لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 41
مقدمه
رشد ماهیان و عواملی که روند رشد تحت تأثیر آنهاست برای پرورش دهنده ماهی ، در درجه اول اهمیت قرار دارند. زیرا حداکثر رشد ماهی در حداقل مدت زمان با حداقل مقدار غذا ، هدف اصلی اوست. ماهی جانوری خونسرد است و جهت حفظ درجه حرارت بدن خود ، مجبور به صرف انرژی نیست. بدین لحاظ ، یک ماهی نسبت به یک جانور خونگرم ، از لحاظ تبدیل مواد غذایی به پروتئین بدن ، از کارآیی و استعداد بیشتری برخوردار است.
تغذیه ماهیان انرژی مورد نیاز ماهی از غذا تأمین میشود، بهر حال این انرژی در اصل از خورشید تولید میشود. انرژی خورشید بوسیله گیاهانی که برای ساختن کربوهیدراتها ، انرژی مصرف می‌نمایند، به غذا تبدیل می‌گردد. جانوران این گیاهان را خورده و انرژی ذخیره شده را جهت انجام فعالیتهای خود مورد استفاده قرار می‌دهند.بنابراین گیاهان به عنوان تولید کنندگان اولیه مواد غذایی شناخته شده‌اند، که این مواد به صور دیگر تبدیل می‌گردد و سپس در اختیار ماهیان قرار می‌گیرد.
ترکیبات آلی مورد نیاز ماهیها
پروتئینها
پروتئینها ترکیبات آلی پیچیده‌ای هستند که از واحدهای اسید آمینه ساخته شده‌اند و از طریق اسیدهای دیواره روده به داخل خون جذب و یا جهت تولید انرژی می‌سوزند. منابع گیاهی و غالبا حیوانی در تأمین پروتئین مصرفی ، در جیره غذایی مصرفی ، تغذیه مصنوعی پرورش دهندگان گنجانده میشود.
چربیها
این مواد از واحدهای اصلی به نام اسیدهای چرب تشکیل می‌شوند . اطلاعات در مورد جزئیات نیاز ماهی به چربی در دست نیست، لذا در غذاهای ویژه مصنوعی اهمیتشان در درجه دوم قرار دارد.
کربوهیدراتها
این مواد شامل گروه وسیعی از مواد شامل قندها ، نشاسته و سلولز هستند. این مواد غالبا در تغذیه مصنوعی ماهیانی بکار می‌روند که از طریق آنزیم آمیلاز ، قادر به بهره‌وری از محصولات گیاهی هستند.
ویتامینها
- تیامین که در غلات و حبوبات و سبزیجات و خمیر ترش (Yeast) و بافت حیوانی یافت میشود و کمبود آن باعث کمی رشد و تشنجها است.
- پیریدوکسین ، که در خمیر ترش ، غلات وحبوبات موجود است و کمبود آن کم خونی ماهی را به دنبال دارد.
- اسید اسکوربیک که در سبزیجات و بافت حیوانی موجود و کمبود آن باعث خونریزی بافتها میشود.
- ویتامین A در روغن ماهی موجود و از طریق گنجاندن پودر ماهی در جیره غذایی تأمین میشود.
- ویتامین D از طریـق تأثیر نور ماوراء بنفـش در پوست ماهی ساخته میشود و کمبود آن اختلال در فرآیند استخوان سازی را باعث میشود.
- ویتامین E و ویتامین K در بافت گیاهی و سبزیجات موجود و کمبود آنان باعث کم خونی و اختلال در انعقاد خون می‌گردد.
استحصال تخم و بچه ماهی
در صنعت تکثیر و پرورش آبزیان ، واژه تخم یا بچه ماهی به مراحل جوانی حیوان مورد استفاده جهت ماهی‌دار نمودن استخرهای پرورش ماهی اطلاق می‌گردد. تهیه و تأمین بچه ماهی در زمینه پرورش ماهیان تحت تأثیر وجود اختلافی مهم بین رفتار تخم ریزی گونه‌های مختلف ماهیان قرار دارد. به عبارت دیگر برخی از انواع ماهیان آب شیرین از روی میل در استخرهای پرورش ماهی تخم‌ریزی می‌کنند و تأمین تخم به راحتی صورت می‌گیرد و برخی در کارگاه تخم‌ریزی می‌کنند.
