تحقیق و بررسی در مورد مروری بر کاربرد نظام‌های خبره و هوشمند در بازیابی اطلاعات 39 ص

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق و بررسی در مورد مروری بر کاربرد نظام‌های خبره و هوشمند در بازیابی اطلاعات 39 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 61

مروری بر کاربرد نظام‌های خبره و هوشمند در بازیابی اطلاعات

چکیده: با وجود مطالعات نظری نسبتا زیادی که در زمینة استفاده از نظام‌های خبره و هوشمند در بازیابی اطلاعات صورت گرفته، اما به طور نسبی نظام‌های بازیابی اندکی را می‌توان مشاهده کرد که در آنها از قابلیت‌های نظام‌های خبره و هوش مصنوعی استفاده شده باشد. به تعبیر دیگر، در اغلب این‌گونه نظام‌ها، استفاده از الگوهای سنتی بازیابی اطلاعات نظیر منطق بولی قابل مشاهده است.. بررسی متون مرتبط نشان می‌دهد که اغلب پیشرفت‌ها در این زمینه مرتبط با مفاهیم پردازش هوشمند متن، واسط‌های هوشمند و عامل‌های هوشمند بوده است. این مقاله سعی دارد به طور نظری میان اهداف مورد انتظار از نظام‌های خبره و هوشمند و فرایند بازیابی اطلاعات ارتباط برقرار کند. در نهایت، با رویکردی کاربرمدار این موضوع مورد تاکید قرار می‌گیرد که ماهیت برخی فرایندها در بازیابی اطلاعات مرتبط با نیاز اطلاعاتی واقعی کاربر به گونه‌ای پیچیده است که به دشواری می‌توان نظام‌های خبره و هوش مصنوعی را به طور کامل جایگزین آن کرد.

مقدمه

مقالات و متون متعددی در مورد مفهوم و کاربردهای نظام‌های خبره و هوش مصنوعی نوشته شده است. با این حال، جست‌جو در ویرایش پیوسته (2004) پایگاه چکیده مقالات کتابداری و اطلاع‌رسانی (لیزا)‌ نشان داد که به طور نسبی مقالات اندکی در خصوص کاربردهای عینی نظام‌ها‌ی خبره و هوشمند در بازیابی اطلاعات نوشته شده است. هدف مقاله حاضر، پاسخگویی به این سؤال است که آیا نظام‌های خبره و هوش مصنوعی (هوشمند) را می‌توان در نظام‌های بازیابی اطلاعات مورد استفاده قرار داد و اگر چنین است کاربرد عینی آنها در این‌گونه نظام‌ها چگونه است. مروری بر تحقیقات انجام شده در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی در این زمینه نشان می‌دهد که ابهام‌هایی در خصوص کاربردهای عینی فن‌آوری‌های خبره و هوش

تحقیق و بررسی در مورد ذخیره و بازیابی اطلاعات 18 ص

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق و بررسی در مورد ذخیره و بازیابی اطلاعات 18 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

ذخیره و بازیابی اطلاعات

مراجع :

* مقدمه ای بر سیستم و ساختار فایل ها - سید محمد تقی روحانی رانکوهی - انتشارات جلوه

* ذخیره و بازیابی اطلاعات - مقسمی - انتشارات گسترش علوم

* ذخیره و بازیابی اطلاعات - جعفر نژاد قمی

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ماشین :

محیط درون ماشین : کامپیوتر و عناصر داخلی آن ( حافظه اصلی )

محیط برون ماشین : تجهیزات جانبی peripheral Devices

حافظه های جانبی : Storag Device - Storag Media

مباحث مورد بحث در ذخیره و بازیابی :

سخت افزار ذخیره و بازیابی ( چگونگی ذخیره سازی اطلاعات )

روش های ذخیره و بازیابی اطلاعات به /از رسانه ذخیره سازی ساختار فایل و سازماندهی داده ها روی دستگاه ذخیره سازی ثانویه و دستیابی به آنها

Memory (حافظه ): هر وسیله که توانایی ذخیره سازی (نگهداری ) اطلاعات را داشته باشد و در هر لحظه بتوان به آن اطلاعات دسترسی داشته باشیم .

تقسیم بندی حافظه : 1- درون ماشین ماندگار (غیر فرار ) خواندنی

2- برون ماشین غیر ماندگار (فرار ) خواندنی - نوشتنی

خصوصیات حافظه :

نوشتن و خواندن ( درج اطلاعات – واکش اطلاعات Fetch )

نشانه پذیری – آدرس دهی

قابلیت دستیابی (Access) دستیابی ممکن است به منظور خواندن از یا نوشتن در حافظه باشد.

