اختصاصی از
اینو دیدی دانلود مقاله نظام اموزشی ژاپن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
ساختار آموزشی
• آموزش پیش دبستانی
• آموزش پایه
• آموزش ابتدایی
• آموزش متوسطه
• آموزش عالی
• آموزش معلمان
• آموزش بزرگسالان
• آموزش غیررسمی
آموزش پیش دبستانی
ساختار آموزشی
مقطع آموزش پیش دبستانی درژاپن حداکثرمدت زمان سه سال رده های سنی 3-6 سال به طول می انجامد.این مقطع آموزشی غیراجباری وغیررسمی بوده وبا دریافت شهریه ازوالدین کودکان ارائه می گردد.هدف اصلی مراکزآموزش پیش دبستانی،پرورش ذهنی وجسمی کودکان در یک محیط مناسب آموزشی است.برنامه های آموزشی این مقطع نیزبر39هفته آموزشی در سال و4 ساعت کلاسی روزانه تجاوز نمی کند.
تعداد معلمان زن تعداد کل معلمان تعداد دختران ثبت نامی تعداد کل ثبت نامی تعدادمدارس سال
97419 109753 987014 2007964 15076 1990
98148 110351 972458 1977611 15041 1991
- - 958956 1948868 15006 1992
100061 113081 939051 1909136 14958 1993
99770 112416 912089 1852183 14901 1994
96757 102992 890594 1808432 14856 1995
97283 103518 885940 1798050 14790 1996
مهدهای کودک روزانه و کودکستانها
هدف مهد کودکهای روزانه و کودکستانها فراهم ساختن اساس آگاهی در مورد جهان اطراف برای کودکان پیش دبستانی و تقویت خلاقیتهای ذهنی آنان از طریق بازی، ترسیم تصاویر، انجام کارهای دستی، و امثال آن میباشد. نوزادان و کودکان بر اساس سن به گروههای کوچک تقسیم شده و توسط معلمان و مربیان تحت مراقبت قرارمی‌گیرند.
درهرمهد کودک روزانه یا کودکستان میتوان تصاویر یا کارهای دستی ساخت کودکان را مشاهده کرد که به دیوارها آویخته شده و یا از سقفها آویزانند. کودکان با قطعات چوبی چیزهایی میسازند، یا روی تاب و سرسره مشغول فعالیت فیزیکی هستند و یا درفعالیتهای احساسی چون آواز خوانی، رقص و امثال آن مشغول هستند.مهد کودک های روزانه یکی از زمینه های رفاهی کودکان است که در دوران پس از جنگ رشد خیره‌کننده‌ای داشته است. کل مهد کودکهای دولتی و غیر دولتی در سال1997حدود096/14بود، و کودکان تحت مراقبت آنها بالغ بر 457/789/1 نفر بوده اند.علاوه بر این موسسات، مهد کودکهای زیادی وجود دارند که به این علت که تعداد کارکنان یا صلاحیت آنان و مواردی نظیر آن به حداقل استاندارد ذکر شده در قانون نرسیده است، به آنها مجوز داده نشده است. امروز والدین زیادی در سراسر کشور تمایل دارند کودکان خود را به مهد کودک بفرستند.تقاضای زیاد جهت تاسیس مهد کودکهای روزانه و طولانی ساختن ساعتهای مهد کودک نه تنها به عوامل اقتصادی چون میزان گسترده‌ای از مشاغل باز برای زنان، و نیاز به کار مادران جهت تکمیل درآمد خانواده ها مربوط میشود، بلکه به تمایل زنان جهت مشارکت گسترده تر در فعالیتهای اجتماعی و درک جمعی از مشارکت اجتماعی ایجاد شده به واسطه پرستاری گروهی و آموزش نوزادان و کودکان پیش دبستانی نیز ارتباط دارد.مقررات مهد کودکهای روزانه وکودکستانها متفاوت هستند. با این حال، گروهی می خواهند هر دو را یکی سازند و آموزش کودکان پیش دبستانی را تحت کنترل سازمانهای دولتی ارائه دهند.نیل این تمایل، اصلاحاتی عظیمی را می طلبد که وزارت آموزش زاپن درصدد دستیابی به آن است.
چالشهای پیش رو
درحال حاضر ، مراکز پیش دبستانی شامل کودکستانها و مهدکودکهای روزانه می باشند. کودکسنانها تحت سرپرستی وزارت آموزش و مهدکودکها تحت نظر وزارت بـهداشت و بـهزیستی می باشند. با فرض این قضیه که باید تسهیلاتی به منظور تأمین رشد و آموزش کافی برای هر نوزادی فراهم شود ، پیشنهادی در مورد ادغام این دو نوع مؤسسه داده شد ، و دولت مرکزی اقداماتی چند به منظور هماهنگی این دو وزارتخانه ارائه داده است ، که بر ارائه برنامه های آموزشی و مربیّان مشترک و تغییر ساعتهای مراقبتی بوده است .
