چکیده : عامل مهم در رشد و گسترش فیزیکی شهرهای ایران از برنامه پنجم قبل از انقلاب اسلامی شروع شد. چرا که با بالا رفتن قیمت نفت و سرریز شدن دلارهای نفتی، دولت وقت ایران تمایل شدیدی جهت رشد شهرنشینی نشان داد. با شروع این برنامه، ساخت و ساز با شدت هر چه بیشتر در شهرها شروع و فرصت های اشتغال در بخش ساختمان سازی برای مهاجرین روستایی بوجود آمد. در سال 1317 خورشیدی کارخانه قند شازند در این منطقه تاسیس شد. احداث این کارخانه نقش مهمی در توسعه کشاورزی و تبدیل روستای شازند به شهری کوچک داشته است. در همین دوره نیز قرار گرفتن این روستا در کنار یکی از ایستگاه های راه آهن باعث شد که این منطقه نسبت به روستاهای اطرافش رشد بیشتری پیدا کند. همچنین با توجه به اینکه شازند یکی از کانون های استقرار صنایع نفت در کشور می باشد (پالایشگاه ، پتروشیمی ، پخش و پالایش ، خطوط لوله ، نیروگاه حرارتی) ، چگونگی استقرار این صنعت در شهر شازند به دلیل اشتغال ، سبک درآمد ، جذب جمعیت و گسترش شهرنشینی و آلودگی های زیست محیطی حائز اهمیت فراوان می باشد، به هر حال استقرار این صنعت تاثیرات مثبتی در توسعه فیزیکی این شهر داشته که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. همچنین وضعیت مناسب اقلیمی، تیپ آب و هوایی، فضای سبز مناسب، منابع آب کافی و قابل دسترس ( سطحی و زیر زمینی ) در پیدایش و گسترش صنعت نفت در شهر شازند موثر بوده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که توسعه شهر درابتدا معلول دو عامل احداث کارخانه قند و عبور راه آهن سراسری بوده است. همچنین با احداث پالایشگاه نفت امام شازند و ایجاد مشاغل وابسته به این صنعت و افزایش میزان جمعیت و مهاجرتها به این شهرستان و مقایسه ارقام این شاخص ها با قبل از احداث پالایشگاه نفت و به تبع آن ساخت و ساز و ایجاد شهرک مسکونی مهاجران، می توان به نقش و اهمیت این صنعت در توسعه کالبدی شهر شازند پی برد.
پایان نامه : نقش صنعت نفت در روند توسعه فیزیکی شهر شازند
