نوع فایل: word
قابل ویرایش 200 صفحه
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی
مقدمه:
مقدمه و کلیات
جنگ شناسی یا پولمولوژی با جامعه شناسی جنگ – یعنی شناخت تأثیر جنگ بر جامعه و متقابلاً تأثیر جامعه بر جنگ – متفاوت است. همچنین باید آن را از علم جنگ به مفهومی که در مراکز نظامی تعلیم می دهند و متخصصان نظامی، فرماندهان و افسران را تربیت می کنند. (ادیبی سده، 1379:8)
پولمولوژی، ترکیبی از واژه های یونانی polemos به معنای «جنگ» و logos به معنای «بررسی و شناسایی» است و در شکل کلی می توان ان را «علم جنگ» نامید. پولمولوژی به مطالعة شکل ها، علت ها، نتیجه ها و عملکردهای جنگ به عنوان یک پدیدة اجتماعی می پردازد. (بوتول، 1:1368)
جنگ، بی تردید، شگفت انگیزترین پدیدة اجتماعی است. اگر بنا به گفتة دورکیم جامعه شناسی بیان تاریخ به صورتی دیگر باشد، می توان گفت که جنگ آفرینندة تاریخ است. در واقع، تاریخ صرفاً با توصیف کردن کشمکش های مسلحانه آغاز شده است و بعید می نماید زمانی برسد که این پدیده کاملاً از بین برود، زیرا جنگ ها مشخص ترین مبادی تاریخ، و در عین حال، مرزهایی هستند که مراحل مهم حوادث را از یکدیگر متمایز می کنند. تقریباً نمامی تمدن های معروف بر اثر جنگ از بین رفته اند. همة تمدن های جدید نیز با رخ دادن جنگ پا به عرصة وجود نهاده اند. سیادت هایی که هر از چندگاه، نوعی جامعة خاص را در صدر جوامع بشری می نشانند، زادة جنگ هستند و مشروعیت خود را از آن ئیم گیرند.
به علاوه، جنگ یکی از عوامل اصلی تقلید جمعی است که در تغییرات اجتماعی نقش بسیار مهمی ایفا می کنند. جنگ بسته ترین جوامع را وا می دارد تا دیر یا زود دروازه های خود را بگشایند؛ مانند چین، ژاپن یا مراکش در طول قرن اخیر. جنگ احتمالاً نیرومندترین شکل تماس تمدن ها با یکدیگر است. جنگ انزوای روانی را به زور از بین می برد و حتی در نوع پوشش نیز تأثیر می گذارد. از روی برش لباس نظامیان می توان فاتح حقیقی جنگی را که سال ها پیش درگرفته است تشخیص داد؛ بعد از حکومت ناپلئون، از لباس های نظامی فرانسوی تقلید می کردند، پس از سال 1918 از لباس های نظامی انگلیسی، و امروز از لباس های نظامی امریکایی و روسی تقلید می کنند.
مختصر اینکه جنگ از تمامی شکل های تحولات حیات اجتماعی مهم تر است. جنگ نوعی «تحول شتابان» است. بنابراین، شاید تعجب آور باشد که چرا تا کنون علمی واقعی به نام «جنگشناسی» یا «پولمولوژی» به وجود نیامده است. به راستی، چرا کمتر محققی به مطالعة عینی ویژگی ها و جنبه های عملکردی جنگ، که مهم ترین پدیدة اجتماعی است، رغبت نیافته است؟ از نیم قرن پیش تا کنون شاهد افزایش آزمایشگاه هایی هستیم که به مطالعة تخصصی برروی بیماری های مهلک مانند سرطان، سل، طاعون و تب زرد می پردازد.