بهترین نوع ماهی شناخته شده که به سهولت در استخر تخم‌ریزی می‌نمایند ، ماهی تیلاپیا است. نوع دیگری از سیستم تکثیر ماهیانی که در آب شیرین استخرها به حد بلوغ و تخم‌ریزی و بهره‌برداری می‌رسد ماهی قزل‌آلا است. البته وجه تمایز آن با ماهیان دیگر آب شیرین ، در استفاده از استخرهای بتونی بوده که ویژه اینگونه ماهیان است. در صورت عدم استفاده از این گونه استخرها لازم است در شرایط حوضچه تخم‌ریزی ماهیان قزل‌آلای مولد از استخر برداشته و با استفاده از دست ، از طریق وارد آوردن فشار بر روی بدن ماهی تخم کشی صورت و سپس تخمهای بارور شده را به خارج از حوضچه (استخرهای غیر بتونی) هدایت کرد.
آب
منـشاء آب شـیرین جـهت پرورش ماهیان ، بارندگی است که با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی محل تغییر می‌کند. چشمه‌ها و چاهها در اثر نفوذ آب باران در زمین بوجود آمده‌اند که جهت پرورش و تکثیر ماهیان مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. گاهی نیز از هرز آبهای جمع شده در زمینهای شیب‌دار با منشاء باران در تکثیر و پرورش استفاده می‌گردد. مردابها ، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها منابع ذخیره هرز آبها هستند. برای یک استخر پرورش ماهی ، نیازمند یک مقدار آب اولیه جهت آبگیری متناسب با حجم مورد نیاز استخر هستیم. مقدار آب مورد نیاز برای پرورش ماهی در آبهای شیرین از مجموع عوامل زیر تعیین می‌گردد:
- حجم استخر در شروع دوره پرورش ماهی
- تلفات نفوذی در طول دوره پرورش ماهی
- تلفات تبخیری در طول دوره پرورش ماهی
در صورتی که کل آب شیرین مورد استفاده جهت پر کردن استخر در مواقعی از سال برای تأمین آب استخر کافی نباشد، ساختن یک مخزن ذخیره آب ، پرورش دهندگان را قادر خواهد ساخت تا در مواقع پر آبی ، آب را جهت زمان خشکسالی و کم آبی ذخیره و استفاده نمایند. اگر استخر به شکل مربع مستطیل باشد با در هم ضرب کردن دو ضلع و ارتفاع کل آب مورد نیاز برآورد میشود. ارتـفاع × عــرض × طــول کــه تـعــیین ارتــفاع از طــریــق تـخـمین میانگین عمق آب صورت می‌گیرد که به صورت ارتفاعات مختلف سطح استخر قابل استحصال است .
کارگاههای پرورش ماهی
مدیریت اینگونه استخرها مستلزم تأمین آب کافی و هنر ایجاد شرایط مطلوب محیطی لازم برای حداکثر رشد و حداقل میزان مرگ و میر جمعیت ماهیان موجود در استخر است. ورود آب به استخر از طریق یک ورودی تحت کنترل انجام می‌گیرد که هدف از آن تأمین جریان مرتب و قابل تنظیم آب ممانعت از فرار ماهیان و جلوگیری از ورود گونه‌های نامطلوب به داخل استخر می‌باشد. ایـن آب از طـریق یـک خروجی قابل کنترل به نام مانک (Monk) از استخر خارج می‌گردد و به تولید کننده امکان می‌دهد که هر گونه لایه آب موجود در کف استخر را که احتمالا کیفیت آن پایین آمده و بایستی با آب تازه تعویض گردد را تخلیه سازد.
دستورالعملهای عمومی در رویه پرورش ماهیان آبهای شیرین
در این خصوص پرورش دهندگان ماهی می‌توانند از محیطهای آبی و تسهیلاتی استفاده کنند که برای پرورش ماهی کپور و دیگر گونه‌های ماهی آبهای شیرین مناسب‌ترند ، تا برای ماهیان قزل‌آلا و فنون این کار در حال حاضر کاملا مرسوم و رایج است. ایجاد استخرهای ماهی در اصل رویه‌ای از آب‌زدایی و کنترل منظم مناطق باتلاقی با استفاده از سدهای ساده که به تدریج استخرهایی مناسب تولید ماهی در کنار آن ایجاد شد، ریشه گرفته است. از لحاظ فنی کلیه گونه‌های ماهی آب شیرین را می‌توان پرورش داد و این بسته به انتخاب بازار است. در ذیل برخی از مسایلی که در رویه‌های پرورش و تکثیر ماهیان آب شیرین باید بدانها توجه داشت مد نظر قرار می‌گیرد.
