چکیده
ورزش باستانی یا زورخانه ای یکی از قدیمی ترین و در عین حال کامل ترین ورزشهای جهان است که با فرهنگ قومی ، ملی ، اساطیری و دینی ایرانیان عجین شده است و شامل حرکات متنوعی است که هر یک با ابزاری شبیه به یکی از ادوات جنگی عهد باستان اجرا می شوند . انجام دقیق و تنظیم شده حرکات مختلف ورزش باستانی می تواند موجب تقویت عمومی بدن شود ، ضمن آنکه انجام حرکات ساده و در عین حال مهمی مثل میل گرفتن ، شنا رفتن و یا چرخ و یا پازدن و . . . نیازی به ابزار گران قیمت و مکان بخصوصی نداشته و هر کس می تواند با حداقل امکانات به این ورزش بپردازد .
از دیر باز اجرای حرکات ورزش باستانی با نواختن ضرب و زنگ و قرائت اشعار حماسی ، دینی و عرفانی که توسط (مرشد ) اجرا می شود تؤام بوده و اثبات شده است که آهنگ ضرب مرشد ، ریتم ، سرعت ، شدت و توالی حرکات را تعیین نموده و موجب هماهنگی حرکتی بین ورزشکاران خواهد شد، اما در این مورد که موسیقی زورخانه ای در میزان قدرت و استقامت عضلانی ورزشکاران چه تأثیری دارد تحقیقی صورت نگرفته است.
لذا این پژوهش بمنظور بررسی تأثیر موسیقی زورخانه ای بر سطح عملکرد ورزشکاران در رده های سنی جوانان و بزرگسالان طراحی و بصورت مقدماتی ( Pilot ) اجرا شد.
نمونه های آماری شامل 12 نفر باستانی کار میانسال و پر سابقه با میانگین سنی 4/62/47 و سابقه ورزش 2/8 3/27 سال و 15 نفر باستانی کار جوان با میانگین سنی 6/2 2/17 و سابقه ورزشی 2/1 1/3 سال بودند که به دلایل مختلف 2 نفر از گروه اول و 3 نفر از گروه دوم از مطالعه خارج شدند. هر دو گروه در شرایط یکسال و بطور جداگانه مورد آزمون قرار گرفتند . بمنظور یکسان شدن شرایط آزمودنیها ، آزمون در عصر روز تعطیل و بمنظور اطمینان از داشتن خواب و استراحت کافی برگزار گردید. تمام نمونه ها از صبحانه و نهار یکسانی که تحت نظر محقق تهیه شده بود استفاده کردند. هر نمونه 3 بار و با فاصله زمانی کافی حرکت صحیح میل گرفتن را تحت نظارت 2 نفر داور و بدون استفاده از موسیقی زورخانه ای و ضرب تا سرحد خستگی انجام داده و تعداد حرکات صحیح ثبت شد. میانگین حرکات هر نمونه و میانگین حرکات انجام شده توسط هر گروه محاسبه گردید. در گروه بزرگسالان 49 جفت و در گروه جوانان 41 جفت میل میانگین عملکرد بدون استفاده از موسیقی بود. آزمون در روز جمعه بعد با استفاده از نوار موسیقی زورخانه ای و با همان شرایط تکرار شد که گروه بزرگسالان به میانگین 68 جفت و گروه جوانان به میانگین 62 جفت میل گرفتن صحیح دست یافتند.
نتایج با آزمون ویل کاکس و t تست جفت مورد ارزیابی قرار گرفت و نشان داد که موسیقی زورخانه ای به طور معنی داری در افزایش عملکرد هر دو گروه ورزشکاران تاثیر مثبت داشته است. (01/0 P<)
مقایسه بین دو گروه نشان داد که موسیقی زورخانه ای بر افزایش عملکرد گروه جوانان بیش از بزرگسالان تاثیر داشت ، اگرچه این تاثیر معنی داری نیست. پیشنهاد می شود که این پژوهش در گروه های بزرگتر و با انجام کلیه حرکات ورزش باستانی و تحت شرایط یکسان از لحاظ زیستی تکرار شود.
مقدمه
موسیقی و تاثیر آن بر موجودات زنده ، از جمله انسان موضوعی قدیمی بوده و به قدمت تاریخ بشر است .
