پیوند یونی نوعی از پیوند شیمیایی است که بر پایه نیروی الکترواستاتیک (الکتریکی) بین دو یون با بار مخالف شکل می‌گیرد. پیوند یونی جاذبه بین یونهای با بار ناهم‌نام است.
ترکیبات یونی متشکل از تعداد زیادی آنیون و کاتیون هستند که با طرح معین هندسی در کنار هم قرار گرفته‌اند و یک بلور به وجود می‌آورند. هر بلور، به سبب جاذبه‌های منفی ـ مثبت یونها به هم، نگه داشته شده است. فرمول شیمیایی یک ترکیب یونی نشانه ساده‌ترین نسبت یونهای مختلف برای به وجود آوردن بلوری است که از نظر الکتریکی خنثی باشد.
ماهیت یون
وقتی اتم‌ها به یون تبدیل می‌شوند، خواص آنها شدیداً تغییر می کند. مثلاً مجموعه‌ای از مولکولهای برم قرمز است. اما یونهای برم در رنگ بلور مادهٔ مرکب هیچ دخالتی ندارند. یک قطعه سدیم شامل اتم‌های سدیم نرم است. خواص فلزی دارد و بر آب به شدت اثر می‌کند؛ اما یونهای سدیم در آب پایدارند.
مجموعه بزرگی از مولکولهای کلر، گازی سمّی به‌رنگ زرد مایل به سبز است، ولی یونهای کلرید مواد مرکب رنگ ایجاد نمی‌کنند و سمّی نیستند. به همین لحاظ است که یونهای سدیم و کلر را به صورت نمک طعام می‌توان بدون ترس از واکنش شدید روی گوجه فرنگی ریخت. وقتی اتم‌ها به صورت یون در می‌آیند، ماهیت آنها آشکارا تغییر می‌کند.
جامدات یونی
ذرات تشکیل دهنده این نوع بلور، یون ها هستند. یون ها در بلور طبق یک الگوی هندسی معین کنار هم قرار گرفته اند. نیروهای جاذبه بین یون های مثبت و منفی به قدری از نیروهای دافعه بین یون های بار مشابه بیشتر است که سبب پایداری این نوع بلور می شود.
ترکیبات یونی در دمای اتاق جامدند و نقطه ذوب بالایی دارند و در حالت مذاب یا به صورت محلول های آبی، رسانای خوب الکتریسیته هستند.
خواص مواد مرکب یونی
رسانایی الکتریکی: رسانایی الکتریکی مواد مرکب یونی مذاب به این علت است که وقتی قطب‌هایی با بار مخالف در این مواد مذاب قرار گیرد و میدان الکتریکی برقرار شود، یونها آزادانه به حرکت در می‌آیند. این حرکت یونها بار یا جریان را از یک جا به جای دیگر منتقل می‌کنند. در جسم جامد که یونها بی‌حرکت‌اند و نمی‌توانند آزادانه حرکت کنند، جسم خاصیت رسانش الکتریکی ندارد.
سختی: سختی مواد مرکب یونی به علت پیوند محکم میان یونهای با بار مخالف است. برای پیوندهای قوی انرژی بسیاری لازم است تا یونها از هم جدا شوند و امکان حرکت آزاد حالت مذاب را پیداکنند. انرژی زیاد به معنی نقطه جوش بالا است که خود از ویژگی‌های مواد مرکب یونی است.
شکنندگی: مواد مرکب یونی شکننده‌اند. زیرا که ساختار جامد آنها آرایه منظمی از یونهاست. مثلاً ساختار سدیم کلرید (NaCl) را در نظر بگیرید. هرگاه یک سطح از یونها فقط به فاصله یک یون در هر جهت جابجا شود، یونهایی که بار مشابه دارند در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و یکدیگر را دفع می‌کنند و چون جاذبه‌ای در کار نیست بلور می‌شکند. سدیم کلرید را نمی‌توان با چکش کاری، به ورقه‌های نازک تبدیل کرد. با چنین عملی بلور نمک خرد و از هم پاشیده میشود.
محاسبه مقادیر حد نسبت شعاع برای شبکه چند بلور
عدد کوئوردیناسیون 6
عدد کوئوردیناسیون 8
ساختمان فشرده کره ها
روش های قرارگیری گوی های کروی کنار هم
انواع حفره در ساختمانهای فشرده
طبقه بندی جامدات یونی
جامدات یونی نوع AX
ساختمان سولفور روی
ساختمان سدیم کلزید
جامدات یونی نوع A2X یا AX2
ساختمان کلسیم فلوئورید
ساختمان روتیل
ساختار سلول واحد در شبکه های یونی
ساختامن بلور اکسیدهای فلزی مختلط
ساختمان ایلمنیت
ساختمان پروسکیت
انرژی شبکه
معادله بورن-لاند
چرخه بورن-هابر
و...
پاورپوینت کامل و جامع با عنوان جامدات یونی در 43 اسلاید