با این وجود، زمانی که تفاوت در عملکردها و نقشهای این دو مؤسسه مدّ نظر قرار گرفت ، روشن شد که ادغام این دو، کار زیاد آسانی نیست . امید آن میرود که آژانسهای دولتی زمینه را برای اجرا فراهم آورند و این بتواند هماهنگ با شرایط محلّی به اجرا در آید. در سال 1991، وزارت آموزش دوره های آموزش ضمن خدمت پیش دبستانی را به منظور ارتـقاء روشهای تـدریس و دوره های کودکستانی ارائه داد و در حال ارتقاء آموزش حین خدمت برای معلّمانیست که به تازگی واجد شرایط شده اند. وزارت آموزش ، هم چنین ، رهنمودهای برنامه ریزی شده ای به منظور ارائه آموزش کودکستانی به کلیه کودکان پیش دبستانی، یعنی کودکان سه ساله ، آغاز کرده است،و در نظر دارد آموزش کودکستانی را بیشتر و بیشتر بهبود بخشد.نگرانی در مورد آموزش پیش دبستانی رو به افزایش است ، و تعداد مؤسساتی که با این آموزش مواجه هستند ، اندک باقی می ماند . شکاف بسیار گسترده ای در شهریة دریافتی مؤسسات خصوصی و مؤسسات دولتی وجود دارد ، و بار بر دوش والدین سال به سال افزایش می یابد . ساعات مراقبت نیز هماهنگ با ساعت کار مادران نیست . جلسات بررسی این نکات توسط والدین برگزار می شود.
نرخ ثبت نام ناخالص
درحال حاظر49کودکستان ملی 60530کودکستان دولتی (دولت محلی )و80524کودکستان خصوصی وجوددارندکه درسراسرژاپن قرارگرفته اند.تقریباَ108میلیون کودک 3سال یابزرگتردراین کودکستان‌هاثبت نام می‌کنند.جداازکودکستان‌ها،مهدکودکهای دولتی ،خصوصی ،نوع مشهوردیگری ازآموزش پیش دبستانی وجوددارندکه درسراسرژاپن یافت میشوند.
این روز‌ها،220439مهدکودک (از1998)وجوددارندکه ازکودکان 0تا5ساله نگهداری می‌کنند.ازآنجاکه تعدادمادران کارمندسال به سال افزایش می‌یابد،
نقش مهدکودکها درجامعه ژاپن مهمترومهمترمی شوند.درسال1997،کل تعدادکودکان پیش دبستانی(0تا6سال)707690000بودکه 2102%آنهادرمهدکودک‌هاثبت نام کرده بودند و23% در کودکستانها.
از خانواده‌‌هایی که درآن فقط پدران شغل تمام وقت دارند،905%کودکان در مهدهای کودک روزانه حاضر می شوند،درحالی که 2406%کودکان به کودکستان میروند.
ازسوی دیگر، ازخانواده‌‌هایی که مادروپدرهردوشغل تمام وقت دارند،48%کودکانشان رابه مهدکودکهای روزانه می‌فرستند درحالیکه 1603%کودکانشان رابه کودکستان می‌فرستند.
این ارقام نشان می‌دهدکه مهدکودکهای روزانه ازتعدادبیشتری ازکودکان مراقبت می‌کنندتاکودکستان‌هاوهنوزدرمیان خانواده های بادرآمدمضاعف متقاضی بیشتری دارند.
آموزش پایه
ساختار آموزشی
تعداد دانش آموزان مدارس ابتدایی ومقدماتی متوسطه طی سال1998، به ترتیب 500/663/7 و 600/380/4 نفر بوده است. کودکان پس از ورود شش سالگی در ماه آوریل وارد دبستان می شوند.سال تحصیلی در ژاپن از ماه آوریل آغاز میشود، و این شاید ناشی از این عامل باشد که اول آوریل نشان آغاز سال مالی است. بیشتر مدارس ابتدایی و مقدماتی متوسطه سیستم سه ترمی را بکار میبرند. نخستین ترم از اول آوریل تا نیمه جولای، دومی از سپتامبر تا آخر دسامبر، و سومی از ژانویه تا آخر مارس میباشد. بین این سه ترم، تعطیلات تابستانه، زمستانه و بهاره وجود دارند. بیشتر کالجها و دانشگاهها سیستم دو ترمی را بکار میبرند که شامل ترم آوریل تا سپتامبر تا مارس می باشد.دانش آموزان مراکز آموزشی فوق همچنین در فعالیتهای باشگاهی، کمیته‌های کلاسی، و جلسات کلاسی شرکت می‌کنند. وقت ناهار کودکان مسئول به آشپزخانه میروند و غذای مدرسه را به کلاسها میبرند و میان اعضاء کلاس پخش می‌کنند. بیشتر مدارس ابتدایی و مقدماتی متوسطه غذای تمام بچه های مدرسه را عرضه می کنند. بعد از کلاسهای روز، بچه ها کلاسها را تمیز می‌کنند، و در فعالیتهای باشگاهی شرکت می‌کنند، در کتابخانه مدرسه و یا در کلاسهای درس خود مطالعه می‌کنند، و پس از آن به خانه میروند. معمولا فعالیتهای باشگاهی پر طرفدار هستند و بچه‌ها فعالیتهایی را داوطلبانه و تحت راهنمایی و سر پرستی معلمان انجام میدهند.فعالیتهای باشگاهی، در مدارس مقدماتی متوسطه بعنوان فعالیتهای آموزشی ویژه طبقه بندی می شوند، میتوانند توسط دانش آموزان بعنوان فعالیتهای گروهی داوطلبانه تعریف شوند که تحت نظارت معلمان انجام میشوند. محتوای این فعالیتها بسیار متفاوت و گوناگون می باشد.
