اینو دیدی

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

اینو دیدی

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

جزوه آموزشی تحقیق در عملیات II

اختصاصی از اینو دیدی جزوه آموزشی تحقیق در عملیات II دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

جزوه آموزشی تحقیق در عملیات II


جزوه آموزشی تحقیق در عملیات II

این فایل حاوی جزوه آموزشی تحقیق در عملیات II می باشد که به صورت فرمت PDF در 163 صفحه در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است، در صورت تمایل می توانید این محصول را از فروشگاه خریداری و دانلود نمایید.

 

 

 

فهرست
مرور مفاهیم پایه
برنامه ریزی شمار
برنامه ریزی پویا
نظریه صف

 

تصویر محیط برنامه


دانلود با لینک مستقیم


جزوه آموزشی تحقیق در عملیات II

حل تمرین کتاب مقدمه ای بر تحقیق در عملیات هیلر و لیبرمن - ویرایش نهم

اختصاصی از اینو دیدی حل تمرین کتاب مقدمه ای بر تحقیق در عملیات هیلر و لیبرمن - ویرایش نهم دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

حل تمرین کتاب مقدمه ای بر تحقیق در عملیات هیلر و لیبرمن - ویرایش نهم


حل تمرین کتاب مقدمه ای بر تحقیق در عملیات هیلر و لیبرمن - ویرایش نهم

حل تمرین کتاب مقدمه ای بر تحقیق در عملیات هیلر و لیبرمن - ویرایش نهم

نویسنده: Hillier و Lieberman

زبان کتاب انگلیسی و در 1100 صفحه است.

فایل PDF کتاب با بهترین کیفیت و قابلیت جستجو در متن و کپی برداری از متن است.


دانلود با لینک مستقیم


حل تمرین کتاب مقدمه ای بر تحقیق در عملیات هیلر و لیبرمن - ویرایش نهم

دانلود تحقیق کامل درمورد برنامه ریزی غیر خطی - تحقیق در عملیات

اختصاصی از اینو دیدی دانلود تحقیق کامل درمورد برنامه ریزی غیر خطی - تحقیق در عملیات دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود تحقیق کامل درمورد برنامه ریزی غیر خطی - تحقیق در عملیات


دانلود تحقیق کامل درمورد برنامه ریزی غیر خطی - تحقیق در عملیات

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 49
فهرست و توضیحات:

فصل اول - ضرورت و پیشینه برنامه ریزی غیر خطی

1-1  مقدمه

1-2 تاریخچه

1-3  مفاهیم

فصل دوم - جستجوهای مستقیم متوالی توابع مشتق ناپذیر یک متغیره و بدون محدودیت)

2-1  روش جستجوی سوان

2-2  روش جستجوی دو نقطه ای

2-3 روش جستجوی سه نقطه ای

2-4 روش نسبت طلایی

2-5 روش جستجوی فیبوناچی

2-6 مقایسه روشهای جستجوی مستقیم

2-7 مرور فصل

فصل سوم - (بهینه سازی توابع مشتق پذیر چند متغیره و بدون محدودیت)

3-1 روش نیوتن

3-2 روش گرادیان

3-3 روش ناحیه اعتماد

3-4 روش لاگرانژین

3-5 شرایط کهن و تاکر

3-6 مرور فصل

فصل چهارم- ارائه چند مثال حل شده توسط برنامه MATLAB

 

فصل اول - ضرورت و پیشینه برنامه ریزی غیر خطی

1-1  مقـدمــه

اساساًٌ تصمیم گیرندگان چه در عرصه های مختلف سازمان و چه در عرصه های زندگی اجتماعی و خانوادگی همواره با مسائل عادی، بحرانی و فرصت های بسیاری روبرو می شوند مسائل علاوه بر ماهیت آن ها از نظر نوع و قلمرو به زمینه های متفاوت و متنوعی مانند طراحی بهینه محصولات، تخصیص منابع کمیاب، تدوین برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت، شیوه های اجرا، هماهنگی و نظارت تقسیم می شود.

در گذشته، عموماً راه حل های بسیاری به علت پیشرفت ناکافی اغلب علوم، پذیرفتنی بودند اما، امروزه با پیشرفت قابل ملاحظه علوم نسبت به دهه های گذشته دیگر نمی توان به مسائل علمی سازمان و مدیریت در عرصه های بازرگانی و فناوری بی اعتنایی کرد. بنابراین پاسخ سئوالات زیر دیگر نمی تواند همان پاسخ های سه دهه گذشته باشد بلکه پاسخ ها به تناسب پیشرفت علوم دقیقتر و پیچیده تر شده اند.

