اسیدجاسمونیک ودسته های متیل آن در همه گیاهان وجود دارد. آنها دارای ویژگی های هورمونی هستند.در تنظیم رشد ونمو گیاه کمک می کند وبه نظر می رسددر پیرشدگی برگ ودر مکانیزم دفاعی علیه قارچها شرکت دارد .
جاسمونیک ها همانند همه هورمونهای گیاهی اثرات فعال سازی وبازدارنده دارند.اثرات رقیبانه ومخالف برروی هورمونهای دیگر نیز مشاهده شده است . مشتقات جاسمونیک شامل تجمع پروتئینهای حاصل از جاسمونیک است که در همه گونه های گیاهان آزمایش شده است.تجمع این پروتئینها می تواند در اثر تأثیر خشک سازی یا ABA باشد. پروتئین های حاصل از جاسمونیک مربوط به وزن های مولکولی متفاوت ومولکول ها در اندازه های مختلف طبقه بندی شده برای ایمنی سازی است.قسمت اصلی این پروتئین ها
گلی کزیلات نمی شودو دارای فعل وانفعالات پروتولتیک نیست واز لحاظ متابولیکی ثابت وپایدار است. با علامت گذاری آن بوسیله میکروسکوپ الکترونی و ایمنی سازی معلوم شد که برخی از آنها در درون هسته قرار می گیرد در حالی که برخی دیگر در واکوئل یافت شد .هیچ کدام از آنها حتی در میتوکندری یافت نشد.
می توان بوسیله Cycloheximidمانع سنتز آنها شد ولی نه بوسیله .Chloramphenicol
Chloramphenicolبر پروتئینهای میتوکندریال اثر می گذارد.
پروتئین های حاصل از جاسمونیک در ریشه ،برگهای سفید شده وبرگهای جهش یافته جو فاقد کلروفیل وجود ندارد.
ولی این پروتئینها در برگهای بی رنگ وجود دارد .
جاسمونیک نه تنها نسخه برداری این پروتئین ها را تنظیم می کند بلکه به میزان حرکت انتقالی گروههای مختلف mRNA تأثیر دارد.برای مثال آنها تولید میزان چندین پروتئین اساسی تخلیه را کاهش می دهد .
جاسمونیک درست مانند ABA مانع جوانه زدن نا به هنگام (زود رس)بذرهای حاوی روغن جنس کلم وlinum می شود.پس از جوانه زدن آنها موجب سنتز پروتئین های ذخیره بذر همچنین سنتز چندین پروتئین مربوط به elaiosome-associated می شود.
(Parthier 1991) .
جیبرلین :
تاریخچه کشف جیبرلین :
در سال 1926 گیاه شناسی ژاپنی بنام E . Kurosawa یک بیماری برنج را مورد مطالعه قرار داد بنام ((بیماری مضحک نهالهای گیاهی )) که در ژاپن به این نام معروف است . در اثر بیماری این گیاهان فوق العاده سریع رشدمیکنند ،به نظر رنگ پریده (کم رنگ) می آیند و به راحتی شکسته می شوند .
کوروساوا متوجه شد که دلیل این ناهنجاری در گیاه وجود ماده ای است که توسط قارچهای انگلی Fusarium moliform = GA fujikurol) ) ترشح می شود و این ماده را ((جیبرلین )) نامید .
در طی دهه های 30 و 40 جیبرلین از گیاه جداسازی شد و توسط دانشمندان ژاپنی (Sumiki / yabbuty) متبلور شد . در سال 1956 C.A . West و B.O.phinney ماده جیبرلین را از جنس لوبیا و گیاهان دیگر جداسازی کردند و بدین ترتیب نشان دادند که این اجزاء تشکیل دهنده خیلی گسترده تر از قلمرو گیاهان هستند .
جیبرلین ها :
چون کشف جیبرلین ها در نتیجه تحقیق در مورد دلائل قد کشیدن بسیار زیاد برنجی بود که بدان قارچ گیاهی تلقیح شده ، بنابراین میزان جیبرلین همواره وابسته به طول بلندی گیاه دانسته می شود . از این رو مسلم می دانستند که کوتاهی بسیار زیاد گیاهان در اثر فقدان جیبرلین بوده وبلندی زیاد گیاه را می توان بر اثر مقدار مقدار زیاد جیبرلین دانست.