انسان های اولیه همواره تحت تاثیر صداهای طبیعی موجود در محیط زیست خود قرار داشتند وزش ملایم باد ، طوفان ، رعد و برق ، غرش امواج سهمگین دریا ، زوزه حیوانات ، آوای پرندگان و حتی سکوت سنگین شبهای زمستانی موجب می شد که انسان به حالات روانی متضادی از ترس و وحشت گرفته تا آرامش و لذت دست یابد با پیشرفت تمدن و ایجاد جوامع مدنی و با الهام از صدای طبیعت موجود در هر اقلیم آلات تولید صداهای مناسب ابداع و گسترش یافت و با پیشرفت و تکامل سازها به تدریج موسیقی و هم نوائی چند ساز در اقوام مختلف شکل گرفت در قرون اخیر که امکان انجام پژوهشهای علمی فراهم شد تحقیقات فراوانی بر روی تأثیر موسیقی مناسب بر روی انسانها و سپس حیوانات و گیاهان انجام گرفت و تأثیرات شگرف موسیقی های مختلف بر پارامترهای روانی و جسمانی موجودات زنده اندازه گیری شد و در یک بررسی کلی و نهایی نتیجه گرفته شد که موسیقی یا هر نوع ضرب آهنگ می تواند با تأثیر مستقیم بر نیمکره راست و انتقال اثر بوجود آمده از طریق فاسیکولهای مغزی به نیمکره چپ در افزایش توانایی و هماهنگی حرکتی انسانها مؤثر باشد. این تأثیر از هزاران سال پیش در مارشهای نظامی و نواختن طبل در زمان جنگ به اثبات رسیده و مورد استفاده قرار می گرفت. نواختن سرودهای نظامی باعث می شود که سربازان مسافتهای طولانی تری را به راحتی بپمایند . موسیقی های حماسی حس شجاعت و غیرت را در جنگجویان افزایش می دهد .
در تحقیقات متعددی نشان داده شد که با پخش موسیقی های مناسب میزان شیردهی برخی حیوانات به طور معنی داری افزایش می یابد و در پژوهشهای دیگری نشان داده شد که پخش موسیقی مناسب می تواند در رشد و نمو گیاهان تأثیر زیادی داشته باشد .
تحقیق بر روی عملکرد ورزشکاران از قدمت تاریخی زیادی برخوردار نیست.
اولین مقالات منتشر شده در زمینه موسیقی و تأثیر آن بر عملکرد ورزشکاران در سال 1955 توسط یک روانپزشک فرانسوی به نام دکتر ‹‹ توماتیس ›› تهیه و به چاپ رسید. از آن پس تحقیقات فروانی در کشورهای مختلف انجام شد و نتایج اکثر قریب به اتفاق این پژوهشها نشان داد که موسیقی مناسب بر افزایش توانایی ورزشکاران تأثیر مثبتی دارد.
از سوی دیگر پزشکان قدیمی به این باور رسیده بودن که موسیقی می تواند موجب بهبود بیماریهای مختلفی شود و به این ترتیب با انجام حرکات موزون و نواختن آلات موسیقی و رقصیدن به دور بیمار موجبات بهبود بیماری را فراهم می کردند.
حرکت درمانی یا به عبارتی رقص درمانی که نوعی حرکات موزون و تؤام با صدا می باشد باعث تغییراتی در احساسات ، ادراک و تصورات فرد بیمار شده و تغییرات جسمی و رفتاری بعدی را بوجود می آورد . پخش موسیقی آرامبخش و انجام حرکات موزون زمینه کاهش اضطراب ، درد ، استرس و تنش را فراهم می کند و تا حدودی جایگزین داروهای ضد درد و مسکن خواهد شد .
از سوی دیگر موسیقی های تند و شاد بیماران مبتلا به افسردگی و ناامیدی را به هیجان آورده و باعث افزایش امید و انگیزه در آنان می شود.
صدای نوزاد ممکن است از نظر برخی از بزرگسالان گوش خراش و ناراحت کننده باشد ولی برای نوزاد وسیله ای برای ابراز وجود و بروز احساسات و برای مادر آوایی اطمینان بخش و زیبا پژوهشگران دانشگاه میشیگان در سال 1993 نشان دادند که شنیدن 15 دقیقه موسیقی مناسب می تواند باعث افزایش اینتر لوکینهای خون از 5/12% به 4% شده و در نتیجه سطح ایمنی بدن بالاتر برود .