  • از چه فنون کمی می توان برای تصمیم گیری چند متغیره و چند هدفه استفاده کرد؟
  • آیا کاراترین شیوه استفاده از منابع کمیاب اتخاذ شده است؟
  • آیا می توان به طرح های صنعتی، کشاورزی و خدماتی با صرفه اقتصادی بیشتر دست یافت؟
  • چگونه می توان عوامل موثر بر ارزیابی و انتخاب طرح ها را شناسایی ، اولویت بندی و مدلسازی کرد؟
  • آیا برای شیوه های اجرا و برنامه ریزی طرح ها راه های بهینه ای اتخاذ شده است؟
  • هنگام سرمایه گذاری تا چه میزان می توان به پذیرش ریسک مبادرت ورزید؟
  • چگونه می توان به ترکیب منافع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در پذیرش و هدایت طرح ها مبادرت ورزید؟
  • آیا برای اتخاذ تصمیم های سازمانی صرفاً می توان به گفتگو و مباحثه تکیه کرد؟
  • دامنه شمول روش های علمی تصمیم گیری در عرصه های کمی چه اندازه است؟
  • شرایط تصمیم­گیری قطعیت­و عدم قطعیت چه­تاثیری براتخاذ تصمیم­های بهینه می گذارد؟
  • در رویارویی با شرایط عدم اطمینان و ریسک از چه فنونی می توان برای تصمیم گیری استفاده کرد؟

در طی نیمه دوم قرن بیستم پاسخگویی به این سئوالات شدیداً تحت تاثیر رشد بسیار سریع مدل ها و فنون بهینه سازی قرار گرفته است. از سوی دیگر رشد سریع و وسیع تسهیلات و ابزارهای محاسباتی و ارتباطی کمک شایان توجهی به بهره گیری از این فنون کرده است. در واقع افزایش سریع و حجم و پیچیدگی مسائل به واسطه رشد فناوری بعد از جنگ جهانی دوم جنبه دیگری پیدا کرد و منجر به استفاده از رویکرد سیستماتیک در حل مسائل شد. لذا، ضروری است تصمیم گیرندگان تمامی جنبه ها و زوایای مسائل و روابط دو یا چند جانبه آن ها را بررسی کرده، پس از شناخت عوامل و اجزای سیستم، نحوه فعالیت و ارتباط آنها را با یکدیگر بخوبی بشناسد. پیشرفت های اخیر در فنون اندازه گیری و روش های آماری آزمون فرضیه ها به فرایند مطالعه در روابط میان متغیرها و مولفه های سیستم کمک شایان توجهی می کند.

در واقع رشته تحقیق در عملیات را می توان در عرصه های تصمیم گیری برنامه ریزی و مطالعات صنعت، بازرگانی، اقتصاد، مدیریت، امور نظامی و فعالیت های دولت تا حدی به کمک رویکرد و روش شناسی سیستمی و ریاضی مطرح کرد و در آن چهارچوب به مدلسازی پرداخت.

از آنجا که برنامه ریزی خطی را می توان شالوده تحقیق در عملیات دانست و فرض اصلی برنامه ریزی خطی این است که همه توابع ( اعم از تابع هدف یا محدودیت ها) خطی باشند. اگرچه این فرض در بسیاری از مسائل واقعی برقرار است لیکن در موارد زیادی هم صادق نیست. اغلب اقتصاددانان دریافته اند که در مسایل برنامه ریزی های اقتصادی، غیر خطی بودن توابع نه استثناهای موردی بلکه یک قاعده کلی است از این رو، گستردگی دامنه کاربردهای برنامه ریزی غیر خطی ایجاب می کند که این مقوله مهم نیز مورد توجه قرار گیرد.