کادرآموزشی
به منظور ارائه آن نوع آموزش که در بالا طرحی کلی از آنها داده شد، معلمان باید در زمینه های مختلف دانش آموزان را راهنمایی کنند. در سطح ابتدایی، موسیقی، کلاسهای خانه سازی و امثال آن در کلاسهای بالاتر توسط معلمان متخصص آموزش داده میشوند، در حالی که بیشتر دروس دیگر توسط معلمان تعیین شده برای کلاسی خاص آموزش داده میشوند. با این وجود در سطح مقدماتی متوسطه، معلمان در کلاس خاصی معین نمیشوند، بلکه در اموزش دروس معینی تخصص پیدا می کنند. ساختار سازمانی مدارس معمولا از مدرسه ابتدایی تا مقدماتی متوسطه یکسان است.فعالیتهای سازمان آموزشی بی‌نهایت پیچیده است، و علاوه بر کار تدریس و انجام کارهای دیگر، معلمان باید به خواستهای والدین هم بپردازند.وزارت آموزش و هیئت مدیره های محلی آموزش برای معلمان امکان مشاوره را فراهم می‌آورند و به سازماندهی نشستهای آموزشی کمک می‌کنند.
شرایط آموزشی دانش آموزان ازشهرتا روستا و ازیک منطقه به منطقه دیگرمتفاوت است.مناطق دارای ارتباطات ضعیف وخلاقیت پایین بطور کامل از میان نرفته‌اند. تفاوت شرایط در گزارش علمی نشان داده میشود، و از میان بردن چنین تفاوتهایی بسیار دشوار است. علیرغم تمامی این دشواریها، آرزوی والدین تمام مناطق ژاپن برای راه‌یابی کودکانشان به آموزش عالی بسیار شدید است. این اشتیاق،اغلب توسط رسانه های گروهی تحریک میشود وازطریق PTA(انجمن اولیاء و مربیان) منتقل میشود و تاثیر چشمگیری بر آموزش دارد و شاید بتوان آنرا علت جزئی تاکید بیش ازحد برتستها و"امتحان ورودی جهنمی" متداول امروزی دید.
نسبت دانش آموزان به معلمین
تعدادمعلمان تادهه 80بتدریج افزایش یافته است .بااین حال دردهه 90،این تعدادجزدرسطح پیش دبستانی در سایر سطوح آموزشی کاهش یافته است .تادهه 80تعداددانش‌آموزان نیزافزایش نشان می‌دهد.بااین حال ،ازاوایل دهه 80درسطح مدارس ابتدایی ، ازاواخردهه 80،درسطح مقدماتی متوسطه ،وازاوایل دهه 80درسطح تکمیلی متوسطه افت درتعداد دانش آموزان مشهود است.
نسبت دانش آموزان به معلمین دردوره های مقدماتی متوسطه وابتدایی ،دریک سال معین ،بتدریج دردوره ابتدایی از36درسال 1950به زیر20دردهه 90ودردوره مقدماتی متوسطه از30نفردرسال 1955به 17نفردر1997کاهش یافته است .یکی ازدلایلی که این افت این است که تعدادکودکان ابتدایی به سرعت روبه افزایش بوده است .این گرایش انتظارمی رودتاقرن بیست ویکم ادامه یابد .
آموزش ابتدایی
ساختار آموزشی
مقطع آموزش ابتدایی درژاپن حداکثرمدت زمان6 سال رده های سنی 12-6 سال به طول می انجامد.این مقطع آموزشی اجباری ورسمی بوده وبا دریافت شهریه ازوالدین کودکان ارائه می گردد. مدت زمان کلاس درس 45 دقیقه است .هدف اصلی مراکزآموزش ابتدایی، ارائه آموزش عمومی مناسب یا مراحل رشد جسمی وذهنی کودکان است. برنامه های آموزش ابتدایی تا قبل از سال 1992 بر اساس 6 روز در هفته بود اما از آن سال به بعد به تدریج به 5 روز در هفته کاهش یافته است. ارتقا به کلاسهای بالاتر در دورة ابتدایی به صورت اتوماتیک است. نسبت دانش آموزان به معلمین در دورة ابتدایی 4/19 بوده و به پایه های تحصیلی تفکیک نمی گردد. تعداد دانش آموزان در هر کلاس 4/28 نفر است. طبق آمار سال1999،100درصد جمعیت سنی12-6سال این مقطع را طی می نمایند.