محققین دانشگاه جان هاپکینز آمریکا نشان دادند که پخش موسیقی تند و پر هیجان باعث مصرف مواد غذایی بیشتر شده و پخش موسیقی های ملایم و آرام زمان جویدن مواد غذای افزایش داده و در نتیجه افراد میزان کمتری ماده غذایی را مصرف و دریافت می نمایند .
آلوین ـ 1996 و قبل از آن سالیوان ـ 1994 به بررسی تاثیر موسیقی در درمان بیماران مغزی و قلبی پرداختند. موسیقی ملایم و مناسب موجب کاهش فشار خون ، تعداد ضربان قلب و سطح اسید چرب آزاد گردید .
در ایران از اوایل دهه 70 تحقیقات متعددی بر روی تاثیر موسیقی بر درمان بیماران بعمل آمد برخی از مهمترین آنان در جدول پیوست مندرج می باشد. اما در مورد تاثیر موسیقی بر ورزش در ایران تحقیقی انجام نگرفته است . لذا محقق بر آن شد تا با استفاده از موسیقی زورخانه ای که نوعی موسیقی شناخته شده ملی و مذهبی می باشد تاثیر آوای موسیقی را بر میزان توانایی فیزیولوژیک ورزشکاران مورد ارزیابی قرار دهد.
بیان مسئله ــــــــــــــــــــ
موسیقی به عنوان یک پدیده رایج در کشورهای پیشرفته به عنوان عامل قابل موثری در درمان بیماریها یا افزایش عملکرد ورزشکاران مورد استفاده قرار می گیرد با وجود آنکه ایران دارای پیشینه تاریخی زیادی بوده و در ارتش از مارشها و سوتهای موسیقی قرن هاست که استفاده می کردند و نیز قرنهاست که دارای ورزش ملی زورخانه ای می باشد. که حرکات آن همراه با نوعی موسیقی خاص اجرا می شود اما مربیان و دست اندرکاران ورزش ایران به این باور نرسیده اند که موسیقی مناسب می تواند عملکرد ورزشکاران را تحت تاثیر قرار دهد و در این راه تحقیقات علمی مدون و منسجمی هم انجام نشده است .
لذا به نظر می رسد که بررسی روی موسیقی و تاثیر آن بر سیستم عصبی ـ عضلانی ورزشکاران بتواند راهگشای تحقیقات گسترده تری در تمام زمینه های ورزشی باشد .
اهمیت و ضرورت تحقیق ـــــــــــــــــــــ
با توجه به تاثیر بسیار زیاد موسیقی های مناسب بر عملکرد ورزشکاران به نظر می رسد که انجام تحقیقاتی با توجه به ویژگی های روانی و اجتماعی ورزشکاران ایرانی مبنی بر بررسی تاثیر موسیقی های مجاز و موجود بر عملکرد ورزشکاران بتواند برای ارتقاء سطح توانایی آنان مفید و مؤثر باشد. لذا این تحقیق با هدف بررسی موسیقی زورخانه ای بر عملکرد ورزشکاران باستانی کار با سابقه ایرانی در حرکت میل گرفتن طراحی شد که در صورت اثبات تاثیر به سایر حرکات ورزشی باستانی تسریی داده شده و نهایتاً تاثیر موسیقی بر ورزشکاران سایر رشته های ورزشی دیگر نیز مورد آزمایش قرار گیرد.
جامعه آماری ـــــــــــــــــــــــ
جامعه آماری این آزمون کلیه ورزشکاران باستانی میانسال و جوان بودند که به طور تصادفی 12 تفر باستانی کار میانسال با میانگین سنی 4/6 ±2/47 و سابقه ورزشی 2/8 ±3/27 و 15 نفر باستانی کار جوان با میانگین سنی 6/2 ± 2/17سال و سابقه ورزشی 2/1 ±11/3 سال به عنوان نمونه های آماری انتخاب شدند.