ضد عفونی استخر
استخرها که در اندازه‌های متفاوتی هستند (از 100 متر مربع برای تخم‌ریزی گرفته تا بیش از 10 هکتار برای پرورش ماهیان استخرهای نمونه یا در زمین حفر می‌شوند و یا بوسیله پشته‌های خاکی ساخته می‌شوند که در هر حال باید قابل زهکشی باشند و این کار معمولا بوسیله سیستم (مانک) صورت می‌گیرد. بهترین و ارزان‌ترین روش ضد عفونی استخرها خنگ گذاشتن و به آیش درآوردن آن است.
تخم‌ریزی
بطور معمول ماهیان آب شیرین در دمای حدود 22 درجه سانتیگراد تخم‌ریزی می‌کند و استخرهای تخم‌ریزی در آغاز ماه مه ، هنگامی که حرارت آب به سرعت زیاد میشود، آماده می‌گردند. در استخرها بذر علف افشانده میشود یا گیاهان دیگر امکان رویش می‌یابند، بطوری که رستنیهای مناسب موجود باشد، تا تخمها به آنها بچسبند. استخرها در اکثر اوقات سال ، خـالی هستند امـا درست قـبل از تخم‌ریزی از آب پر می‌شوند و فرصت گرم شدن می‌یابند. آنها تنها وقتی مورد استفاده قرار می‌گیرند که درجه حرارت آبشان بالای 18 درجه سانتیگراد باقی بماند. ماهیهای تولید مثل کننده آب شیرین در دسته‌هایی شامل 2 نر و یک ماده انتخاب می‌شوند. نرها به سادگی شناسایی می‌شوند.
به این ترتیب که وقتی که حفره شکمی آنها به آرامی فشار داده شود، اسپرم از منفذ آن خارج میشود. ماده‌ها در این زمان به واسطه حفره شکمی متورم و منفذهای برجسته قابل تشخیص‌اند. ماهی کپور معمولا در 4 سالگی بالغ میشود ، گرچه نرهای آن می‌توانند زودتر بالغ شوند. دسته‌های ماهیان بلافاصله بعد از آبگیری استخر ، وارد آن می‌شوند و تخم‌ریزی بعد از حدود 36 ساعت صورت می‌گیرد. ماده‌ها روی گیاهان مرکز استخر تخم می‌ریزند و هر ماهی حدود 000ر100 تخم به ازاء هر کیلوگرم از وزن بدن تولید می‌کند. ماهیهای تولید مثل کننده را پس از تخم‌ریزی بلافاصله از استخر بیرون می‌آورند تا تخمها را نخورند.
مراحل لاروی
معمولا تخم ماهیان آب شیرین از جمله کپور پس از گذشت 100 درجه روز (یعنی 4 روز در دمای 25 درجه سانتیگراد) سرباز می‌کند. لاروها به طول 5 میلیمتر هستند و تنها یک کیسه غذایی کوچک با خود همراه دارند. هنگام آماده سازی استخر تخم‌ریزی یا نزدیک به این زمان ، استخرهای نوزاد پروری بزرگتر از استخرهای تخم‌ریزی هستند و باید حدود 1.2 متر عمق داشته باشند. این استخرها اختصاصا برای تولید لارو بکار می‌روند و باید تنها حاوی مواد غذایی در چنان اندازه و کیفیتی باشند کـه مـناسب تـغذیه لاروهـا بـاشند.
کنترل بیماری
کنترل بیماری تا حد زیاد مسئله‌ای است مربوط به بهداشت استخر. استخرها حتی‌الامکان باید در طول زمستان ، خشک نگه داشته شوند و با آهک زنده ، فرمالین یا سود سوزآور ضد عفونی گردند. ماهیان تولید مثل کننده همیشه باید از بچه ماهیها و ماهیان در حال رشد بزرگتر و جدا نگاه داشته شوند. ماهیان باید به خاطر انگل‌ها یا سایر علائم بیماری بطور مکرر در فصل رشد و ترجیحا حداقل ماهی یک بار بطور کامل معاینه شوند و اگر بیماری آنان محرز گردید، سریع و بطور موثر درمان شوند. دقت در انتخاب ماهیان تولید مثل کننده اهمیت فراوانی دارد تا در درجه اول موجب انتقال بیماری به مزرعه نشوند.