تعداد معلمان زن تعداد کل معلمان تعداد دختران ثبت نامی تعداد کل ثبت نامی تعدادمدارس سال
264512 452849 4575098 9373295 24827 1990
268663 453379 4471355 9157429 24798 1991
- - 4369221 8947226 24730 1992
278060 461729 4293958 8798082 24676 1993
276887 464431 4202583 86112106 24635 1994
263629 430958 4087655 8370246 24548 1995
262237 425714 3957411 8105629 24482 1996
برنامه های آموزشی(شوتوکیوایکو(
برنامه های آموزش ابتدایی به دروس عادی (عمومی)،آموزش اخلاق، و فعالیتهای ویژه تقسیم میشود .از جمله دیگر برنامه ها میتوان از زبان ژاپنی، تعلیمات اجتماعی، ریاضیات، علوم، آموزش زندگی ومحیط زیست،موسیقی، هنر و کاردستی، خانه سازی، و بدنسازی نام برد. برنامه آموزش مدارس ابتدایی زمان کافی برای موسیقی ،هنر و تفریحات جسمانی فراهم می‌آورد. فعالیتهایی ویژه نقش مهمی در برنامه کلی آموزش بازی می‌کند و شامل فعالیتهایی چون کلوب‌ها،فسیتوال‌ها(جشنواره های)در سطح مدرسه، یارقابت‌ها،مشارکت‌های دانش‌آموزی، ودیگر فعالیتهای اجرایی توسط دانش‌آموزان میباشد.
معلمان میزان قابل توجهی از وقت خود را صرف سازماندهی و حضور در فعالیتهایی چون سفر‌های کلاس، نسیتوال‌های سالانه ورزشی وفرهنگی، و مراسم ورودی و فارغ التحصیل می‌نمایند.(لوئیس،1995).سال رسمی تحصیلی برای دانش‌آموزان ابتدایی 35 هفته به طول می‌انجامد هر کلاس 45 دقیقه طول می‌کشد و بعداز بیشتر موضوعات درسی 10 دقیقه زنگ تفریح وجود دارد. تعداد زنگهای کلاس درس در هر سال با بالارفتن سطح کلاس افزایش می‌یابد. بعنوان مثال، تعداد زنگهای کلاس اولی‌ها تا کلاس سومی ها طبق برنامه زمان بندی بترتیب 850 ‚910‚ 980 میباشد، درحالیکه برای کلاسهای بالاتر از کلاس سوم این برنامه 1015میباشد.روزعادی مدرسه از حدود ساعت 8:30 صبح آغاز میشود و کلاس‌هاحدود 3:50 بعداز ظهر پایان می‌یابند.نشستهای خودمانی در شروع و خاتمه هر روز برگزارمی‌شوند و بیش از 2 ساعت در هر روزصرف زنگ تفریح،غذا و نظافت کلاسهای درس و راهرو‌ها میشود.طبق سنت، دانش‌آموزان روز‌های شنبه را نیمه وقت به مدرسه رفته‌اند (تا ساعت 12:30)، اما از آغاز بهار 1995 کودکان ژاپنی دردومین وچ‌هارمین شنبه هر ماه مدرسه نداشته اند.
برنامه های آموزشی
ساعات درسی استاندارد در مدارس ابتدایی ژاپن
موضوعات پایه های تحصیلی
1 2 3 4 5 6
زبان ژاپنی 306 315 280 280 210 210
فعالیتهای زندگی 102 105 105 105 105 105
ریاضی 136 175 175 175 175 175
علوم - - 105 105 105 105
موزیک و کاردستی و خانه سازی 136 140 140 140 210 210
تربیت بدنی 102 105 105 105 105 105
آموزش اخلاق 34 35 35 35 35 35
فعالیتهای ویژه 34 35 35 70 70 70
جمع 850 910 980 1015 1015 1015
منبع : مرکز، سوگو، 1991
برنامه های درسی بنا به پایه تحصیلی
تعداد ساعات درسی اختصاص یافته به دروس دورة ابتدایی
پایه ششم پایه پنجم پایه چهارم پایه سوم پایه دوم پایه اول مواد درسی
210 210 280 280 315 306 زبان ژاپنی
105 105 105 105 - - علوم اجتماعی
175 175 175 175 175 136 حساب
105 105 105 105 - - علوم
- - - - 105 102 محیط زیست
70 70 70 70 70 68 موسیقی
70 70 70 70 70 68 نقاشی و کاردستی
70 70 - - - - خانه داری
105 105 105 105 105 102 ورزش
35 35 35 35 35 34 اخلاق
70 70 70 35 35 34 فعالیتهای ویژه ٭
فعالیتهای ویژه عبارتنداز : ساعتهای مشاوره ، مناسبتهای خاص ورزشی ، جشنها ، بازدید های علمی و فعالیتهای باشگاهی
استاندارد های آموزشی
طبق نظر معلّمان مدرسه ابتدایی ماتسو، بسیاری از مدارس ابتدایی در حال طرح ریزی استانداردهای مدارس خود مطابق با برنامة آموزشی جدید منبوشو می‌باشند.برنامة جدید آموزشی منبوشو ارزیابی مثبت (هیوکا [1] ) دانش‌آموزان را در عوض ارزیابی منتقدانه (هیوتل [2] ) ایجاب می‌کند فضای هیوکا اینست که شما در جستجوی بخش خوب، مشخص کردن بخش‌های مورد شناخت ضروری است عقیده بر اینست که این مسئله به دانش‌آموزان می‌انجامد که نگرش‌های مثبت تری در مورد یادگیری را وسعت می‌بخشند در گذشته اینگونه بود که در محاسبه شما دانش‌آموزان را وادار می‌کردید تمام انواع محاسبات را انجام دهند، و آنوقت آنها را بر اساس نمرات تقسیم می‌کردید زمانی بود که دانش‌آموزان فقط می‌توانستند نیمی از مسائل را در یک تست مثلاً مسئله‌ای درست حلّ کنند در حال حاضر فرق کرده است با طرز فکر جدید ما هم دانش‌آموزانی را که دقیقه برای حل مسئله می‌خواهند می‌شناسیم و هم آنانی را که دقیقه وقت می‌خواهند. این نکتة استانداردهای جدید ارزیابی است .مدرسه ابتدایی ماتسو استانداردهای خود را بر اساس برنامة آموزشی منبوشو طرح ریزی کرده و از مقیاس نمره دادن سه نقطه‌ای استفاده می‌کند استانداردهای مدارس توسط کمیته های آموزگاران ایجاد شد هشت کمیته وجود داشت، یک کمیته برای هر موضوع درسی موجود در برنامة آموزشی این کمیته ها متنی به نام گزارش ارزیابی استاندارد بوجود آوردند که جزئیات سطوح اکتسابی مورد نیاز به منظور کسب هر یک از سه نمرة حروفی A ، B و C را شرح می‌داد.