این واقعیت که تعداد قابل ملاحظه ای موجودات ذره بینی موجود در سبزیجات معمولی باغچه ، موجودات ژنتیکی کوتوله ای شناخته شدند که این نظریه را تایید می کرد که برخی از این موجودات ریز احتمالاً جهش های فاقد جیبرلین هستند همچنین این موجودات در ذرت حساس به جیبرلین شناخته شدند که هنوز کوچک و ریز هستند از این رو آنها را هم جهش های فاقد جیبرلین می دانستند . صفات موروثی کوتوله بودن گیاهان نخود فرنگی و ذرت در دهه 1950 به عنوان روش متداول جیبرلین های سنجش کننده حیاتی پذیرفته شد .
این نظریه که موجودات ریز ژنتیکی می توانند جهش های فاقد جیبرلین باشند توسط این کشف قوت یافت که مواد شیمیایی که مسدود کنند یا مانع بیوسنتز جیبرلین شناخته شدند (معروف به بازدارنده یا کند کننده رشد گیاه ) می توانند باعث کوچک شدن موجودات ذره بینی در خاک زراعی شود که از لحاظ ژنتیکی بلند بودند . اگرچه تلاشهای دهه 1960 ثابت کرد که موجودات ذره بینی گیاهی کوتاه و بلند حاوی جیبرلین مختلف ، نتایج مورد انتظار را بروز ندادند ، به نظر می رسد آنها در برخی موارد دارای حجم مشابهی از آن هستند ولی با بهره جویی از درک آنچه که واقع شده می توان شاهد بود که فنون تحلیلی خود مشکل آفرین است . بویژه نهایتاً مشخص شد که همه جیبرلین هایی موجود در گیاهانی که آنها را تولید می کنند فعال نیستند.
انواع جیبرلین :
امروزه بیش از 110 نوع جیبرلین مختلف ( GA1- GA2 ……….GA110) می شناسیم که از لحاظ شیمیایی تنها ذره ای با هم تفاوت دارند ولی از لحاظفعل و انفعالات بیولوژیکی بسیار زیاد باهم تفاوت دارند . ولی از لحاظ بیولوژیکی بسیار باهم تفاوت دارند . تقریباً 30% از همه جیبرلین های شناخته شده از لحاظ بیولوژیکی فعال هستند . همه گیاهان عالی تر احتمالاً حاوی حداقل یک جیبرلین ، ولی معمولاً چند جیبرلین فعال و غیر فعال هستند که در تراکم های متفاوت وجود دارد .که به بافت مورد نظر بستگی دارد.
جیبرلین ها ودیترپنوئیدها از چهار واحدایزوپرنوید سرچشمه گرفته سیستم چهارحلقه ای تشکیل می دهد.بین جبرلین 19 اتم کربن و 20اتمی تمایز وجود دارد.بیستمین اتم کربن قسمت از چهار حلقه نسبت بلکه به زنجیر کناری (CH3درGH12وCH2OHدرGA15وCHOدرGA19وCOOHدرGA28)تعلق دارد.
شماره گذاری و تصاویر توضیحی زیر نشان میدهد که ساختارهای مجزا چگونه با هم تفاوت دارند.
مکان های حضور جیبرلین در گیاه :
1)بافت های جوان و مریستمی روینده ساقه
2) سلول های نوک ریشه
3) میوه های جوان
4) بذرهای نارس یا در حال جوانه زدن – مملو از جیبرلین هستند .
در گلهای آفتابگردان در برگهای نورسته و در بالاترین قسمت میان دو گره گیاه بالاترین حجم جیبرلین وجود دارد در حالی که پیوسته حجم جیبرلین کاهش می یابد و سرعت رشد بافت های گیاهی به آن بستگی دارد .
در نوک ریشه های یک جوانه تراکم زیادی از آن اندازه گیری می شود . این نظریه که این مواد در ریشه ها تولید می شوند بواسطه نشانه های موجود منطقی به نظر می رسد چون این مواد تنها در ریشه ها تغییر و تبدیل می شود . بدان معنی که یک جیبرلین از جوانه به ریشه آن منتقل می شود .