کنترل شکارچیان
کنترل شکارچیان (عمدتا پرندگان و حشرات آبزی) ، بیشتر با پیشگیری از ورود آنان تا نابود ساختن آنها باید فراهم گردد. گرین هاوسها واقعا در مقابل شکارچی مقاوم هستند. مسئله عمده دیگر بویژه در اواخر فصل که گرمای آب بیشتر و محصول ماهی موجود در آب بالاست. آلودگی استخر بوسیله خود ماهیان می‌باشد. در این حالت اکسیژن مورد نیاز ضایعات دفع شده از ماهی ، و همچنین مصرف اکسیژن توسط ماهیان در حال رشد ، سبب کاهش میزان اکسیژن محیط می‌گردد. برای مقابله با این موضوع می‌توان آب را در طول شب که میزان اکسیژن در پایین‌ترین حد خود است، هوا داد یا آب آن را بطور دائم عوض کرد، گرچه مورد اخیر با اتلاف حرارت آب همراه است.
پرورش ماهی در کانالها و حوضچه های ذخیره آب کشاورزی
محدودیت منابع آب و زمینهای مناسب جهت احداث انواع استخرهای پرورش ماهیان گرم آبی و سردآبی از یک سو و نیاز این مزارع به منابع مالی کلان و سرمایه گذاری زیاد برای آنها از سوی دیگر ، کارشناسان امور را برآن داشته است که سایر منابع و پتانسیلهای موجود را نیز در جهت تولید آبزیان بکار گیرند .
به عبارتی در بحث پرورش آبزیان استفاده مطلوب از منابع آبی و اراضی مناسب مسئله حائز اهمیتی است که نباید نادیده گرفته شود زیرا وضعیت اقلیمی کشورمان اقتضا می کند که حداکثر بهره برداری از منابع آبی حتی منابع آبی خرد صورت گیرد .
برای استفاده حداکثر از این منابع در مرحله اول باید از هدر رفتن آب جلوگیری کنیم . معمولاً کشاورزان به این منظور اقدام به ساخت حوضچه ها و کانالهای سیمانی برای ذخیره آب و انتقال آن به مزارع می نمایند که با توجه به وجود این مخازن ذخیره اب و همچنین شبکه های آبیاری و زهکشی و کانالهای ساخته شده بوضوح مشاهده می کنیم که منابع خوبی از آب بصورت ارزان و اقتصادی در اختیار ما قرار دارد و با اندک تغییراتی در تأسیسات این مخازن ذخیره آب و شبکه های آبیاری می توانیم از این منابع آبی جهت پرورش ماهی استفاده نمائیم .
کانالهای آبرسانی ، یکی از توانهای بالقوه در جهت توسعه پرورش ماهی در آبهای داخلی محسوب می شوند و به لحاظ اینکه شبکه های گسترده ای از این کانالها در سطح استانهای کشور از جمله استان ایلام وجود دارد ، این موضوع از اهمیت خاصی برخوردار است .
برای پرورش ماهی در کانال معمولاً از روش محصور کردن استفاده می شود . در این روش در محدوده ای از کانال اقدام به محصور نمودن ابتدا و انتهای ان با شبکه های توری نموده و درآن پرورش ماهی انجام می شود . بطور کلی پرورش ماهی در کانال آبرسانی شامل 3 مرحله است :
انتخاب کانال و محل مناسب
2. آماده سازی محدوده محصور شده
3. پرورش و صید ماهی
در رابطه با انتخاب کانال مناسب باید به نکاتی از قبیل شیب بستر ، شکل سطح مقطع ، عمق و پهنای کانال توجه داشت .
شیب بستر :
شیب بستر مناسب برای پرورش ماهیان سردآبی 5/1 تا 3 درصد می باشد . شیبهای بیشتر را معمولاً بوسیله ساختن آبشار و شیب شکن یا کارهای ساختمانی در کف کانال کنترل می کنند .
سطح مقطع ، عرض و عمق :
سطح مقطع مطلوب برای پرورش ماهی در کانال ، ذوزنقه ای می باشد که توانایی هدایت آب بالاتری را داشته و دارای فضای مرده کمتری است . البته در کانالهایی با سطح مقطع مستطیلی نیز می توان اقدام به پرورش ماهی نمود .