ارزیابی تحصیلی
به علّت عدم وجود امتحان ورودی برای مدارس مقدماتی متوسطه، آموزش ابتدایی در ژاپن به جهت امتحان ورودی پایه‌ریزی نمی‌شود. یک ملّم دبستان گفت که اگر آنها دانش‌آموزان را برای امتحان آماده می‌ساختند، هدف از آموزش ابتدایی گم میشد مدارس ابتدایی دوستی هیچ کلاس فوق العاده یا تدریس ویژه‌ای برای دانش‌آموزانی فراهم نمی‌آورند که امتحان ورودی مدارس راهنمایی خصوصی را میدهند امّا با این وجود، معلّمان ابتدایی ممکن است به این دانش‌آموزان توصیه هایی در مورد مطالعة در منزل (کاتی گاکوشو [3] ) ارائه دهند یا آنان را تشویق به اینکار کنند سیا ست یکی از مدارس ابتدایی شهر کیتا اینست که مشق شب را ممنوع میداند. امّا معلّمان از کودکان انتظار دارند که درس آنروز را مرور کرده و درس بعدی را نیز مطالعه کنند معلّمان هم چنین موضوعاتی جهت مطالعة دانش‌آموزان دارای انگیزه پیشنهاد می‌کنندبا وجودیکه نگرانی در مورد آماده سازی دانش‌آموزان ابتدایی در امتحانات وجود ندارد. امّا معلّمان ابتدایی مکرراً از دانش‌آموزان امتحا ناتی بعمل می‌آورند هدف از این تست‌ها ارزیا بی دانش‌آموزان و کارآیی دروس است تست‌ها هر تا هفته یکبار توسط آموزگاران انجام میشوند و جهت تکمیل آنها به دانش‌آموزان حدود دقیقه فرصت داده میشود دانش‌آموزان در مقایسه با دیگر دانش‌آموزان و بر طبق عملکردشان در این تست‌ها طبقه بندی نمیشوند، امّا به آنها نمره هایی معمولاً در سه مقیاس (A ،B، و C) داده میشود. آموزگاران از این نمرات برای محاسبة نمرات ترم و برای کارنامه استفاده می کنند.ما دریافتیم که تست‌های هوش استا ندارد (تست‌های IQ ) نیز در مدارس ژاپن اجرا میشوند. در سطح ابتدایی، به‌عنوان مثال، معلّمان گزارش میدادند که به دانش‌آموزان کلاسهای دوّم، چهارم و ششم تست‌های هوش گروهی داده میشود. هدف از این تست‌های هوش، طبق گفتة یک معلّم ابتدایی، تعیین همبستگی و ارتباط نزدیک کلاس و نمرات تست‌های هوش جهت کمک به تعیین اینست که آیا دانش‌آموزان با استعداد بالقوة خود عمل می‌کنند یا نه. با این حال، این معلّم مؤکدّاً تصریح کرد که او از این تست‌های هوش به هیچ طریق دیگری استفاده نکرده است. این معلّم ابتدایی اظ‌هار داشت که نمرات تست‌های هوش هرگز به والدین گزارش نمیشوند، چون والدین دانش‌آموزان دارای نمرات بالا امکان دارد کودکان خود را به مطالعه در خانه وادارند و والدین دانش‌آموزان با نمرات پایین امکان دارد ناراحت شوند .
توسعة آموزشی
سیستم آموزش پایه درسطح ابتدایی توسط اصلاح قانون آموزش ابتدایی در سال 1900 برقرار گردید. در آن هنگام ،آموزش پایه 4 ساله بود، اما در سال 1907 تا 6 سال افزایش یافت. انصاف است بگوییم که بنیانگذار آموزش ابتدایی اجباری موری ارینوری بود ؛ او در سیاست آموزشی خود بر تحصیلات دانشگاهی تأکید داشت. درصد کودکانی که در مدارس ابتدایی حضور می‌یافتند، در طول ده سال از 1890 تا 1900 به شدت افزایش پیدا کرد. علت افزایش حضور در مدرسه، صنعتی شدن کشور به شکلی روز افزون در این دوره و آگاهی مردم از ضرورت آموزش بود. نرخ حضور در مدرسه در سال 1890، 65 درصد پسران و کمتر از 31 درصد دختران بود که در سال 1910، این نسبت به ترتیب تا 94 درصد و بیش از 97 درصد افزایش یافت. از آن به بعد، حضور در مدرسه به حدود 100 درصد رسید، و در نتیجه بیسوادی از میان رفت. صنایع کارخانه‌ای در ژاپن رشد سریعی کرد. در نتیجة جنگ جهانی اول و از دهه 10 تا دهه 20 گرایش شدیدی به جهانی شدن دموکراسی در زمینة آموزش ابتدایی وجود داشت. تلاش همه جانبه آموزش نوین توسط سازمانهای مختلف و تحت تأثیر جنبش‌های معاصر در آمریکا و اروپا بشدت ادامه یافت. اگر چه در این دوره عده‌ای خواهان توسعه آموزش پایه بودند، اما این اصلاحات آموزشی تا بعد از جنگ جهانی دوم تحقق نیافت .
