نوع فایل: word
قابل ویرایش 75 صفحه
جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی
چکیده:
سابقه و هدف یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده های رضایتمندی در رابطه ی زناشویی، وجود عشق در باطه و کیفیت آن است. در این پژوهش به بررسی رابطه اجزاء عشق بر اساس نظریه ی استرنبرگ با رضایتمندی زوجی پرداخته شده است.
مواد و روش، این پژوهش بر روی 80 فرد متاهل ساکن شهر قوچان و یا روش نمونه گیری در دسترس برای عشق انجام شد.
ابزار مود استفاده ، پرسشنامه رضایتمندی زوجی انریچ (ENRICH)، پرسشنامه مقایس استربرگ برای عشق بود.
یافته ها:
فرض اساسی این پژوهش مبنی بر وجود رابطه بین عشق ورزی و رضایتمندی زناشویی تائید گردید و فرض دیگر نشان داد که رابطه معناداری بین مدت ازدواج و رضایت مندی زناشویی وجود ندارد.
و نتایج بررسی های دیگر نشان داد که بین اجزاء عشق، صمیمیت؛ هوس و تعهد رابطه ی معناداری وجود دارد که بالاترین همبستگی در نمرات مقیاس تعهد سپس صمیمیت و در آخر مقیاس هوس یا رضایت مندی زناشویی مشاهده گردید.
مقدمه:
ازدواج را می توان یکی از مهم ترین تصمیم گیری ها در زندگی هر فرد دانست و رضایت مندی از ازدواج یکی از اصلی ترین عوامل تعیین کننده ی کیفیت زندگی و سلامت روانی هر فرد می باشد. از این رو پژوهشگران بسیاری به این موضوع پرداخته اند(به نقل از میترا حفاظی طرقبه و همکاران؛1385).
رضایت پشتوانه قوی و نیرومندی برای مقابله با مشکلات است توانایی و کسب رضایت به انسان استقامت می دهد و موجب خشنودی درونی می شود. خشنودی واقعی به این بستگی دارد که انسان نیازمندی های درونی و پنهانی خود را به شکلی که جامعه می پسندد درآورد.
برای سلامت روانی، آدمی باید یاد بگیرد که از کارهایش رضایت کسب کند.رضایت با اتکا به نفس، کاردانی، آزادی، استقلال و تدبیر همبستگی تنگاتنگی دارد(نجاتی 1367).
اما درمورد رضایت مندی زناشویی می توان گفت که به طور کلی رضایت زن و شوهر به عنوان حالت خوشایندی مبتنی به ادراک آگاهانه تعریف می شود که در صورت حصول پاداش های ناشی از موازنه ایده آلها واقعیت بدست می آید و معمولا با ارضای نیازها همراه است (مهدوی 1375).
یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده رضایت مندی زناشویی، عشق و کیفیت آن است. عشق بین زوجین و کیفیت آن در پژوهش های بسیاری مورد مطالعه قرار گرفته است و صاحبنظران متعددی به آن پرداخته اند.
یکی از مهم ترین و مورد توجه ترین نظریه ها نظریه ی مثلثی عشق است که توسط یکی از روان شناسان معاصر به نام اشتر نبرگ ابداع شده است و بنام خود او مشهور شده است. وی مفهوم عشق را در سه جزء که می توانند اضلاع یک مثلث باشند، شرح داده است. جزء صمیمیت که شامل احساس نزدیکی، برقراری ارتباط متقابل و دلبستگی در رابطه است. جزء شور و اشتیاق که مبتنی بر انگیزش های جسمی و جذابیت های جسمانی است و جزء تعهد و تصمیم که در کوتاه مدت به شکل تصمیم برای برقراری رابطه در طولانی مدت به شکل تعهد و احساس مسئولیت برای حفظ و تداوم آن رابطه تظاهر می یابد(به نقل از میترا حفاظی طرقبه و همکاران؛1385).
بیان مسئله:
استواری و استحکام خانواده به ازدواج و رابطه ی زناشویی پایدار و بنیادین بستگی دارد، یعنی هرگونه تزلزل و سستی در رضایت زناشویی و یا عدم وجود یک ازدواج موفق افزون برآن که آرامش روانی زوج ها را مختل می کند، بقاء و دوام خانواده را نیز در معرض خطر قرار می دهد. ازدواج یک پدیده ی چند بعدی است (نجاتی، 1383) .
