پیشگفتار:
این تحقیق برای واحد تاریخ سینما (2) دانشکده سینما وتئاتر دانشگاه هنر نوشته شده است. یکی از دغدغه های همیشگی دوستداران سینما مطلع شدن ودنبال کردن راه هایی است که سینما از بدو تولد در نقاط مختلف جهان رفت وتحولاتی است که دچارش شد. یکی از این سرزمین ها که از تاریخ سینمای قابل توجهی برخوردار است کشور هلند است ودر این تحقیق به مطالعه سرگذشت سینما در این سرزمین می پردازیم.
متاسفانه به دلیل عدم پرداخت کافی به این موضوع به خصوص در کشور ما منابع ومواخذ کافی برای پرداختن به این موضوع وجود نداشت وهم چنین به دلیل ضیق وقت امکان بررسی بیشتر در این زمینه میسر نشد. از این جهت در این تحقیق کوتاه نواقص وکمبودهایی وجود دارد.
با توجه به منابع ومرجوعات موجود این تحقیق در چندین بخش تنظیم شده است.بخش اول درباره سرزمین هلند بخش دوم نگاهی به سینمای هلند و بخش سوم نهادها و موسساتی که در این سرزمین در زمینه سینما فعالیت می کنند.
در این تحقیق به منابع مکتوبی مراجعه شده در آخر به آن ها به تفضیل اشاره خواهد شد. عبارات یا واژه هایی که احتمال می رود خواننده با آنها ناآشنا باشد در پاورقی صفحه ها تعریف شده وهمچنین به نقل قول ها وتعاریف به طور جامع پرداخته شده است.
امیدواریم بتوانیم در این چند صفحه کوتاه به طور مناسب به این موضوع پرداخته باشیم و تلاشمان در این باره نتیجه مطلوبی داشته باشد.
شکوفه امین رنجبر
ثناسمیعی اصفهانی
بهار85
مقدمه
سینما از بدو تولد به سرعت در سرزمین های متعدد ومختلفی گسترش یافت وطبق ویژگی ها و خصیصه های این سرزمین ها دچار تحولات وپیشرفت هایی شد که از طرفی مهم واز جهت دیگر جالب و خواندنی هستند.
سینما مانند هر هنری به هر سرزمینی که رفت جزئی از آن شد و یک شخصیت پیدا کرد. اینگونه سینما شد یک سرزمین ، یک ملت.
سینمای هر کشور راه درازی را طی کرده راهی که در آن متولد شده شکل گرفته ،بزرگ شده ،تغییر کرده وروح گرفته است .سینمای کشور هلند هم تاریخ بزرگی دارد.سینمایی که بسیار تحت تاثیر حوادث سیاسی وا جتماعی وعوامل فرهنگی بوده است. سینمایی که مانند دوچشم به تمام تاریخ این سرزمین چشم دوخته و آن را ثبت کرده است.
همیشه تاثیر پذیرترین رسانه هر سرزمین ،سینماست ودقیقا به همین دلیل است که شیوه فیلمسازی ونوع آنها در هر نقطه از جهان منحصر به فرد است. در سرزمین سینمای داستانی رونق دارد و در جای دیگر مستند وانواع دیگر.
به هر حال تحول جزءجدایی ناپذیر سینماست و در همین مسیر است که کامل وپخته میشود. سینمایی که تاریخ بزرگی دارد حرفهایی بیشتری هم برای زدن دارد.
درباره کشور هلند:
هلند منطقه ای است که در مرکز اروپای غربی قرار دارد. از جنوب در همسایگی کشور بلژیک و از شرق به خاک آلمان منتهی میشود واز دو طرف دیگر به اقیانوس می رسد. این سرزمین از دو قسمت هلند شمالی هلند جنوبی تشکیل شده که با هم کشور هلند را تشکیل می دهند.
