بنام خدا موضوع : بررسی مبانی نظری اندیشه فمینیستی استاد محترم : جناب آقای صاحبی نژاد دانشجو : داریوش لطیفی خرداد 1394 بررسی مبانی نظری اندیشه فمینیستی چکیده فمینیسم در فضایی سر برآورد و به رشد و حرکت خویش ادامه داد،که شعارها و آرمان های خاصی برآن حاکم بود. این گفتارها به طور برجسته ای از گفتارهای نظری دوران خود تأثیر پذیرفته بود. در این راستا تأثیر انقلابات علمی که تفکرات سنتی را کاملاً در هم کوبیده بود،از همه مشهورتر بود. بدین ترتیب عمده ترین اندیشه ی اومانیسم که مولود رنسانس و مبتنی بر جهان بینی غرب با مبانی فکری مدرنیته بود به ظهور رسید، که به عنوان سرمنشأ اکثر تفکرات مدرن و یکی از ریشه های نامحسوس فمینیسم از آن یاد خواهد شد،این گرایشها بر این پیش فرض استوارند.که انسان مصدر تشریع و بی نیاز از هدایت وحی است. در این مقاله سعی شده است تا مبانی نظری اندیشه فمینیستی مورد بررسی قرار گیرد برای نیل به این مقصود، ابتدا معرفی فمنیسم ،بیان مجملی از سابقه این نگرش فکری و تقسیم بندی گرایش های آن مطرح شده است.در ادامه چگونگی پیدایش اندیشه فمینیستی موردبررسی قرار گرفته است و سرانجام آن که به نقد فمنیسم پرداخته شده است . واژه گان کلیدی شخصیت زن، فمینیسم، اندیشه فمینیستی، انسان شناسی، معرفت شناسی، هستی شناسی،هویت زن. مقدّمه یکی ازمهم ترین عوامل عمده پژوهش درباره یک جنبش اجتماعی یا کنش جمعی زمینهاوعواملی هستند که دریافتن یک درک مشترک از مسائل خاص اجتماعی وفرهنگی در میان یک گروه خاص تاثیر بسزایی دارند.گفتارهای نظری یکی از پایه ها و مبانی شکل گیری فمینیسم را تشکیل می دهد؛ از آن جا که مبانی نظری تأثیر به سزایی در این اندیشه داشته است، در این مقاله به بررسی مبانی نظری اندیشه فمینیستی خواهیم پرداخت قبل از آغاز بحث باید به یک نکته اساسی در این زمینه اشاره نمود: آن چه امروز از آن به نام غرب و فرهنگ غرب یاد می شود،در واقع همان فرهنگ و فلسفه حاکم بر دوران جدید است فمینیسم در اصل مولود رنسانس و مبتنی بر جهانبینی غرب جدید با محوریت«اومانیسم» است و چون در دیدگاه اومانیستی انسان مادی و زمینی تنها موضوع ارزشمند برای تلاش و تفکر است بنابراین تمامی گرایشهای فمینیستی بر این پیش فرض استوارند که انسان را مصدر تشریع و بینیاز هدایت وحی می‌دانند پس در هیچ یک از گرایشهای فمینیستی توسل به وحی و اعتقاد به حاکمیت دین در شئونات اجتماعی پذیرفته نیست. زنان به لحاظ جمعیت، نیمی از اجتماعات بشری را تشکیل می دهند،به جهت حائز اهمیت بودن مقام تربیت و تأثیر گزاری بر مردان، تمامیت اجتماعات محسوب می شوند، انجام هرگونه تحقیق و رویکردی به تحولات توسعه ای مسائل اجتماعی ایشان از ویژگی خا صی برخوردار است ولی در این میان رویکردهای مبنا نما و چالش های ریشه یاب اهمیت خاصی دارند، زیرا همه مسائل زنان، از مدیریت کلان زن تا خانه داری وی، از حقوق و وظایف اجتماعی و سیاسی تا حقوق و تکالیف زناشویی، همه و همه در
اقدام پژوهان در یکی از مدارس ابتدایی دخترانه استان خوزستان و در پایه پنجم با استفاده روشهای متنوع و شیوه به کار گرفته شده از جمله ایجاد اتاق کار و اندیشه ، آموزش تک بعدی نبودن ، اجرای زنگ رشد ، اموزش نرمش فکری ، پرورش حواس ، تقویت تفکر انتقادی و ... به نتایج قابل توجهی به عنوان نمونه کسب مهارت اجتماعی و حس خود ارزشمندی ، کسب مهارت درست و زیبا اندیشیدن و ... دست یابند که این نتایج توسط گروه اعتبار گذار مثبت ارزیابی شده و تایید گردیده است.
این فایل بصورت word و pdf در 43 صفحه و در سال 87 نگاشته شده است.
از آن جا که رهبری امام خمینی مهمترین نقش را در پیروزی انقلاب داشته، به شکل تفضیلی به زندگی و زمانه، اندیشه سیاسی و رهبری سیاسی حضرت امام می پردازیم .
سید روح الله خمینی در اول مهر 1281 ش. (بیستم جمادی الثانی 1320/ 24 سپتامبر1902) در شهر خمین و در خانواده اهل فضیلت وعلم ، زاده شد . این خاندان به میر حامد حسین- صاحب کتاب معروف «عبقات الانوار» - نسبت می برند. پدر بزرگ امام ، آقا سید احمد به دعوت مردم خمین در این شهر سکنی گزید و تا هنگام در گذشت، مرجع وملجا مردم آن دیار بود .
پس از او فرزندش آقا سید مصطفی نیز چون پدر، علاوه بر رفع حوائج شرعی، به یاری بی پناهان و درمندان می پرداخت و همین امر، خشم و کینه خوانین محلی را بر ضد او بر می انگیخت؛ تا آنکه او را در ذیقعده 1320 ق. در حالی که تنها پنج ماه از عمر امام می گذشت ، به شهادت رساندند.
مادر امام (خانم هاجر) دختر مرحوم آقا میرزا احمد مجتهد خوانساری بود که پس از شهادت همسرش ، به یاری صاحبه خانم (عمه امام) به سرپرستی و تربیت وی اهتمام ورزید. تا آنکه هر دو بر اثر شیوع بیماری در فاصله ای اندک در گذشتند. دراین هنگام امام پانزده سال داشت.
قرنهاست که بشر در رابطه تنگاتنگ با طبیعت به سر برده و برای تولید مایهتاج خود از آن الهام می گیرد . لئوناردو داوینچی ، نابغه عصر رنسانس ، یکی از اولین کسانی بود که برای ساخت ماشین پرواز دانشهای « بیولوژی » و « فنی » زمان خود را درآمیخت و برای حل مسائل فی زمانش به جستجو و تحقیق در ساختار جانداران پرداخت . امروز پانصد سال پس از داوینچی مهندسان رشته های مختلف برای ایجاد ارتباط بین قوانین علوم فنی با دنیای جانداران تلاشی مشابه دارند . ارتباطی که با آغاز قرن بیست و یکم و رشد روزافزون رایانه ها جایگاه خاص یافته و دنیای اندیشه های معماری را نیز تحت تأثیر قرار داده است . حجم زیاد مقالات ، سخنرانی ها ، مباحث نظری ارائه شده در چند سال گذشته تأیید بر این مدعاست . به موازات اوج گیری این مباحث ، عرضه آثار شاخص این جریان را در سالنهای موزه های معتبر دنیا نیز می بینید . یکی از سردمداران به نام این جریان « گرگ لین » متولد 1964 ، معمار و نظریه پرداز آمریکایی است که این مقاله سعی در معرفی و بررسی افکار او تحت عنوان معماری بیونیک دارد . یکی از اولین موارد استفاده از آفرینش های طبیعی را برای نوآوری در معماری در ابتدای نیمه دوم قرن نوزدهم مشاهده می کنیم . متخصصان انگلیسی در سال 1846 برای نخستین بار موفق به پرورش نوعی نیلوفر آبی عظم در اروپا شدند که قطر برگ های آن به دو متر می رسید . پاکستون ، معمار انگلیسی تبار ، با دیدن استحکام برگ های .زین نیلوفر آبی به مطالعه قفسه بندی مدور و ساختار شعاعی این گل پرداخت . حاصل این تفحص ابداء ساختار جدیدی برای سقف سبک شیشه ای در معماری بود که در قصر کریستال نمایشگاه جهانی لندن در سال 1851 عرضه و موفق به جلب نظر منتقدان شد . موارد دیگری چون همکاری و مطالعۀ بین رشته ای ساختار استخوان های ران انسان برای ساختن سازه های سبک و مقروم به صرفه را نیز در قرن نوزدهم مشاهده می کنیم…
مشخصات این فایل عنوان: حق و عدالت در اندیشه استاد مطهری فرمت فایل : word( قابل ویرایش) تعداد صفحات: 29
این مقاله درمورد حق و عدالت در اندیشه استاد مطهری می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله حق و عدالت در اندیشه استاد مطهری می خوانید :
ضرورت عدالت متفکران از زوایای گوناگون به لزوم تحقق عدالت در حیات فردی و اجتماعی بشر پرداخته‌اند. افلاطون از جهت نیل به سعادت، عدالت را ضرور می‌داند. افلاطون به اهمیت عدالت، هم از جهت فردی و هم از جهت اجتماعی اعتقاد دارد. برقراری هماهنگی میان اجزای سه‌گانة نفس یعنی عقل و غیرت و شهوت، لازمة تحقق عدالت در نفس است عادل‌ترین افراد هم کسانی هستند که سلطان نفس خویشند.43 شخص عادل اجازه نخواهد داد که اجزای مختلف نفس وی، در کار غیر مربوط به خود دخالت کنند، و یا یکی از آن‌ها نسبت به وظیفة دیگری تجاوز نماید؛ بلکه بر عکس در درون خود نظم واقعی برقرار می‌سازد؛ بر نفس خویش حکومت می‌کند؛ اعمال خود را تابع انضباط قرار می‌دهد؛ در باطن خویش صلح و صفا ایجاد می‌نماید؛ میان سه جزء نفس خود هماهنگی تولید می‌کند.44
برخی نیز عدالت را پشتوانة قانون دانسته‌اند؛ چنان‌که توماس آکوئینی می‌گوید: قانون ناعادلانة مصداق خشونت است.45 استاد مطهری ضرورت را با توجه به اهداف بعثت انبیأ تبیین می‌کند. پیامبران دارای دو هدف عمده بوده‌اند: 1. دعوت به توحید؛ 2. دعوت به عدالت. هدف اول ارتباط صحیح میان بنده و خالق را در بر می‌گیرد و این‌که انسان نباید جز خدا، هیچ موجودی را بپرستد؛ اما هدف دوم از رابطه میان افراد بشر با یک‌دیگر سخن می‌گوید و این‌که رفتارهای اجتماعی آن‌ها باید عادلانه باشد. لَقَد أَرسَلنَا رُسُلَنَا بِ‌البَیٍّنَاتِ وَ‌أَنزَلنَا مَعَهُمُ الکِتَابَ وَ‌المِیزَ‌انَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِ‌القِسطِ. حدید (57): 25. افزون بر مسألة پیشین، استاد چند مطلب دیگر را برای ضرورت عدالت مطرح می‌سازد؛ از جمله آنکه عدم تعادل اجتماعی در روح افراد تأثیر سوء گذاشته، منشأ عقده‌های روانی می‌شود.46 نظام ناعادلانه سبب می‌شود، افراد به زندگی در روزگار بدبین شده، از بخت بدوشانس حمایت کنند. یکی از آثار فقدان عدالت اجتماعی پیدایش بدبینی‌ها به نظام عالم است و شعرأ در این باب داد سخن داده‌اند.47 تقسیمات عدل عدل را به صورت‌های گوناگون تقسیم کرده‌اند. مهمترین تقسیم عبارت است از: 1. عدل تکوینی؛ 2. عدل تشریعی. در بحث از عدل تکوینی، به بررسی نظام خلقت پرداخته می‌شود؛ یعنی آیا جهان آفرینش از آسمان و زمین گرفته تا جماد و نبات و حیوان بر اساس عدالت آفریده شده‌اند یا نه؟ این هم که در روایات آمده «بالعدل قامت‌السموات و الارض»، نشان‌دهندة عدل تکوینی است. در عدل تکوینی، استاد مطهری از عدل در روح نیز سخن به میان آورده است؛ چرا که روح نیز مانند بدن دارای اعتدال است. اگر نظام روحی انسان دگرگون شود، مانند بدن دچار بیماری خواهد شد.48 مقصود از عدل تشریعی نیز دستورهایی است که جهت هدایت فرد و اجتماع ارائه می‌شود. این‌جا قسم عدل را می‌توان به الاهی و بشری تقسیم کرد، در عدل تشریعی الاهی این نکته مطرح است که قوانین و دستورهای الاهی عادلانه است.49 در عدل تشریعی بشری نیز بر این مطلب تأکید