روش اجرا ـــــــــــــــــــــ
نمونه ها به اتفاق 2 نفر داور طی یک جلسه توسط محقق توجیه شده و با اهداف طرح آشنا شدند سپس از نظر یکسان شدن شرایط زیستی نمونه ها در روز عصر تعطیل و با صرف صبحانه و ناهار مشابه در سالن ورزش حضور به هم رسانده و حرکت میل گرفتن را بدون استفاده از موسیقی زورخانه ای تا سر حد خستگی انجام دادند. پس از رفع خستگی این حرکت در 3 مرحله اجرا و میانگین حرکات صحیح انجام شده توسط هر نمونه و نیز توسط هر گروه محاسبه و تعیین گردید در هفته بعد و مجددا در روز تعطیل و با صرف صبحانه و ناهار مشابه آزمون حرکت میل گرفتن صحیح تحت نظارت داوران و با استفاده از نوار موسیقی زورخانه ای انجام و حرکات صحیح برای هر نمونه تعیین گردید با رعایت زمان استراحت کافی آزمون 3 بار تکرار شد .
میانگین هر نمونه و میانگین حرکات صحیح گروه توسط داوران و محقق محاسبه و ثبت گردید . نتایج با استفاده از نرم افزار آماری SPSS Windows و روش مقایسه میانگینهای همبسته و T-Test زوج مورد ارزیابی قرار گرفت .
نتایج ـــــــــــــــــــــــــــ
نتایج در جدول زیر مندرج است نشان می دهد که موسیقی زورخانه ای در افزایش توانایی ورزشکاران باستانی کار در هر دو گروه جوانان و میانسالان به طور معنی داری تاثیر مثبت دارد P<0/01 .
آزمایش نشان داد که در گروه بزرگسالان و بدون استفاده از موسیقی میانگین حرکت صحیح میل گرفتن 49 جفت و در گروه جوانان 41 جفت بوده است در حالیکه با استفاده از نوار موسیقی زورخانه ای میانگین حرکت صحیح میل گرفتن به 68 جفت و در گروه 62 جفت افزایش پیدا کرد.
مقایسه بین دو گروه نشان می دهد که پخش موسیقی زورخانه ای بر افزایش عملکرد گروه نوجوانان بیش از گروه بزرگسالان تاثیر داشته است .
گروه میانگین حرکت بدون موسیقی میانگین حرکت با موسیقی تفاوت
بزرگسالان 49 68 19
جوانان 41 62 21
بحث و نتیجه گیری ــــــــــــــــــــــــ
نتایج این تحقیق نشان داد که پخش موسیقی مناسب می تواند در افزایش عملکرد ورزشکاران تاثیر معنی داری داشته باشد و این یافته با تحقیقات بک Beck ـ 1995 همخوانی دارد .
تحقیقات مک کافری ـ 1979 و دنباله آن تا 1997 در رشته های مختلف ورزشی نشان داد که پخش موسیقی مناسب می تواند برای ارتقاء عملکرد ورزشکاران مفید باشد و بدین لحاظ دستور العملی برای استفاده صحیح موسیقی ابداع گردید تا جایی کارل و بوشر ـ 1993 اعلام کردند که ورزشکاران هنگام پخش موسیقی احساس کنند که در هوا پرواز می کنند و یا با نوای موسیقی در هوا شناور می شوند .
مصاحبه با نمونه های تحقیق نشان داد که پخش موسیقی زورخانه ای در آنان چنین احساسی برمی انگیزد و این نشان می دهد که نتایج این تحقیقات در کشور های مختلف و با فرهنگهای گوناگون همخوانی دارد .
پیشنهادات ــــــــــــــــــــــــ
1ـ این تحقیق در مورد سایر حرکات ورزشی ورزش باستانی ( زورخانه ای ) تکرار شود.
2ـ تاثیر موسیقی بر عملکرد ورزشکاران در سایر رشته های ورزشی هم مورد پژوهش قرار گیرد.
3ـ تاثیر انواع موسیقی های ملایم تا شاد بر حالات مختلف ورزشکاران مورد بررسی و آزمایش قرار گیرد .
پیوست ـــــــــــــــــــــــــــ
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 12 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله بررسی تأثیر موسیقی زور خانه ای بر میزان عملکرد باستانی کاران در حرکت ((میل گرفتـن))