در ازدواج مسئله ی مهم رضایت زناشویی است که در تعریف آن کارشناسان توافق نظر دارند که رضایت مندی زناشویی به ارزیابی ذهنی دو طرف از کیفیت رابطه اشاره کرد (تیلور ،1994). وینچ (200) و دیگران (به نقل از سلیمانیان، 1373) بر این باوراند که رضایت زناشویی انطباق میان وضعیتی که وجود دارد و وضعیتی که موردانتظار است، می باشد. براساس این تعریف رضایت زناشویی وقتی وجودداردکه وضعیت موجود فرد در روابط زناشویی با آنچه که وی انتظار داشته، مطابق باشد.
عامل های زیادی می توانند در رضایت زناشویی مؤثر باشند و هرکس با توجه به نگرش ویژه ی خود و یا نتایج پژوهش هایش، عامل هایی را برای رضایت زناشویی بیان می کند.
که مهم ترین این عوامل عبارتند از:
1- ابراز محبت و عشق زوجین نسبت به یکدیگر
2- احترام به همسر
3- برقراری روابط اجتماعی
4- روابط جنسی
5- مسایل اقتصادی و اجتماعی
پس همانطور که گفتیم یکی از عوامل مهم رضایت مندی زناشویی عشق بین زوجین است یعنی همان روابط جذابی که در میان زن و مرد ایجاد و در نهایت در زندگی مشترک همسران تداوم می یابد که آن را
می توان در مراحل زیر خلاصه نمود:
1)توجه
2) علاقه
3) دوست داشتن
4) عشق
به عبارتی ساده تر عشق همان دوست داشتن است. منتهی دوست داشتنی که افزایش و شدت یافته، به نحوی که از نظر کمی و کیفی دارای ویژگی های خاص شده است که با مراحل گذشته آن متفاوت بوده و در عین حال از جذابیت و کیفیت ویژه ی دیگر برخوردار است(کاوه؛1337).
در نتیجه آیا هر چه عشق بین زوجین بیش تر باشد رضایت آنها از زندگی زناشویی بیش تر
می شود؟
همچنین می خواهیم به این موضوع بپردازیم که خانواده یک نظام اجتماعی کوچک است که همواره در حال تحول می باشدو دوره های مختلفی از تحول را طی میکند و در هر مرحله، روابط زوج ها با همدیگر، نقش ها و روابط والدین و فرزندان حالت خاصی به خود می گیرد. پژوهش های زیادی نشان داده اند که رضایت از زندگی زناشویی در آغاز ازدواج بالا و در زمان تولد فرزندان تا بلوغ آنها کاهش می یابد.
پژوهش های دیگر نشان می دهد میزان رضایت و لذت از زندگی زناشویی به طور کلی در مراحل مختلف از نظر کمیت و کیفیت متفاوت است.
و حال می خواهیم به این موضوع بپردازیم که آیا مدت ازدواج با رضایت مندی زناشویی در ارتباط است؟
فهرست مطالب:
فصل اول : کلیات پژوهش
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت پژوهش
اهداف پژوهش
سؤالات و فرضیات تحقیق
سؤالات تحقیق
فرضیه های تحقیق
تعاریف نظری و عملیاتی متغییرها
الف) تعریف نظری
ب)تعریف عملیاتی
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
پیشینه
رضایتمندی زناشوئی
تعریف رضایت مندی زناشوئی و پیامدهای آن
عوامل موثر بر رضایتمندی زناشوئی
نظریه فروید
تعریف عشق ازدیدگاه فروید
تجلی غریزه زندگی در عشق
نظریه یونگ
تعریف عشق از دیدگاه یونگ
تئوری جبران در دیدگاه یونگ به چه معناست
عشق رومانتیک
عشق انسانی
عشق و من
نظریه فروم
تعریف عشق از دیدگاه فروم
عناصر عشق دردیدگاه فروم
انواع عشق: فروم عشق را چهار نوع می داند
انواع عشق دروغین دردیدگاه فروم
عشق واقعی یا زایا و مولد دردیدگاه فروم به چه معناست
نظریه مزلو
تعریف عشق ازدیدگاه مزلو