عرض مناسب برای کانال بین 2 تا 3 متر و عمق مطلوب 1 تا 7/0 متر می باشد .
از لحاظ بستر نیز برای پرورش ماهیان سردآبی منحصراً بستر بتونی مناسب می باشد زیرا باقیمانده غذا و فضولات در کف رسوب نکرده و آب را آلوده نخواهد کرد .
سرعت آب :
از عوامل مهم و مؤثر در رشد ماهیان سرعت جریان اب است . جریان دائمی آب ، اکسیژن مورد نیاز ماهی قزل آلا را تأمین نموده و مواد حاصل از سوخت و ساز غذا که بصورت مدفوع وارد آب می شود ، همچنین بقایای مواد غذایی مصرف نشده را با خود می برد . معمولاً سرعت جریان بالای آب برای قزل آلا جذاب بوده و ماهیان به سمت آن جذب می شوند .
دمای آب :
در طول دوره پرورش دمای آب باید در حد قابل تحمل برای ماهیان باشد .دامنه دمای مناسب برای ماهیان سردآبی 8 تا 20 و برای ماهیان گرمابی 20 تا 35 درجه سانتی گراد می باشد .
کیفیت آب :
کیفیت آب کانال به منبع تأمین کننده آن و مسیری که طی می کند بستگی دارد بنابراین می تواند بطور مستقیم توسط سموم ، علف کشها ، هورمون های گیاهی ، مواد پاک کننده و فلزات سنگین آلوده شود لذا در انتخاب محل مناسب می بایست این موارد در نظر گرفته شود که عاری از آلودگی باشد .
آماده سازی محدوده محصور :
برای محصور کردن محدوده مورد نظر در کانال از شبکه های توری استفاده می شود جنس این تورها متفاوت بوده و می توان از انواع تورهای پلاستیکی یا تورهای صیادی استفاده کرد ولی بهترین مواد برای محصور کردن کانالهای بتونی تورهای فلزی آشغالگیر است که در کانالهای ورودی استخرهای پرورش ماهی نیز استفاده می شوند .
ابعاد شبکه بستگی به ابعاد کانال مورد نظر دارد در کانالهایی که دارای عمق یکسان در طول دوره هستند ارتفاع شبکه توری باید به گونه ای باشد که 30 تا 50 سانتی متر بالاتر از سطح آب قرار گیرد .
در کانالهایی که دارای طغیانهای فصلی یا افزایش عمق آب در طول دوره پرورش هستند باید ارتفاع شبکه توری مناسب با حداکثر ارتفاع آب در نظر گرفته شود .
برای نصب شبکه توری ابتدا آنها را در قابهای فلزی قرار داده وسپس در ریلهایی که در دو طرف دیواره کانال نصب شده اند بصورت کشویی قرار می گیرند .
پرورش :
برای پرورش قزل آلا در کانال به ازای هر متر مربع 40 تا 60 قطعه بچه ماهی با وزن اولیه 15 تا 25 گرم رهاسازی می شود . این ماهیان تا زمانی که دمای آب کانال بین 8 تا 20 درجه سانتی گراد باشد قابل پرورش هستند .
تغذیه ماهیان :
تغذیه ماهیان قزل آلا در کانال مبتنی بر غذای دستی است . در تغذیه این ماهی منحصراً از غذای کنسانتره استفاده می شود . درصد غذادهی به بچه ماهیان از 3 تا 4 درصد وزن بدن در روز آغاز شده و تا یک درصد وزن بدن در روز در زمان پروار بندی ادامه می یابد .
پرورش در حوضچه های ذخیره :
استفاده از حوضچه های ذخیره آب کشاورزی از دیگر روشهای پرورش ماهی می باشد که می توان از طریق آن بطور ارزان و اقتصادی ماهی تولید کرد .
این حوضچه ها که در ابعاد مختلف و بصورت خاکی و بتونی و به منظور انباشتن اب و استفاده آن برای آبیاری اراضی و باغات کشاورزی ساخته شده اند فضای خوبی را جهت تولید ماهی ایجاد می نمایند . برای پرورش ماهی در این مخازن کافی است با اندک تغییراتی درسیستم خروجی آنها و متناسب با دمای منبع آبی ، اقدام به رهاسازی بچه ماهی نمود و ماهی پرورش داد .