این کشور در سال 1840 مستقل شد. سایر مناطقی که از نظر تاریخی هلندی محسوب می شدند طی تصرف فرانسوی ها در سالهای 1813-1795 به قسمتهایی از ایالات دیگر تبدیل شدند.
اسم کشور هلند ریشه در کلمه (wooded land) holt land به معنای کشور جنگل ها دارد.
یک اعتقاد عامه والبته غلط بر این است که این کلمه از کلمه (hollow land) یا (hol land) می آید.استان های بزرگ هلند از اهمیت فرهنگی ،سیاسی واقتصادی زیادی در بین ایالات های دیگر منطقه برخوردار هستند .بزرگترین شهرهای هلند عبارتند از:
آمستردام، رتردام،لیدن، آلکمار، دلفت و هارلم.
هلند در قرن نهم میلادی به عنوان یکی از استان ها امپراطوری هالی رومن بود.مهمترین مناطق هلند در آن زمان عبارت بودند از: هاینوت، فدندرز و زیلند که تا دوره های متوالی تا حدود قرن سیزده شد که تا سال 1477 حدود هفده استان را شامل می شد.
در طول هشتاد سال جنگ های داخلی شمالی ترین ایالت هلند با پیروزی از زیر سلطه وقوانین اسپانیا خارج شد و به مهترین و مترقی ترین ایالت منطقه تبدیل شد. تشکیل جمهوری (با تاوین) که با انقلاب فرانسه اتفاق افتاد ومنجر به تشکیل یک حکومت مرکزی شد. سلطه حکومت هلند با یک تغییر ساختاری در حکومت در سال 1798دچار ضعف شد. در طول سلطه فرانسه هلند به دو ایالت کنونی هلند شمالی و هلند جنوبی تقسیم شد (1840)
بیشتر مردم بومی هلند به زبان بومی هلندی صحبت می کنند. زبان هلندی زبان آلمانی غربی یعنی همان زبان فرانکی شمالی است . این زبان ریشه در هلند قرون وسطی دارد که در قرن شانزدهم میلادی اصلاح شده و تاثیراتی از زبان فرانکی وآلمانی شمالی دارد.
وقتی هلند در قرن هفدهم مستعمره «سورینام» را تشکیل داد این زبان در آنجا هم رواج یافت. گروه زیادی از مردم فنلاند هم به زبان هلندی صریحی صحبت می کنند.
در منطقه فریزیلند هم زبان رسمی مردم زبان هلندی است. درصد قابل توجهی از مردم غیر بومی منطقه از جنوب آسیا یا ملیت های خاورمیانه هستند وبه همین دلیل به زبان های متفاوتی صحبت می کنند که هیچ کدام از این زبان ها به عنوان زبان اصلی هیچ منطقه ای رسمیت ندارد. هلند یکی از سکولارترین کشورهای اروپاست.
طبق آماری که در سال 1998 بدست آمده %40 از مردم این سرزمین مذهب خاصی ندارند. از بقیه مردم حدود %31 از آنها کاتولیک ،%21 پروتستان و%4/4 مسلمانند.
پروتستانها بزرگترین جمعیت این سرزمین را تشکیل می دادند ولی در قرن گذشته با تجزیه کلیسای های پرتستان جمعیت آنها رو به کاهش نهاد. اخیرا اسلام در این سرزمین رشد قابل توجهی داشته است.
این کشور از نظر فرهنگی و هنری از مهم ترین کشورهای آن منطقه است .حدود هفت روزنامه از روزنامه های این کشور شهرت جهانی دارند و حدود هفتاد مجله فرهنگی و هنری در این کشور منتشر میشود که مهمترین آنها Donald Duck , Disney magazine , play boy هستند .
کشور هلند دارای یک کتابخانه بزرگ ملی است که در بیشتر علوم مورد استفاده است و تمام د انشجویان این کشور می توانند به طور رایگان از خدمات این کتابخانه سی ساله بهره مند شوند. این کتابخانه (Koninklijke Bibliotheek) نام دارد که از کتابخانه های مهم اروپاست.
