقلی:
1- جزیی نگر و فردی است، نه کلی نگر و عمومی.
2- علم به نقلیات است، نه تحلیل آنها.
3- علم به بودنهاست، نه شدنها.
4- به گذشته تعلق دارد، نه به حال و آینده.
خصوصیات تاریخ تحلیلی:
1- علم به کلیات ا ست.
2- بررسی مسائل عقلی و تحلیلی است.
3-علم به شدنهاست.
4- علم به روش احتراز از عوامل شکستها و روش کاربرد نکات قوت و تجربیات مفید برای پیروزی است و به آینده مربوط میشود.
روش تاریخی قرآن:
از مطالعه قرآن سه حقیقت و نکته مهم به دست می آید:
1- تاریخ قانونمند است.
2- تاریخ همواره دو سو دارد: یکی خدا و یکی انسان
3- تاکید بر اراده و اختیار انسان و اینکه همواره تلاش انسان در سعادت و انتخاب او مؤثر است.
فواید عمومی تاریخ اسلام:
1- انتقال هزاران تجربه از فرهنگ و آداب سنن به نسلهای بعدی
2- آگاهی از عوامل شکستها، پیروزیها و رشد تمدن ها و مرگ آنها
3- شناخت بهترین انسانها به عنوان اسوه و تقلید از رفتار آنان
4- آگاهی از عوامل پیدایش عقیده ها و بررسی های تاریخی و ویژگیهای آنها.
فواید دیگر تاریخ که تاثیر در شناخت ما دارد:
1- شناخت حقانیت اسلام
2- شناخت آیات قران و مراحل مختلف نزول آن
3- شناخت مراحل حرکت پیامبر برای اجرای اسلام و برقراری حکومت اسلامی
4- شناخت روشهای مختلف تبلیغی و تربیتی پیامبر اسلام.
فواید دیگر تاریخ که تاثیر در شناخت ما دارد:
5- شناخت خصوصیات فردی و اخلاقی رسول خدا و سیره ی علمی او
6- شناخت عوامل پیروزیها و شکستها، بررسی جنگهای پیامبر اسلام.
7- شناخت احکام شرعی و مراحل چگونگی وجوب و مشروعیت آنها.
8- شناخت ریشه های عقیدتی اسلام در سیره و سنت و غیره.
شامل 256 اسلاید powerpoint
دنلود پاورپوینت تاریخ تحلیلی صدر اسلام