ظرفیت (Bit,Byte)

زمان دستیابی : زمان لازم بین لحظه ای که دستور خواندن – نوشتن صادر می شود تا آغاز عملیات (Access Time)

نرخ انتقال یا سرعت انتقال :B/S (Transfer rate) مقدار اطلاعاتی که در واحد زمان از حافظه قابل انتقال است.

دلایل به کار گیری حافظه جانبی :

محدودیت ظرفیت حافظه های درونی

عدم نیاز به تمامی اطلاعات در یک لحظه

گران بودن حافظه های اصلی

برنامه ها اغلب به حافظه ای بیش از حافظه درونی نیازمندند

حجم ذخیره سازی زیاد اطلاعات که مرتب به صورت تصاعدی در حال افزایش است.

غیر پایدار بودن حافظه های اصلی

اشتراک گذاری اطلاعات روی دیسک

الگوریتم طراحی سیستم ذخیره سازی : در هر لحظه چه اطلاعاتی به چه مدتی در چه سطحی از سلسله مراتب نگهداری شود چگونه اطلاعات بین این سطوح انتقال یابند.

انواع حافظه های جانبی از لحاظ تکنولوژی ساخت:

الکترومکانیکی : کارت و نوار منگنه شدنی

الکترومغناطیسی : نوار مغناطیسی – دیسک و درام Drum

الکترواپتک : دیسک نوری

مغناطیس نوری :MD (Magnetic – Optic)

نوار مغناطیسی :

رسانه ای برای پردازش ترتیبی :

ریل به ریل

نوار کاتریج

نوار کاست

نوار صوتی

نحوه ذخیره سازی اطلاعات بر روی نوار: * 7 شیاره * 9 شیاره

بیت خطا : * عرضی (به ازاء هر کارکتر) * طولی به ازاء هر بلاک

چگالی : density: تعداد بیت های ذخیره شده در هر اینچ از نوار bpi

گپ Gap : حافظه ی بلا استفاده بین دو گروه از بلاک ها (برای ایستادن نوک هد و حرکت دوباره آن )

سرعت حس : برای آن که هد بتواند اطلاعات روی نوار را بخواند باید به سرعت مناسبی برسد.

= سرعت متوسط

فاکتورهای نوار مغناطیسی :

پارامترهای زمانی :

سرعت نوار inch/s

نرخ انتقال b/s

زمان حرکت – توقف (ms)

پارامترهای ظرفیتی :

چگالی bpi

طول نوار

اندازه IBG (Inter Bloch Gap)

سوال : طول Gap ثابت است یا می توان آن را کم کرد؟

تعداد Gap را می توان زیاد یا کم کرد اگر طول بلاک ها را زیاد یا کم کنیم چه تغییراتی حاصل می شود؟

دیسک سخت :

اصلی ترین روش برای ذخیره سازی

ویژگی ها : سریع ، قابل اطمینان ، حجم بالا

جنس صفحه دیسک سخت از آلومینیوم که با مواد فرو مغناطیس پوشیده شده است .(یا شیشه )

سرعت چرخش صفحات دیسک با واحد(Rotation Per Minute) RPM

(هر چه سرعت بالاتر باشد مدت زمان درنگ دورانی نیز کمتر خواهد شد

روش های حرکت هد بر روی صفحات :

روش پله ای step motor

روش سیم پیچی صوتی و مکانیسم servo

فاصله هد خواندن نوشتن تا صفحه حدود کمتر 0.1 میکرون . ( میکرون)

هنگام خاموش کردن هدها باید در ناحیه ای اصطلاحاً پارک شوند. در دیسک های قدیمی ناحیه ای از دیسک به نام landing zone برای این کار استفاده می شد اما این ناحیه بهتر است خارج از صفحه دیسک باشد. (دیسک های جدید به طور اتوماتیک هنگام خاموش شدن هد را پارک می کند).

دو عامل در پیشرفت تکنولوژی دیسک ها:

گنجایش بیشتر ( افزایش تراکم بیتی (Bit density) یا تراکم سطح (Areal Density)= تعداد بیت ها در هر اینچ از مسیرbpi

دستیابی به سرعت بیشتر در انتقال داده ها

ثبت افقی : طول این ناحیه نباید از مقدار معینی کمتر باشد.( طول قلمرو یا اندازه دامنه ) ، ناحیه ای که باید در جهتی خاص مغناطیسی شود. هنگام خواندن این تغییر میدان مغناطیسی است که اطلاعات را ایجاد می کند.