موادی که از بافت چوبی و لیفی گیاهی ترشح می شوند جیبرلین تشخیص داده شده است که این امر نشان می دهد مکانیسم توزیع هورمونها در این نوع گیاه چگونه عمل میکند .
فعل و انفعالات بیولوژیکی :
اثبات وجود GA3 برروی ژن های جهش یافته جنس لوبیا که کوچکی آن ژنتیکی است مؤثر است برای این کار گیاه را با جیبرلین به عنوان کنترل کننده آغشته کردند نتیجه آنکه گیاهان بدون نقص ژنتیکی به یک اندازه رشد کردند . نتیجه این عمل نقصان در سنتز GA3 را در گیاهان به اثبات رساند که بررسی های دیگر برروی گیاهان کوتوله کشت داده شده نتایج مشابهی بدست آمد .
جیبرلین ها باعث کشیدگی سلولهای گیاهی می شوند البته نه از طریق تقسیم سلولی ، این مواد محرک جوانه زدن گرده و رشد مجراهای لوله گرده رسانی می شوند . همچنین باعث رشد میوه هایی که بذر آنها حالت پاتنوکارپ (بکرزایی) نظیر سیب ، کدو تنبل و بادمجان دوبرابر اندازه زشد طبیعی میوه می شود .
در چند گونه گیاهی برسی و اثبات شده که تشکیل گل در این گیاهان که تحت تاثیر عوامل بیرونی نظیر نور ( گیاهان روز کوتاه یا روز بلند ) یا گیاهان بهاره شده ، کنترل می شود. اگر چنین گیاهانی را با این شرایط خاصبرای تشکیل گل بطور مثال گیاهی که برای گل دادن احتیاج به روز بلند دارد را در شرایط روز کوتاه قرار دهیم یا گیاهانی که برای گل دادن احتیاج به بهاره شدن دارند مثل هویج ، شاهی و جنس بنگ دانه شرایط دمای کم را تامین نکنیم دیگر آن گیاه گل نخواهد کرد ولی پس از افزودن GA3 حتی بدون پیام سازی بیرونی از نوع دیگر ، گل خواهد داد . البته این بدان معنا نیست که جیبرلین ها فعالانه در تشکیل گل دخالت دارند . بیشتر به نظر می رشد که تشکیل در اینگونه های ذکر شده به کشیدگی پیشین محور ساقه بستگی داشت و اینکه جیبرلین باعث تحریک این مرحله می شود .
در اکثر گیاهان روز بلند که محور ساقه آنها پیش از تشکیل گل کشیده و دراز نشده است و در همه گیاهان روز کوتاه جیبرلین هیچ تاثیری بر تشکیل گل ندارد . در گیاهانی که تنها در نور جوانه می زنند نشان می دهد که جیبرلین قادر است جایگزین PFR شود.
جیبرلین هایی نظیر GA3 که بخوبی مطالعه و تحقیق شده اند قادر هستند تشکیل و ترشح هیدرولاز را در دانه هایی نظیر دانه جو کنترل کنند .در فر|آیند متحرک ساختن ترکیبات ذخیره آندوسپرم در طی جوانه زدن که منجر به تامین غذا برای رویان می شود ، تعدادی هیدرولاز ، در میان آنها آلفا – آمیلاز ، پروتئاز و ریبونوکلئاز در این فرآیند شرکت می کنند . این مواد طی مراحل اولیه جوانه زدن رویان در سلول های لایه ماده آلبومینی دانه تولید می شود .
تحت نفوذ GA3 در نتیجه افزایش تولید آلفا – آمیلاز ، تراکم آن افزایش می یابد . آنزیم آلفا – آمیلاز بدلیل پیچیده نبودن علامت مناسبی برای تولید آنزیم تحت کنترل هورمون این سیستم است .
بوسیله بازدارندگان نسخه برداری نظیر actinomycin D از تولید آنزیم جلوگیری میشود . همزمان با سنتز آنزیمها اندازه شبکه آندوپلاسمی افزایش می یابد و پلاسماهای جدیدی تولید می شود . افزایش ورود فسفولیپیدها در غشاهای سلولی همچنین سنتز آنزیمها ، برای تشکیل غشای جدید لازم است . GA3 ابتدا تولید سیستم سنتز پروتئین را که در مرحله دوم هیدرولاز تولید شده تحریک می سازد . GA3 در اینجا دارای اثری انتخابی است چون افزایش تولید آلفا – آمیلاز mRNA پس از بکاربری GA3 کشف شد.