کشور هلند دارای انواع متعددی ازموسیقی سنتی است که شباهت بسیاری به فرم های سنتی آلمانی وبلژیکی دارد. مهاجران آفریقایی و خاورمیانه هم تاثیرات زیادی بر این فرم های سنتی داشته اند. هلند بیش از هر کشور غیرانگلیسی زبان اروپا به سوی فرم های موسیقی انگلیسی و آمریکایی تمایل دارد. برای فهمیدن تاثیر فرهنگ وجامعه غیربومی هلند در موسیقی این سرزمین میتوان به موسیقی ملی این کشور اشاره کرد که توسط «لانگ فرانز» و«باس بی» ساخته شده است. این موسیقی به طور جزئی جنبه هایی از فرهنگ هلند شمالی هم اشاره دارد. در کشور هلند چندین ارکستر بزرگ فعالیت می کنند که مهمترین آنها گروه (Rotterdams Filharmonich orkest) است.
تئاتر این کشور هم تئاتر غنی است که از تئاتر کشور آلمان بسیار تاثیرگرفته است.
کشور هلند در دیگر زمین های فرهنگی وهنری هم دارای اهمیت فراوانی است. نقاشی و گرافیک این کشور دارای نوابغی مثل موندریان ،اشر، کارل اپل، بوش و.. است و چهره های سرشناس دیگری هم در عرصه فرهنگی وهنری این سرزمین وجود دارند که نه تنها در اروپا که در تمام دنیا می درخشند.
سینمای هلند در یک نگاه:
صنعت سینمای هلند بیشتر به دلیل مستند بودن شناخته شده است.بیشتر کارگردانان برجسته هلندی مثل «یوریس ایونس» و«برت هانستر» از یک پیش زمینه مستند پا به این عرصه گذاشتند به خصوص آن دسته که فعالیت خود را قبل از جنگ جهانی دوم شروع کردند.
از اوایل دهه 1970 باوجود اینکه آینده سینمای مستند با شروع سینمای داستانی تنزل کرد ولی این ژانر( سینمای مستند) به سمت مستندهای تلویزیونی کشیده شد.
به دلیل اینکه صنعت سینمای هلند از ارتباطات کم وکوچکی برخوردار است وبازار فروش جهانی مناسبی ندارد فیلم های هلندی بیشتر به حمایت های دولتی وابسته هستند که این پشتوانه ها میتواند باعث تشویق نهادهای مستقلی مثل (Dutch Film Fund) و یا (Dutch public broadcast network -omroopen) شود. به همین دلیل در سالهای اخیر دولت هلند تعدادی پشتیبانی مالیاتی برای سرمایه گذاران بخش خصوصی سینمای هلند در نظر گرفته است.
تاریخچه:
اگر چه سینمای هلند از روابط محدودی در بخش بین المللی برخوردار است، امادارای چندین دوره فیلمسازی پرکار است. اولین دوره در جنگ جهانی اول شکل می گیرد. بی طرف ماندن هلند در طول جنگ منجر به هجوم تجارت بین المللی به داخل کشور میشود و فرصت مناسبی را برای فیلمسازی مهیا میکند. معروفترین تهیه کننده وفیلمساز دوره صامت، «موریس بینگر» نام دارد. در همین دوران هلند به عنوان کشور دارای موضوع های بدیعی برای ساختن آثار مستند مورد توجه قرار می گیرد و فیلمبردار متبحری مثلی «ویلی میولنز» با دور بینش آثار برجسته ای را می سازد. دهه سی دوره دوم توفیق سینمای هلند را رقم می زند. در اولین سالهای این دهه فیلم های ناطق به سینمای این کشور وارد شدند. این قضیه به استقبال مردم ومنتقدان از سینمای صدا دار منجر شد که یک توفیق بزرگ را در زمینه تولید فیلمهای داستانی نتیجه داد. برای همراه شدن با این پیشرفت سریع ، سینمای هلند درصدد استخدام یک پرسنل تجربه خارجی در زمینه تکنولوژی صدا در سینما برآمد. بیشتر این نیروها آلمانی هایی بودند که به خاطر رهایی از زیر سلطه هیتلر از کشور خود فرار کرده بودند. بین سالهای 1934 تا 1939، 37 فیلم داستانی ساخته شد بسیاری از کارگردانان بزرگ آلمانی که بعدها در هالیوود به کار خود ادامه دادند، در این دوره از سینمای هلند شروع به کارکردند مثل «داگاس سیبرک».
آثار بزرگی مثل (دختری با کلاه آبی-1934) از «رودلف مایز» (جوانی گیخن) از «کرت گران» (یک کمدی درباره پول –1936) از «ماکس فولس» (پیگمالیون –1936) از «لودویک برگر» متعلق به این دوره هستند .
در طول جنگ جهانی دوم سینمای هلند دچار یک رکود ووقفه شد.در طول سالهای جنگ تمام تلاشها به سوی ساختن دوباره کشور بود چون این مسئله مقدم بر فیلم وسینما بود. در اواخر دهه 1950 سینمای هلند به سوی حرفه ای شدن رفت و موسسه های Film academi ,Film fund)) در سالهای 1957 و 1958 تشکیل شدند.
در سال 1958 مستند ساز بزرگ هلندی «برت ها نسترا» اولین فیلم داستانی خود را به نام (Fanfare)ساخت.با اینکه فیلم اثر بزرگی بود ولی در آن دوره فقط یک موفقیت جزئی محسوب شد .
بزرگترین ودرازمدترین موفقیت در سینمای هلند در سال 1970 به وقوع پیوست، آن هم فقط توسط یک نفر، «پاول ورهوفن».
دهه هفتاد بافیلمسازهایی مثل «پاول ورهوفن» وفیلنامه نویس هایی مثل «ژرارسوتمان» نقطه اوج سوم سینمای هلند است. سه فیلم مشترکی که این دو باهم می سازند، در عرصه بین المللی مورد استقبال فراوان قرار میگیرند.(تجارت ،تجارت است-1971)و (لذت ترکی-1975) و(فرار برای بقا –1977). از این دوران با عنوان عصر طلایی سینمای هلند هم یاد میشود؛ روزهایی که سینمای هلند بیش از ده درصد فروش بلیت سینماها را به خود اختصاص می دهد .
در اواسط دهه 1990 ، دولت هلند حمایت های مالیاتی از فیلم ها را برای تشویق سرمایه گذاران بخش خصوصی رواج داد.بعد از اجرای این قوانین سینمای هلند شاهد یک پیشرفت فوق العاده در بخش تهیه کنندگی شد.این فیلمها، مخصوصا فیلم (costa)برای مخاطبان نسل جوان جامعه ساخته می شدند. مثلا این فیلم درباره تعطیلات گروهی از جوانان هلندی در سواحل اسپانیاست. موفقیت این فیلم باعث رواج فیلمهایی از این دست شد، مثل فیلم (Full moon –2002 ) فیلمهایی که برای چند فصل به طور مداوم روی پرده سینماها وشبکه های هلندی پخش شدند)
فیلمسازهای معروف هلندی معمولا به خارج از مرزهای خودر فته اند. کسانی مثل «یوریس ایونس» ،«تئوفرانکل» و«پل ورهوفن»از آن جمله هستند. فیلمسازهایی که نامشان برای همه آشناست. فیلمبردارهای هلندی نیز جایگاه ویژه ای برای خود دارند.
کسی مثل «روبی مولر» که با جیم جارموش کار میکند یا «رژاراندربرگن» وبعد کسی مثل «یان دوبانت» که از فیلمبرداری از اثار آمریکایی به مقام فیلمسازی می رسد و اثری مثل (سرعت) را می سازد که نقطه عطف سینمای اکشن دهه نود هم هست.