1-2   تاریخچه

اساساً برنامه ریزی غیر خطی مترادف با بهینه سازی غیر خطی است و مسائلی را دربر می گیرد که متغیرهای آنها به صورت روابط غیر خطی مطرح می شوند بهینه سازی در واقع، به حداکثر یا حداقل رساندن مقدار چند تابع هدف با محدودیت صریح و ضمنی و یا بدون محدودیت است. همچنین پیدا کردن بهترین جواب برای مسائل و یا دستیابی به بهترین نتیجه در شرایط و مفروضات موجود نیز بهینه سازی اطلاق می شود. یک گزاره ریاضی زمانی بهینه می شود که مقادیر متغیرهای ان تا حد امکان بیشتر یا کمتر شود. روش های بهینه سازی غیر خطی به صورت بخشی از تحقیق در عملیات مطالعه می شوند. تحقیق در عملیات در واقع شاخه ای از ریاضیات است که به کاربرد روش های علمی در مسائل تصمیم گیری و رسیدن به بهترین جواب یا جواب بهینه می پردازد.

تاریخ برنامه ریزی غیر خطی در روش های بهینه یابی را می توان به روزگار ریاضیدانان گذشته از جمله بیرونی، خیام، و حتی نیوتن ، لاگرانژ و کوشی مرتبط دانست در واقع، توسعه روش های بهینه سازی در حساب دیفرانسیل مدیون کارهای نیوتن و لایبنیتز است. حساب تغییرات را برنولی، اولر، لاگرانژ و دیرشتراس بنیانگذاری کردند. لاگرانژ روش بهینه سازی برای توابع هدف با محدودیت را طرح نمود. و کوشی برای نخستین بار با روش تندترین کاهش یا شیب را در حل مسائل حداقل سازی بدون محدودیت به کار برد. به هر حال تحول اساسی در بهینه سازی غر خطی در قرن بیستم رخ داد و ظهور رایانه به این تحولات و پشرفت ها سرعت بخشید.

دهه 1960 را می توان دهه توسعه اصلی روش های عددی بهینه سازی بدون محدودیت بویژه در انگلستان دانست. دنتزیگ با بسط روش سیمپلکس در سال 1947 برای مسائل برنامه ریزی خطی و بلمن با ارائه اصل بهینگی برای مسائل برنامه ریزی پویا در سال 1957 توانستند زمینه های ظهور و توسعه روش های بهینه سازی با محدودیت را بسط دهند. کان و تاکرنیز در سال 1951 شرایط لازم و کافی را برای جواب بهینه مسائل برنامه ریزی ریاضی ارائه دادند. این کار زیربنای تحقیقات بعدی در زمینه برنامه ریزی غیر خطی شد. روش های عددی بهینه سازی بدون محدودیت در دهه 1960 تحولات عمده ای پیدا کرد. در اوایل دهه 1960 زوتندیک و رزن توانستند کارهای بسیار ارزنده ای در زمینه برنامه ریزی غیر خطی ارائه نمایند. کاردل، فیاکو و مک کورمیگ راه حلی را برای بهینه سازی مسائل بدون محدودیت عرضه داشتند. دوفین، زنر و پترسن نیز در سال 1964 برنامه ریزی هندسی را ارائه و بسط دادند همچنین باید توسعه زمینه برنامه ریزی با اعداد صحیح را مرهون زحمات گاموری دانست. این برنامه ریزی از جمله روش های بنیادی در بهینه سازی مسائل خطی و غیر خطی با محدودیت به شمار می رود. گیلمور و گاموری در سال 1963 توانستند روش مناسبی برای حل مسائل کسری خطی ارائه دهند. دنتزیگ و چارنز و کوپر روش های برنامه ریزی تصادفی را ارائه و توسعه دادند. این روش ها برای حل مسائلی است که با مجموعه ای از متغیرهای تصادفی با توزیع احتمال مشخص، توصیف می شوند. آنان مسائل را با فرض داشتن پارامترهای مستقل و توزیع نرمال حل کردند و با استفاده از روش های تصادفی در واقع امکان تحلیل داده های آزمایش و ساختن مدل های تجربی را رای دستیابی به دقیقترین شرایط و وضعیت جهان واقعی فراهم آوردند.

چارنز و کوپر در سال 1961 برنامه ریزی آرمانی را که در واقع بسط برنامه ریزی خطی است با توانایی چند هدفه کردن مسائل برنامه ریزی بیان داشتند. لطفی زاده و بلمن در سال 1968 با عرضه نظریه مجموعه های فازی (مشکک) توانستند تحولات بنیادی در بهینه سازی مسائل خطی و غیر خطی در انطباق با حالات و شرایط واقعی بوجود آورند.