آموزش متوسطه
ساختار آموزشی
آموزش متوسطه ( ملی و خصوصی) شامل : 3 سال دورة مقدماتی متوسطه ، و 3 سال آموزش تکمیلی متوسطه می باشد.مقطع آموزش متوسطه خود از 2مقطع تحت عناوین مقدماتی و تکمیلی متوسطه متشکل می گردد.مقطع آموزش مقدماتی متوسطه حداکثرمدت زمان3سال رده های سنی 15-12 سال به طول می انجامد.این مقطع آموزشی اجباری ورسمی بوده وبا دریافت شهریه ازوالدین کودکان ارائه می گردد. مدت زمان کلاس درس 55 دقیقه است .هدف اصلی مراکزآموزش مقدماتی متوسطه، ارائة آموزش عمومی متناسب درسطح مقدماتی متوسطه متناسب با مراحل رشد جسمی و ذهنی دانش آموزان است.نسبت دانش آموزان به معلمین در دورة ابتدایی 9/16 بوده و به پایه های تحصیلی تفکیک نمی گردد.تعداددانش آموزان درهر کلاس 4/28 نفراست.مقطع تکمیلی متوسطه مدت زمان3سال بین رده های سنی18-15 سال به طول می انجامد.این مقطع آموزشی غیراجباری ورسمی بوده وبا دریافت شهریه ارائه می گردد. ورود به مدارس مقدماتی متوسطه دولتی با سهمیة هیئت مدیره آموزش محلی می باشد ، اما ورود به مدارس ملی و خصوصی توسط امتحان صورت می گیرد . تعدادی از مدارس خصوصی آموزش پیوستة 6 ساله ارائه می دهند که دوره های مقدماتی و تکمیلی متوسطه را در بر می گیرد. دردومین وسومین سال دورة مقدماتی متوسطه، حضوردرجوکوJuku( مدارس خصوصی آمادگی) امتحانات معمول می باشد.
سه نوع دورة تکمیلی متوسطه وجود دارد که : تمام وقت، پاره وقت و مکاتبه ای می باشند. ورود به دورة تکمیلی متوسطه توسط امتحان یا گزینش صورت می گیرد. در سال 1988 نوع جدیدی مدرسه به نام دبیرستان با سیستم واحدی افتتاح گردید.دوره های دبیرستانی می توانند به دوره های عمومی، حرفه ای، و دوره های ترکیبی(غیر حضوری) مکاتبه ای طبقه بندی شوند. مجموع ثبت نام در دبیرستانها، شامل سه دوره، و بالغ بر 600/258/4 نفر درسال 1998 بوده است.دانش آموزان دوره عمومی حدود6/73 درصد و دانش آموزان دوره حرفه ای4/26 درصد را تشکیل میدهند.
سال اول دبیرستان برای آموزش عمومی دانش آموزان در نظر گرفته می شود. در سال دوم، دروس به دوره های آماده سازی جهت کالجها و دوره های حرفه ای تقسیم میشوند.در سومین سال، دوره های آماده سازی کالج به علوم انسانی و اجتماعی، علوم و فنی تقسیم می شود. از اینرو حتی در دبیرستانهای عمومی هم در زمان فارغ التحصیلی سه دوره وجود دارد. دوره های حرفه ای ساعات کمتری را برای موضوعات فرهنگی می گذراند، و طبیعتا بر موضوعاتی تاکید دارند که به منظور حرفه های معینی جهت گیری شده اند.دانش آموزان به هنگام ورود به مقطع تکمیلی متوسطه 15 ساله هستند و تصمیم می گیرند که دوره عمومی یا حرفه ای و یا دوره مکاتبه ای (غیر حضوری)را بگذرانند و چون این مسئله ای نیست که معلمان مسئول یا مشاوران هم بتوانند تصمیم بگیرند، مسئله دشوار ترمیشود. عواملی چون سوابق و شرایط مالی خانواده دانش آموزان مدنظر قرار می گیرد.
