آموزش های فنی و حرفه ای غیررسمی در قبل از انقلاب:
اگر چه سابقه آموزش های فنی و حرفه ای در کشورمان عمری بیش از یک سده دارد اما به جرات می توان گفت نطفه تشکیل آموزش های فنی و حرفه ای غیر رسمی و به نوعی پایه های فعالیت سازمان آموزش فنی و حرفه ای به «آیین نامه کارآموزی و افزایش مهارت » مصوب 27 دی ماه 1339 شورای عالی کار بر می گردد.
این آیین نامه که در 4 فصل‘ 27 ماده و 3 تبصره تنظیم شده است در نوع خود حرکتی پیشرو در زمینه پایه ریزی تربیت نیروی کار ماهر و نیمه ماهر در بخش غیر رسمی کشور به حساب می آید.
بدنبال آن مصوبه 23 آبان ماه 1343 هیات وزیران مبنی بر واگذاری امور آموزش کارگری مرکز کارآموزی کرج از سازمان ذوب آهن ایران وابسته به وزارت اقتصاد وقت به وزارت کار و امور اجتماعی را نقطه عطف تشکیل مراکز آموزش فنی و حرفه ای محسوب نمود‘ به طوری که «تا سال 1344 چهار مرکز آموزش حرفه ای دیگر(بدنبال آن) تشکیل شد.
در سال 1345 یک مرکز آموزش حرفه ای برای مربیان و سرکارگران (انستیتو تربیت مربیان فنی و حرفه ای در منطقه تجریش تهران) تاسیس گردید»[1]. و از آنجا که شهر کرج محور تشکیل مراکز آموزش حرفه ای بود پس می توان آن شهر را کانون آموزش های فنی و حرفه ای کشور ایران نامید و کشور آلمان را جزو اولین مشارکت کنندگان در تشکیل ساختار آموزش های مهارتی محسوب کرد[2].
جدا از آنچه که در بالا گفته شد پایه های آموزش فنی و حرفه ای در ایران بر ۴ نهاد به شرح زیر استوار شد: ۱) واحد تحت پوشش وزارت کار و امور اجتماعی با عنوان «اداره کل تعلیمات حرفه ای» با منظور تمرکز فعالیت های آموزش کارگری ۲) صندوق کارآموزی به استناد قانون کارآموزی با ساختار تشکیلاتی مستقل حقوقی ‘ مالی و اداری و دارای اساسنامه مصوب و نظارت شورای عالی کارآموزی در همان سال (1 اسفند 1349) «به منظور بررسی نیاز به نیروی انسانی متخصص‘ استانداردها‘ استفاده از امکانات فنی و سرمایه ای کشور‘ اعم از دولتی و خصوصی‘ برای توسعه کارآموزی حرفه ای‘تاسیس شد».(کمالی‘ 1380)؛ ۳) کانون های کارآموزی[1] ویژه افراد تحت حمایت وزارت بهداری و بهزیستی و بلاخره ۴) کانون های کار و آموزش کشور تحت پوشش وزارت کشور «که به منظور آموزش های حرفه ای و تربیت اشخاصی که از راه اشتغال به مشاغل غیر مجاز امرار معاش می کردند»[2]‘ در واقع هسته های کالبدی مهارت آموزی غیر رسمی کشور را شکل داده بودند. آخرین آمار مستند نشانگر «وجود 7 مرکز آموزش حرفه ای‘ 3 مرکز کارآموزی و 21 مرکز آموزش جوار کارگاهی در سال 1353 در کشور بود».(کمالی‘1380) به همراه این ساختارهای فیزیکی‘ سایر ساختار های قانونی ناظر بر اجرای آموزش های فنی و حرفه ای در قبل از وقوع انقلاب به شرح زیر خلاصه کارکرد فعالیت های آموزش فنی و حرفه ای محسوب نمود.
1 - «آیین نامه نحوه تشکیل و اداره موسسات کارآموزی » مصوب 19 مهر ماه 1349 هیئت وزیران به استناد ماده (13) قانون کارآموزی‘ مشتمل بر(22) ماده‘ مبنی بر تعریف موسسات کارآموزی ‘ شرایط‘نحوه تشکیل‘ مدیریت‘ مربیان‘ انتقال یا واگذاری و چگونگی اداره موسسات مذکور.
2 - بند «ی» آیین نامه اجرایی تبصره یک ماده واحده قانون تشکیل اطاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران مصوب 14 دی ماه 1349 کمیسیون مشترک اقتصاد مجلسین وقت مبنی بر لزوم تلاش اطاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در ایجاد و توسعه آموزشگاههای حرفه ای و تخصصی‘ متناسب با احتیاجات کشور.
3 - خط مشی و سیاست کارآموزی فنی و حرفه ای کشور مصوب 29 فروردین 1350 شورای عالی کارآموزی مبنی بر برنامه ریزی و سیاستگذاری جهت تربیت نیروی کار مورد نیاز صنایع و خدمات کشور از یک طرف و ایجاد اشتغال مولد و مستمر و رفاه کارگران از سوی دیگر.
4 - آیین نامه ماده (18) قانون کارآموزی مصوب 16 مرداد ماه 1350 شورای عالی کارآموزی‘ مبنی بر شرایط لازم برای مراکز کارآموزی بخش خصوصی.
5 – آیین نامه نحوه تشکیل و وظایف کمیته های کارآموزی مصوب 9 آبان ماه 1350 شورای عالی کارآموزی مبنی بر تشکیل کمیته کاراموزی برای هر یک از رشته های صنعت یا حرفه‘ اعضاء مربوطه‘ وظایف و اختیارات کمیته ها.
6 – آیین نامه قرارداد کارآموزی مصوب 9 آبان ماه 1350 شورای عالی کارآموزی.
7 – مواد (16 با تبصره مربوطه‘ بند 16 از ماده 20 و بند 15 از ماده 30) قانون نظام صنفی مصوب 30 آبان ماه 1351 در ارتباط بابه ترتیب « صدور پروانه کسب به شرط صلاحیت فنی»‘ «ایجاد تسهیلات لازم به منظور آموزش عمومی ‘ حرفه ای و هنری» و «همکاری با وزارت کار و امور اجتماعی در ایجاد تسهیلات برای آزمون صلاحیت فنی» و اصلاحیه آن در سال 1368 طی مواد 16 و 25
8 - ماده الف – تبصره (2) بند «ب» (موقتی) قانون بودجه سال 1352 مبنی بر عدم الزام تمرکز وجوه حاصل از بابت سهم آموزش و پرورش‘ سهم بهداری و سهم کتابخانه های عمومی از درآمد موسسات آموزشی و مراکز آموزش حرفه ای و صندوق کارآموزی در خزانه دولت و ابقاء آن در قانون بودجه سال 1353 طی ماده الف – تبصره (74) بند«ب» (دائمی).
فایل ورد 12 ص
دانلود تحقیق تاریخچه سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور