اختصاصی از
اینو دیدی دانلود مقاله تاثیر ورزش در پیشگیری از سرطان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
مقدمه
ورزش، دستگاه ایمنی بدن را تقویت می کند.
به گزارش شبکه خبر، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، با بررسی 155 ورزشکار 19 تا 54 ساله، برای سنجش توان دستگاه ایمنی، مقدار پادتن های تولید شده در بدن آنان را در پاسخ به تزریق واکسن آنفلوآنزا ارزیابی کردند.
پژوهشگران در این پژوهش، ورزشکاران را بر اساس شدت ورزش، به 3 دسته دارای فعالیت عادی، متوسط و شدید تقسیم کردند.
بر پایه این پژوهش که نتایج آن امروز در نهمین کنگره ایمونولوژی و آلرژی ایران مطرح شد، ورزش، مقدار پاسخ دهی دستگاه ایمنی را به واکسن آنفلوآنزا افزایش می دهد.
این بررسی همچنین نشان می دهد هر چه شدت ورزش بیشتر باشد، مقدار اثر آن بر تقویت دستگاه ایمنی نیز بیشتر است.
تأثیر ورزش در پیشگیری از سرطان
.1 نگاهی به وضعیت جوامع انسانی در کل جهان نشان میدهد که زندگی بشری نسبت به سالهای گذشته پیشرفت چشمگیری داشته و در مقابل این پیشرفتها یک تغییر مهم در زندگی ایجاد شده که عبارت است از کاهش بکارگیری بدن به دلیل افزایش امکانات و تسهیلات زندگی میباشد.
2 .کم تحرکی و بی‌تحرکی امروزه یکی از مشکلات اساسی بشر میباشد ابتدا این مشکل فقط برای کشورهای توسعه یافته ایجاد شد ولی امروزه کشورهای در حال توسعه مثل ایران هم گرفتار بی‌تحرکی شده‌اند.
.3 در پیشگیری و کنترل سرطان باید به یک نکته اساسی توجه کرد و آن این که سرطان تنها یک اتفاق لحضه‌ای نیست بلکه فرایندی از انواع تغییرات سلولی است که باعث می‌شود سلول بیشتر و بیشتر خود مختار شود.
راه‌هایی که ورزش از طرق آن سبب کاهش بیماری ها و سرطان در انسان می‌شوند را به 10 گروه تقسیم می‌کنیم:
.1 بهبود وضعیت سیستم ایمنی :
• در سالخوردگی سیستم ایمنی بدن به طور چشم گیری کاهش می‌یابد(بخصوص ایمنی سلولی)، به نظر می‌رسد که این تغییر سیستم ایمنی سبب شیوع بیشتر سرطان باشد ورزش با بهبود وضعیت سیستم ایمنی خصوصاً در افراد سالمند می‌تواند در پیشگیری از سرطان مؤثر باشد.
.2 نقش ورزش در کاهش استرس :
1.تمرینات بدنی موجب کاهش استرس می‌شوند زیرا از یک طرف سبب تخلیه انرژی شده و اجازه می‌دهند که بدن از انجام آنها به ثبات برسد و از طرف دیگر امکان تمرکز را به فرد می‌بخشد و به او آرامش می‌دهند و به هر حال باعث کاهش فشارهای روانی می‌شوند.
2 .تغییرات هورمونی در طی فعالیت فیزیکی باعث بهبود خلق می‌شود شده و استرس را کاهش میدهد.
.3 ورزش باعث افزایش آمادگی جسمانی و احساس مثبت نسبت به شرایط جسمانی در خود فرد می‌شود.
4 .مطالعات نشان داده نگرش فرد به خود و زندگی خود موجب کند شدن و یا سرعت بخشیدن به تکثیر سلولهای خطرناک و ظهور سرطان می‌گردد.
.5 فواید روانی شیوه زندگی فعال در مطالعات زیادی تأیید شده است
6فشار روانی در افراد ورزشکار به طور معنی داری کمتر از افراد غیر ورزشکار است.
7. ورزش افراد را در یک وضعیت ایده‌ال شخصیتی و روانی قرار میدهد.
8. استرس سطح ایمنی بدن ( سلولهای مسئول ایمنی) را کاهش میدهد
9. تجارب فشارآور روانی، حالات عمیق تنشی و اضطرابی، ناکامیهای شدید، افسردگی طولانی، محرومیت از خواب به طور مکرر، داغدیدگی، سوگواری و سایر حالات هیجانی منفی می‌تواند موجب کاهش مؤقت یا طولانی مدت حساسیت دستگاه ایمن سازی بدن شده و شخص را در معرض انواع بیماریها و سرطان قرار دهد ورزش با افزایش ذخایر فیزیولوژیک بدن انسان را در برابر این فشارها مقاوم می‌سازد.
.3 نقش ورزش در بازسازی و توانمندسازی منابع بدن :
نقش ورزش در بازسازی منابع بدن بقدری مؤثر و مفید است که در بیماران مبتلا به سرطان دومین عامل مهم بعد از درجه سرطان در نتیجه درمان بیماران، ذخیره فیزیولوژیک آنها است.
4 . نقش ورزش در تغذیه صحیح و تناسب بدنی:
.1 معمولاً کسانی که ورزش می‌کنند دنبال تناسب بدنی هم هستند و پر واضح است که تناسب بدنی در سایه تغذیه صحیح مقدور میباشد ، این سه مثل حلقه‌های زنجیر به هم پیوسته هستند. امروزه ثابت شده که سرطان با تناسب بدنی و چربی غذا و خون ارتباط زیادی دارد.
.2 نقش رژیم غذایی پرچرب خطر ابتلاء به سرطان های سینه ، کولون، پروستات و آندومتر را افزایش میدهد.
.3 فیبر موجود در رژیم غذایی در مقابل ابتلا به پولیپ‌های کولون و سرطان مهاجم کولون اثر محافظتی دارند.
4 .عدم تحرک همراه با چاقی میباشد، افرادی که وزن‌شان زیاد است مقاومت به انسولین پیدا می‌کنند و سطح انسولین در گردش آنها بالا می‌رود که منتهی به افزایش غلظت فاکتور رشد شبه انسولین می‌شود و به نظر می‌رسد این فاکتور محرک تکثیر مخاط روده‌ای باشد و ورزش مدت زمان حضور این ماده در بدن و تماس آن با روده را کاهش میدهد.
.5 سرطان کولون و رکتوم با افزایش غلظت کلسترول سرم و مرگ و میر ناشی از بیماریهاس عروق کرونر ارتباط دارد بالا بودن کلسترول سرم خطر ایجاد آدنوم و کارسینوم کولون و رکتوم را می‌افزاید.
.6 چاقی ارتباط نسبتاً زیادی با سرطان رحم دارد.
.5 نقش ورزش در افزایش تحرک روده و کولون:
.1 فعالیت فیزیکی در سرطان کولون بسیار مؤثر شناخته شده است.
.2 فعالیت فیزیکی بخصوص از نوع تفریحی با احتمال ابتلا به سرطان کولون و رکتوم ارتباط معکوس دارد.
.3 در یک مطالعه از مبتلایان به سرطانهای روده‌ای 71% شان برنامه ورزشی و پیاده روی نداشته‌اند.
4 .پژوهش یکی از دانشمندان ( Jedrychowski ) نشان داد فعالیتهای فیزیکی لذت بخش احتمال ابتلا به سرطان کولون را تا 50% کاهش میدهد.
.5 افرادی که دارای مشاغل کم تحرک مانند قالی بافی و افراد دارای فعالیت سنگین بدون تفریح ریسک بالایی برای ابتلا به سرطانهای کولورکتال را دارند.
.6 نقش ورزش در کاهش ابتلا به سرطان پروستات:
یک پژوهش 14 ساله بر روی 48 هزار مرد نشان داد که 70% از از آقایانى که سنین بین ۶۵ سال و بیشتر دارند و حداقل هفته اى سه ساعت ورزش سنگین انجام مى دهند کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند و آن عده کمى هم که به این بیمارى مبتلا شده اند، بیماریشان از وخامت زیادى برخوردار نیست و ورزش باعث شده تا روند سرطان پروستات کاهش داشته باشد و حتى میزان مرگ و میر حاصل از این بیمارى نیز کاهش یافته است، بنابراین یک پیوند و رابطه دقیقى بین ورزش و خطر ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد.
چگونه ورزش کنیم تا برای پیشگیری از بیماریها و سرطان مؤثر باشد.
ورزش و فعالیت :
فعالیت جسمانی:
هر حرکت بدنی که در نتیجه انقباض عضلات اسکلتی باشد و مصرف انرژی بیشتری را بطلبد: مثل باغبانی- شستشوی اتومبیل یا نظافت خانه
تمرین ورزشی:
نوعی فعالیت جسمانی به صورت حرکات بدنی برنامه ریزی شده ، ساختارمند و مکرر که برای بهبود یا حفظ یک یا چند جزء آمادگی جسمانی انجام می‌شود
آمادگی جسمانی:
یک مفهوم چند بعدی است و در واقع مجموعه‌ای از خصوصیات ذاتی یا اکتسابی افراد در ارتباط با توانایی انجام فعالیت جسمانی را در بر می‌گیرد و متشکل از سه جزء است:
.1 اجزاء وابسته به مهارت : چابکی – تعادل – هماهنگی – سرعت – توان و زمان
.2 اجزاء وابسته به سلامت: توانایی انجام شدید فعالیت های روزمره که حاصل استقامت قلبی عروقی، قدرت و استقامت عضلانی، انعطاف پذیری و ....
3 .اجزاء وابسته به فیزیولوژیک : وضعیت سیستم‌های متابولیک، محیط بدن، محتوای چربی و توزیع آن در بدن ، سلامت استخان
با انجام ورزش 2 جزء آخر (2و3) بهبود می‌یابند و در پیشگیری از بیماریها مؤثرند
در انجام ورزش باید به نکات زیر توجه کرد:
فراوانی – شدت – زمان – نوع – کیفیت (گرم کردن و سرد کردن) – اصول پایه تمرین
فراوانی ورزش :
• ورزش به دفعات 3 تا 5 بار در هفته ( 3 تا 5 روز در هفته) مناسب میباشد کمتر از 3 بار اثر بخشی ورزش را کاهش میدهد و بیش از 5 بار هم فواید بیشتری را برای فرد به ارمغان نمی‌آورد و در بعضی مواقع شاید آسیب رسان هم باشد.
شدت انجام ورزش :
برای اینکه افراد از نظر آمادگی جسمانی و شرایط بدنی متفاوت هستند بنابراین ورزش مناسب در هر شخص بستگی به شرایط جسمی و وجود یا عدم وجود بیماری در شخص دارد. بهتر است قبل از شروع ورزش وضعیت خود را طبق مطالب زیر ارزیابی کنید تا معلوم شود که شما با چه شدت و مدت زمانی باید ورزش را شروع نمایید:
1. استفاده از ظرفیت قلبی شخص برای تخمین شدت ورزش هر فرد: ضربان قلب دارای ارتباط خطی با شدت ورزش و میزان مصرف اکسیژن دارد. شمارش تعداد ضربان قلب در زمان استراحت و سپس شمارش آن در زمان ورزش (هر 5 دقیقه ورزش ضربان دوباره شمارش می‌شود) به مدت 10 ثانیه و ضربدر 6 می‌گردد.
• ابتدا ضربان قلب بیشینه را محاسبه می‌کنیم(Maximal heart rate) : با استفاده از فرمول های زیر ابتدا ضربان قلب بیشینه خودمان را محاسبه می‌کنیم: هر دو فرمول یک است ولی دومی کمی دقیقتر است.
• ضربان قلب استراحت را اندازه می‌گیریم(Rest Heart rate)
• ذخیره ضربان قلب را محاسبه می‌کنیم: ( HRR)
ضربان قلب استراحت - ضربان قلب بیشینه = ذخیره ضربان قلب
• و حالا با توجه به وضعیت جسمانی و فیزیولوژیک شخص او باید با 50 تا 85 درصد ذخیره ضربان قلب خودش ورزش بکند)در بیماران سرطانی بهتر است 50 تا 65 درصد(
• مثلاً خانم 62 ساله با سرطان سینه و تحت شیمی درمانی، و ضربان قلب استراحت 84 زمانی که پزشکش اجازه ورزش را به او بدهد .{(132-121)= 84+ (5/0یا65/0)
84-158=62-220= MaxHrt) استراحت)
• بنابراین این خانم باید با ضربان 121 تا 132در دقیقه ورزش بکند
• باید توجه کرد این اعداد هر چند هفته یک بار محاسبه شوند – بهتر است در تازه کارها سعی کنند ابتدا مدت ورزش را اضافه کنند و بعد شدت آنرا.
.2 درجه بندی میزان تقلای ادراک شده یا RPE ( Rating of Perceived Exertion) : یک روش ذهنی برای تعیین شدت ورزش است. این روش یک میزان عددی و کیفی سطوح مختلف تلاش از ساده ترین تا سخت ترین تلاش را ارائه میدهد.
سیستم امتیازدهی بورگ
به طور کلی هیچ 6
بی نهایت سبک 7
خیلی سبک 9
ضعیف 11
تا حدی سخت 13
سخت 16
بسیار سخت 17
بی نهایت سخت 19
حداکثر تقلا 20
بر اساس سیستم امتیاز دهی بورگ اشخاص بهتر است با اعداد 11 تا 16 امتیاز PRE خود ورزش بکنند که این محدوده همخوانی متناسبی با معادل 50 تا 85 درصد ذخیره ضربان قلب شخص دارد.
3 .تست تکلم : (Talk test) : در هنگام ورزش در شدت مطلوب، فرد باید قادر به مکالمه با فرد دیگر بدون نفس نفس زدن برای هر یک کلمه یا دو کلمه باشد.
.4 استفاده از Vo2 Max: که البته این تست باید در مراکزی که مجهز به تجهیزات انجام آن هستند انجام می‌گیرد
مدت زمان انجام ورزش :
• بر اساس شدت تنظیم می‌شود منتها اگر قرار است معادل 50% ذخیره قلبی ورزش کنیم یا معادل PRE 11 بهتر است حداقل 30 دقیقه باشد و اگر قرار است 70% ذخیره قلبی یا PRE معادل 14 ورزش کنیم 20 دقیقه.
نوع ورزش :
• فعالیتهای هوازی یا استقامتی ) شدت کم و مدت زیاد(بیشترین بهبود را در Vo2Max یا سطح آمادگی قلبی ریوی حاصل می‌کنند ( عضلات بزرگ + مدت طولانی )مثل : پیاده روی،کوه پیمایی، دویدن، دوچرخه سواری، قایقرانی، شنا، اسکیت، اسکی، صحرانوردی، طناب زدن ، بازی‌های استقامتی و ...
اجزای یک جلسه برنامه ورزشی :
.1 گرم کردن ( حدود 5 تا 10 دقیقه) مثل پیاده روی آرام ) به هیچ عنوان نباید از این مرحله صرف نظر کرد خصوصاً آنهایی که سابقه ورزشی ندارند یا بیمارترند و یا سن بالای 55 سال دارند(
.2 فاز محرک یا استقامتی(حدود 20 تا 60 دقیقه)
3 .فعالیت های تفریحی)دلخواه(
.4 سرد کردن ) حدود 5 تا 10 دقیقه(
اصول پایه تمرینی:
• برای به حداکثر رساندن فواید سلامتی و آمادگی و در عین حال تقلیل مشکلات احتمالی و آسیب‌ها باید از اصول پایه در تمرین پیروی شود:
.1 اصل اضافه بار ( Overload) : بدن باید از لحاظ فیزیکی در سطحی بالاتر از آنچه به آن عادت دارد فعالیت کند.)فراوانی، شدت و زمان یا مدت(
.2 اصل پیشرفت تدریجی ( Progression) : همیشه ابتدا زمان را افزایش دهیم و بعد شدت را
3 .اصل ویژگی ( Specificity ) : نوع ورزش ، عضلات درگیر در ورزش ، هوازی و غیر هوازی بودن
.4 اصل برگشت پذیری ( Reversibility ) : در صورت توقف طولانی مدت ورزش متأسفانه بهبود آمادگی جسمانی حاصله بسرعت از دست خواهد رفت.
فواید گرم کردن در ورزش:
1 .گذر از حالت استراحت به ورزش را تسهیل می‌کند
2.عضلات قامتی را تحت کشش قرار میدهد
.3 جریان خون را افزایش میدهد
4 .میزان متابولیسم را زیاد می‌کند
.5 استعداد به آسیب را کاهش میدهد افزایش قابلیت اتساع نسج همبند، افزایش دامنه حرکتی و عملکرد مفصلی و افزایش کارایی عضلانی
.6 دارای ارزش برای پیشگیری است. ( کاهش افت قطعه ST ایسکمیک، کاهش آریتمی‌های بطنی و کاهش اختلال عملکرد مؤقت بطن چپ)
.7 گرم کردن بهتر است به مدت 5 تا 10 دقیقه باشد
فواید سرد کردن در ورزش:
.1 ایجاد تغییرات مطلوب در گردش خون و نیز بازگشت ضربان قلب و فشار خون به مقادیر نزدیک زمان استراحت را مقدور می‌سازد
2 .بازگشت وریدی را بهبود می‌بخشد و باعث کاهش هیپوتانسیون و سرگیجه پس از ورزش می‌شود
3 .دفع حرارت بدن را تسهیل می‌نماید
.4 موجب برداشت سریعتر اسید لاکتیک نسبت به بازیابی در وضعیت ساکن می‌شود
.5 با اثرات احتمالی و مضر افزایش کاته کولامین‌های پلاسما پس از ورزش مقابله می‌کند) این امر در بیماران قلبی حائز اهمیت است(
جایگاه ورزش در درمان بیماران سرطانی و چگونگی انجام ورزش توسط این بیماران
.1 نحوه و میزان ورزش در بیماران سرطانی به چند عامل بستگی دارد:
• نوع سرطان
• نوع درمان)رادیوتراپی – شیمی درمانی و یا درمانهای هورمونی(
• مرحله درمان ( فعال یا نگه دارنده)
• اطلاعات و وضعیت پزشکی بیمار
• توانایی فیزیکی بیمار
• و کلاً‌پیشنهاد می‌شود که ورزش از حالت سبک شروع شود و حتماً با پزشک خود مشورت کننند و در موارد زیر هم ضمن احتیاط سریعتر با پزشک خود ارتباط برقرار کنند: ایجاد مشکل تنفسی – سرگیجه - عدم تعادل – درد - درد سینه - درد عضلانی طول کشیده
2 .برنامه ورزشی پیاده روی با سهولت کاربرد، نداشتن عارضه جانبی، پایین بودن هزینه و ایجاد شادی و نشاط و مزایای فراوان دیگری که دارد می‌تواند به عنوان یکی از راههای پیشگیری و کنترل خستگی بیماران تحت اشعه درمانی بکار رود.
3 .مشکلاتی که بیماران سرطانی در حین درمان با آن مواجه می‌شوند عبارتند از : خستگی(70%)، ضعف، مشکل خواب، تمرکز کمتر، کاهش حوصله، خشکی و سفتی عضلانی، کاهش اشتها
.4 خستگی شایعترین عوارض سرطان است( 70% بیماران تحت اشعه درمانی و شیمی درمانی)
.5 این خستگی در بسیاری از بیماران آنقدر شدید است که فعالیتهای روزانه آنها را مختل می‌کند.
.6 بیماران بیان می‌کنند که خستگی مربوط به سرطان با خستگی تجربه شده قبل از سرطان فرق دارد آنها این خستگی را بسیار شدید، مزمن و نا امید کننده توصیف می‌کنند که با استراحت هم برطرف نمی‌شود.
.7 خستگی ناشی از اشعه درمانی چندین علت دارد: محصولات ناشی از تخریب تومور و یا ناشی از تغذیه رقابتی تومور و همینطور خستگی با دفعات اشعه درمانی افزایش می‌یابد
.8 مطالعات جدید نشان داده‌اند که فعالیت جسمی می‌تواند کیفیت زندگی، خلق و انجام فعالیت جسمی بیماران را در طی و بعد از درمان بهبود بخشد
.9 در یک بررسی افرادی که تحت درمان اشعه درمانی بودند به دو گروه شاهد و آزمون تقسیم شدند و گروه شاهد به طور معمولی و بدون هیچ ورزش و لی گروه آزمون روزانه با نظارت کارشناس 20 دقیقه پیاده روی منظم داشتند :
.a در هفته اول درمان در هر دو گروه خستگی خیلی قابل ملاحظه نبود
b .بعد از چهار هفته بیشتر افراد گروه آزمون(20 دقیقه پیاده روی)خستگی‌اشان به صورت خفیف بود ولی در گروه شاهد خستگی به صورت شدید و خیلی شدید بود
.c در هفته پنجم این اختلاف خستگی به اوج خودش رسید
.10 مطالعاتی هم که روی اثر ورزش در توانبخشی بیماران سرطانی بعد از درمان با دوز بالاب شیمی درمانی و پیوند مغز استخوان کار کرده بودند نشان داد که ورزش هوازی آمادگی بیماران سرطانی را افزایش و به همراه آن خستگی در این گروه بیماران هم کم می‌شود.
در مطالعاتی که خانم شوارتز بر روی الگوهای روزانه خستگی و اثر ورزش بر خستگی بیماران سرطانی انجام داده بود همین نتیجه را گرفت که ورزش سطح متوسط و شدید خستگی را کاهش میدهد
.11 باز هم تکرار می‌کنیم که ورزش در درمان و بازتوانی بیماران سرطانی نقش بسیار ویژه ای دارد، کاهش خستگی، کاهش ضعف، بهبود خواب، تمرکز بهتر، افزایش حوصله، پیشگیری از خشکی و سفتی عضلانی، بهبود اشتهای بیماران و ...
سرطان‌هایی که نقش ورزش در آنها به اثبات رسیده
• امروزه نقش ورزش در سرطان های کولورکتال ، سینه، رحم، تخمدان و پروستات کاملاً شناخته شده است.
آیا ورزش می‌تواند عاملی برای بیماری سرطان باشد؟
• متأسفانه در بعضی از مواقع ممکن است ورزش عامل سرطان باشد:
.1 دوپینگ و استفاده از مواد نیروزا مثل مصرف استروئیدهای آنابولیک در ورزشکاران باعث افزایش تومورهای کبدی می‌شود
.2 ورزشکارانی که تمرینات خود را در زیر نور آفتاب انجام می‌دهند به علت قرار گرفتن زیاد زیر نور آفتاب مستعد به سرطانهای پوستی هستند استفاده از پمادهای ضد آفتاب و تمرین در مواقع که آفتاب نیست بهتر است
.3 ورزش در هوای آلوده به دود سیگار سبب می‌شود که کارسینوژنهای بیشتری در تماس با سلولهای ریوی قرار گیرند
.4 استفاده از مکمل های غیر استاندارد هم می‌تواند تحدیدی برای ورزشکاران باشد
ورزش و پیشگیری از سکته
سکته ناشی از بسته شدن موقت یا دائم عروق خونی است که به بخشهای مختلف مغز یا قلب خونرسانی می‌کنند. سکته از علل مهم ناتوانی و افزایش بار اجتماعی افراد جامعه در سنین میانسالی و پیری است و توجه به علل ایجاد کننده و کاهش عوامل خطر مربوط به آنها می‌تواند چه از بعد افزایش سلامت جامعه و چه از بعد کاهش هزینه‌های سلامت نقش مهمی داشته باشد.
فاکتورهای خطر غیر قابل تغییر
• سن : شانس ابتلا به سکته با افزایش سن تغییر یافته و افزایش می‌یابد. دو سوم موارد سکته در افراد بالای 65 سال رخ میدهد.
• جنس : بروز سکته 25 درصد در مردان شایعتر از زنان است.
• نژاد : در برخی نژادها به خاطر استعداد ژنتیکی میزان بروز سکته بیشتر است.
• سابقه خانوادگی مثبت: در خانواده هایی که سابقه بیماریهای عروقی، قلبی یا مغزی یا فشار خون بالا دارند میزان بروز سکته بیشتر میباشد.
فاکتورهای خطر قابل تعدیل
• سیگار کشیدن: تحقیقات نشان می‌دهند که فارغ از سایر علل خطر سیگار به تنهایی نقش بسیار مهمی در ابتلا به سکته بازی می‌کند.
• بیماریهای قلبی: اختلالات ریتم قلب و اختلالات دریچه ای قلب در ابتلا به سکته نقش دارند که درمان این موارد میزان احتمال ابتلا به سکته را کاهش میدهد.
• رژیم غذایی: رژیم‌های غذایی پر از چربی، کلسترول و نمک احتمال ابتلا به سکته را افزایش می‌دهند و باید به آنها توجه گردد.
• فشار خون بالا: فشار خون بالا به تنهایی مهمترین فاکتور خطر برای سکته‌های قلبی و مغزی است و کنترل آن حتی در موارد خفیف نیز در کاهش ابتلا به این بیماری نقش اساسی دارد.
• چاقی: اضافه وزن و چاقی با افزایش کار قلب و عروق از علل مهم ابتلا به سکته مغزی و قلبی میباشد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 25 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود با لینک مستقیم
دانلود مقاله تاثیر ورزش در پیشگیری از سرطان 
نویسند‌گان: منصور ابراهیمی ، نرگس شم ابادی 