با وجودیکه شانس اخذ وام از انجمن بورسیه ژاپن برای کسانی که مشکل مالی دارند،آسان است اما این وام هزینه های مالی لازم را تامین نمی کند. برخی از دبیرستانهای ژاپن سیستم پاره وقت فوق العاده ای برای جوانان کارمند دارند. دوره های پاره وقت اساسا شبها و بر اساس دوره های 4 ساله ارائه می شوند. بعکس دوره های عادی روزانه، بعلت محدود بودن ساعتهای شبانه، زنگهای تفریح بی اندازه کوتاه است. چون دانش آموزان از محل کار روزانه خود به مدرسه می آیند، دبیرستانهای پاره وقت سیستم عرضه غذا(در این مورد شام) دارند. از آنجا که دانش آموزان معمولا بعد از ساعت 9 شب مدرسه را ترک می کنند، زمانی برای باشگاههای فوق برنامه باقی نمی ماند. از اینرو فعالیتهای باشگاهی بعنوان یکی از موضوعات عادی در برنامه آموزشی مدارس شبانه در نظر گرفته می شوند.معلمان دبیرستانهای پاره وقت باید دوره های روش های ویژه تدریس را دیده باشند، چون دانش آموزان پاره وقت، زمان کافی جهت آماده سازی و دوره دروس خود ندارند. اما با وجود این، دانش آموزان پاره وقت بطور کلی نسبت به دانش آموزان روزانه تجربه اجتماعی غنی تری دارند و مشتاق یادگیری و آمیزش تجربیات خود با مطالعاتشان هستند.در نوامبر 1988، که قانون آموزشی مدارس، به شکلی جزئی بازنگری شد، زمان تکمیل دوره های آموزش متوسطه پاره وقت و دوره های تطبیقی از چهار سال" به سه سال" کاهش یافت.
نرخ دانش آموزان و معلمین مراکز آموزش مقدماتی و تکمیلی متوسطه طی سالهای1994-1990
تعداد معلمان زن تعداد کل معلمان تعداد دختران ثبت نامی تعداد کل ثبت نامی سال
197486 658569 5418667 11025720 1990
203280 663215 5248048 10676866 1991
167686 567146 5054022 10255337 1992
230677 695707 5013127 10202510 1993
- - 4852217 9878568 1994
مدارس متوسطه
هدف مدارس متوسطه پرورش اساس آموزش فراهم شده درمدارس مقدماتی متوسطه وفراهم آوردن آموزش عمومی وتخصصی متوسطه مناسب باسطح رشدذهنی وجسمی کودکانی است که مقطع مقدماتی متوسطه رابه اتمام رسانده اند.سه نوع دوره تکمیلی متوسطه وجوددارد:
. تمام وقت
. پاره وقت
. مکاتبه‌ای غیرحضوری
دوره تمام دقت سه سال طول می‌کشد،درحالی که دوره های پاره دقت ومکاتبه‌ای بیش ازسه سال به طول می‌انجامند .دوره های پاره دقت دونوع هستند:دوره های روزانه ودوره های شبانه .اکثریت دوره هایی ازاین قبیل شبها ارائه میشوند.
درسال 1999،سیستم انتخابی جدیدی ازآموزش متوسطه ارائه شد .تحت این سیستم که به منظوروسعت دادن میزان گزینش های آموزش متوسطه ارائه شد،انتخاب آموزش در6ساله مداوم ازمقطع مقدماتی تا تکمیلی متوسطه امکان پذیر است..این سیستم تازه تاسیس درقرون آتی پربارترخواهدشد.ازسال 1960مؤسسات دیگری نیزافزوده شدهاند.درسال 1961،دوره مکاتبه‌ای افزوده شدتاراهی اضافی برای گرفتن دوره های متوسطه رافراهم آورد.درسال 1962،دانشکده های فنی به منظورارائه دوره پنج ساله آموزش فنی حتی به فارغ التحصیلان دوره مقدماتی آغازبکارکردند.بعلاوه کالج‌های ویژه آموزشی ومدارس چندمنظوره هم دوره های حرفه‌ای ،فنی یادیگردوره هارامطابق بانیاز‌های عملی زندگی ارائه می دهند.
مدارس عالی
مدرسه عالی موسسه ای است که آموزش آزاد نیمه حرفه ای را به مدت 2یا3 سال به فارغ التحصیلان مقطع منوسطه ارائه می دهد. هدف مدارس عالی ارائه دوره کامل آموزش می باشد، اما برای آنهایی که خواهان انتقال به کالج یا دانشگاههای 4 ساله هستند، راه باز است.بعلت ویژگیهای مدارس عالی، از سال 1997 به بعد 2/92 درصد آنها توسط نهادهای غیر دولتی عمل می کنند و 2/95 درصد کل دانشجویان مدارس عالی دختران هستند. مدارس عالی از دید بسیاری از این دانشجویان اغلب بعنوان فرمی از آمادگی جهت ازدواج می باشند.ازسال 1997 به بعد، تعداد مدارس عالی در ژاپن در 595 مدرسه ثابت ماند و تعداد دانشجویان 750/446 نفر بود.دانشجویان متخصص در ادبیات و علوم انسانی و اجتماعی سه برابر دانشجویان متخصص علوم و مهندسی می باشند.از یک سو، مدارس عالی موسساتی هستند که آموزش حرفه ای لازم جهت اشتغال را ارائه میدهند ، اما از سوی دیگر نقش جدیدی در زمینه آموزش بزرگسالان و نیز در اشاعه أموزش دانشگاهی ایفا می کنند.