روش های تحلیل شبکه طی سال های 1957 و 1958 توسعه یافتند. این روش ها امروزه جز فنون کنترل مدیریت به شمار می روند. وان نیومن در سال 1928 با ارائه نظریه بازی سهم بالایی در بهینه سازی شرایط تعارض منافع در حوزه های وسیع تصمیم گیری ایفا کرده است.

به هر حال کاربردهای نخستین تحقیق در عملیات را بعد از جنگ جهانی دوم در صنعت می توان به زمینه برنامه ریزی خطی و استفاده از تحلیل های آماری نسبت داد. اما در سال های اخیر پیشرفت های بسیار گسترده ای در کاربرد فنون تحقیق در عملیات بویژه روش های بهینه سازی غیر خطی ابتکاری و هوشمندانه در تصمیم گیری در عرصه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، نظامی و حتی سیاسی بوجود آمده است.

جایگاه برنامه ریزی غیر خطی

سازمان ها بخش اجتناب ناپذیری از تجربه عمومی و فردی انسان ها در تشکل های مدنی به شمار می روند. سازمان ها هویت های متمایزی در محیط دارند و آن ها را می توان پیامد طبیعی تقسیم کار، تخصص گرایی، رسمیت استاندارد سازی، افزایش توان تولید، کارایی و اثر بخشی در جامعه دانست. لذا به سازمان ها به منزله نقاط کسب موفقیت های فردی و جمعی نگریسته می شود، هرچند که سازمان ها از طریق ساختارها، فرایندها، هدف ها، سیاست ها، روش ها و هنجارهای خود فعالیت های انفرادی را محدود می کنند.

مدیریت سازمان ها تا حدودی درباره نیازهای جامعه تصمیم گیری کرده، سازمان ها را متناسب با این نیازها پی ریزی می کنند. از آنجا که سازمان ها و مدیران آن ها امکانات و توانمندیهای متفاوتی دارند، باید بتوانند به نحو مناسبی به تحلیل وضعیت ها و طراحی واحدهای سازمانی، رفتارها و گرایش های منابع انسانی و تدوین برنامه ها و سیاست ها بپردازند تا به طور مستمر به نیازهای بخش های صنعتی، کشاورزی یا خدماتی پاسخ دهند.

در این مرحله است که مدیران با مساله طراحی و سیاست گذاری روبرو می شوند و باید بتوانند به ترکیب متفاوتی از اطلاعات، انرژی، منابع انسانی، منابع اقتصادی و منابع طبیعی با استفاده از دانش مدیریت ساختار عملیاتی دهند.

جایگاه برنامه ریزی غیر خطی در ارائه الگوهای تصمیم گیری و کمک به روش شناسیهای کمی در ارتقای مهارت ها و توانمندیهای مدیران برای تامین بهینه تقاضا ها مشخص می شود، تصمیم را انتخاب یک فرایند پویایی عملیاتی از بین دو یا چند فرایند جانشین تعریف می کنند و فرایند تصمیم گیری را می توان به عنوان توالی مراحل برای انتخاب فرایند عملیات خاص در نظر گرفت به هر حال فرایند تصمیم یگری با بهره گیری از تفکر سیستمی و تعریف خلاق و عملی از مساله که فنون تحقیق در عملیات داراست  قابل بهبود است.

تصمیم ابزار دست یابی به هدف است و در واقع، آغازی برای حرکت است نه خاتمه آن. تصمیم ها در حقیقت ساز و کارهایی برای رسیدن به وضعیت مطلوبند وفنون برنامه ریزی غیر خطی در کنار سایر فنون تحقیق در عملیات، بخشی از این ساز و کارها به شمار می رود.

هر تصمیم، نتیجه فرایندی پویاست که تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. فنون کمی، بویژه برنامه ریزی غیر خطی در کنار سایر فنون تحقیق در عملیات، بخشی از این ساز و کارها به شمار می رود.

هر تصمیم ، نتیجه فرایندی پویاست که تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد، فنون کمی، بویژه برنامه ریزی غیر خطی، در انطباق با این فرایند، عوامل متعدد را متناسب با شرایط شناسایی می کنند و آن ها را برای راهنمایی در تصمیم گیری بهینه به کار می گیرند.