بازیگران هلندی که به شهرت بین المللی رسیده اند، زیاد نیستند اما میتوان از کسانی مثل «سیلویا کرسیتل» ،«روتگرهاور» ،«ویلکه ون املروی» و«یرون کراب» هم نام برد. در حالی که سینمای انیمیشن هلند با حضور کسانی مثل «مارت توندر»،«بورگ رینگ» و «پل درسین» جوایز بسیاری کسب کرده است .
سینمای مستندهلند با وجود فیلمسازهایی مثل «ایونس» و«هانسترا» بی تردید جایگاه تثبیت شده تری در عرصه سینمای بین امللی دارد.
چهره های برجسته سینمای هلند:
• یادن دی بونت (کارگردان)
• مارلین یوریس( کارگردان)
• برت ها نسترا(فیلمبردار- کارگردان)
• راب ها ور( تهیه کننده)
• یوریس ایونس (کارگردان)
• پال ورهوفن(تهیه کننده وکارگردان)
• الکس ون وارمر دام(تهیه کننده وکارگردان)
• مارلنه گاریس (فیلنامه یونس وکارگردان)
یوریس ایونس(18 نوامبر 1898- 28 ژوئن 1989)
ایونس یک هلندی فیلمساز و یک کمونیست معتقد بود. از او اغلب به عنوان بزرگترین مستندساز قرن بیستم یاد می کنند. شاید شناخته شده ترین اثر از فیلم های اولیه او فیلم ده دقیقه ای (short Rain) باشد. با وجود اینکه او در یک خانواده مرفه متولد شده بود برای کار به مغازه عکاسی پدرش رفت، درهمان جا بود که علاقه او به فیلم زیاد شد. او اولین فیلم خود را در سیزده سالگی ساخت. به امید ادامه فعالیت های اقتصادی پدر، در کالج مشغول تحصیل در رشته اقتصاد شد. اصولا اکثر فیلم های او بر مبنای تکنیک است که ما این خصوصیت را در فیلم های او به خصوص در (Rain) فیلمی که در طی دوسال ساخته شد و همچنین در فیلم (the bridge) می بینیم.
در سال 1933 ایونس فیلم (Borinage) را ساخت که درباره یک منطقه استخراج زغال سنگ بود.از سال 1936 تا 1945 ایونس در ایالات متحده زندگی کرد وفیلم های ضدفاشیستی ساخت و با گسترش مک کاریستم آمریکا را ترک کرد. از سال 1965 تا 1970 یعنی در طول جنگ او فیلمی در شمال وینام ساخت به نام (17th parallec vietnam in war) و همچنین در یک کارگروهی به نام (far from vietnam) شرکت کرد. از سا ل1971 تا 1977 او فیلم 763 دقیقه ای (How yokong moved the mountain) را ساخت که فیلمی مستند درباره انقلاب فرهنگی در چین بود. او در سال 1989 توسط دولت هلند چهره سال شد وعنوان قهرمان ملی گرفت ودر28 ژوئن همان سال درگذشت. کمی قبل از مرگش آخرین فیلم از چهل فیلم خود را ساخت به نام (Atale of the wind).
پل ورهوفن
پل ورهوفن در آمستردام متولد شد و دوران کودکی خود را در جنگ سپری کرد.(او پسر یک کلاه دوز ساده بود، در سال 1955 به دانشگاه لیدن رفت ودر سال 1960 با مدرک ریاضی و فیزیک از آنجا فارغ التحصیل شد و در همین دانشگاه به یک گروه دانشجویی پیوست. او اولین فیلم خود را در سال 1960 با نام Alizzard too much)) برای یاد بود این گروه دانشجویی ساخت ودر سالهای آخر دانشگاه در کلاسهای فیلمسازی Dutch film academy شرکت کرد و بیشتر از سه فیلم کوتاه در این آکادمی ساخت مثل (De liffters 1962),(Nothing special 1961) و (lets have a parly 1963).