تعداد این آزمایشگاه ها مدام در حال افزایش است و باید چنین باشد. اما چرا برای مطالعة جنگ که به تنهایی بیش از همة بلایا و آفات قربانی گرفته و مصیبت وبه بار آورده است، جتی یک مؤسسة تحقیقاتی تأسیس نشده است؟
ارسطو می گوید که علم، زادة حیرت است. می توان گفت نخستین چیزی که مانع مطالعة علمی موقلة جنگ می شود این است که این پدیده در عین حیرت انگیز بودن، برای ما به قدری عادی است که به سختی می توانیم از آن شگفت زده شویم. پرودن ، نظریه پرداز سوسیالیست فرانسوی می گوید: (هیچ خواننده ای نیاز ندارد به او بگویند که جنگ از لحاظ فیزیکی یا تجربی چگونه چیزی است. هر کس تصویری از جنگ دارد؛ بعضی به سبب آنکه خود شاهد جنگ بوده اند، جمعی به علت ارتباطات عدیده ای که با جنگ داشته اند و بسیاری به علت آنکه خود مستقیماً جنگیده اند. بنابراین، ابتدا باید با اسن بداهت کاذب جنگ مبارزه کرد. در این مورد، بداهت ناشی از عادتی روانی است دکه از بچگی در ما به جا مانده است. تمام پسربچه ها دوست دارند از سربازان تقلید و جنگ بازی کنند.»
دومین مانع بر سر راه مطالعة علمی جنگ، این است که جنگ ظاهراً به طور کامل به ارادة ما بستگی دارد. جنگ آغاز و پایانی دارد و در لحظه ای مشخص با همة تشریفات سیاسی و مذهبی خاص خود شروع می شود. برای جنگ دلایلی برمی شمارند که از مدت ها پیش از طریق بحث و مشورت تدارک دیده شده اند. به نظر ما، اگر هر جنگی مستقلاً در نظر گرفته شود، ارادی، قابل اجتناب و صرفاً معلول تصمیمی که از دیرباز سنجیده و پخته شده است، به نظر خواهد رسید.
بی شک این اعتقاد که جنگها کاملاً ارادی و آگاهانه اند، از مانعی اصلی سرچشمه می گیرد که بر سر راه مطالعة علمی جنگها قرار دارد. در اینجا سخن از یک «مغالطة حقوقی» به میان می اید. با وجود تکذیب مکرر تاریخ، حقوقدانان هنوز جنگ را از مقوله نزاع میان افراد، مشاجره، دوئل یا کشمکش توأم با فحاشی می دانند. گاهی با نیز به تقلید از قراردادهای حقوقی خصوصی یا قانون جزا، برای پیمان ها، دادگاه ها یا قوانین بین المللی طرح هایی تهیه می کنند. عده ای می خواهند با نوعی آئین، مطابق الگوی قواعد جنگ تن به تن یا مقررات بوکس و فوتبال، برای جنگ مقرراتی تدوین کنند. طرح های حاکمیت نیز تا کنون حاصلی جز بازنویسی حقوق خصوصی، یا حداکثر حقوق خانخانی با تعبیر خاص آن از حکمیت تیولداران در منازعات، مانند دادگاه بارون ها، حاصلی نداشته است.
اگرچه این همه، مسکن هایی آنی هستند و راه حل های موقت اند، هرچه قدر مشروع و قابل درک باشند، مانع اصلی بر سر راه مطالعه علمی جنگ ها به حساب خواهند آمد (بوتول، 1368: 4-2). بدین ترتیب، می توان گفت و صاحبنظران علوم اجتماعی، توجه نسبتاً ناچیزی به مطالعه در بارة جنگ نشان داده اند. (باتومور، 1357: 249)
فهرست مطالب:
فصل اول
مقدمه و کلیات
کلیات و مقررات
جنگ ایران و عراق
طرح مسئله
اهمیت و ضرورت مطالعه
چهار چوب نظری تحقیق
فرضیات تحقیق
روش تحقیق
نمونه مورد مطالعه
نحوه جمع آوری اطلاعات
واحد مطالعه
سطح تحلیل
آزمونهای آماری
تعریف متغیر ها و مفاهیم بنیادی( عملیاتی)
روش تعیین اعتبار و پایایی
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
تحلیل رگرسیون
متغیر های موجود در معادله
فصل پنجم
خلاصه و نتیجه گیری
خلاصه و نتیجه گیری
الف- هدف و اهمیت تحقیق
ب- مفاهیم و نظریه ها
جمع بندی و نتیجه گیری نهایی
منابع
منابع و مأخذ:
منابع فارسی
آزاد ارمکی، تقی؛ مهدی بهار. 1377. بررسی مسایل اجتماعی. تهران: مؤسسه نشر جهاد.