این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود تحقیق کامل درمورد برنامه ریزی غیر خطی - تحقیق در عملیات

دانلود مقاله انواع پژوهش در پژوهش در عملیات

اختصاصی از اینو دیدی دانلود مقاله انواع پژوهش در پژوهش در عملیات دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود مقاله انواع پژوهش در پژوهش در عملیات


دانلود مقاله انواع پژوهش در پژوهش در عملیات

 

تعداد صفحات : 38 صفحه      -      

قالب بندی : word           

 

 

 

- مقدمه

این مقاله به روش پژوهش در حوزه پژوهش در عملیات اختصاص دارد. در این مقاله کلیات روش پژوهش مدنظر قرار می‌گیرد و از جزئیات فنون سخنی به میان نمی‌آید و خواننده می‌تواند برای مطالعه بیشتر در زمینه فنون پژوهش در عملیات، به موضوعات مربوط مراجعه کند. آنچه که در این مقاله مورد تأکید است انواع پژوهش و خصوصیات آنان در حوزه پژوهش در عملیات است و روشهای جمع‌آوری داده‌ها، آزمونهای آماری و مهارتهایی که هر پژوهشگر باید کسب نماید شرح داده نمی‌شوند و به جای آن ابزار اصلی پژوهش در عملیات، مدلها، مورد بررسی قرار می‌گیرند.

2- انواع پژوهش در پژوهش در عملیات

در یک دسته‌بندی عمومی، اگر پژوهش برای حل مسائل مشخص و موجود انجام شود نوع پژوهش از جهت خروجی، کاربردی خواهد بود و اگر توسعه تئوریها و روشهای عمومی برای تولید دانش هدف باشد نوع پژوهش، محض خواهد بود.

با هدف تدوین روش پژوهش برای پژوهش در عملیات، در اینجا دسته‌بندی عملی‌تری از انواع پژوهش در پژوهش در عملیات ارائه می‌کنیم. در این دسته‌بندی سه نوع پژوهش قابل تشخیص است؛

  • حل مسائل واقعی
  • توسعه مدل یا روش حل برای مسائل کلاسیک
  • توسعه تئوریها یا فنون عمومی.

در حل مسائل واقعی، متخصص پژوهش در عملیات با مسئله‌ای مربوط به یک عملیات در حال اجرا روبروست. صرفنظر از اینکه مشکل چه باشد و چگونه توسط سفارش‌دهنده مطرح شده باشد ممکن است از دیدگاه پژوهش در عملیات ناشناخته بوده، و به درستی تعریف نشده باشد یا چیزی به غیر از آنچه باشد که مدنظر سفارش‌دهنده است. بنابراین تعریف مسئله در این نوع پژوهش از اهمیت بالایی برخوردار است. واقعی بودن مسئله ضرورت دقت در تعیین مفروضات، جمع‌آوری داده‌ها، تعیین پارامترها و روابط و تدوین اهداف عملیات و شاخص‌های اثربخشی را دوچندان می‌نماید. عوامل اشاره شده نقش تعیین‌کننده‌ای در تعریف مسئله و دستیابی به راه‌حل دارند. راه‌حل پیشنهادی در حل مسائل واقعی زمانی ارزشمند است که بتواند در عمل پیاده شود. یعنی تطبیق و تعدیل راه‌حل پژوهش به شکلی که به راه‌حل عملیاتی و واقعی منجر شود بسیار مهم است.

مسائل کلاسیک، مسائلی هستند که به دلیل تشابه در بسیاری از عملیات مختلف، پژوهشهای متعدد برای ارائه راه‌حل و دارا شدن سابقه علمی در کتابها و مقاله‌های مربوط به پژوهش در عملیات، به شکل کلاسیک در آمده‌اند. مسئله فروشنده دوره‌گرد1، مسئله مسیریابی وسایل ترابری2، مسائل برش و چیدمان3، تعادل خط مونتاژ4، مسئله زمانبندی خدمه پرواز5، مسئله تخصیص مضاعف6 و زمانبندی کارگاهی7 از مسائل کلاسیک به شمار می‌آیند. این مسائل کاملاً شناخته شده هستند. اهداف، شاخص‌های اثربخشی، محدودیتها و قیود، پارامترها و مفروضات هر یک از مسائل کلاسیک مشخص و روشن هستند. خصوصیات راه‌حل، مشخص و به صورت مستقیم قابل کاربرد در موارد واقعی هستند. نیازی به جمع‌آوری داده‌های واقعی نیست و داده‌ های فرضی که به شرایط واقعی این نوع مسائل شبیه باشد کفایت می‌کند. در حل این نوع مسائل، پژوهشگر با توسعه مدلی از مسئله، روش حل مسئله یا هر دو روبروست.