ثبت عمودی : یکی از روش های دستیابی به اندازه قلمرو کوچک

لایه مغناطیس اضافی : لایه ای است که کمترین مقاومت را در مقابل عبور میدان مغناطیسی ایجاد می کند.

روش دیگر برای کاهش قلمرو: کوچک کردن هدها می باشد.

(آدرس دهی CHS) شماره سکتور – شماره سلندر – شماره هد یا صفحه

شماره گذاری سیلندرهاو صفرها از صفر و شماره سکتور از 1 شروع می شود.

برای افزایش ظرفیت هاردها از روش Multiple zone Recording استفاده می شود که تعداد سکتور بیشتری را در مسیرهای بیرونی درایو قرار می دهد.

سرعت عملکرد درایو:

جنبه های فیزیکی :

زمان جستجوی مسیر به مسیر: زمان مورد نیاز برای انتقال هد از مسیری به مسیر مجاور

میانگین زمان جستجو: میانگین زمان برای انتقال هد به مسیر مورد نظر Average seek time

زمان جستجوی تمام مسیر: زمان لازم برای انتقال هد از یک سمت صفحه به سطح دیگر آن

زمان چرخش : زمانی که طول می کشد تا صفحه بچرخد تا اول اطلاعات به زیر هد برشد.

زمان دستیابی : میانگین زمان جستجو + زمان چرخش

سرعت انتقال از دیسک به بافر

جنبه های منطقی : شماره سکتور ها می تواند پشت سر هم نباشد: (سکتور بینابینی) درایو قبل از رسیدن به سکتور بعدی بتواند بافر را تخلیه کند.

درایو مجهز به حافظه ی نهانگاه : در این درایوها کل مسیر حاوی سکتور خوانده شده در حافظه ی Cache کنترلر قرار می گیرد. بدین ترتیب دیگر احتیاجی به روش بینابینی وجود ندارد.

داده ها در مسیر بعدی قرار نگیرند (زمان لازم برای جابه جایی هد به سیلندر مجاور

داده ها در مسیر هم شماره مربوط به هد بعدی قرار بگیرند. بهتر است داده های متوالی به جای اینکه در دسترس یک هم باشند بر روی یک سیلندر باشند

اریب بودن مسیرها: نقطه شروع مسیرهای هم سیلندر اریب

دیسک مغناطیسی : دسترسی تصادفی به اطلاعات Divect Access Device

انواع دیسک ها :

ثابت با هد خواندن / نوشتن ثابت تک صفحه 1 دیسک نرم

قابل جابه جایی هد متحرک چند صفحه دیسک سخت

شیار track : به دوایر هم مرکز روی رویه ها – شماره گذاری از 0,1, ..... (از بیرونی ترین شیار)

استوانه Sylinder: به شیارهای هم شعاع بر روی های مختلف

قطاع sector: تقسیمات شیار (ظرفیت هر sector، 512 می باشد.)

طول سکتورها در شیارهای خارجی بیشتر از شیارهای داخلی میباشد . چگالی سکتور های داخلی بیشتر است.

Zone: شامل تعدادی شیار می باشد که طول سکتور در آن ثابت می باشد.(این سکتورها توسط مدارات برروی hard تنظیم می گردند.

واحد ردو بدل کردن اطلاعات بین hard و کامپیوتر یک سکتور می باشد. برای خواندن یک Byte سیستم عامل کل سکتور حاوی آن بایت را می خواند در سیستم عامل ها مختلف چند سکتور با هم خوانده می شوند. مثلاً در Dos سیستم عامل فایل ها را بصورت مجموعه ای از کلاسترها (cluster) در نظر می گیرد.

مزیت کلاستر های بزرگ و کوچک:

برای فایلهای بزرگ که پردازش ترتیبی دارند (کلاستر های بزرگ )

برای فایل های کوچک ( کلاسترهای کوچک )

پارامترهای دیسک :

برنامه ریزی استراتژیک و فناوری اطلاعات در آموزش 15 ص

اختصاصی از اینو دیدی برنامه ریزی استراتژیک و فناوری اطلاعات در آموزش 15 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

برنامه ریزی استراتژیک و فناوری اطلاعات در آموزش

منبع: نشریه فرهنگ و پژوهش بهمن ماه 1382 برنامه ریزی استراتژیک سیتم ها و فناوری اطلاعاتی (IT/IS) عبارت است از فرآیند تشخیص سیستم‌های کاربردی مبتنی بر کامپیوتر که سازمان را در اجرای طرح‌های کاری وتحقق اهدافش یاری می‌کند . برنامه‌ریزی استراتژیک مدت زیادی است که به عنوان یک ضرورت برای بهره‌برداری از منابع بالقوه سیستم‌ها و فناوری‌های اطلاعاتی شناخته شده است و بررسی یافته‌های پژوهشی در این خصوص نشان می‌دهد که موانع عمده‌ای بر سر راه چنین برنامه‌ریزی‌های استراتژیک وجود دارد. این مقاله سعی دارد ضرورت برنامه‌ریزی توسعه‌ای سیستم‌ها و فناوری های اطلاعاتی برای نوسازی ساختارهای اقتصادی و اجتماعی ایران را مورد تاکید قرار دهد. امروزه فناوری ارتباطات و اطلاعات یکی از ویژگی‌های مهم عصر اطلاعات به شمار می‌رود که امکان طراحی اشکال جدید سازمانی، سیستم های کنترلی جدید ،باز مهندسی فرآیندهای سازمانی و مانند اینها را فراهم ساخته است . (IT/IS) به ما کمک می‌کند دیوارهایی را فروبریزیم که وظایف، محل‌های جغرافیایی و سطوح مدیریتی را از هم جدا می‌کنند و به ما اجازه می‌دهد شبکه جدیدی از روابط بین اعضای سازمان به وجود آوریم. در حال حاضر کشورهای جهان از لحاظ به کارگیری سطح فناوری در مراحل مختلف قرار دارند و متناسب با آن از ساخت اجتماعی متفاوتی نیز برخوردار هستند بنابراین ضروری است با برنامه‌ریزی توسعه‌ای مناسب از قابلیت‌های سیستم‌ها و فناوری‌های اطلاعاتی در نوسازی ساختارهای اقتصادی و اجتماعی کشور خود بکوشیم. واکاوی برنامه‌های توسعه در ایران از منظر برنامه ریزی IS/IT امروزه در اغلب کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه IS/IT یکی از ابزارهای مهم توسعه و پیشرفت محسوب می‌شود و در برنامه‌های توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. از یک طرف، برخی از کشورها مانند سنگاپور با اتخاذ استراتژی پیشگامی به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافته‌اند. همانطور که دروگ (1997) اشاره می‌کند، هر چند عمر به کارگیری سیستم‌ها و فناوری اطلاعات در سنگاپور زیاد نیست ،اما با اتکا به یک برنامه جامع به سرعت در حال تبدیل شدن به یک برنامه جامع به سرعت در حال تبدیل شدن به یک جزیره هوشمند است و از این رهگذر سطوح بالایی از کارایی، اثر بخشی و کسب مزیت رقابتی را تجربه کرده است. از طرف دیگر در کشورهایی مانند ایران به دلیل شرایط خاص، کمتر به نقش کلیدی این ابزارها در حیات توسعه کشور توجه شده است. نگاهی به برنامه اول و دوم توسعه کشور نشان می‌دهد که برنامه ریزی IS/IT چندان مورد توجه واقع نشده است و سیاست‌های مناسبی نیز در جهت هدایت سازمان‌ها برای طراحی و استقرار سیستم‌ها و فناوری‌های اطلاعاتی اتخاذ نشده است. در برنامه سوم توسعه در حوزه‌های فرابخشی سند برنامه، سر فصلی از موضوعات به فناوری اطلاعات به عنوان یکی از محورهای توسعه ملی تصریح و خطوط اصلی توسعه در این حوزه در بخش‌های مختلف نرم افزار، سخت افزار، نیروی انسانی، مخابرات، اطلاعات و مدیریت مورد لحاظ قرار گرفته است. به رغم چنین تأکیداتی، مجموعه اقدامات عملی دستگاه‌های اجرایی کشور در مقایسه با دیگر کشورها، چندان رضایت بخش نیست اما نمی‌توان انتظار داشت سازمان‌ها در کاربرد سیستم‌ها و فناوری های اطلاعاتی به طور جهشی عمل کنند. اکنون تجربه انباشته سازمان‌ها این امکان را فراهم ساخته است تا با پرداختن به برنامه‌ریزی استراتژیک سیستم‌ها و فناوری اطلاعاتی، قدم اساسی در فرایند یادگیری سازمانی برداشته شود. نگرشهای برنامه‌ریزی استراتژیک IT/IS برنامه‌ریزی استراتژیک مدت‌های زیادی است که به عنوان یکی از فعالیتهای بنیادین مدیریت ارشد تشخیص داده شده است. برنامه‌ریزی استراتژیک IT/IS عبارت است از فرایند تشخیص بدره (Prtfolio) سیستم‌های کاربردی مبتنی بر کامپیوتر که به یک سازمان در اجرای برنامه‌های کاری و تحقق اهدافش یاری می‌رساند. بنابراین نیاز به اجرای ماهرانه برنامه‌های استراتژیک IS/IT هم در مطالعات