آقاجانیان، اکبر؛ مجید پایدار، 1363، پژوهشی در مشکل اجتماعی حاشیه نشینی، شیراز: بخش جامعه شناسی و برنامه ریزی شهری دانشگاه شیراز.
ا. گ برون، و. اف؛ ام. اف. نیم کوف،1353. زمینۀ جامعه شناسی، ترجمه و اقتباس: امیر حسین آریان پور. چلپ هفتم، تهران: انتشارات جیبی و دهخدا.
امین صارمی، نوذر.تابستان 1377. جنگ، مهاجرت تحمیلی و سامان فرهنگی، فصلنامۀ نامۀ پژوهش، شمارۀ 9، مرکز پژوهشهای بنیادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. تهران.
انصاری، عبد المعبود، 1369، ایرانیان مهاجر در ایلات متحده، ترجمۀ ابوالقاسم، سری تهران، آگاه.
ایمان، محمد تقی 1367. بررسی درجۀ انطباق و سازگاری مهاجران افغانی در سطح شهرستان زاهدان. پایان نامه مارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه شیراز.
بیتس، دانیل؛ فرد پلاگ. 1375، انسان شناسی فرهنگی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
بیرو، آلن؛ 1366. فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمۀ باقر ساروخانی، تهران، سازمان انتشارات موسسه کیهان.
بیکر، ترزا. ال. نحوه انجام تحقیقات اجتماعی. ترجمۀ هوشنگ نایبی. تهران: انتشارات روش.
بوتول، گاستون؛ 1368.جامعه شناسی جنگ. ترجمۀ هوشنگ فرخجسته. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
پور نجف، جیران؛ 1377. بررسی میزان سازگاری فرهنگی مهاجرین( معاودین) زن عراقی در شهرستان ایلام. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان.
جگر گوشه شیرین، شهرزاد. 1370. حاشیه نشینی د راردبیل: بررسی تفاوت روستاییان و عشایر منطقه سلمان آباد از نظر شهری شدن. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
چلبی، مسعود؛ 1357. جامعه شناسی نظم. تهران.
چیتامبار، جی. بی؛ 1373. مقدمه ای بر جامعه شناسی. ترجمۀ تحمد حجاران و مصطفی ازکیا، تهران.
دواس، دی. ای. 1376. پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمۀ هوشنگ نایبی. تهران.
رستگار، محمد. 1376. بررسی دلایل ماندگاری مهاجران در مشهد. پایان نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ جامعه شناسی، دانشگاه مشهد.
رفیع پور، فرامز، 1372. سنجش گرایش روستاییان نسبت به جهاد سازندگی. تهران: مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی.
روشه، گی؛ 1376. جامعه شناسی تالکوت پارسونز، ترجمۀ عبد الحسین نیک گهر، تهران: تبیان.
روزنامه صبح امروز، روشنبه، 18 مرداد 1378 تهران.
روزنامه اطلاعات، شمارۀ 20808 سال 1375 تهران: مؤسسۀ اطلاعات.
ریترز، جورج؛؛ 1374. نظریه های جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران.
زارع، بیژن 1367. بررسی فرآیند سازگاری مهاجرین جنگی: مطلعه موردی مهاجرین جنگی خوزستانی در شیراز. پیایان نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ جامعه شناسی. دانشگاه شیراز.
زایتلن، ام، ا.؛ 1373. و دیگران. آیندۀ بنیانگذاران جامعه شناسی. ترجم، غلامعباس توسلی. تهران: قدس.
ساعی, علی؛ 1377. آمار در علوم اجتماعی با کاربرد نرم افزار +SPSS/PC در پژوهشهای اجتماعی، تهران: مؤسسه نشر جهاد.
سرایی، حسن، 1372. مقدمه ای برنمونه گیری در تحقیق. تهران: سمت.
ساروخانی، باقر و همکاران. 1350. ایرانیان بازگشته از عراق. مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، بخش تحقیقات روان شناسی اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی و تعاون.
ساروخانی، باقر؛ 1370. دایره المعارف علوم اجتماعی، تهران: سازمان انتشارات مؤسسه کیهان.