سیتوکنین :
تاریخچه کشف :
به روش نسبتاًآشفته ای کشف شد ولی در ابتدا بیش برنده ((تقسیم سلول))محسوب می شد.بعدها معلوم شد دارای دامنه گسترده ای از اثرات است.ولی الزام تهیه مدارکی در اثبات این آسان نبود که سیتوکنین در واقع به تنهایی هر یک فرآیند را کنترل می کند.
- جهش های عمل هورمونهای معیوب شده
- جهش های جابه جایی هورمونهای معیوب شده
- جهش های متابولیسم هورمون های معیوب شده
کینیتن :
در مدت طولانی سعی شده است بافت های گیاه را بوسیله مواد غذایی مصنوعی کشت کنند.مشکل نخست بوجود آوردن ترکیبی از مواد غذایی مناسب بود.درسال 1941فیزیولوژیست هلندی به نام اوربیک کشف کرد که افزودن شیر ناگیل باعث افزایش چشمگیر رشد رویان وکشت های بافت گیاهان می شود.شیر نارگیل فراوده آندرسپرم است که تحت شرایط طبیعی رشد نیز دارای اثر محرک رشد برروی رویان در حال رشد گیاه نارگیل دارد.مشتق آدنین 6-فورفویلا مینویورین (kinetin=)به عنوان ماده مؤثر شناخته شد.
کینیتن ازلحاظ فیزیولوژیکی فوق العاده فعال است.ولی نمی توانستندآن رااز هر سلول گیاهی مجزا سازند.درعوض دامنه گسترده ای از ترکیبات مشابهی را کشف کردند.اولین ماده ای که از منبع طبیعی(بذر ذرت نرسیده)جداسازی شد Zeatinبود.
(1964. D.S.Letham وهمکاران .(((شکل در صفحه بعد ))
سیتوکنین نای مشترک برای ترکیباتی از این نوع است.این فرمول ها احتمال اینکه سیتوکنین برمتابولیسم اسید نوکلئیک اثر می گذارد،رامی دهد.ولی این فرضیه را نمی بایست بدون ایراد انتقاد پذیرفت .(برای مطالعه بیشتر به صفحه 11متن اصلی وترجمه صفحه 10 مراجعه شود.)
در این فاصله چند صدمشتق مختلف سیتوکنین در آزمایشگاههای مختلف سنتز شده است بسیاری از آنها به اندازه سیتوکنین مؤثر و فعال هستند . چون لازمه تاثیر بیولوژیکی جانشین سازی اتم N بر 6 حلقه است . هر مبادله اتم حلقه باعث کاهش فعالیت آن می شود . گروه Alkyl جانشین N6 وقتیکه از زنجیره 15 اتم کربن تشکیل یافته باشد بیشترین تاثیر را دارد . یک پیوند 2گانه و با یک گروه هیدروکرسی فعالیت آن را چن برابر می کند این امر نیز روشن می سازد که چرا حلقه فورفوریل کینیتن چنین تاثیر فوق العاده ای را بروز می دهد . در میان این رویدادهای طبیعی سیتوکنین های بسیار فعال ، IPA (ایزوپنتیل / آدنین ) حاصل از کشت بافتهای گیاهی تنباکو است که با افزوذن زنجیره کناری ایزوپنتیل به باقی مانده آدنین که در t RNA( (tRNA tyr / tRNser
ادغام می شود . سلول آن را تولید می کند .
سیتوکنین ها درست مانند اکسین ها می توانند گلی کوزیلات شوند یا به اسید آمینه یا پروتئین پیوند شوند و بدین وسیله حداقل موقتاً غیر فعال می شوند .
فعالیت های بیولوژیکی :
پس از افزودن سیتوکنین به کشت بافتهای گیاهی تنباکو و یا درخت افرا موجب رشد آنها شد . میزان تکثیر DNA و میزان کلی RNA و سنتز پروتئین را بطور کلی افزایش می دهد .سیتوکنین پیر شدگی گیاه را کاهش می دهد و جوانه زدن بذرهای وابسته به نور را در تاریکی موجب می شود .
اثرات برگزیده دیگری از سیتوکنین :
- موجب فعالیت آنزیم ایزوکترات و پروتئاز در لپه های بریده کدو تنبل می شود .
- موجب سنتز تیامین در کشت رشد سلولی تنباکو می شود و بدین وسیله جداسازی تیامین از Calli لازم است .
- موجب برانگیختن سنتز اکسین در کشت بافتهای تنباکو است .
- موجب افزایش فعالیت های کربوکسی دسیموتاز و NADP – گلی سرین آلدهید و فسفات هیدروژنلز در جوانه های بی رنگ برنج می شود .
- موجب تحریک رشد غنچه ها همچنین جوانه زدن چندین بذر و تجمع احیاء کننده نیترات در چندین رویان می شود .
سیتوکنین ها اغلب در ریشه ها ، میوه ها و در بذرها تولید می شود . این مواد از طریق بافت چوبی وارد اعضای جوانه ها می شود .جوانه های بریده شده که از ذخیره مداوم سیتوکنین بریده می شوند سریعتر از جوانه هایی که به ریشه خود متصل هستند پیر میشوند . افزودن سیتوکنین پیر شدگی را متوقف می کند . رشد غیر منتظره ریشه ها و بدین ترتیب ذخیره سازی تازه سیتوکنین ها حالت پیری را دوباره باز می گرداند .
اثرات بهم آمیختگی IES و کینیتن و مقادیر نسبی آنها تعیین می کند برای مثال که آیا بافت سلولی تنباکو در ریشه یا جوانه متمایز می شود بدیهی است که یک سلول غیر متمایز دارای دو مسیر احتمالی رشد است :
سلول می تواند یا وارد چرخه بزرگ شدن یا تقسیم سلولی شود یا بدون آنکه تقسیم سلولی انجام شود شروع به کشیده شدن کند . سلولی که تقسیم می شود اغلب تقریباً بدون تفاوت باقی می ماند در حالی که سلول های کشیده شده با سلول های دیگر متفاوت می شوند بدین ترتیب خصوصیات ویژه ای می یابند .
IES به تنهای موجب تحریک کشیدگی سلول می شود در حالی که کینیتن به تنهایی هیچ تاثیری در سلول ندارد . هر دو هورمون با هم تقسیم سلولی را سریعتر می کنند .
به نسبت 3mg/l به 0.2mg/l بافت سلولی از طریق تقسیمات سلول رشد می کند اگر مقدار کینیتن تا 0.02 mg/l کاهش یابد موجب رشد ریشه می شود در حالتی که مقدار کینیتن بیش از مقدار IES است به نسبت 0.03 mg / 1mg /l موجب رشد جوانه ها میشود .
نسبت مقدار IES / Kinetin مقدار مواد دیگررا همچنین نسبت لیگنین / پکتین در کشت سلولهای تنباکو را تنظیم می کند . در مقدار زیادی کینیتن و مقادیر کم IES مقدار بسیار بیشتری لیگنین در مقایسه با پکتین تولید می شود . همچنین در حالت برعکس آن نسبت پکتین / لیگنین معکوس می شود .
واکنش متقابل IES و سیتوکنین ها به کلسیم به این صورت ها اتفاق می افتد :
با افزودن کلسیم نسبت رشد ، کشیدگی / تقسیم سلولی تغییر می یابد ، غلظت زیاد کلسیم مانع کشیدگی دیواره سلولی می شود و هیچ عنصر ساختاری جدیدی ته نشست نمی شود .
هورمون های گیاهی:
از آنجا که هورمون های گیاهی مطلب بسیار جالب و مهمی در زیست شناسی هستند، همواره این موضوع مورد توجه طراحان المپیاد بوده و به صورت خلاصه خصوصیات شان را در ذیل می نویسم:
هورمون اکسین یا ایندول استیک اسید اولین هورمون گیاهی کشف شده بود که وظایف و خصوصیات زیر را داراست:
تولید در مریستم راسی ساقهو میوه ها و گل های گرده افشانی نشده.