می‌شود که قوانین بشری باید عادلانه باشد و نباید هیچ قانون غیرعادلانه وضع شود. در عدل تشریعی، مسألة عدل در جامعه یا عدالت اجتماعی اهمیت بسزایی دارد؛ زیرا اگر نظام اجتماعی عادلانه نباشد، جامعه دچار عدم تعادل خواهد شد و عدم تعادل جامعه از لحاظ حقوق، و وظایف و کار و مواهب است.50 در بحث از عدل اجتماعی، استاد مطهری با بررسی آیات قرآنی، آن‌ها را بر چهار قسم تقسیم کرده است: 1. عدل خانوادگی؛ 2. عدل قضایی؛ 3. عدل اصلاحی اجتماعی؛ 4. عدل سیاسی.51
تفسیر عدل عدل را می‌توان دو گونه تفسیر کرد: یکی این‌که عدل، امر عقلی تلقی شود و دیگر این‌که امر شرعی لحاظ شود. طرفداران حُسن و قبح عقلی معتقدند که هم نظام تکوین و هم نظام تشریع، صرفنظر از آنکه مخلوق خدا باشند یا نباشند، عادلانه‌اند. نظام تکوین و نظام تشریع تابع یک سلسله قوانین عقلی‌اند. دستورهای الاهی بر یک سلسله مصالح و مفاسد واقعی مبتنی هستند. دزدی، دروغگویی، خیانت در امانت قبیح است؛ خواه شارع به آن دستور داده یا نداده باشد. مصالح و مفاسد آن‌ها تابع فرمان شارع نیست. عمل دزدی پیشین از هرگونه تشریع الاهی بوده است. استاد مطهری در جایگاه فیلسوف، حُسن و قبح را عقلی می‌داند و به شدت از تفسیر عقلانی عدل دفاع می‌کند. به نظر وی مسألة حُسن و قبح صرفاً مسأله‌ای نظری نیست که هیچ آثار عملی نداشته باشد؛ چرا که تفسیر عقلی با شرعی عدل، ارتباط تنگاتنگ با دخالت یا عدم دخالت عقل در استنباط احکام اسلامی دارد؛ زیرا طرفداران حسن و قبح عقلی، نقش عقل را در شناسایی احکام عادلانه مؤ‌ثر می‌دانند؛ در حالی که پیروان حُسن و قبح شرعی برای عقل اهمیتی در شناسایی احکام قائل نیستند. از همین جا است که طرفداران حسن و قبح گفته‌اند. کُلُّ ما حَکَمَ بِه العقل حَکَمَ به الشرع. الواجبات الشریعة الطافٌ فی الواجبات العقلیه. اشاعره هم چون نتواستند عقلانیت برخی دستورهای دین را درک کنند، به دفاع از تفکر جمهود اندیشانة خود پرداختند. از نظر آن‌ها، خلقت شیطان، شرور موجود در عالم نظیر بیماری‌ها و فقرها از جهت تکوینی و دستورهای تشریعی چون اختلاف حقوق زن و مرد، نشان می‌دهد که باید از حُسن و قبح شرعی دفاع کرد، نه حسن و قبح عقلی.52 استاد ریشه تفکر اشعری‌گری را در جاهلیت سراغ می‌گیرد.53 به گمان او «عدالت در سلسله علل احکام است، نه در سلسله معلولات. نه این است که آنچه دین گفته، عدل است؛ بلکه آنچه عدل است، دین می‌گوید».54 استاد معتقد است: فهم درست از مسألة عدالت ضرورت بسیار دارد؛ زیرا دریافت غلط از آن نه تنها سد راه تحقق آن می‌شود که ستم نیز تحت لوای آن حاکم خواهد شد. این‌که قرن‌ها در جهان اسلام به اصل عدالت عمل نشده فقط وجود حاکمان ستمگر نبوده؛ بلکه بیش‌تر تفسیر غلط از آن بوده است. کسان بسیاری در جهان اسلام منکر اصل عدل شدند؛ در حالی که سوء نیت نداشته؛ بلکه سوء فهم داشتند جماعتی قشری مسلک و متعبد مآب با یک سلسله افتکار متحجرانه به تفسیرهای نادرست از برخی مفاهیم اسلامی چون اصل عدل پرداختند.55 اندیشة اشعری در طول تاریخ مورد پسند عوام واقع شد و در نتیجه جمود در تفکر دینی در طول قرن‌ها در جهان اسلام حاکمیت یافت. .....
بخشی از فهرست مطالب مقاله حق و عدالت در اندیشه استاد مطهری