سهرابزاده، مهران و عباس عبدی، 1371. بهره مندی شهروندان تهرانی از مطبوعات، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه های وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
شیخی، محمد تقی. 1367. تحلیل و کاربرد جمعیت شناسی. تهران: اشراقی؛
عبدی، عباس؛ 1370. آزمون فرضیه در علوم رفتاری، به ضمیمۀ برنامۀ آماری SPSS: نشر حنانه.
عبد اللهی، محمد؛ 1375. بینش های جامعه شناسی. جزوۀ درسی کارشناسی ارشد پژوهشگری، تهران، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.
عدالتی، علی 1376. بررسی سازگاری مهاجرین شهرستان لامرد در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس. پایانامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلا واحد دهاقان.
مروری بر تحولات جنگی، فصلنامۀ فرهنگی و اجتمعی گفت و گو، شمارۀ 23، تهران.
کرلینجر، فرد. ن و لازار. جی. پدهاوزر. رگرسیون چند متغیری در پژوهش رفتاری. ترجم، حسن سرایی، جلد اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
کرلینجر، فرد.ن 1376. مبانی پژوهش در علوم رفتاری. ترجمۀ حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند. جلد دوم. تهران: مؤسسۀ انتشارات آوای نور.
کولتز، جان. دابلیو 1369. ارتباط گفتاری میان مردم.ترجم، علی اکبر میر حسینی و دیگران. تهرا: امیر کبیر.
کلمن، جیمز. 1377. بنیادهای نظریۀ اجتماعی. ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
کوئن، بروس. 1370. درآمدی به جامعه شناسی. ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران: فرهنگ معاصر.
کوزر، لیویس 1373. زندگی و اندیشۀ بزرگان جامعه شناسی. ترجمۀ محسن ثلاثی . تهران: انتشارات علمی.
گیدنز، آنتونی، 1373. جامعه شناسی،ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
لنسکی، گرهارد و جین لنسکی 1369، سیر جوامع بشری. ترجمۀ ناصر موفقیان. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
لهسایی زاده، عبد العلی، 1367. جنگ و مهاجرت: بررسی نظری مهاجرین جنگی. مجموعه مقالات دومین گردهمایی دانشگاه شیراز پیرامون نقش پژوهش در بازسازی. جلد اول. شیراز: دانشگاه شیراز.
------------- دیدگاههای چجامعه شناختی مهاجرت از روستا به شهر. مجموعه مقالات نظریات مهاجرت شیراز: نوید.
لی، اورت، اس. 1368. یک نظریۀ مهاجرت. تزجمۀ بیژن زارع. شیراز: نوید.
« مروری بر تحولات جنگ». فصلنامۀ فرهنگی و اجتماعی گفتگو. شماره 23. تهران، بهار1371.
محسنی منوچهر 1366. جامعه شناسی عمومی. تهران کتابخانۀ طهوری.
------------1375. بررسی آگاهی ها، نگرش ها و رفتار های اجتماعی و فرهنگی در ایران. تهران: معاونت پژوهشی وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
نتایج تفصیلی سر شماری عمومی نفوس و مسکن استان فارس در سال 1375. مهر 1376. انتشارات مرکز آمار ایران.
نیک گهر، عبد الحسین 1369. مبانی جامعه شناسی. تهران: رایزن.
نوذری، عزت الله و شاپور میلان. 1367. مهاجرت اجباری بر اثر جنگ تحمیلی مجموعه مقالات دومین گردهمایی دانشگاه شیراز پیرامون نقش پژوهش در بازسازی. جلد اول. شیراز دانشگاه شیراز.
والی پور، ایرج، روانشناسی سازگاری. تهران: توس.
واسکوئز، آنا، 1366. رونشناسی کارگران مهاجر. پیام یونسکو. شمارۀ 185. تهران: انشارات یونسکو
وصوقی، منصور و علی اکبر نیک خلق 1370. میانی جامعه شناسی. تهران: خردمند.
وایزبرگ. هربرت ف د. براون. 1363. درآمدی به تحقق پیمایشی و تحلیل داده ها. ترجمۀ جمال عابدی، تهران: نشر دانشگاهی.
پایان نامه ی جنگ شناسی یا پولمولوژی با جامعه شناسی جنگ. doc