شکل پذیری دیواره یاخته از طریق پلیمریزه یا دپلیمریزه کردن پلی ساکارید ها و تغییر غلظت پروتون.
محرک رشد بیشتر طولی یاخته
منجر به ساخته شدن اتیلن توسط جوانه های جانبی و عدم رشد آن ها
تحریک رشد ریشه های جانبی (اثر بر روی پریسیکل(پریموردیوم جوانه ریشه))
جلوگیری از ریزش برگ ها و میوه ها
افزایش رشد آوند ها و کامبیوم آوندی
رشد بیشتر میوه ها و حتی رشد میوه ها بدون دانه
سیتوکینین ها:
تولید توسط مریستم راسی ریشه و میوه های در حال توسعه
عملکرد با دیگر هورمون ها
تحریک تمایز سلولی
تحریک نسخه برداری ژن های تقسیم سلولی
تحریک رشد جوانه رویشی در پروتونما خزه
مانع زرد شدن برگ ها حین افتادن (بر عکس آبسیسیک اسید)
مانع رشد ریشه های جانبی
ژیبرلین ها:
تحریک رشد طولی
زیاد کردن فاصله میانگره
برطرف کردن نیاز های سرمایی و ... و تحریک گلدهی
تحریک انتقال آلفا آمیلوز ها و دیگر هیدرولاز ها به آندوسپرم از اسکوتلوم
تولید در نوک ریشه ها و ساقه ها
اتیلن:
تحریک رسیدن میوه ها
منع رشد جوانه های جانبی
دریافت فیدبک منفی از سیتوکینین
اثرات مخالف با کربن دی اکسید
خنثی سازی اثرات اکسین
توقف رسد طولی ساقه
نقش دفاعی
آزاد سازی بو های حاصل از تجزیه کلروفیل کربوهیدرات ها و دیگر ترکیبات آلی برای جذب جانوران
آبسیسیک اسید ها:
تولید در برگ های بالغ، کلاهک ریشه و میوه ها
نقش در پیری برگ
نقش در تیدیل پریموردیوم های برگ به فلس
باعث زرد شدن برگ حین ریزش
توقف رشد جوانه های جانبی و دراز شدن جوانه ها
نقش در باز و بسته شدن روزنه ها
کاربرد هورمون در باغبانی
مقدمه
هورمون به موادی اطلاق میشود که در بخشی از بدن موجود زنده ساخته شده و پس از انتقال اثراتی در دیگر قسمتهای موجود به جای میگذارد و در تراکمهای بسیار کم فعالند. هورمونهای گیاهی در بافتهای مریستمی و یا جوان ساخته میشوند و بعد از انتقال یافتن اثر خود را در بافتهای که تا حدودی از محل سازنده دور است بجای میگذارند. تاکنون پنج گروه هورمون شناخته شده که همه آنها در کشاورزی بخصوص در باغبانی دارای کاربردهای گستردهای هستند که عبارتند از: اکسین ، جیبرلین ، سیتوکینین ، اتیلن ، اسید آبسیزیک.
ماهیت اکسین
اکسینها ، گروهی از هورمونهای گیاهی هستند که باعث طویل شدن سلولهای گیاهی میگردند. این مواد طیف گستردهای را از نظر واکنشهای رشد و نموی را در گیاهان سبب میشوند. واژه اکسین یک اصطلاح عمومی است و به تعدادی از مواد طبیعی گفته میشود که فراوانترین و مهمترین اکسین در گیاهان ، اندول استیک اسید (IAA) میباشد.
مهمترین اثراتی که به اکسین نسبت داده شده است عبارتند از: بزرگ شدن سلول گیاهی ، طویل شدن ساقه گیاه ، تولید ریشه ، تولید آوندهای چوبی ، افزایش رشد جوانه راسی ، جلوگیری از رشد جوانه جانبی ،تشکیل میوه ، بزرگ شدن میوه ، تشکیل گرهک در ریشه گیاهانی که دارای باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن هستند ، جلوگیری از ریزش برگ ، بیوسنتز پروتئین و RNA و اثرات دیگر.