در توسعه تئوریها یا فنون عمومی، حل مسئله واقعی یا کلاسیک مدنظر نیست بلکه پژوهشگر قصد دارد تئوریهای جدیدی را در قالب قضایا و روابط برای مفاهیم، اصول و فنون موجود بیان دارد یا فن جدیدی را برای استفاده در حل مدلها ابداع نماید. در اینجا هدف، کاربرد نتایج پژوهش در حل مسائل نیست (اگر چه ممکن است از آنها استفاده شود) بلکه تولید دانش در حوزه پژوهش در عملیات است. در این نوع پژوهش، پژوهشگر با تعریف مسئله، جمع‌آوری داده‌ها، مدلسازی و کاربرد نتایج حل مدل روبرو نیست و بنابراین روش پژوهش، متفاوت و کمتر قابل مستندسازی خواهد بود.

همانطور که مشاهده می‌شود روش پژوهش در هر دسته متفاوت از دیگر دسته‌ها خواهد بود. دسته اول و دوم براساس تعاریف، پژوهش کاربردی هستند اما ممکن است پژوهشهای دسته اول منجر به انجام پژوهش‌های دسته دوم و سوم و پژوهش دسته دوم منجر به پژوهش دسته سوم گردد. پژوهش در دسته سوم، پژوهش از نوع محض است. در ادامه روش پژوهش در این دسته‌ها شرح داده می‌شوند.

3- روش پژوهش در حل مسائل واقعی

در حل مسائل واقعی باید مراحل مشخصی را مطابق شکل 1 طی کرد:

 

 

3-1- استخراج مسئله

مسئله عبارتست از فاصله بین آنچه که می‌خواهیم وجود داشته باشد و آنچه که در عمل وجود دارد. در استخراج مسئله سه مرحله (1) شناسایی مسئله،(2) تعریف مسئله و (3) تنظیم صورت مسئله باید طی شود.

با توجه به تعریف واژه مسئله، برای شناسایی مسئله باید دو موضوع تعریف شوند؛ خواسته‌ها و واقعیت‌ها. آْرمانها و اهداف عملیات یا سیستم دربردارنده آن عملیات، خواسته‌هایی هستند که درک مشترکی از چگونگی شرایط مطلوب برای سفارش دهنده و تحلیلگر مسئله ارائه می‌کنند. واقعیت‌ها شرایط فعلی را بیان می‌دارند. خلأ بین خواسته‌ها و واقعیت‌ها مسئله را تشکیل می‌دهد. به عنوان مثال یکی از آرمانهای یک کارخانه تولیدی دستیابی به 10000 واحد پول سود در سال است اما در شرایط فعلی سود در سطح 7000 واحد پول در سال می‌باشد. اختلاف بین شرایط فعلی و آرمانی از جنبه سود کارخانه موجب پدید آمدن مسئله شده است. شکل 2 این مطلب را نشان می‌دهد:

 

 

وقتی مسئله شناسایی شد می‌توان آن را تعریف نمود. شناسایی و تعریف مسئله یکی نیستند. تا زمانی که علل بروز مسئله روشن نباشد نمی‌توان آن مسئله را حل کرد. کار تعریف مسئله همانند کار فرضیه‌سازی یک دانشمند یا تشخیص بیماری توسط یک پزشک است. دانشمند با مشاهده یک پدیده فرضیه‌ای را فرموله کرده و سپس آزمایشهایی را برای تست فرضیه خود طراحی می‌کند. پزشک علایم بیماری را مشاهده نموده، علل ممکن بیماری را مشخص کرده و سپس آزمایشهایی را برای تست هر یک از علل انجام می‌دهد. در تعریف مسئله نیز تحلیل‌گر سیستم ابتدا مسئله را شناسایی نموده، علل ممکن را فهرست نموده و سپس هر یک از علل را از طریق مصاحبه با کاربران و مطالعه سیستم موجود بررسی می‌کند. بنابراین با شناسایی علل بروز مسئله، مسئله تعریف می‌شود. علل ممکن بروز مسئله را می‌توان در قالب نمودار علت و معلول، همانند شکل 3 بیان نمود.