تفاوت میان دو عشق دردیدگاه مزلو
مشخصات عشق بین دو جنس دردیدگاه مزلو
قابلیت دوست داشتن و دوست داشته شدن
جنسیت در عشق خود شکوفا
پرستاری، مسئولیت،اشتراک نیازها
صفا، نشاط در رابطه عشق سالم
فردیت عشقی در افراد سالم
حسن سلیقه در عشق افراد سالم
نظریه آیزنگ
تعریف عشق ازدیدگاه آیزنگ
نظریه شوستروم
انواع عشق: شوستروم (1362) معتقد است که عشق صور متعدد دارد
عشق در انسان خویشتن ساز دردیدگاه شوستروم
نظریه سالیوان
تعریف عشق ازدیدگاه سالیوان
نظریه استنبرگ
تعریف عشق از دیدگاه استنبرگ
تئوری های عشق دردیدگاه استنبرگ
دیدگاه سه بعدی عشق
مراحل حصول عشق
سبک عشق
یافته های پژوهشی در خصوص موضوع
الف- یافته های پژوهشی داخلی
ب- پژوهش های خارجی در رابطه با موضوع
فصل سوم: روش پژوهش
روش پژوهش
جامعه آماری پژوهش
حجم نمونه
روش نمونه گیری
ابزار پژوهش
روایی و اعتبار ابزارها
روش اجرا
روش های تجزیه و تحلیل داده ها
فصل چهارم : یافته های پژوهش
یافته ها
آمار توصیفی
آماراستنباطی
فصل پنجم : نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری
بحث بر اساس فرضیات پژوهش
محدودیت های پژوهش
پیشنهادات
منابع
منابع و مأخذ:
منابع فارسی:
- اسودی ، مریم ، حسینی ، زهره « بررسی اثر تفکرات غیر منطقی بر رضامندی زندگی زناشویی » پایان نامه کارشناسی روان شناسی کودکان استثنائی ، دانشگاه فردوسی 1376 .
- آقایی ، ملک پور ، مختار مصور ، شهدا ( 1373 ) ، رابطه سبک زندگی و رضایت زناشوئی در هنرمندان و مقایسه آن با افراد عادی ، فصلنامه دانش و پژوهش در روان شناسی .
- آلیس ، آ ، همکاران ( 1375 ) زوج درمانی ، ترجمه صالحی ، ج و امین یزدی ، تهران انتشارات میثاق .
- انتشارات مبتکران
- اولیا ، نرگس ، فاتحی زاده ، مریم السادات ، بهرامی ، فاطمه ( 1387 ) . « تأثیر آموزش برنامه غنی سازی بر افزایش رضایت مندی زناشویی زوج ها » اندیشه های نوین تربیتی .
- آیزنگ ، مایکل ،« روانشناسی شادی » ترجمه بیگی ، خشایار ، فیروز بخت ، مهرداد ، تهران : بدر ، 1375 .
- آیزنگ ، مایکل ، « همیشه شاد باشید » ، ترجمه چلونگر ، زهرا تهران : نشر نواندیش 13789 .
- برنشتاین ، فیلیپ . اچ و برنشتاین ، مارسی ، تی ( 1989 ) « شناخت و درمان اختلافهای زناشوئی »
- برنشتاین فیلیپ ، اچ ، برنشتاین ، مارسی ، تی ( 1382 ) مترجم ، سهرابی ، حمیدرضا ، زناشوئی درمانی ، شناخت و درمان اختلافهای زناشوئی ، انتشارات مؤسسه خدمات فرهنگی رسا ، چاپ دوم .
- برنشتاین فیلیپ ، برشتاین مایمی ، ترجمه پورعابدی نائینی ( 1380 ) روشهای درمانی مشکلات زناشوئی ، مشهد نشر مرندیس.
- بک ، آرون تی ، « عشق هرگز کافی نیست » ، 1369
- بنی اسدی ، حسن ( 1375 ) ، « بررسی و مقایسه عوامل مؤثر اجتماعی – فردی – شخصیتی در زوج های سازگار و ناسازگار شهر کرمان » چکیده پایان نامه های ایران ، دوره 4 ، شماره 3 .
- جامسن ، رابرت « عشق رومانتیک » ترجمه عمادیان ، بارانه ، تهران طاوس ، 1378 .
- جنتی جهرمی ، مهرداد،معین،لادن و یزدانی،لیلا ( 1389 ) . « بررسی و مقایسه رابطه میان ویژگی های شخصیتی و رضایت مندی زناشوئی در زنان شاغل شهر کازرون » زن و جامعه ، سال اول ، شماره ی دوم .