اخیراً ، به موجب اصلاحات آموزشی ژوئن 1991 ، استانداردهای تاسیس مدارس عالی مورد بازبینی قرار گرفت.تا آن زمان ، دروس آموزشی انتخابی، میان آموزش عمومی ، بهداشت و تربیت بدنی و موضوعات تخصصی تقسیم میشد ، اما با اصلاحات جدید به مدارس عالی اجازه اعمال اختیارات داده شد.با ابداع دوره های مناسب با نیازهایشان ، تقسیمات قدیمی میان دوره ها از میان برداشته شد. بعلاوه، تعداد موضوعات درسی مورد نیازجهت فارغ التحصیلی بطور ثابت بیش از62 واحد درسی میباشد، وهرکالج مطابق با اهداف خود سیستمی مخصوص به خود دارد.استانداردهای جدیدی هم تجویز شده اند که مدارس عالی را قادر میسازند تا به اصلاحات آموزشی و تحقیقاتی خود ادامه دهند.سرانجام قانون آموزش مدارس اصلاح شده و فارغ التحصیلان مدارس عالی درحال حاضر این امکان را دارند که خود را "اعضا وابسته " بنامند.
برنامه های آموزشی
تعداد ساعات درسی اختصاص یافته به دروس دوره مقدماتی متوسطه
پایه سوم پایه دوم پایه اول مواد درسی
140 140 175 زبان ژاپنی
70 140 140 علوم اجتماعی
140 140 105 ریاضیات
105 105 105 علوم
35 35 70 موسیقی
35 35 70 هنرهای زیبا
105 105 105 بهداشت و ورزش
70 70 70 کاردستی و خانه داری
35 35 35 اخلاق
35 35 35 فعالیتهای ویژه
140 105 105 دروس انتخابی
درمقطع تکمیلی متوسطه برنامه های درسی به3نوع عمومی،تخصصی وتلفیقی تقسیم میشوند.
دردورة عمومی دانش آموزان بایددروس بیشتری رادرزمینه های فنی یا حرفه ای اخذ نمایند.
دردورة تلفیقی دانش آموزان میتوانند دروس خودرا به طورتؤامان هم درزمینه های علمی و هم در زمینه های فنی و حرفه ای اتخاذ نمایند.دردورة تکمیلی متوسطه دروس انتخابی زیادی پیش بینی شده است که مدارس بر حسب تمایل وانتظارات دانش آموزان تعدادی از آنها را ارائه می کنند.علاوه بر این برنامه درسی به سه صورت تمام وقت ، پاره وقت و مکاتبه ای ارائه می شود که طول دورة تحصیلی در دوره های پاره وقت و مکاتبه ای معمولاً بیش از سه سال است.
ارزیابی تحصیلی
همانطور که قبلاً متوجه شدیم، پایهها و رتبههای کلاس درمدارس ژاپن توسط ترکیبی از امتحانات اصلی و تست‌های جزئی که درکلاس انجام میشوند تعیین میشوند.
امتحانات دورههای اصلی نیز نیروی محرّک پوشش برنامة درس دانش‌آموزان و آمادگی آنان برای امتحانات ورودی کالج می‌باشند. همانند مدراس راهنمایی، امتحانات دورهی معمولاً شامل امتحانات نیم ترم و پایان تریم برای دو یک ا زسه ترم طول سال تحصیلی می‌باشند. دانش‌آموزان دبیرستان میجی، بعنوان مثال، از گذراندن پنج امتحان دور‌های و سه تست تخصصی در هر سال گزارش میدارند. تست‌های تخصصی در پایان تعطیلات طولانی برنامهریزی شدهاند ومطالب جدید و قدیم را در برمیگیرند. به این فضاکه دانش‌آموزان باید مطالب جدید را مطالعه کنند و مطالب قدیم را نیز در طول تعطیلات بلند مدت مرور کنند، امّا دانش‌آموزان اقرار کردند که برای این امتحانات زیاد مطالعه نکرد‌ه‌اند.معلّمان از گرفتن تست‌های جزئی ( شوتزوتو)به منظور نشان دادن سطح مهارت دانش‌آموزان در مفاهیم گزارش میدهند بعنوان مثال تمرین بخش ریاضی در دبیرستان آراتا اینست که یک یا دو امتحان جرئی درمیان امتحانات اصلی گرفته میشود. هدف از این امتحانات اینست که دانش‌آموزان را وادار به حفظ “ تکنیک‌های حل مسئله” کنند و مهارت آنان را در مطلبی که در امتحانات جزئی بعنوان بخشی از نمرات دانش‌آموزان در نظر گرفته میشوند: امتحانات اصلی 80 درصد نمره و امتحانات جزئی بقیه را تشکیل میدهند. دیگر دپارتمان‌های دبیرستان آراتا اضافه پرداخت‌های گوناگونی برای امتحانات اصلی و تست‌های جزئی اتخاذ کرد‌هاند.
تست‌های جهتیابی که برنامة مدرسه مقدماتی متوسطه را پوشش میدهند با آغاز دبیرستان در مورد تمام دانش‌آموزان که به تازگی درکلاس دهم پذیرفته شده اند اجرا میشوند.
مدرسه از نتایج امتحان برای رده بندی دانش‌آموزان ورودی استفاده می‌کند و این ردهبندیها توسط مدرسه و به منظور توصیه به دانش‌آموزان در زمینههایی که ضعیف هستند استفاده میشوند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 99 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود با لینک مستقیم
دانلود مقاله نظام اموزشی ژاپن 