مجموعه فعالیتهای فوق با اهداف افزایش فرهنگ آبزی پروری و مصرف آبزیان در بین روستائیان و کمک به اقتصاد خانوار روستایی در دستور کار شیلات استان ایلام قرار دارد و علاقمندانی که دارای فضاهای مناسب برای فعالیت به روشهای فوق هستند می توانند با مراجعه به مدیریت شیلات استان یا رابطین شیلات در مدیریت جهاد کشاورزی در شهرستان محل سکونت خود اعلام آمادگی کرده و در این زمینه به فعالیت بپردازند .
پرورش ماهی در قفس
بسیاری از گونه های ماهیان از جمله گربه ماهی، تیلاپیا، استریپدبس، قزل آلا، کپور ماهیان و ... برای پرورش ماهی در قفس مناسب هستند. پرورش ماهی در قفس می تواند فعالیتی بسیار دل انگیز و مفرح باشد. قفس باید براحتی قابل دسترس و یک راه ورودی جهت عملیات غذادهی روزانه، مراقبت و تمیز کردن داشته باشد و وجود یک اسکله برای رفت و آمد بر روی قفسها لازم است.
بسیاری از گونه های ماهیان از جمله گربه ماهی، تیلاپیا، استریپدبس، قزل آلا، کپور ماهیان و ... برای پرورش ماهی در قفس مناسب هستند. پرورش ماهی در قفس می تواند فعالیتی بسیار دل انگیز و مفرح باشد. قفس باید براحتی قابل دسترس و یک راه ورودی جهت عملیات غذادهی روزانه، مراقبت و تمیز کردن داشته باشد و وجود یک اسکله برای رفت و آمد بر روی قفسها لازم است. اسکله ای با عرض یک متر می تواند ۳ قفس ماهی را پشتیبانی کند. یک قفس در یک سوی اسکله و دیگری در ناحیه انتهایی اسکله واقع شود. یک قفس ۸×۴×۴ فوت می تواند ۱۰۰۰ گربه ماهی را در خود جای دهد. البته چنانچه کسی برای اولین بار این کار را انجام می دهد بهتر است با ۵۰۰ قطعه کار را آغاز نماید. ماهیان درون قفس به راحتی صید و غذادهی می شوند.
- انواع قفسها
قفسهایی که در ستون آب پنهان شده اند (از سطح تا بستر آنها در آب قرار دارد)، قفسهای شناور، قفسهایی که از بویه ساخته شده اند و تا نیمه در آب قرار دارند و قفسهای کفی که در بستر رودخانه یادریا قرار می گیرند.
این موارد خود به صورت زیر دسته بندی می شوند:
قفسهای منفرد یا چند تایی، قفسهای انعطاف پذیر، قفسهایی که خودشان را در آب حفظ می کنند و قفسهایی که توسط قایق بر پا می شوند.انتخاب نوع قفس بستگی به مکان و شرایط موجود در سایت مزرعه دارد.
- مکان یابی قفس
پرورش در قفس نیازمند حداقل ۲ فوت آب در زیر قفس است تا فضولات حاصل از قفس به درون آن وارد شود. چنانچه قفسها در کنار هم یا در چند ردیف واقع شوند نیاز به انواع هواده ها بوجود می آید. قفسها برای غذادهی و تمیز کردن و نیز چرخش خوب و مناسب آب نیاز به امکان دسترسی کافی دارند. قفسها باید دور از نواحی پوشیده شده از گیاهان و بسترهای علفی واقع شوند.
طراحی و ساخت قفسها
۱. انتخاب محل
۲. نقشه سایت قفس ها شامل:
- قفس ها
- اسکله
- مکانی جهت راه رفتن در کنار یا روی قفسها
- مکانی جهت تهیه و نگهداری غذا و نیز آماده سازی ماهیان برای فروش
- استخرهای هچری و نوزادگاهی (در صورت نیاز در مکان)
۳. ساختار
الف: اسکلت اصلی، مواد مورد نیاز برای ساخت ( بامبو، چوب، گالوانیزه، بامبو و ... ) و طنابهای بر پا نگهدارنده و لازم جهت جابجایی.