کاربرد بازدارندههای هورمونی در باغبانی
مقدمه
بازدانردههای هورمونی دسته دیگری از هورمونهای گیاهی هستند که بدلیل خاصیت بازدارندگی اکثرا برای کنترل شیمیایی علفهای هرز استفاده میشود. بازدارندههای هورمونی به دو دسته طبعی و مصنوعی تقسیم میشوند. گروه طبیعی تنها شامل اسیدآبسیزیک است که در تمام گیاهان وجود دارد و گروه مصنوعی خود به چها گروه مواد بازدارنده رشد - مواد کند کننده رشد- مورفکتین و مواد شاخه زا را تقسیم میشوند.
مواد باز دارنده رشد
این مواد از رشد گیاهان بطور کلی جلوگیری میکنند و باعث مرگ گیاهان میشوند که علف کشها جز این گروه هستند علاوه بر این ماده مالئیک هیدرازید هم جز این گروه است که در غلظتهای کم از رشد پیاز و سیب زمینی در انبار جلوگیری میکند ولی در غلظتهای بالا به عنوان علف کش است.
مواد کند کننده رشد
مواد تشکیل دهنده این گروه بدون اینکه تغییری در ظاهر گیاه و یا تعداد برگها و شاخهها بوجود آوردند از رشد گیاه میکاهد. مهمترین کاربرد آنها در هرس و به گل نشاندن گیاهان و مقاومت گیاهان در برابر خشکی است.
مورفکتینها
این مواد به عنوان علف کش و نیز در گل انگیزی و ریزش میوهها و شاخه زایی هم کاربرد دارند.
• مواد شاخه زا:: این مواد تحت عنوان مواد هرس کننده شناخته شدهاند و برای هرس در باغات میوه از این مواد هم استفاده میشود
اسید آبسیزیک و توضیحاتی در مورد آن
این هورمون بطور گسترده در گیاهان وجود دارد و این بازدارنده هورمونی حدود صد مرتبه از سایر بازدارندهها قویتر است. وقتی که گیاه تحت تاثیر کمودهای نظیر آب ، اکسیژن و مواد غذایی قرار گیرد میزان این هورمون به سرعت بالا میرود و زمانیکه کمبود مربوط به رف شود مقداری آن در طول یکی دو روز به حالت عادی بر میگردد
اسید آبسیزیک
ماهیت شیمیایی اسیدابسیزیک
محل خاصی وجود ندارد و تمامی اندامها بر حسب نیاز انرا بسازند
مراکز عمده ساخته شدن اسیدآبسیزیک
انتقال این هورمون در آوندها صورت میگیرد
نحوه انتقال اسیدآبسیزیک در گیاه
کاربردهای هورمون اسیدابسیزیک در باغبانی
این بازدارنده هورمونی باعث تحریک ریزش و پیری برگ و میوه میشود
کمک به ریزش
اسیدآبسیزیک از سبز شدن تعداد زیادی از بذرها جلوگیری کرده و یا سبز شدن آنها را به تاخیر میاندازد و نیز به علت همین ماده است که بذر و در داخل میوه جوانه نمیزنند
جلوگیری از سبز شدن بذر
اسیدابسیزیک رشد انوع زیادی از بافتها و اندامهای گیاهای از جمله به ساقهها و ریشهها را کند میسازد و اثر دیگر آن مربوط به پیری اندامهای گیاهی است چون این هورمون تجزیه کلروفیل را تسریع میکند
کند شدن رشد و ایجاد پیری
در برخی از گونههای ریشه را بهبود میبخشد
تسریع در تشکیل ریشه
در برخی از گیاهان روز کوتاه به گلدهی کمک میکند که ممکن است ناشی از کند سازی رشد باشد که خود ان میتواند برای گل دادن مساعد باشد.
اثر روی گلدهی
در طولانی کردن دوره خواب بذور و جوانهها و کوتاه داشتن قد گیاهان چوبی از این هورمون استفاده میکنند
استفاهده از این هورمون باعث کنترل بسته شدن روزنههای گیاه میشود که بدین وسیله در هنگام کم آبی مانع از دست رفتن آب گیاه میشود
دخالت در تشکیل غده ها:در گیاهانی در روزهای کوتاه غده های خود را گسترش می دهند عامل اصلی در تحریک رشد غده ها اسید ابسزیک میباشد
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 37 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله اسید جاسمونیک