 

 

در نمودار علت و معلول، خطوط افقی نشانه8 (یا معلول) و خطوط کج علت9 هستند. مسئله نشانه اصلی یا اولیه10 و بقیه خطوط افقی نشانه ثانویه11 هستند. همانطور که مشاهده می‌شود در تعریف مسئله، ابتدا مسئله اولیه شناسایی می‌شود. سپس علل ممکن (که در مستطیل‌ها آمده‌اند) در نظر گرفته می‌شوند. برای هر یک از علل نیز نشانه‌های ثانویه بیان شده‌اند و برای هر یک از آنها علت ثانویه‌ای ذکر شده است. بنابراین در یک مسئله علل مختلفی می‌توانند وجود داشته باشند که همه آنها از طریق پژوهش در عملیات نمی‌توانند پاسخ داده شوند. به عنوان مثال نبود انگیزه در کارگران و فرسوده بودن ماشین‌آلات از جمله عللی هستند که تخصص‌ها یا مهارتهای دیگری را می‌خواهد یا بستگی به خواست و تصمیم مدیریت دارد.

بررسی علت و معلولی انجام شده در تعریف مسئله ناشی از رویکرد سیستمی پژوهش در عملیات است که با ذهن باز12 مسئله را مورد تحلیل قرار می‌دهد. با این رویکرد، علل ممکن برای مسئله بررسی شده و سپس نتیجه گرفته می‌شود که آیا پژوهش در عملیات می‌تواند به برخی از آنها پاسخ دهد یا خیر. ممکن است بعد از انجام این مرحله، این نتیجه حاصل شود که مباحث دیگری غیر از پژوهش در عملیات باید به مسئله پاسخ دهند.

تا اینجا علل و نشانه‌ها براساس مشاهده، تجربه و حدس در قالب نمودار علت و معلول فهرست شده‌اند اما اینکه کدام یک از علل و نشانه‌ها وجود دارند؟ میزان و نوع تأثیر هر یک چیست؟ برای هر یک به چه تخصص، مهارت و اقداماتی نیاز است؟ و کدام یک دارای اولویت بیشتر برای بررسی هستند نیازمند پژوهش بیشتر است.

این پژوهش باید شامل جمع‌آوری داده‌های کمی و کیفی در خصوص نشانه‌ها، بررسی میزان تأثیر در علت و نشانه سطح بالاتر از طریق تحلیل کمی و کیفی یا تعریف و آزمون فرضیه‌ها و اولویت‌بندی اهمیت و ضرورت حل هر یک از علل باشد.

نتیجه این پژوهش باید فهرستی از علل باشد که به صورت هدف بیان شده‌اند به همراه اولویت اهمیت و تأثیر، تخصص و مهارتهای مورد نیاز و اقداماتی که باید صورت پذیرد. بعنوان مثال اگر در نتیجه این پژوهش مشخص شود که بالابودن درصد ضایعات و دورریز بخش مهمی از هزینه‌ها را به خود اختصاص داده و در اولویت اول بررسی قرار گیرد نیاز به تخصص‌هایی مانند مهندس ماشین‌آلات، روانشناس، مهندس فرایند ساخت و تولید، مهندس طراح قالب و متخصص پژوهش در عملیات خواهیم داشت تا بتوانیم زوایای مختلف این علت را (که در بخش تعریف مسئله در قالب نشانه‌ها بیان شده‌اند) بررسی کرده و علل ثانویه مربوط به آن نشانه‌های ثانویه را برطرف نماییم. اقداماتی که در این زمینه باید صورت گیرد ممکن است شامل تعویض یا تعمیر بخشی از ماشین‌آلات، کنترل کیفیت مناسب، افزایش انگیزش در کارگران، طراحی مجدد قالبها و بهبود فرایند ساخت و تولید باشد. تعیین اقدامات پس از بررسی و تحلیل نشانه‌ها از طریق داده‌های جمع‌آوری شده و براساس میزان تأثیر هر یک صورت می‌پذیرد. علت اصلی همانطور که اشاره گردید، بالابودن درصد ضایعات و دورریز بود که در اینجا به شکل هدف و با عنوان کاهش درصد ضایعات و دورریز مطرح می‌گردد زیرا علل عموماً دارای شکل منفی بوده و ماهیت فاعلی ندارند و به همین دلیل در قالب اهداف روشن بیان می‌شوند. دستیابی به این اهداف برابر با برطرف شدن علل می‌باشد.

 


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله انواع پژوهش در پژوهش در عملیات