ب: دیوارها، کف و سقف، شبکه توری از جنس فیبر طبیعی یا مصنوعی، نرده های توری فلزی از جنس گالوانیزه یا تورهای به هم جوش خورده از جنس گالوانیزه (مواد مختلف باید در سایت آزمایش و بررسی شوند و در نهایت ماده مناسب جهت کار برای قسمتهای مختلف انتخاب گردد).
پ: قسمتهای شناور، حلقه های انعطاف پذیر حدفاصل از جنس فلز یا پلاستیک (پر شده توسط هواف کف یا فیبر) و بویه های جدا کننده
ج: حلقه ها یا قسمتهای اتصال دهنده قسمتهای مختلف
د: طنابها و ابزارهای مهار کننده از جمله لنگرها
ذ) موج شکن یا شکننده آب
ر: شکل و اندازه: تخمین شکل و اندازه به شرایط منطقه، گونه مورد نظر جهت ذخیره سازی، میزان ذخیره سازی، میزان تولید و ... بستگی دارد.
ز) گونه های قابل پرورش: ماهیان بومی و غیر بومی منطقهف سخت پوستان در قفسهای واقع شده در آب شیرین، لب شور و شور مناسب هستند.
خرید ماهیان از تولید کنندگان معتبر
پرورش دهندگان باید همیشه ماهیان خود را از تولید کنندگان معتبر خریداری کنند. زیرا آنها همیشه همه ماهیان خود را با کیفیت خوب گارانتی می کنند. حتما هنگام خرید از فروشنده در خواست کارت گارانتی شود. چنانچه پرورش دهندگان از فروشندگان دوره گرد یا عمده فروشان ناشناس ماهیان را خریداری کنند حتمابه خاطر بی احتیاطی به عمل آمده دچار نقصان یا خسارت می شوند.
- هوا دهنده ها (تهویه کننده ها)
کاهش اکسیژن منجر به مرگ و میر ماهیان در قفسهای درون دریاچه یا استخرها می شود. در مورد سیستم های هوادهی باید اشاره کرد که مسلما وجود دستگاه هواده در مزرعه حتی اگر به وجود آن نیازی نباشد بهتر است تا اینکه به وجود آن نیاز باشد و خود آن وجود نداشته باشد. ضمنا استفاده از دستگاههای پمپاژ کننده آب نیز نمی تواند به خوبی سیستم های هوادهی عمل کند. پس حما باید یک سیستم هواده خوب خریداری شده و در مزرعه نصب شود تا در موقع لازم مورد استفاده قرار گیرد. به این ترتیب از واردشدن استرس به ماهیان و در نتیجه مرگ و میر آنها جلوگیری شده، تولید ماهی افزایش یافته، به جلوگیری از شکوفایی جلبکی کمک شده و چرخش آب در استخر یا قفس به خوبی انجام می شود. لذا می توان سرمایه گذاری خود را با خرید یک سیستم هواده حفظ و تضمین کرد.
- انتخاب گونه و ذخیره سازی:
انتخاب گونه:
انتخاب گونه و ذخیره سازی به قابلیت دسترسی گونه و دمای آب مورد استفاده بستگی دارد. گونه های رایجی که در قفس پرورش می یابند همراه با تعداد مورد نیاز جهت ذخیره سازی و دمای مطلوبشان در جدول شماره یک که به صورت پیوست این مطلب است آورده شده است.