- حجاب ، مژگان و کاظمی حقیقی ، ناصرالدین ( 1381 ) ، « ریشه های خانوادگی ناسازگاری زناشویی جوانان » مجله چشم انداز پیشگیری ، شماره 9 .
- حسینی بیرجندی ، سید مهدی ، « خانواده درمانی و مشاوره و ازدواج و زناشویی » ، چاپ دیبا 1381.
- حفاظی طرقبه ، میترا ، فیروزآبادی ، علی و حق شناسی ، حسن ( 1385 ) . « بررسی ارتباط بین اجزاء عشق و رضایت مندی زناشوئی » مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران دوره شانزدهم ، شماره 54 .
- دلاور ، علی ،« احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی » ، چاپ دوم ، 1378 .
- رجایی ، علیرضا ، نیری ، مهدی و صداقتی ، شیرین ( 1386 ) . « بررسی سبکهای مختلف دلبستگی و رضایت مندی زناشوئی » روان شناسی تحولی ( روان شناسان ایرانی ) ، سال سوم ، شماره دوازدهم .
- رجبی ، غلام رضا ، بنگانی ، خدیجه ( 1387 ) . « بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و مؤلفه های عشق با رفاقت زناشوئی در کارکنان متأهل اداره های دولتی شهر اهواز » تازه ها و پژوهشهای مشاوره ، دوره هفتم شماره ی 25 .
- سار و خانی ، باقر ، « مقدمه ای بر جامعه شناسی خانواده » ، انتشارات انجمن اولیاو مربیان 1372 .
- ساقی ، زهرا ، « بررسی مقایسه ای ویژگی های شخصیتی زنان مطلقه و غیر مطلقه مشهد » ، پایان نامه ی کارشناسی عمومی ، دانشگاه فردوسی مشهد 1376 ، بی نا ، تحقیق سازمان بهزیستی کشور 1378 .
- سگالین ، مارتین ، « جامعه شناسی تاریخی خانواده » الیاسی ، حمید ، نشر مرکز ، 1370 .
- سیاسی ، علی اکبر ، « نظریه های شخصیت با مکاتب روانشناسی » تهران : دانشگاه تهران : رشد 1356
- شاملو ، سعید « مکتب ها و نظریه ها در نظریه های شخصیت » تهران : رشد 1368
- شوستروم ، اورت « روانشناسی انسان سلطه جو » ترجمه قاضی ، قاسم ، سرمد غلامعلی ، تهران : مرکز نشر سپهر 1369 -1354.
- صالحی فدردی ، جواد ( 1378 ) . رضامندی زناشوئی « گزارشی از تدوین و هنجاریابی پرسشنامه رضایت زناشوئی بر روی نمونه ای از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد » تازه های روان درمانی شماره ( 13 ، 14 )
- علایی ، پروانه ، کرمی ، ابوالفضل ( 1386 ) . « ساخت و هنجاریابی مقیاس قصه عشق و بررسی رابطه آن با رضایت زنا شوئی » روان شناسی معاصر .
- فاتحی زاده ، مریم السادات و احمدی ، سید احمد ( 1384 ) . دوره هفتم ، شماره ی 30 « بررسی رابطه الگوهای ارتباطی ازدواج و میزان رضایت مندی زناشویی زوجین شاغل در دانشگاه اصفهان » فصلنامه خانواده پژوهی ، سال اول ، شماره دوم .
- فرجاد ، محمد حسین ، « آسیب شناسی و ستیزه های خانواده » ، انتشارات منصوری ، چاپ اول ، 1373 .
- فرح بخش ، کیومرث ، شفیع آبادی ، عبدالله ( 1385 ) .« بررسی ابعاد عشق ورزی بر اساس نظریه سه بعدی عشق در چهار گروه زوج های در مرحله نامزدی ، عقد ، ازدواج و دارای فرزند » دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی .
- قائمی ، علی ، « خانواده و مسائل همسران جوان » ، تهران ، انتشارات امیری ، 1364 .
- قمرانی ، امیر ، سادات جعفر طباطبائی ، سمانه ( بررسی روابط عاشقانه ی زوجین ایرانی و رابطه ی آن با رفاقت ، تازه ها و پژوهشهای مشاوره ، جلد 5 ، شماره 17 .