بعد از اتمام تحصیلات برای خدمت سربازی به نیروی دریایی هلند پیوست و در آنجا فیلمی مستند درباره نیروی دریایی با نام (Royall Dutch marine crops) ساخت که جایزه جشنواره فرانسوی (Golden sun) را گرفت. بعد ازپایان سربازی او به تلویزیون رفت و مستندی تلویزیونی برای یادبود (موتزارت) ساخت. بزرگترین موفقیت او با ساختن مجموعه تلویزیونی «Floris» بدست آمد. اما این موفقیت بعد از مدتی با ورود سریالهای خارجی مثل Ivanhoe و Thierry la Frande کمرنگ شد .
مارلنه گاریس:
مارلنه گاریس متولد 1948 پس از تحصیل در رشته تئاتر و ادبیات پا به سینمای می گذارد و با نخستین فیلمش به چهره جنجالی سینمای هلند بدل میشود. او فیلم «پاسخ سکوت» را در سال 1982 براساس فیلنامه ای از خودش می سازد که طی آن سه زن معمولی یک مغازه دار مرد را می کشند و در دادگاه با همراهی یک وکیل زن سعی می کنند بی گناهی خود را اثبات کنند.
گاریس از این که با پیوند زن ها و محکوم کردن مرد درصف فیلمسازان فمینیست قرار بگیرد مشتاقانه استقبال میکند. در فیلم بعدی اش ، «آینه های شکسته» (1984) با روایتی استعاره ای به دنیایی که با نیروی مخرب مردها به ویرانی کشیده شده و به وحدت زن ها نیاز دارد می پردازد.
این فیلم یک داستان پلیسی مدرن و روایتی نو از حدیث جک آدم کش است.گاریس در سال 1990فیلم «آخرین جزیره» را به زبان انگلیسی درباره بازماندگان سقوط یک هواپیما می سازد. کاربعدی او به زبان هلندی در سال 1993 با عنوان «قصه های خیابان» یک کار پنج اپیزودی برای تلویزیون است. «خط آنتونیا» نقطه اوج دوران کار اوست که گاریس را به شهرت بین المللی رساند. «خط آنتونیا» جایزه تماشاگران جشنواره تورنتو، جایزه بهترین فیلنامه جشنواره شیکاگو، جایزه بهترین کارگران جشنواره هپتونیز وبالاخره اسکاربهترین فیلم خارجی سال 1996 را دریافت کرد. این فیلم محصول سال 1995 هلند است. این فیلم با نمایش کهن سال شخصیت اصلی-آنتونیا- ومرگی که در کمین اوست ، آغاز میشود و بعد با یک فلاش بک به گذشته ها و پایان جنگ باز میگردد و زندگی سرشار از شادابی و تحرک این زن را دنبال میکند.واژه خط به مسیری که این زن برای ساختن محیط اطرافش طی میکند بازمی گردد. وبزرگ شدن این محیط از روایت اثر سرچشمه می گیرد. خانواده زن بزرگ میشود و به ظهورنسل های جدیدی می رسد.( ویلکه ون املروی) معروفترین بازیگر زن سینمای هلند( بعدها عنوان نخستین بازیگر حرفه ای سینمای هلند را به خود می گیرد) بازی به یادماندنی از زنی که بر ویرانه های جنگ خشتی نو می افکند، ارائه داده است .
• فیلمهایی که نامزد دریافت اسکار شده اند:
فیلمهای هلندی که تابه حال چندین بار به عنوان بهترین فیلم خارجی زبان نامزد دریافت اسکار شده اند:
فونس ،دمیکرز 1-(village on the river 1950)
پل ورهوفن2-(Turkish Delight 1973)
فونس ردمیکرز 3-(The Assault 1986)
مارلنه گاریس 4-(Antonials Line 1995)
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 52 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله سینما از بدو تولد