- ذخیره سازی:
تعداد ذخیره سازی در قفس بستگی به حجم قفس، نوع گونه مورد پرورش، اندازه قفس، تک گونه ای یا چند گونه ای بودن پرورش، غذادهی و میزان غذای مورد مصرف، روشهای غذادهی و ضریب تبدیل غذا، دوره ی تعویض یا تمیز کردن شبکه توری، پالایش و حفظ و بهبود کیفیت آب، امکان انتقال قفس به محیط جدید در مواردی که محیط نامناسب می شود، زمان صید و انتخاب سایز مناسب برای صید دارد.ذخیره سازی درحجم کمتر باعث بدست آمدن ماهیان بزرگتر در زمان کوتاه تر می شود (نسبت به ذخیره سازی در حجم بیشتر).در این گونه پرورش برای بدست آمدن ماهی با وزن حدود ۵۰۰ گرم تا پایان فصل رشد، ماهیانی ۶ تا ۸ اینچی ذخیره سازی می شود. ذخیره سازی در رنجی کمتر از میزان توصیه شده ممکن است باعث رفتار تهاجمی (بسیار فعال) در ماهیان شود. همچنین ذخیره سازی ماهیان تقریبا هم اندازه در مدیریت ذخیره سازی ماهیان بسیار پراهمیت است. ماهیان بزرگتر توانایی غالب شدن بر ماهاین کوچکتر و آسیب رساندن به آنها را دراند که این مسئله خود به کاهش میزان رشد آنها می انجامد. دستکاری ماهیان برای آنها استرس زا بوده و بهترین زمان برای ذخیره سازی آنها زمانی است که دمای آب سرد باشد. این مسئله باعث کاهش استرس و در نتیجه مرگ و میر می گردد. این مسئله که دمای بدن ماهیان با دمای آب اطراف سازگار شود بسیار با اهمیت است. چنانچه آب درون کانتینر با آب استخر یا مزرعه F۵ درجه یا pH۲ تفاوت داشته باشد باید به آرامی آب استخر را با آب کانتینر هم دما کرد. (مبادله ۲/۱ آب مخزن با ۲/۱ آب استخر). چنانچه ماهیان درون کیسه هستند، شما می توانید با قرار دادن کیسه ها درون مدخل استخر باعث سازگار شدن دمای بدن ماهیان با آب استخر شوید. ماهیانی که قرار است ذخیره سازی شوند باید از نظر سلامتی آزمایش شوند. ماهیان زخمی، دارای بدن لکه لکه و باله های سائیده شده نباید استفاده شوند. ماهیان سالم باید از صید شدن گریخته و هنگامیکه به آنها نزدیک می شوید به سرعت فرار نمایند.
- سایر فاکتور های اصلی
اقدام به غذادهی کم و غیر مغذی باعث بروز عدم موفقیت و شکست در پرورش ماهیان در قفس می شود. در طی فصل رشد ماهیان نبادی دچار آشفتگی شوند. حرکت دادن قفس، صید ماهیان، خارج کردن قفس از آب برای مشاهده ماهیان، شنا کردن و یا صید اطراف قفس و یا قرار دادن قفس در مکانی که به دلایل مختلف دچار آشفتگی می شود می تواند باعث ایجاد استرس در ماهیان شود که استرس نیز در نهایت به بروز بیماری ها می انجامد.
- غذادهی خوب و مناسب در سلامتی ماهیان بسیار با اهمیت است.
- هرگز ماهیانی را که از سلامتی آنها مطمئن نیستید خریداری ننمائید.
- مزایای پرورش در قفس
نیاز به فضای کم، تولید زیاد در هر واحد سطح، امکان حرکت دادن و جابجا کردن در موقع وجود آلودگی، حفظ و نگهداری در برابر شکارچیان، شرایط مناسب برای پرورش انواع گونه ها، امکان استفاده از نواحی مربوط به بستر دریا در صورتیکه برای کشاروزی مناسب نباشد، سادگی و راحتی در صید و ... از مزایای این سیستم پرورش هستند.
- معایب پرورش در قفس
کاهش شدید اکسیپن محلول در آب، وابستگی به غذاهای مصنوعی، اتفلاف غذا، آلودگی، تکرار در شیوع بیماری ها، خطر سرقت ماهیان، اختلاف و عدم توافق در استفاده از آبهای طبیعی و ... از معایب این سیستم پرورشی می باشند.
پرورش توأم ماهی
پرورش ماهی توام با پرورش ماکیان، گوساله، گوسفند و یا بز می تواند سبب افزایش درآمد خانواده ها شود. از آن جایی که فضولات حیوانی، بارور کننده استخرهای پرورش ماهی است و از آن جایی که 60 درصد هزینه های پرورش ماهی را غذا تشکیل می دهد، بنابراین پرورش توأم ماهی و انواع دیگر دام ها بسیار اهمیت دارد. سعی کنید یک ترکیب مناسبی از دام و زراعت را که متناسب با نقطه شما است انتخاب کنید. سبزی ها و انواع دیگر محصولات کشاورزی را در کنار استخرها و سدها کشت کنید. از فضولات حیوانی به عنوان باروز کننده آب در استخرهای پرورش ماهی استفاده نمایید که هدف از این نوع برنامه ریزی، افزایش کارایی و سوددهی بیشتر در فعالیت های زراعی و دامپروری است.
این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید
دانلود تحقیق کامل درمورد پرورش ماهی