ذخیره سازی روی حافظه ها 14 ص

اختصاصی از اینو دیدی ذخیره سازی روی حافظه ها 14 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

نحوه ذخیره سازی اطلاعات روی حافظه ها:

روی دیسک های مغناطیسی نمیتوان بعد از ساخت ،اطلاعات را ذخیره کرد بلکه این حافظه ها باید فرمت(1) شوند.

فرمت یعنی تقسیم بندی دیسک برای نوشتن اطلاغات مورد نظر روی آن

برای آشنایی با فرمت بندی فرض کنید که دیسک دایره ا ی ما با دوایر متحد المرکزی که به تعداد زیاد و فاصله بسیار کم نسبت به هم دارند تقسیم شده است فاصله بین هر یک از این دایره ها را شیار(2)گویند .

هر یک از این شیار ها توسط شعاع های دایره به قسمت های هم اندازه ای تقسیم میشوند که به آنها قطاع یا سکتور(3)گفته می شود در سکتورها اطلاعات به صورت بیت پشت سر همدیگر ذخیره می شوند.

در دیسک های سخت که چند صفحه روی هم قرار می گیرند اگر دقت کنیم می بینیم که شیار های هم شماره با هم تشکیل یک استوانه را می دهند که به آن سیلندر(4) گفته میشوند لازم به تذکر است تعداد شیار ها در فلاپی دیسک ها حدود 80 عدد و در هارد دیسک ها به 1000 عدد هم می رسد

در بخش بندی دیسک ها به سکتور چون که ظرفیت شیارهای درونی با شیار های بیرونی برابر است یعنی به یک میزان اطلاعات در آنها قرار می گیرد اطلاعات شیار های درونی چون که به مرکز دیسک نزدیکترند باید نسبت به اطلاعات بیرونی از فشردگی اطلاعات بیستری برخوردار باشند بنابراین میبینیم که اگر بتوان اطلاعات ذخیره شده در در شیار های بیرونی

دیسک را به میزان شیار های درونی ذخیره سازی کرد می توان اطلاعات بیشتری را با در همان حجم از دیسک ذخیره سازی کرد به همین دلیل امروزه تقسیم بندی شیارها کمی متفاوت شده است و تقسیم بندی آنها به صورت ZONE در آمده است که شکل آن را مشاهده می فرمائید.

اما تکنولوژی به کار رفاه در CD و DVD به گونه ای است که تقریبا تلفات فضای اطلاعاتی را به صفر می رساند.در این روش شیارها به صورت دوایر متحد المرکز جدا از هم نیستند بلکه پیوسته و حلزونی شکل هستند و طول هر سکتور ثابت است ولی نسبت به سخت دیسک

از سرعت کمتری برخوردارند.مانند شکل سمت راست

در فلاپی دیسک ها هم از ابتدا ظرفیت به مقدار کنونی نبود موارد زیر روند تکاملی فلاپی دیسک ها را به ما نشان می دهد:

1)SS-DD یک رویه با چگالی مضاعف 72 کیلوبایت (5و6)

2) DS-DD دورویه با چگالی مضاعف 72 کیلوبایت (7)

3)DS-HD دورویه با چگالی مضاعف 1.44 مگابایت (دیسکهای متداول امروزی) (8)

4)DS-ED دورویه با چگالی مضاعف 2.88 مگابایت (9)

((حافظه های جانبی))

حافظه های جانبی حافظه هایی هستند که از آنها برای ذخیره اطلاعات برای مدت طولانی استفاده میشود. برخلاف حافظه های اصلی که با قطع برق اطلاعات موجود در آنها از بین می رود اطلاعات موجود در این حافظه ها با قطع جریان برق باقی می مانند .

