برگرفته از سایت wikipedia
ذبیح‌اللّه صفا در ۱۶ اردیبهشت ۱۲۹۰ در شهمیرزاد از توابع شهرستان سنگسر دراستان سمنان زاده شد. پدرش سید علی‌اصغر صفای شهمیرزادی در بابل بازرگان بود. دوره آموزش ابتدایی را در سال ۱۳۰۴ در بابل به پایان رساند. آنگاه راهی تهران شد و در دبیرستان‌های سیروس و دارالفنون تحصیل کرد و در سال ۱۳۱۲ تحصیلات متوسطه را به پایان رساند. سپس تحصیلات خود را در دانشسرای عالی و دانشکدهٔ ادبیات ادامه داد و در رشته‌های ادبیات و تعلیم و تربیت لیسانس گرفت و سپس به تحصیل در دورهٔ دکتری پرداخت تا آنکه در سال ۱۳۲۱ با پذیرش رسالهٔ او با عنوان «حماسه‌سرایی در ایران» به درجهٔ دکتری نایل شد.
ذبیح‌اللّه صفا خدمات آموزشی خود را از سال ۱۳۱۶ با دبیری ادبیات فارسی در کلاس‌های دورهٔ دوم متوسطه در دبیرستان‌های تهران آغاز کرد. از سال ۱۳۲۱ به درجهٔ دانشیاری کرسی تاریخ ادبیات دانشگاه تهران ارتقا یافت و در سال ۱۳۲۷ در همان کرسی استاد شد؛ تا این که در سال ۱۳۴۰ به بالاترین رتبهٔ استادی (رتبهٔ ده) دست یافت. طی سال‌های ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲ با سمت استاد مهمان در دانشگاه هامبورگ به تدریس پرداخت. در بازگشت از آلمان به مدیریت گروه زبان و ادبیات فارسی و سپس ریاست دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران انتخاب شد و تا سال ۱۳۴۷ این سمت‌ها را به عهده داشت. در آن سال پس از تغییرات ناگهانی در نظام اداری و آموزشی دانشگاه به درخواست خود بازنشسته شد و تدریس خود را به صورت افتخاری ادامه داد. در سال ۱۳۴۷ برای بار دوم به آلمان رفت و یک سال دیگر در دانشگاه هامبورگ به تدریس پرداخت. پس از بازگشت به تهران عنوان استادی ممتاز دانشگاه تهران را یافت و از آن پس در سال‌هایی که در تهران اقامت داشت به تدریس ادبیات حماسی، غنایی و دراماتیک در دورهٔ دکتری ادبیات فارسی ادامه داد. از دانشجویان و شاگردان موفق و به‌نام ایشان می‌توان به دکتر قدمعلی سرامی اشاره کرد.
دکتر ذبیح‌اللّه صفا پس از سال ۱۳۵۷ در آلمان اقامت داشت و در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۷۸ در شهر لوبک آن کشور درگذشت.[۱]
کتاب‌های منتشرشده[ویرایش]
- گاه شماری و جشن‌های ملی ایرانیان، ۱۳۵۵-۱۳۱۲
- مرگ سقراط، لامارتین (ترجمه)، ۱۳۱۴
- رافائل، لامارتین (ترجمه)، ۱۳۱۷
- آموزشگاه‌ها و آموزش‌ها در ایران، ۱۳۱۵-۱۳۵۴
- حماسه‌سرایی در ایران، ۱۳۲۴
- دانش‌های یونانی در شاهنشاهی ساسانی، ۱۳۳۱
- تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی تا اواسط قرن پنجم، ۱۳۳۱
- آیین سخن در معانی و بیان، ۱۳۳۱
- تاریخ تحول نظم و نثر فارسی، ۱۳۳۱
- تاریخ ادبیات در ایران (۵ جلد در ۸ مجلد)، ۱۳۳۲-۱۳۶۲
- مزداپرستی در ایران قدیم، ۱۳۳۶
- دیوان عبدالواسع جبلی (تصحیح)، ۱۳۳۹
- آیین شاهنشاهی ایران، ۱۳۴۶
- نثر فارسی از آغاز تا عهد نظام‌الملک، ۱۳۴۷
- گنج سخن، شاعران پارسی‌گوی و منتخب آثار آنان (از رودکی تا بهار) ۳ جلد، ۱۳۳۹
- گنجینهٔ سخن، پارسی‌نویسان بزرگ و منتخب آثار آنان، ۶ جلد، ۱۳۴۸-۱۳۶۳
- دیوان سیف‌الدین محمد فرغانی (تصحیح)، در ۳ جلد، ۱۳۴۱-۱۳۴۴
- بختیارنامه، دقایقی مروزی (تصحیح)، ۱۳۴۵
- داراب‌نامهٔ بیغمی (فیروزشاه‌نامه) (تصحیح)، ۱۳۳۹-۱۳۴۱
- داراب‌نامهٔ طرسوسی (تصحیح)، ۱۳۴۴-۱۳۴۶
- دورنمایی از فرهنگ ایرانی و عصر جهانی آن، ۱۳۵۰
- نیکی‌نامه، ۱۳۵۰
- تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۵۵
- تاریخ علوم و ادبیات ایرانی، ۱۳۴۷
- مقدمه‌ای بر تصوف، ۱۳۵۴
- سیری در تاریخ زبان‌ها و ادب ایرانی، ۱۳۵۵
- نظری به تاریخ حکمت و علوم در ایران، ۱۳۵۵
آیین سخن , مختصری در معانی و بیان فارسی