- کاظمی حقیقی ، ناصرالدین ، « ازدواج پایدار و شرایط آن » انتشارات مایه نما ، 1377.
- محمد زاده ، ابراهیمی علی و جهرمی ، فرهاد و برج علی ، احمد ( 1387 ) . « رابطه ی بین مشابهت و مکمل بودن در ابعاد اصلی شخصیتی زوجین با رضایت مندی زناشوئی » پژوهش در سلامت روانشناختی ، دانشگاه علامه طباطبایی . سال دوم ، شماره ی اول .
- مزلو ، آبرهام « انگیزش شخصیت » ، ترجمه رضوانی ، احمد ، مشهد ، معاونت فرهنگی آستان قدس 1367 .
- مظاهری ، علی اکبر ، « جوانان و انتخاب همسر » ، انتشارات پارسایان ، چاپ دهم ، تابستان 1378 .
- مهدوی ، محمد صادق ( 1375 ) « عوامل مؤثر در رضایت زن و شوهر » تهران .
- میر احمدی زاده ، علیرضا نخعی امرودی ، نوذر ، طباطبایی ، سید حمیدرضا ، شفیعیان (1382 ) رضامندی زناشوئی و تعیین عوامل تأثیرگذار بر آن در شیراز ، اندیشه و رفتار ، سال هفتم شماره 4.
- نوایی نژاد ش ( 1377 ) ویژگی ها و شرایط لازم دختر و پسر برای ازدواج . جوان و تشکیل خانواده . تهران ، انتشارات انجمن اولیا و مربیان .
منابع لاتین:
- Acitetti . I – Toak . A. ( 994 ) Geader differaesces In the link between marital support and sntisfactiom is older couple .
- Foarmol of persomility and social psychology .
- APA (Amerform paychimrlc Association ) ( 2002 ) .
- The case you havent hcard . (Marriage and life satisfaction )
- Engel, G.; Oison, K . R.; Patrick, C. ( 2002 ). The personality of love: Fundamental molives and traits related to components of love . personality and Individuls differrnces, 32(5 ), 839 – 853 .
- Fehr , B. & Russell, J. A. (1991) . Coneept of love viwed from a prototype perspective. Journal of personality and social psysholoy, 60, 425 – 438 .
- Fehr, B. ( 1988) .prototype analysis of the concepts of hove and commitment . Journal of personality and social psychology , 55,557 – 579.
- Gao, G. ( 2001 ). Jntimacy, passion, and commitment in Chinese and US american romantic relationship, International journal of intercultural relations, 52(3). 329 – 342.
- Ge Gao. Intimacy, passion and commitment in Chinese and U.S American romantic relationship . International Journal of inter cultural relational of inter cultural relationship. 2001; 23: 322 – 342.
- Gimbalo RS,Novell Do. Sex differences in romantic love: Attiuds among college students. Psychol Rep. 1993; 73: 15 – 8.
- Johanson, S . M . 2003 . The revolution in Couple therapy . Journal of Marital and family Therapy, vol29.pp.348 – 365.
- JOHANSSON, D.R., AMOLOZA, T.o. and BOOT, A. (1992) . Debility and development change in matital quality: a three wave panel analysis; Journal of marriage the family ,54,582 – 594.
- Kicaancn , M , Lipo, K,& jooses ,A, ( 1997 ) , Couple therapy and the developmental phace of couple relations with student contemporary.
- leary , K.D & Smith, D. A. 1991 . Marital intera Ctions. Annual Review of psychology, vol 42 , pp 191- 212.
- Lemieax R, Hale JL. Intimacy, passion and commitment among married individuals: further testing of the triangular theory of love . psycho Rep. 2000; 87: 94 – 8.
- SCHMM, W.R. and BUGISHIS, M.A.(1986) . Marital quality over the marital career: alternative explanation; Journal of marital and the family, 48,156 – 168.
- Sprecher S. " I iove you more today than yesterday." Romantic partners perceptions of change in love and related affect over time. J Pers Soc Psychol. 1999; 76: 46 – 53.
- VALIANT, CAROLINE, o. and VALIANT GEORGE, E. (1993) . Is the u-curve of marital satisfaction and illusion? A 40 – year study of marriage ; Journal of marriage and the family , 55 ,230 – 240.
پایان نامه ی بررسی رابطه بین عشق ورزی و رضایت مندی زناشویی. doc