لازم به تذکر است چون این حافظه ها از عناصر غیر الکترونیکی ساخته شده اند نسبت به حافظه های اصلی ارزانتر و کندتر هستند.

حافظه های جانبی به چند دسته تقسیم می شوند که دو نوع مهم آن حافظه های مغناطیسی و غیر

تحقیق: GPS GIS Geographic Information System (سیستم اطلاعات جغرافیا)

اختصاصی از اینو دیدی تحقیق: GPS GIS Geographic Information System (سیستم اطلاعات جغرافیا) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله کامل بعد از پرداخت وجه

لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحات: 22

نقشه برداری در ایران

ایرانیان باستان نقش برجسته‌ای در پایه گذاری علم نقشه برداری داشته اند. اکتشافات دریایی که از زمان گذشته انجام گرفته است موید این مطلب است . در ایران باستان می‌‌توانستند عرض جغرافیایی را تعیین کنند ولی تعیین طول جغرافیایی با دشواری بسیار همراه بوده است .آنها برای مسافرتهای خود نیاز به نقشه داشتند و نقشه هایی نیز بدون توجه به فواصل رسم می شده است .تعیین موقعیت در روی زمین و فراهم آوردن هر گونه نقشه در جهان باستان نیز نیاز به در دست داشتن ابزارها و بهره وری ا ز قواعدی داشته است .مصریان روشهایی برای اندازه گیری ارتفاع بین دو نقطه و تعیین فاصله افقی آندو داشته‌اند طناب، ترازو گونیا از ابزارهای نخستین نقشه برداری بوده‌اند و کم کم تراز و خط کش و پرگار به آن افزوده گشت.
دانشمندان ایرانی به کمک استرلاب عرض جغرافیایی و با استفاده از ساعت آبی طول جغرافیایی را در هر نقطه از مرز اندازه گیری می‌‌کردند. ابوریحان بیرونی دانشمند بزرگ ایرانی در زمینه‌های گوناگون اندازه گیری نجومی ،و فواصل بین شهرها ،مطالعات بسیار ارزنده‌ای انجام داده است نقشه برداران قدیم برای تعیین امتداد، فاصله و زاویه وسایلی ساخته بودند که نخستین آنها ریسمان بود و همچنین برای تعیین تراز افقی تراز هایی ساخته بودند و این تراز در طول تاریخ فرمهای گوناگونی به خود گرفته است. کهن‌ترین آن تراز آبی بوده است که نوع تکامل یافته تر آن همان شیلنگ تراز است که بناهای امروزی از آن استفاده می‌‌کنند.

دوربین تئودولیت

کرجی دانشمند ایرانی مخترع دستگاههای با ارزشی بوده است. وی را می‌‌توان مخترع نخستین دوربین تئودولیت به شمار آورد. وی صفحه‌ای را مدرج کرده و لوله‌ای با قابلیت گردش 360 درجه برروی آن سوار کرد و این صفحه توسط زنجیری آویزان می‌‌شد و توسط شاقولی بر روی آن عمود می‌شد که با آن زوایای بین دو نقطه را می‌‌خواند و با استفاده از تئوریهای مثلثات ارتفاع کوه ها و اختلاف بلندی ها را بدست می‌‌آورد ..اختراع قطب نما را نیزبه ایرانیان نسبت می‌‌دهند.

مفهوم GIS مخفف Geographic Information System به معنی سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بستری برای ذخیره ، نگهداری ، مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی می باشد و جهت کار همزمان با داده هایی که وابستگی مکانی (جغرافیایی) و توصیفی دارند، طراحی شده است. برای بهره گیری صحیح از قابلیتهای یک GIS، در درجه اول نیاز به درک صحیح از سیستم GIS و سپس ساختار اطلاعات در آن میباشد.جهت پیاده سازی یک سیستم GIS ، توجه به ماهیت و ساختار اطلاعات جغرافیایی متشکله آن که رکن اساسی هر سیستمGIS را تشکیل داده و توانمندیها و پتانسیلهای آن را تعیین میکند، اجتناب ناپذیر است. سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) یک سیستم کامپیوتر مبنا می باشد که به عنوان یک مجموعه متشکل از سخت افزار، نرم افزار، اطلاعات جغرافیایی، نیروی انسانی و مدلهای پردازش داده، به منظور تولید، ذخیره سازی، نمایش، بازاریابی، پردازش، بهنگام رسانی و... اطلاعات جغرافیایی مربوط به عوارض و پدیده های مختلف، مورد استفاده قرارمی گیرد.